Internationale reizen en internationalisering.

Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Hofstad Lyceum
Den Haag
In de steeds groter wordende wereld waarin de mogelijkheden voor met name
jongeren onbegrensd lijken, is het van vitaal belang dat het schoolleven en het
aanbod binnen het curriculum zich richten op deze mondialisering en de plaats van
de individuele leerling daarin. Hofstad Lyceum wil de leerlingen voorbereiden op
zelfstandigheid in een zich steeds uitbreidende, veranderende wereld:
internationale contacten zijn daarbij onontbeerlijk.
Hofstad Lyceum biedt leerlingen daarom een wereldwijde leeromgeving middels een
groot aantal internationaliseringsprojecten waarin de kennis en vaardigheden worden
geboden die leerlingen nodig hebben om in deze veranderende wereld optimaal te
functioneren.
Dit komt tot uiting in het aanbod van Tweetalig Engels onderwijs (de TTOafdeling), een aantal internationale reizen (Barcelona, Praag, Rome), Europese en
Internationale Oriëntatie (binnen het reguliere lesaanbod en binnen projecten) en
een aantal internationale uitwisselingsprojecten.
Internationalisering is sinds 2002 een van de speerpunten van Hofstad Lyceum, Den
Haag. De school wil zich profileren als school die zich richt op de volgende
speerpunten: ICT (de school is sinds lang voorhoedeschool), kunstzinnige vorming en
internationalisering.
Hofstad Lyceum heeft een duidelijke visie ten aanzien van internationale
samenwerking; de school streeft ernaar dat elke leerling tijdens zijn
schoolcarrière minimaal één keer heeft deelgenomen aan een internationale
uitwisseling. Onder uitwisseling wordt verstaan het deelnemen aan een project
van één of meer weken waaraan tevens wordt deelgenomen door leerlingen uit
verschillende landen. In veel gevallen betreft het een wederzijdse uitwisseling
op basis van verblijf in een gastgezin. In andere gevallen gezamenlijk verblijf in
een jeugdherberg of jongerencentrum.
De leerling wordt hiertoe in de gelegenheid gesteld door het aanbieden van
diverse projecten in verschillende leerjaren. Sinds 2003 kent Hofstad Lyceum
een uitgebreid aanbod aan internationale projecten (zie bijlage 1).
De uitwisselingsprojecten moeten passen binnen het curriculum van de leerling en
worden beschouwd als te beoordelen onderdelen van de leerstof van het
desbetreffende leerjaar.
Bijvoorbeeld: Het seminar ” Europe that’s us” wordt voorbereid (inclusief de
terminologie en de vaardigheid in het Engels) bij de lessen Maatschappijleer, en
vormt een geïntegreerd onderdeel van de lessencyclus bij dit vak. Deze
studiebijeenkomst telt als een Praktische Opdracht voor het vak
Maatschappijleer en wordt als zodanig beoordeeld.
1
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
De beleidsnota Internationale Samenwerking is opgenomen in het schoolleerplan
en legt een relatie tussen internationale samenwerking en de doelstellingen van
het schoolbeleid. De nota omschrijft de activiteiten, de beschikbare middelen,
de partners, de doelgroep, de organisatie en de duur van de samenwerking.
Internationale samenwerking wordt ondersteund door het bevoegd gezag, de
directie en de Medezeggenschapsraad; de beleidsnota is binnen de school
aanvaard.
Hofstad Lyceum beoogt de projecten vast te leggen voor meerdere jaren en met
zoveel mogelijk vaste partners (zie bijlage 4). De duur van de projecten is mede
afhankelijk van de voortgangsrapportages en de evaluaties (intern en met de
buitenlandse partners). De programma’s worden geregeld vernieuwd, bijgesteld
en geëvalueerd.
De internationale projecten leveren een duidelijke bijdrage aan de verbetering
van het eigen onderwijs. Deze komt tot uitdrukking in:
 Verbetering van de sociale vaardigheden, met name samenwerken
 Het zelfstandig leren en organiseren
 Het beter plannen van de studieactiviteiten
 Taalkennis en –vaardigheid, met name van de Engelse taal
 Kennis van andere streken en landen
 Kennismaking (van zeer nabij) met de cultuur en de geschiedenis
van het andere land
 Verbetering van de woordkennis en uitbreiding van de
woordenschat
 Verbetering van de spreek-, luister-, schrijf- en leesvaardigheid
In de projecten wordt tevens aandacht besteed aan sociale en culturele
activiteiten; vast onderdeel van de uitwisselingsprojecten zijn de bestudering
van de geschiedenis, geografie, taal en cultuur van het te bezoeken land.
In de projecten wordt ook aandacht besteed aan de Nederlandse taal en cultuur,
waardoor de Nederlandse deelnemers de kennis van de eigen taal en cultuur
opfrissen.
De programma-inhoudelijke samenwerking met de buitenlandse partnerschool
draagt bij aan het verbeteren van de eigen organisatie en het eigen
schoolmanagement.
In de projecten wordt in ruime mate tijd vrijgemaakt voor sociale en sportieve
activiteiten. De thema’s van de projecten worden zoveel mogelijk gekoppeld aan
de leerstof. De activiteiten zijn zeer divers van karakter.
2
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Door de confrontatie met andere leer- en leefsituaties kan men de eigen situatie
beter inschatten en relativeren. Tevens verminderen vooroordelen en
stereotypen. De leerling ontwikkelt een positieve houding ten opzichte van
internationale samenwerking en kan concrete inhoud geven aan het begrip.
Verder ontwikkelt de leerling een positieve houding ten opzichte van wereld- en
Europees burgerschap, waardoor hij kan meedenken over een meewerken aan de
oplossingen waarvoor hij als lid van de gemeenschap zich gesteld ziet.
De sfeer in de klas en de samenwerking worden positief beïnvloed. Door de
internationale samenwerking is er een sterkere band gegroeid tussen leerlingen
onderling en de school.
De bij- en nascholing, met name met betrekking tot de vreemde talen, wordt
door de internationale samenwerking aantoonbaar verbeterd. Het eigen
onderwijs wordt aangepast en/of verbeterd door het kennisnemen van andere
methoden en technieken en nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied. Het
kennismaken met andere inzichten, werksituaties en uitdagingen heeft een
positieve invloed op de motivatie en verdiept de kennis met betrekking tot de
eigen situatie. Internationale samenwerking, de kennismaking met buitenlandse
collega’s en vakgenoten en het uitwisselen van ideeën dragen bij tot
bovengenoemde aspecten. De leerstof wordt verrijkt met nieuwe gegevens en
tevens getoetst aan inzichten van buitenlandse collega’s.
De samenwerking met collega’s binnen de eigen school is door de
internationalisering versterkt.
Bij het voorbereiden en uitvoeren van de projecten is sprake van een
vakoverschrijdende benadering; de ontwikkelde projecten zijn overdraagbaar,
inpasbaar en vertaalbaar naar andere situaties. Door de deelname aan projecten
ontwikkelen docenten ideeën die in hun eigen werksituatie toepasbaar zijn.
Welke keuzes worden gemaakt en waarom?
Bij het samenstellen van de groepen leerlingen die aan een project deelnemen
wordt zoveel als mogelijk is rekening gehouden met de manier waarop de
projecten worden voorbereid, bijvoorbeeld door te kijken op welke manier het
project ingepast kan worden in het curriculum.
De inbedding van de projecten verloopt goed; aan het project Energy supply in
the near future namen alle 5-vwo-leerlingen uit de Natuurstroom deel, naast de
deelnemers aan het project uit Nederland en Duitsland. Voor de Nederlandse
leerlingen geldt deelname aan het project als PO voor ANW, scheikunde of
natuurkunde. Het project “ Europe, that’s us” is ingebed in de lessen
Maatschappijleer-2 en geldt als een Praktische Opdracht voor de deelnemers.
Dit is ook het geval bij het project Energy supply in the near future. Hoewel het
project in eerste instantie werd aangeboden aan de leerlingen uit de
Natuurstroom van 5-vwo, wordt het in de toekomst aangeboden aan de leerlingen
3
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
van de Natuurstroom 4-vwo en 4-havo (vanwege het grote aanbod van
internationale projecten in 5-vwo). Voor alle leerlingen uit deze stroom geldt het
als een Praktische Opdracht. Het project Tolerantie-Anne Frank wordt
voorbereid in de desbetreffende lessen (bijvoorbeeld de reis naar Berlijn; in een
van de hoofdstukken in de gebruikte methode komt deze stad aan de orde).
Het toekomstige project Culture Across The Channel wordt, zal vanwege de
praktische opzet worden aangeboden aan de leerlingen uit 4- en 5-havo, van wie
een aantal nu reeds bij de voorbereidingen bestrokken is.
Leerlingen worden zoveel mogelijk bij de voorbereidingen en de in houd van de
projecten betrokken. Alle projecten worden geëvalueerd met alle betrokkenen
Internationale reizen en internationalisering.
Hofstad Lyceum kent een traditie van internationale excursies de naar o.a.
Tours, Berlijn, Venetië, Barcelona, Praag en Rome. Deze reizen hebben een
algemeen culturele inslag en zijn in strikte zin geen uitwisselingsreizen.
In 2006 werden Barcelona, Praag en Rome door leerlingen en begeleiders voor
een week bezocht. Deelname aan deze reizen is niet verplicht, en staat in
principe open voor leerlingen uit het vierde leerjaar. Tijdens de reizen naar
Praag en Barcelona werd tijdens een dagdeel een school bezocht.
In dit verband moet ook nog de skireis naar Kaprun vermeld worden.
De culturele reizen en de uitwisselingen moeten complementair zijn; dat wil
zeggen dat deelname hieraan in principe voor iedereen open staat. De culturele
reizen worden aangeboden in de vierde klassen tijdens een vaste projectweek in
oktober, de uitwisselingen staan open voor leerlingen uit de derde klas
(Braunschweig) en de leerlingen uit de bovenbouwklassen.
Voor een aantal leerlingen is een uitwisseling met verblijf in het gastgezin en het
onderbrengen van een buitenlandse gast niet interessant of zelfs niet mogelijk.
Daarom is het van belang dat binnen de uitwisselingsprojecten ook differentiatie
aanwezig is. In dit verband moet de werkweek in het Europa Haus in Aurich
genoemd worden.
Uitwisselingen hebben een geheel eigen karakter.
Tweetalig Onderwijs-Engels (TTO)
TTO en Internationaliseren zijn twee componenten binnen Hofstad Lyceum die
onlosmakelijk met elkaar verbonden moeten zijn. Immers, het Europese
Platform voor het Nederlandse Onderwijs stelt internationaliseringprojecten als
voorwaarde voor de subsidies. Deze projecten zijn strikt genomen bilaterale
uitwisselingen waaraan leerlingen van twee of meer scholen uit verschillende
landen deelnemen (PLUVO- en/of Comeniusprojecten, gesubsidieerd door het
4
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Europese Platform). Behalve het Europese Platform voor het Nederlandse
Onderwijs zijn er andere subsidieverstrekkers, zoals de deelstaat
Niedersachsen voor het project Europe, that’s us !! in Braunschweig en de British
Council voor het project Dreams and Teams).
De leerlingen uit de bovenbouwklasssen van de afdeling TTO kunnen deelnemen
aan de bestaande en nog te organiseren projecten: het Aurichproject met de
Duitse, Spaanse en Engelse partners, het project Alternatieve Energie met de
Duitse partner, het EuroTeensproject en het project met de school in de VS.
In deze projecten is Engels de voertaal.
De leerlingen uit de onderbouwklassen TTO kunnen deelnemen aan het project
Tolerantie/Anne Frank, waaraan wordt deelgenomen door leerlingen van de
Duitse partnerschool. Ook hierbij is Engels de voertaal.
Het verdient aanbeveling om uitwisselingsprojecten op te zetten voor de
onderbouwklassen TTO waarin taalverwerving centraal staat, met andere
woorden waarin met name het verbeteren van de vaardigheden in het Engels het
doel is.
De huidige bezoeken aan Engeland in de verschillende klassen van de TTOafdeling vallen strikt genomen niet onder het hoofdstuk -uitwisselingen-, omdat
leerlingen wel in gastgezinnen verblijven, maar er geen sprake is van een
tegenbezoek.
Deelname aan deze bezoeken is voor de TTO-leerlingen verplicht.
Aangezien de coördinator TTO verantwoordelijk is voor de reizen van deze
afdeling, vallen ze buiten de verantwoordelijkheid en bevoegdheden van de
coördinator internationalisering.
ICT en internationalisering
Bij de internationaliseringsprojecten wordt gebruik gemaakt van de moderne
informatie- en communicatietechnologie. De ict-specialisten binnen de school
worden zoveel mogelijk betrokken bij de projecten.
In bijna alle projecten wordt gebruik gemaakt van het virtuele klaslokaal op
internet, Fronter. Dit is een door de gemeente Den Haag gekochte en aan
scholen beschikbaar gestelde ruimt op het internet.
Leerlingen communiceren via dit virtuele klaslokaal met elkaar ter voorbereiding
of tijdens projecten. Ze kunnen teven artikelen plaatsen in de daarvoor
beschikbare ruimte, zodat teksten eenvoudig uitgewisseld en becommentarieerd
kunnen worden. Ook voor foto’s, filmfragmenten en muziek is dit mogelijk.
Projecten kunnen zo eenvoudig gezamenlijk voorbereid en nabesproken worden,
terwijl tijdens het project informatie op afstand uitgewisseld kan worden.
In het project Europe, that’s us !! is geëxperimenteerd met de mogelijkheden
van videoconferencing; deze zullen in de toekomst worden uitgebouwd.
5
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Leerlingen van Hofstad Lyceum hebben via Fronter al samengewerkt met
leerlingen uit Spanje, Estland en Duitsland.
Evaluatiemethodes, toetsing en certificering
Alle projecten worden met alle betrokkenen geëvalueerd:
 Met de deelnemende leerlingen via enquêtes en gesprekken
 Met de projectleiders en de coördinator internationalisering via verslagen
en gesprekken
 Met de subsidieverstrekkers via schriftelijke verslagen (inhoudelijk en
financieel)
 Met de gastouders via enquêtes en gesprekken
 Met de partnerscholen via gesprekken (afspraken zijn en worden
vastgelegd)
 Met de directie en de coördinator internationalisering
De inhoud van de projecten wordt steeds geëvalueerd evenals de toetsing
(Praktische Opdrachten, Culturele activiteiten, verslagen, websites, werkstukken
die meetellen als cijfers voor de desbetreffende vakken). Leerlingen zijn
betrokken bij de voorbereidingen en de nabesprekingen.
Verder wordt bij tussentijdse bezoeken en conferenties (CATCH en LAB)
gesproken over de voortzetting van de projecten en de inhoud ervan, waarbij
steeds het uitgangspunt is dat de projecten deel moeten zijn van het curriculum
van de leerlingen.
Naast deze concrete doelstellingen is er een aantal doelstellingen dat geldt voor
de individuele ontwikkeling van de deelnemers. Natuurlijk is ook hiervoor
aandacht, die via gesprekken met deelnemers en projectbegeleiders aan de orde
komt.
Rapportage naar de school en naar buiten toe:
Ouders worden zoveel mogelijk betrokken bij de voorbereiding van de projecten
en de evaluatie daarvan tijdens ouderavonden. Steeds hebben ouders zich bereid
getoond buitenlandse leerlingen op te nemen, ook al deden de eigen kinderen niet
mee aan de uitwisseling (de “ouderpool”).
Leerlingen worden zoveel als mogelijk is betrokken bij de voorbereidingen, de
organisatie en de uitvoering van de projecten. Alle projecten worden geëvalueerd
middels enquêtes en interviews. Ook bij de verslaglegging (artikelen in bladen,
fotopresentaties, powerpointpresentaties ter voorbereiding) worden de
leerlingen zoveel mogelijk betrokken.
De schoolbevolking wordt door middel van tentoonstellingen, publicaties en
andere publiciteit zoveel mogelijk betrokken bij de internationale activiteiten.
6
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
De school rapporteert uitgaande van de beleidsnota aan de betrokkenen
(subsidiegevers -verplicht aan het Europese Platform voor het Nederlandse
Onderwijs-, inspectie, docenten, ouders en leerlingen); ze verschaft voorlichting
en informatie aan de buitenlandse partners over het Nederlandse onderwijs, de
Nederlandse taal, cultuur en gebruiken.
Internationale samenwerking staat geregeld op de agenda van de
directievergadering en de algemene medewerkersvergadering.
Bij het proces van internationalisering wordt de inspectie geregeld
geïnformeerd.
Het beleidsplan internationalisering staat op de website van de school, evenals
verslagen van de internationale projecten.
De coördinator internationalisering heeft eenmaal per week overleg met de
directie.
Aan de projecten nemen docenten van willekeurige secties deel; per project
neemt minimaal een docent deel die deel uitmaakt van de sectie(s) waarvoor de
opdrachten gelden als onderdelen van het curriculum. Verder hebben stagiaires
en heeft het onderwijsondersteunend personeel meegewerkt aan projecten.
Draagvlak internationalisering in de school: directie, overlegorganen, docenten,
leerlingen, ouders, bestuur.
Tot nu toe heeft Hofstad Lyceum ruim voldoende ondersteuning gekregen bij de
internationale projecten van de ouders. De Ouderraad toonde verschillende
keren interesse voor de projecten en verscheidene ouders boden, vaak spontaan,
hulp. Wanneer hulp bij het onderbrengen van leerlingen gevraagd werd, werd
deze ook geboden. Het verdient aanbeveling bij het begin van elk schooljaar in
overleg met de jaarcoördinatoren de ouders van de leerlingen in de
desbetreffende leerjaren te informeren over de projecten en hulp te vragen;
wellicht kunnen we een ‘pool’ aanleggen van ouders die, wanneer dat nodig mocht
zijn, buitenlandse leerlingen onder kunnen brengen.
Internationale samenwerking staat prima in de belangstelling bij de
schoolleiding, docenten, leerlingen en ouders. Verschillende docenten en andere
medewerkers zijn bereid in hun vrije tijd bij te dragen aan de internationale
activiteiten en hebben dit al vaak gedaan tijdens de projecten in de afgelopen
jaren. Hierbij waren docenten uit nagenoeg alle secties en de
onderwijsassistenten betrokken.
Verder bestaat er binnen de school een groep van een twintigtal collega’s (zie
bijlage 2) die betrokken zijn bij een van de internationale
samenwerkingsprojecten. Dit geldt met name voor het Aurich-project, het
project Tolerantie/Anne Frank, het project Alternatieve energie en de
projecten met de Spaanse school.
7
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Leerlingen worden zoveel als mogelijk is betrokken bij de voorbereidingen, de
organisatie en de uitvoering van de projecten. Alle projecten worden geëvalueerd
middels enquêtes en interviews.
Werkgroep internationalisering: taakomschrijving, positie in de overlegstructuur,
leden , functiewaardering, facilitering, materiële voorzieningen (eigen
werkruimte)
De school kent sinds het schooljaar 2005-2006 een commissie internationale
samenwerking, een duidelijk herkenbare groep medewerkers die de coördinator
internationale samenwerking ondersteunen; verder bestaat er binnen de school
een groep van een twintigtal collega’s (zie bijlage 2) die betrokken zijn bij een
van de internationale samenwerkingsprojecten. Dit geldt met name voor het
Aurich-project, het project Tolerantie/Anne Frank, het project Energy supply in
the near future en de projecten met de Spaanse school.
De projecten betreffende internationale samenwerking worden geleid door de
coördinator internationale samenwerking, die hiervoor een aantal (5) taakuren
krijgt; de betrokkenen hebben een eigen ruimte in 1T2, waar de verschillende
vergaderingen in klein comité plaatsvinden. Verder zijn hier alle materialen
opgeslagen betreffende het opzetten van internationale activiteiten en de
lopende projecten. Ook bevinden zich hier het archief en de bibliotheek.
De coördinator heeft gemiddeld eenmaal per week overleg met de directrice en
informeert en adviseert haar. Waar mogelijk krijgen de leden van de CIS voor
hun werk tijd in de normjaartaak.
De taakomschrijving en de bevoegdheden van de coördinator zijn vastgelegd
(zie bijlage) ; de taakomschrijving en de bevoegdheden van de commissieleden
worden in overleg met hem en de directie vastgesteld en verschillen per project.
De projectleiders zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de projecten; deze
wordt in overleg met de coördinator internationalisering vastgesteld. Ook de
financiële zaken per project wordt beheerd door de projectleiders. De
coördinator is eindverantwoordelijk naar de directie.
De CIS heeft geen eigen budget en de financiering komt van buiten de school
(voornamelijk van het Europese Platform voor het Nederlandse Onderwijs); de
directie staat garant voor eventuele tekorten. .
Hoewel hieromtrent niets beschreven staat, zijn er voldoende faciliteiten voor
de coördinator beschikbaar: een eigen kantoorruimte, de mogelijkheid om bij- en
na te scholen, de mogelijkheid om samen met geïnteresseerde collega’s eigen en
andere projecten te bezoeken en, in overleg, deel te nemen aan de eigen
projecten. Verder heeft de coördinator vrijheid van handelen om nieuwe
projecten, in welke vorm dan ook, te bestuderen, te starten en te evalueren.
Tot nu toe heeft Hofstad Lyceum ruim voldoende ondersteuning gekregen bij
8
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
De projecten worden voorbereid volgens een vaste procedure, die bekend is bij
de deelnemers. Een draaiboek per project waarin de procedures zijn vastgelegd
is in voorbereiding of ligt reeds klaar.
De coördinator internationalisering is voor alle medewerkers en leerlingen
bekend en voor allen aanspreekbaar.
Hij is betrokken bij en verantwoordelijk voor de voorbereidingen, de uitvoering,
de rapportages en de evaluatie van de projecten. Hij rapporteert aan de directie
en alle betrokken en geeft in samenwerking en overleg met de projectleiders
voorlichting aan ouders en leerlingen.
De goedkeuring van de projecten verloopt volgens een vaste procedure die
bekend is en wordt vastgelegd in het draaiboek. Indien nodig wordt hulp en
advies van buitenaf gevraagd. Van ieder project worden voortgangsrapportages,
een evaluatie en een eindverslag gemaakt. Deze zijn voor iedereen toegankelijk
en worden gepubliceerd (liggen ter inzage).
De planning en sturing van de project geschiedt door de directie en de
coördinator.
Bijvoorbeeld: Als er binnen een project problemen zijn van welke aard dan ook,
dan wordt er binnen de school gekeken op welke wijze dit probleem opgelost kan
worden: in eerste instantie met de projectleiders (inhoud en organisatie), in een
ander geval met de jaarcoördinatoren (planning en leerlingenbelangen). Het
initiatief hiertoe ligt bij de coördinator internationalisering.
Begeleiding en beheer geschieden door de directie en de coördinator. Er is een
goede communicatie en coördinatie binnen de school. Technische en andere
kennis met betrekking tot de projecten wordt zoveel mogelijk doorgegeven aan
anderen via gesprekken, draaiboeken en scenario’s. Bij de voorbereidingen
worden op tijd de nodige reserveringen gemaakt ten aanzien van faciliteiten en
lokaliteiten.
Financiering
Voor de internationale samenwerking worden geen middelen uit het eigen budget
vrijgemaakt, dat wil zeggen dat de projecten geen aanspraak kunnen maken op
financiering vooraf; de financiële middelen komen uit externe bronnen (Europees
Platform, overheden, instellingen) en uit bijdragen van de deelnemende
leerlingen. Wel staat de school garant voor eventuele nadelige saldi en stelt de
school nagenoeg alle niet-geldelijke middelen beschikbaar (administratieve
ondersteuning, gebouw, middelen noodzakelijk voor de verwerking van projecten,
etc.).
De school voert een actief beleid met het opbouwen en onderhouden van
overheden en koepelorganisaties (zie bijlage 5).
9
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
De schoolleiding kent de kosten van de projecten betrokken bij de internationale
samenwerking (per docent, per leerling en per project).
In het beleid met betrekking tot het toedelen van tijd wordt aan de uitvoerders
van de projecten waar mogelijk tijd ter beschikking gesteld.
Internationale activiteiten van het docentencorps: deelname aan cursussen en
studiebezoeken
De school geeft aan docenten de gelegenheid om deel te nemen aan
mobiliteitsprogramma’s en conferenties en biedt de mogelijkheid om nascholing
m.b.t. internationalisering te volgen en zich via internationale programma’s na te
scholen in het buitenland. Recente voorbeelden hiervan zij de talencursus die
twee collega’s volgden in Chichester (Engeland) en de seminar Let’s make
teaching and learning more attractive die door twee collega’s gevolgd is in
Tallinn, Estland. Verder is in het verleden aan docenten de mogelijkheid geboden
zich te verdiepen in het Canadese onderwijs via het Grassroots Twinschools
Project, het Zweedse onderwijs via het seminar Making the best use of
resources in Stockholm en een bezoek aan de Estlandse partnerschool in Tallinn.
De school geeft systematisch via de Commissie Internationale Samenwerking
(CIS) voorlichting en informatie m.b.t. de mogelijkheden deel te nemen aan de
internationale projecten.
Buitenlandse partners
De contacten met de buitenlandse partners IGS Franzsches Feld en de IES
Cuenca del Nalón zijn gestructureerd en regelmatig vindt uitwisseling van
informatie plaats; ook zijn er frequent bezoeken aan deze scholen of aan bij de
projecten betrokken collega’s. Met de Tallinna 32. Keskkool in Estland zijn de
lopende e-mailcontacten onlangs uitgebreid met een bezoek van twee collega’s
aan deze school.
Voor wat betreft de samenwerking tussen de scholen is een duidelijke
taakverdeling per school binnen het netwerk. Er worden per project afspraken
gemaakt.
De directeuren van de Duitse en Nederlandse school hebben elkaar ontmoet;
verschillende collega’s van beide scholen kennen elkaar goed en hebben elkaar
ook ontmoet. Sommige zelfs al verschillende keren, ook buiten schooltijd. De
coördinator van Hofstad Lyceum kent de directeur van de Spaanse school en een
aantal collega’s van Hofstad Lyceum en Cuenca del Nalón kent elkaar persoonlijk.
De communicatie tussen de partnerscholen verloopt uitstekend. Zo s er
voorafgaande aan de werkweek in Aurich overleg in deze plaats met de leiding
van het Europa Haus, waarbij de partnerscholen worden uitgenodigd (ook
leerlingen nemen hieraan deel). Tijdens voorbereidende bezoeken en
conferenties (in Den Haag: Culture Across The Channel en Learning Across
10
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Borders) is er overleg en uitwisseling van ideeën met de partnerscholen over de
inhoud en voortgang van de projecten.
Hoewel de partnerscholen zeer enthousiast zijn over de projecten , zijn de
inhoud en doelstellingen bij de partnerscholen nog niet ingebed in de curricula.
Veelal ligt het initiatief voor de projecten bij de medewerkers van Hofstad
Lyceum; wel is er voldoende overleg met de partnerscholen (voor en na een
project, evaluaties, bijeenkomsten).
Met de Duitse school zijn mondelinge afspraken, die per jaar worden bestendigd
of vernieuwd, met de Spaanse partner is een schriftelijk vastgelegde
overeenkomst. Ook met deze school wordt regelmatig tussentijds en voor en na
de projecten overlegd.
Europese en Internationale Oriëntatie
Europese en internationale oriëntatie vormen een van de beleidsbepalende pijlers
van het activiteitenplan internationalisering. Leerlingen in het middelbaar
onderwijs zullen in toenemende mate geconfronteerd worden met Europese
aangelegenheden in politiek en maatschappelijk opzicht en Europa zal voor velen
het terrein zijn waarop zich belangrijke beslissingen zullen plaatsvinden.
Immers, nu al wordt het overgrote deel van de politieke en maatschappelijke
beslissingen die voor Nederland van belang zijn op Europees niveau genomen, en
is de Nederlandse overheid voornamelijk uitvoerder van de besluiten in Brussel.
Voor veel studenten is Europa, in de eerste plaats, en zijn de landen buiten
Europa het toekomstige werkterrein. Verder zullen allerlei maatregelen
aangaande samenwerking op economisch en politiek gebied,
criminaliteitsbestrijding, veiligheid en het milieu dermate ingrijpend zijn dat een
mondiale samenwerking noodzakelijk is een leerlingen zullen erop voorbereid
moeten zijn in deze besluitvorming te participeren. Voor Europa geldt verder dat
het als machtsblok deel moet nemen aan en blijvende invloed wil uitoefenen op de
genoemde terreinen van besluitvorming.
Europese en internationale oriëntatie bereidt de leerlingen hierop voor.
Hofstad Lyceum heeft een leerlijn uitgezet die de elementen kennis,
vaardigheden en attitude omvat.
Leerjaar 1
A1:
Noemen van de landen van Europa met de hoofdsteden, de belangrijkste overige
steden en de rivieren; ze kunnen aanwijzen op de kaart.
A1:
Globaal kunnen uitleggen wat –democratie- inhoudt en welke vormen ervan te
vinden zijn in de Oudheid.
11
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
A1:
Kennis in hoofdlijnen hebben van de Europese geschiedenis van 500 tot 1400,
waarbij op zijn minst de volgende zaken geplaatst kunnen worden:
de rol van de kerk (kloosterorden), de betekenis van de adel, de botsing met de
islam, het rijk van Karel de Grote, de invloed van de Noormannen, het verschil
tussen Romaans en Gotiek, de kruistochten, de opkomst van de steden.
A2:
Kunnen benoemden van de landen van de EU, weten welke Europese landen geen
lid zijn.
EIO-activiteiten:
 Dag van de Talen
 Philias Fogg (toneel) - TTO
 Bezoek aan Colchester (een dag) - TTO
 Europa-project
Leerjaar 2
A1:
Noemen van de landen van Europa met de hoofdsteden, de belangrijkste overige
steden en de rivieren; ze kunnen aanwijzen op de kaart.
A1:
Globaal kunnen uitleggen wat –democratie- inhoudt en welke vormen ervan te
vinden zijn in de Oudheid.
A1:
Kort kunnen karakteriseren van de helft van de Europese landen
A2:
Kunnen benoemden welke landen lid zijn van de EU
A2:
Kunnen uitleggen wat de Europese Unie inhoudt en welke voordelen er zijn
A2:
Kennis in hoofdlijnen van de Europese geschiedenis van 500-1815, waarbij ten
minste de volgende zaken geplaatst kunnen worden:
de rol van de kerk (kloosterorden), de betekenis van de adel, de botsing met de
islam, het rijk van Karel de Grote, de invloed van de Noormannen, het verschil
tussen Romaans en Gothiek, de kruistochten, de opkomst van de steden,
Renaissance, Humanisme, de Europese expansie en haar gevolgen, Reformatie,
Contrareformatie, godsdienstoorlogen, Tachtigjarige Oorlog, opkomst Frankrijk,
de Verlichting, de Amerikaanse Vrijheidsoorlog, Franse Revolutie,
voortschrijdende techniek, Barok.
Enkele hoofdzaken uit schilder- en bouwkunst.
A2:
Karakteriseren van alle Europese landen: de natuurlijke gesteldheid, omvang
van de bevolking, bestaansmiddelen.
EIO-activiteiten in leerjaar 2:

ICT-project
12
Internationale samenwerking



Hofstad Lyceum Den Haag
Pantomimevoorstelling
Europa-project
Bezoek aan Chichester/Sussex-TTO
Leerjaar 3
A1:
Noemen van de landen van Europa met de hoofdsteden, de belangrijkste overige
steden en de rivieren; ze kunnen aanwijzen op de kaart.
A1:
Globaal kunnen uitleggen wat –democratie- inhoudt en welke vormen ervan te
vinden zijn in de Oudheid.
A2:
Kunnen benoemen van de Europese instellingen
A2:
Kunnen uitleggen wat de Europese Unie inhoudt en welke voordelen er zijn
A2:
Karakteriseren van alle Europese landen: de natuurlijke gesteldheid, omvang
van de bevolking, de taal, de bestaansmiddelen.
B1:
Met verstand van zaken spreken en schrijven over ten minste één onderwerp van
geografische aard (land of thema).
B1:
Kennis in hoofdlijnen hebben van de Europese geschiedenis van 500-2000,
waarbij ten minste de volgende zaken geplaatst kunnen worden:
de rol van de kerk (kloosterorden), de betekenis van de adel, de botsing met de
islam, het rijk van Karel de Grote, de invloed van de Noormannen, het verschil
tussen Romaans/Gothiek, de kruistochten, de opkomst van de steden,
Renaissance, Humanisme, de Europese expansie en haar gevolgen, Reformatie,
Contrareformatie, godsdienstoorlogen, Tachtigjarige Oorlog, opkomst Frankrijk,
de Verlichting, de Amerikaanse Vrijheidsoorlog, Franse Revolutie,
voortschrijdende techniek, Barok.
Enkele hoofdzaken uit schilder- en bouwkunst.
Het Wener Congres, Romantiek, nationalisme, industrialisatie, sociale
misstanden, de Duitse en de Italiaanse eenheid, groei van de democratie, de
Eerste en de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de hereniging van
Duitsland en Europa, het uiteenvallen van Joegoslavië.
B2:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één historisch
onderwerp.
EIO-activiteiten in leerjaar 3:


Uitwisseling met de 9. Jahrgang van de IGS Franzsches Feld uit Braunschweig in
het kader van het project Tolerantie/Anne Frank
Bezoek aan Londen-TTO
13
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Leerjaar 4
A2:
Het kunnen karakteriseren van alle Europese landen: hun natuurlijke
gesteldheid, de omvang van de bevolking, de taal, de bestaansmiddelen.
A2:
Het kunnen benoemen van de Europese instellingen.
B1:
Kennis in hoofdlijnen van de geschiedenis van de Europese integratie met
aandacht voor: de Schumanverklaring, Jean Monnet, interdependentie ipv
oorlog, EGKS, EEG (verdragen van Rome), EG, EU (verdrag van Maastricht),
waarbij de volgende namen geplaatst kunnen worden: Beyen, Spaak, De Gaulle,
Mansholt, Heath, Thatcher, Kohl, Delors; daarnaast de verschillende
uitbreidingen en de gevolgen.
B2:
Kunnen uitleggen op welke terreinen de EU belangrijke invloed uitoefent en op
welk niet, en kunnen verklaren waarom dat zo is.
B2:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één historisch
onderwerp.
B2:
Het kunnen toepassen van de volgende begrippen: intergouvernementeel
tegenover supranationaal, Europees tegenover Atlantisch, economisch tegenover
politiek.
C1:
Met verstand van zaken kunnen spreken en schrijven in het Nederlands over
aspecten van het gemeenschappelijk Europees erfgoed (vanuit kennis van de
Europese geschiedenis).
EIO-activiteiten in leerjaar 4:






Eendaags bezoek aan Brussel/Straatsburg - TTO
Uitwisselingsproject met de VS
Het project Dreams and Teams
Het project Culture Across The Channel
Bezoeken aan bedrijven en instellingen met een internationaal karakter
Het project Energy supply in the near future
Leerjaar 5
A2:
Benoemen van de Europese instellingen
B1:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één onderwerp
Van geografische aard
14
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
B2:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één historisch
onderwerp
B2:
Een standpunt kunnen innemen over het democratisch gehalte van de EU en dit
kunnen beargumenteren.
B2:
Inzicht hebben in de werking van het democratisch staatsbestel en de rol van de
maatschappelijke organisatie en de media daarbij.
B2:
Kennis op hoofdlijnen hebben van de Europese geschiedenis van 500-2000,
waarbij de begrippen van A1-B1 vlot gehanteerd kunnen worden.
B2:
Kennis van de Europese instellingen: de Europese Raad, de Raad van Europa, de
Raad van Ministers, de Europese commissie, het Europees Parlement, het
Europese Hof van Justitie
C1:
Inzicht in de werkterreinen van de EU en de gevolgen voor het eigen bestaan, o.a.
aan de hand van concrete voorbeelden.
C1:
Met verstand van zaken spreken en schrijven in het Nederlands over het proces
van Europese integratie en problemen uit verleden en heden.
EIO-activiteiten leerjaar 5:





Stage in het buitenland - TTO
Een week doorbrengen op een school in de UK - TTO
Het project Europe, that’s us!! in Aurich (Duitsland)
EuroTeensCamp (in Wenen of een andere Europese hoofdstad)
Bezoek aan bedrijven en instellingen met een internationaal karakter
Leerjaar 6
A2:
Kunnen benoemen welke Europese instellingen er zijn.
B1:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één onderwerp
van geografische aard (land of thema)
B2:
Met verstand van zaken schrijven en spreken over ten minste één historisch
Onderwerp
C2:
Beheersen van de niveaus A1-C1.
C2:
Op een kritische manier spreken en schrijven in ten minste één vreemde taal over
het proces van Europese integratie en problemen die zich daarbij voordoen, en
over het gemeenschappelijke Europese erfgoed, waarbij een eigen standpunt
wordt geformuleerd en verdedigd (eindniveau vwo-6).
15
Internationale samenwerking
C2:
Hofstad Lyceum Den Haag
Oog hebben voor het belang van Europese samenwerking en de waarde waar
Europa voor staat: vrede, democratische besluitvorming, tolerantie, scheiding
van geloof en staat (secularisatie) en economische welvaart (eindniveau alle
schooltypen).
EIO-activiteiten leerjaar 6:

Bezoek aan bedrijven en instelling met een internationaal karakter - TTO
Naast de genoemde projecten komen de aspecten betreffende EIO in de
methodes en lessen van de verschillende vakken en groepen aan de orde.
Hieronder volgt een overzicht van aardrijkskunde, geschiedenis en economie.
Het overzicht is nog niet volledig.
Aardrijkskunde
brugklas 1
Duitsland: klimaat en landschappen
voormalig Oost-Duitsland en Duitsland
het Ruhrgebied
Berlijn en de Muur
Duitsland en de Europese Unie (oprichting, doelstellingen,
samenwerking)
brugklas 2
Europa: natuur, klimaat, landschappen
cultuur, bestaansmiddelen, politiek (migratiepolitiek en –regels)
EU en vrede binnen Europa (integratie en regionale autonomie)
EU en de verschillen tussen de regio’s
de Europese kernregio: hoe probeert Europa aan de top te blijven
steun aan de zwakke regio’s
de ontwikkeling van Oost-Europa
Geschiedenis
brugklas 1
De cultuur van de Grieken en de Romeinen
 Verspreiding van de cultuur over Europa
 Verspreiding van het christendom over Europa
 Taalgroepen in Europa
 De islam in Spanje
 De Germanen en Europa
 Wordingsgeschiedenis van Europa
 Ontdekkings- en handelsreizen
16
Internationale samenwerking


Hofstad Lyceum Den Haag
Godsdienst in Europa
Wereldeconomie
Economie
Klas 3h/v
Internationale ontwikkelingen
1. De Europese Unie en het buitenland
a. De Europese integratie
b. Gevolgen van en voor de Europese samenwerking
c. Internationale handel in de praktijk
d. Ontwikkelingslanden
2. Internationale ontwikkelingen
a. Import
b. Export
c. Wereldondernemingen
d. Vergelijkingsmaatstaven
In de onderbouw van de TTO-afdeling komt EIO voldoende aan de orde, onder
meer door de activiteiten van een van de leraressen, die de stof in haar lessen
Engels (als native speaker) behandelt (o.a. door gebruik van het boek Going
Europe). In de andere groepen is EIO afhankelijk van wat in de afzonderlijke
vakken wordt aangeboden.
17
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Uitwisselingen
Uitwisseling 1.
Partnerschool (naam en land)
Duur van de uitwisseling (reisdagen inbegrepen)
Aantal leerlingen / Klas
Verplichte deelname/vrije inschrijving
Aantal Nederlandse begeleiders bij uitwisseling in
partnerschool
Thema van gemeenschappelijk project in Nederland
Thema van gemeenschappelijk project in
partnerschool
Welke secties zijn in jouw school betrokken bij
activiteiten aan het
project gerelateerd/ op welke manier is het project
gekoppeld aan
het curriculum/ Korte toelichting
Voorziene maatregelen om de kwaliteit te
verbeteren
Overige
Overige relevante
relevante info
info
IGS Franzsches Feld, Duitsland
Tweemaal 5 dagen
20, klas 3 h/v/g/tto
2/3
Tolerantie/Anne Frank
idem
Duits. Het project wordt in deze lessen
voorbereid en de leerlingen maken
opdrachten in beide landen die meetellen
voor hun beoordelingen.
Geen speciale veranderingen
Uitwisseling 2.
Partnerschool (naam en land)
Duur van de uitwisseling (reisdagen inbegrepen)
Aantal leerlingen / Klas
Verplichte deelname/vrije inschrijving
Aantal Nederlandse begeleiders bij uitwisseling in
partnerschool
Thema van gemeenschappelijk project in Nederland
Thema van gemeenschappelijk project in
partnerschool
Welke secties zijn in jouw school betrokken bij
activiteiten aan het
project gerelateerd/ op welke manier is het project
gekoppeld aan
het curriculum/ Korte toelichting
Voorziene maatregelen om de kwaliteit te
verbeteren
Overige relevante info
IGS Franzsches Feld
tweemaal 6 dagen
10, klas 4 en 5 vwo
Vrije inschrijving
2
Energy supply in the near future;
idem
ANW, scheikunde en natuurkunde
Telt als PO voor een van deze vakken en
telt mee in de beoordeling van alle
leerlingen in de N-stroom
Er is een draaiboek gemaakt;
organisatorische fouten verbeteren; het
project wordt in een andere leerlaag
aangeboden
Het project heeft duidelijk aan inhoud
gewonnen; er is ook organisatorisch
verbetering zichtbaar (vooral door toedoen
van beide betrokken docenten).
Uitwisseling 3.
Partnerschool (naam en land)
IES Cuenca del Nalon, Spanje en IGS
Franzsches Feld, Duitsland
18
Internationale samenwerking
Duur van de uitwisseling (reisdagen inbegrepen)
Aantal leerlingen / Klas
Verplichte deelname/vrije inschrijving
Aantal Nederlandse begeleiders bij uitwisseling in
partnerschool
Thema van gemeenschappelijk project in Nederland
Thema van gemeenschappelijk project in
partnerschool
Welke secties zijn in jouw school betrokken bij
activiteiten aan het
project gerelateerd/ op welke manier is het project
gekoppeld aan
het curriculum/ Korte toelichting
Voorziene maatregelen om de kwaliteit te
verbeteren
Overige relevante info
Hofstad Lyceum Den Haag
7 dagen
20 van Hofstad Lyceum, 15 van IGS
Franzsches Feld, van de IES Cuenca del
Nalon, vrije inschrijving
3
Globalisering
idem
Maatschappijleer, geschiedenis,
aardrijkskunde
De opdrachten gelden als PO voor
Maatschappijleer-2
Het project is o.i. van hoge kwaliteit. We
gaan zo door; wat beter kan is het
betrekken van de partnerscholen bij de
voorbereiding.
Volgende keer komt er een Engelse schjool
bij (Woodbridge)
Uitwisseling 4.
Partnerschool (naam en land)
Duur van de uitwisseling (reisdagen inbegrepen)
Aantal leerlingen / Klas
Verplichte deelname/vrije inschrijving
Aantal Nederlandse begeleiders bij uitwisseling in
partnerschool
Thema van gemeenschappelijk project in Nederland
Thema van gemeenschappelijk project in
partnerschool
Welke secties zijn in jouw school betrokken bij
activiteiten aan het
project gerelateerd/ op welke manier is het project
gekoppeld aan
het curriculum/ Korte toelichting
Durham School, Engeland
Twee maal 4 dagen
6; vrije deelname
1
Dreams and Teams-sportproject
Lichamelijke opvoeding
Het is niet gekoppeld aan ee vak of
opdracht. De deelnemende leerlingen
worden opgeleid tot Young Sports Leaders
Met alle daarbij behorende relevante
vaardigheden. Het is een extra voor deze
leerlingen. Het project wordt uitgebreid
naar beeldende vakken.
Comenius schoolproject (gepland 2007/2008/2009)
Parnerscholen (naam en land)
Stormarnschule, Duitsland; Kuresaare
Gymnasium, Estland, Woodbridge school,
Engeland
Titel van het project
Culture Across The Channel
Jaar (eerste, tweede, derde jaar)
Welke leerlingen zijn rechtstreeks betrokken bij
activiteiten in Nederland? Klas(sen)
Verplicht/vrijwillig
6-8 leerlingen uit havo-4 bereiden het
project voor; uiteindelijk moet dit een
muziekvoorstelling opleveren waaraan
ongeveer 15 leerlingen uit 5-havo betrokken
zijn (2009). Deelname is vrijwillg.
19
Internationale samenwerking
Aantal docenten betrokken?
Thema van gemeenschappelijk project
Welke secties zijn betrokken bij activiteiten aan het
project gerelateerd?
Is het project gekoppeld aan het curriculum?
Op welke manier?
Welke communicatiemiddelen gebruiken de
leerlingen ?
Welk is het geplande eindproduct ?
Voorziene maatregelen om de kwaliteit te
verbeteren
Hofstad Lyceum Den Haag
5
Culture Across The Channel
Muziek, beeldende vakken
De deelnemende leerlingen voeren hun
eindopdracht hiermee uit voor het vak
muziek of CKV.
Internet, Fronter.
Een gezamenlijke muziekvoorstelling.
Een drietal kleine bijeenkomsten vooraf,
waarin leerlingen inhoud geven aan het
komende project.
Overige relevante info
Comenius schoolproject
Parnerscholen (naam en land)
IES Cuenca del Nalon (Spanje);
Menntaskolinn i Kopavogi (Ijsland);
Kulldigas 78.arodvidusskola (Letland);
Kozgazdasagi Politechnikum Gymnasium
(Hongarije)
Titel van het project
Equality through borders
Jaar (eerste, tweede, derde jaar)
eerste
Welke leerlingen zijn rechtstreeks betrokken bij
Leerlingen uit 5-vwo uit de groepen
activiteiten in Nederland? Klas(sen)
Maatschappijleer.
Verplicht/vrijwillig
Deelname is vrijwillig
Aantal docenten betrokken?
2/3
Thema van gemeenschappelijk project
Gelijke rechten
Welke secties zijn betrokken bij activiteiten aan het Maatschappijleer
project gerelateerd?
PO’s en andere beoordelingsmomenten
Is het project gekoppeld aan het curriculum?
tellen mee voor het desbetreffende vak.
Op welke manier?
Welke communicatiemiddelen gebruiken de
leerlingen ?
Welk is het geplande eindproduct ?
Fronter, videoconferencing
Nog niet bekend (de aanvraag is net weg)
Ict-project (e-mail)
Parnerschool (naam en land)
Titel van het project
Jaar (eerste, tweede, derde jaar)
Thema van gemeenschappelijk project
Welke secties zijn betrokken bij activiteiten aan het
project gerelateerd?
Is het project gekoppeld aan de leerstof?
Op welke manier?
Aantal docenten betrokken?
Welke leerlingen
Klas(sen)
Verplicht/vrijwillig
9. Lyceum Athene, Griekenland
Nog geen titel, de leerlingen uit het
Plusproject zijn net begonnen
Vergelijken van elkaars leefomgeving
Geen, wel begeleidt de lerares Klassieke
talen deze leerlingen (met het oog op een
eventuele uitwisseling komend jaar)
1
2 brugklasleerlingen
Klas 1 gymn.
Vrijwillig binnen het Plusproject van de
school.
20
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Welke communicatiemiddelen gebruiken de
leerlingen ?
Wat is het geplande eindproduct ?
Internet, Fronter
Een weblog
Ict-project (e-mail)
Parnerschool (naam en land)
Titel van het project
Jaar (eerste, tweede, derde jaar)
Woodbridge School, Engeland
Nog geen titel, de leerlingen uit het
Plusproject zijn net begonnen
Thema van gemeenschappelijk project
Vergelijken van het Engelse en het
Nederlandse schoolsysteem
Welke secties zijn betrokken bij activiteiten aan het Geen, wel begeleidt de leraar Nederlands
project gerelateerd?
deze leerlingen
Is het project gekoppeld aan de leerstof?
Op welke manier?
Aantal docenten betrokken?
Welke leerlingen
Klas(sen)
Verplicht/vrijwillig
Welke communicatiemiddelen gebruiken de
leerlingen ?
Wat is het geplande eindproduct ?
1
2 brugklasleerlingen
Klas 1 gymn.
Vrijwillig binnen het Plusproject van de
school.
Internet, Fronter
Een PP-presentatie
Activiteiten zonder partnerscholen met een duidelijk internationaliseringskarakter
Vermeld alleen die activiteiten die elk jaar worden ondernomen.
Graag ook de activiteiten die reeds in het overzicht van het EIO-activiteitendeel zijn vermeld, hier nogmaals
opnemen
Korte toelichting indien de activiteit niet algemeen
bekend is
1. Deelname TTO-leerlingen aan het EYP
.
Buitenlandse excursies
1. Bestemming(en)
Klas
Verplicht/vrijwillig
Betrokken secties
Barcelona
Havo-4, vwo-4
Vrijwillig
verschillende
Voorziene maatregelen om het
internationaliseringselement te
versterken (indien relevant)
Bezoek aan een middelbare school uitbreiden.
Aantal talige opdrachten inpassen.
CKV-opdrachten uitbreiden.
Overige relevante info
21
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Buitenlandse excursies
Als de school vindt dat een buitenlandse excursie een internationaliseringsactiviteit is, kan deze hier worden
opgenomen
1. Bestemming(en)
Rome
Klas
Havo-4, vwo-4
Verplicht/vrijwillig
Vrijwillig
Betrokken secties
Klassieke talen
Voorziene maatregelen om het
internationaliseringselement te
versterken (indien relevant)
Een bezoek inlassen aan een middelbare school.
Aantal opdrachten aanpassen aan internationele element.
Overige relevante info
Buitenlandse excursies
Als de school vindt dat een buitenlandse excursie een internationaliseringsactiviteit is, kan deze hier worden
opgenomen
1. Bestemming(en)
Praag
Klas
Havo-4, vwo-4
Verplicht/vrijwillig
Vrijwillig
Betrokken secties
diverse
Voorziene maatregelen om het
internationaliseringselement te
versterken (indien relevant)
Bezoek aan middelbare school uitbreiden.
Aantal opdrachten aanpassen.
Overige relevante info
Partnerscholen
School
1. IGS Franzsches Feld
2. IES Cuenca del Nalon
3. Durham school
4. Woodbridge School
5. Stormarnschule
6. Kuresaare Gymnasium
7. Northampton School
Land
Partnerschool
sinds
Duitsland
2003
Spanje
2004
Engeland
2006
Engeland
2006
Duitsland
2006
Estland
2006
Verenigde Staten 2007
22
Uitwisselingen
x
x
x
Comenius
Andere
projecten
x
x
x
x
x
x
x
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Bijlage 1
Overzicht de projecten Internationale Samenwerking
Hofstad Lyceum 2002-2007
november 2002
Wim van Nispen bezoekt de Partnersuchebörse in Aurich, Noord-Duitsland. Hij
legt via mevrouw Annette Behrens contact met de Integrierte Gesammtschule
Franzsches Feld in Braunschweig. De intentie wordt uitgesproken een
samenwerkingsverband aan te gaan voor verschillende jaren, waarbij
leerlingenuitwisseling het uitgangspunt is.
december 2002
Voorbereidend bezoek aan de IGS Franzsches Feld in Braunschweig door Karin
van der Lee, Jacques Oosterveer, Wim van Nispen en Marlous Muda.
mei en juni 2003
Leerlingenuitwisseling in Den Haag en Braunschweig voor de derdeklassers en de
leerlingen van de 9. Jahrgang met als thema: Tolerantie-Anne Frank.
Begeleiders zijn Carine Pullens, Jacques Oosterveer en Wim van Nispen.
oktober 2003
Deelname van 40 leerlingen van de IGS Franzsches Feld aan de activiteitenweek
van Hofstad Lyceum.
Verschillende begeleiders.
december 2003
Samenwerkingsproject tussen 20 leerlingen van Hofstad Lyceum, 20 leerlingen
van Franzsches Feld en 2 Poolse leerlingen uit Sopot in het Europa Haus in
Aurich met als thema Europe, that´s us !!.
Begeleiders Corrie Sinia en Floor Max.
maart 2004
Project Alternatieve Energie-1 met 15 leerlingen van Hofstad Lyceum en 15
leerlingen van Franzsches Feld.
Begeleiders: Kees Grolleman en Michael van Kempen.
mei 2004
23
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Tegenbezoek van 25 leerlingen van Hofstad Lyceum aan Braunschweig. Thema:
Tolerantie-Anne Frank/Alternatieve energie.
Begeleiders: Bas van Gestel, Jan Savelberg en Nathalie Timmerman
oktober 2004
E-mailproject Europe Online voor brugklasleerlingen en leerlingen uit 4– en 5vwo. Virtueel klaslokaal met ongeveer 30 leerlingen van Hofstad Lyceum en de
Tallinna 32.Keskkool. Thema: Perfect strangers become close friends.
Finaleplaats in de landelijk wedstrijd (3e plaats).
Begeleiders: Wim van Nispen, Patrick Hovink en Toine Stokbroeckx.
november 2004
Voorbereidend bezoek aan de IES Cuenca del Nalón in La Felguera, Asturias
(Spanje) voor het opzetten van en uitwisselingsprogramma.
Begeleiders: Hans Smit en Wim van Nispen.
maart 2005
Samenwerkingsproject tussen 12 leerlingen van Cuenca del Nalón, 15 leerlingen
van Franzsches Feld en 20 leerlingen van Hofstad Lyceum in het Europa Haus in
Aurich met als thema: “Europe, that’s us!!”-2
Begeleiders: Bas van Gestel, Corrie Sinia, Wim van Nispen, Hans Smit en Peter
Eldring.
Project Alternatieve energie-2 met 15 leerlingen van Hofstad Lyceum en 12
leerlingen van Franzsches Feld.
Begeleiders: Kees Grolleman, Michael van Kempen en Klaas Muller.
april 2005
E-mailproject in samenwerking met de Stichting Leerplan Ontwikkeling met als
onderwerp het Koningshuis en staatsvormen voor brugklasleerlingen van de
Spaanse school, de Estlandse school en Hofstad Lyceum.
Begeleider: Wim van Nispen
Het project wordt genoemd in een boek dat Koningin Beatrix is aangeboden ter
gelegenheid van haar 25-jarig ambtjubileum.
mei 2005
Deelname van 11 leerlingen van Hofstad Lyceum aan het EuroTeensCamp in
Wenen. Het betreft een milieu-educatieproject.
Begeleiders zijn Floor Max en Suzanne Deelen.
24
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Voorbereidend bezoek van twee collega´s, Francoise Vogelaar en Fleur
Kroonbergs, aan de 32. Tallinna 32. Keskool in Tallinn, Estland met als doel
uitwissellingsprojecten op te zetten en bezoek aan het seminar `Let´s make
teaching and learning more attractive’ .
juni 2005
Voorbereidend bezoek van enkele leerlingen en Hans Smit aan de IES Cuenca del
Nalón in Spanje ter voorbereiding van de werkweek van 6-vwo-leerlingen in
oktober.
Tegenbezoek van 10 leerlingen van Hofstad Lyceum aan Braunschweig in het
kader van Alternatieve energie-2.
Begeleiders: Klaas Muller en Michel Rogier.
oktober 2005
Voorbereidend bezoek van twee collega’s, Paul Mattens en Hans van Veldhoven,
aan Bournemouth om contact te leggen met de Bournemouth School voor een
eventuele uitwisseling met de TTO-afdeling van Hofstad Lyceum.
oktober 2005
Bezoek van enkele leerlingen en Hans Smit aan de IES Cuenca del Nalón in
Asturias, o.a. ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de school.
oktober 2005
Eerste deel van de uitwisseling van het project Tolerantie-Anne Frank-3 in
Braunschweig; 24 leerlingen van Hofstad Lyceum in Braunschweig.
Begeleiders: Jacques Oosterveer, Klaas Muller en Jan Savelberg.
januari 2006
Voorbereidend bezoek van Corrie Sinia, Björn Klinkenberg en Wim van Nispen
aan het Europa Haus in Aurich voor het project “Europe, that’s us !!”-3.
maart 2006
Twintig leerlingen van Hofstad Lyceum, 15 van de IGS Franzsches Feld en 10-15
leerlingen van de IES Cuenca del Nalón werken in Aurich samen aan het derde
project over de toekomst van Europa. Begeleiders: Corrie Sinia en Björn
Klinkenberg.
Tegenbezoek van de uitwisseling met Braunschweig. Project Tolerantie/Anne
Frank-3 in Den Haag.
25
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Bezoek van 15 leerlingen uit Braunschweig aan Hofstad Lyceum voor het project
Alternatieve Energie-3. Het tegenbezoek in Braunschweig is gepland voor
mei/juni 2006. Begeleiders zijn Kees Grolleman en Michael van Kempen.
mei 2006
Deelname door 20 leerlingen van Hofstad Lyceum aan het EuroTeensCamp in
Dublin.
Begeleiders zijn Marlous Muda en Suzanne Deelen.
juli 2006
Bezoek van de deelnemers aan Aurich-2 en -3 aan Oviedo. Workshops in het
kader van: “Somos el futuro de Europa !!”. Opvolgseminar van de week in Aurich.
Begeleiders: Hans Smit en Eveline Thoenes
oktober/november 2006
Eerste deel van de uitwisseling van het project Tolerantie-Anne Frank-4 in
Braunschweig; 19 leerlingen van Hofstad Lyceum in Braunschweig.
Begeleiders: Jacques Oosterveer, Jan Savelberg, Wim van Nispen
oktober 2006
4 leerlingen uit 5-vwo nemen deel aan de conferentie Equal2Equal over
vrouwenrechten in Oviedo (Spanje) op uitnodigingen van de partnerschool Cuenca
del Nalon.
Begeleider: Björn Klinkenberg
maart 2007
Bezoek van 8 leerlingen uit Braunschweig aan Hofstad Lyceum voor het project
Alternatieve Energie-4. Het tegenbezoek in Braunschweig vond plaats in juni.
Begeleiders zijn Michael van Kempen en Albert Vos.
Project Dreams and Teams, Young sports Leaders in Den Haag.
Begeleidster: Sylvia Deckers.
Project Globalisation (in het kader van Europe, that’s us !!) in Aurich, deelname
van 18 leerlingen van Hofstad Lyceum, 18 van de IGS Franzsches Feld en 8 van
de IES Cuenca del Nalon.
Begeleiders: Björn Klinkenberg en Corrie Sinia
Voorbereidende bijeenkomst in Den Haag van de partners in CATCH (Hofstad
Lyceum, Woodbridge School, Kuresaare Gymnasium en de Stormarnschule.
26
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
april 2007
Tegenbezoek van de uitwisseling met Braunschweig. Project Tolerantie/Anne
Frank-4 in Den Haag.
Begeleiders: Jacques OOsterveer en Jan Savelberg
Deelname van 5 leerlingen uit havo-5 aan de conferentie CATCH; voorbereiding
voor het eindproject in 2009
Begeleiders: Francoise Vogelaar en Rob Diependaal
april 2007
Conferentie Learning Across Borders in Den Haag met de partnerscholen en –
instellingen van Hofstad Lyceum.
mei 2007
In het kader van het Plusproject voerden twee leerlingen uit de brugklas een
project uit waarbij zij hun eigen school vergeleken met de Woodbridge School.
Begeleider: Wim van Nispen
juni 2007
EuroTeensCamp in Wenen. Deelname van 5 leelingen van Hofstad Lyceum.
Begeleidsters zijn Nicolette Immerzeel en Suzanne Deelen.
Tegenbezoek aan Braunschweig van het project Energy supply in the near future.
Begeleiders: Michael van Kempen en Albert Vos
Tegelijkertijd werkten twee leerlingen uit 5-vwo in het kader van hun
profielwerkstuk hun videoproject: Germany and Holland, neighbours or strangers
uit. Begeleidster: Nicolette Immerzeel
oktober 2007
Bezoek van 20 leerlingen uit de derdeklassen aan Braunschweig in het kader van
het uitwisselingsprojectproject Tolerantie/Anne Frank.
Begeleiders Jan Savelberg en Jacques Oosterveer.
In het kader van het stageproject in TTO-5 brengen twee leerlingen een week
door in Woodbridge.
27
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Bijlage 2
Lijst van bij internationale uitwisselingsprojecten betrokken collega’s
2002-2007
Tolerantie-Anne Frank
mei en juni 2003
Jacques Oosterveer
Carine Pullens
Wim van Nispen
mei 2004
Jan Savelberg
Bas van Gestel
Nathalie Timmerman
oktober 2005
Jacques Oosterveer
Jan Savelberg
Klaas Muller
oktober/november 2006
Jacques OOsterveer
Jan Savelberg
Wim van Nispen
april 2007
Jacques Oosterveer
Jan Savelberg
oktober 2007
Jacques Oosterveer
Jan Savelberg
Alternatieve Energie
maart 2004
Kees Grolleman
Jan Savelberg
Michel Rogier
Marlous Muda
Pieter Bekooy
Carine Pullens
Klaas Muller
Michael van Kempen
28
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
juni 2005
Michel Rogier
Klaas Muller
Europe, that’s us !!
Aurich
december 2003
Corrie Sinia
Floor Max
maart 2005
Corrie Sinia
Bas van Gestel
Hans Smit
Peter Eldring
Wim van Nispen
maart 2006
Corrie Sinia
Björn Klinkenberg
maart 2007
Corrie Sinia
Björn Klinkenberg
EuroTeensCamp
Wenen
mei 2005
Floor Max
Suzanne Deelen
Dublin
Mei/juni 2006
Suzanne Deelen
Wenen
Juni 2007
Suzanne Deelen
29
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Nicolette Immerzeel
E-mailprojecten
2004
Braunschweig
Nienke Swarte
2005
Tallinn, Estland (Perfect strangers)
Toine Stokbroeckx
Wim van Nispen
Oviedo, Spanje en Braunschweig, Duitsland
(“Europe, that’s us !!”)
Bas van Gestel
Oviedo
(Koninklijk Huis)
Wim van Nispen
2007
9. Lyceum in Athene, Griekenland
Woodbridge School, Engeland
Internetcompetitie
AIDS-campagne Zuid-Afrika
30
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Bijlage 3
Functiebeschrijving en competenties van de coördinator
internationale samenwerking Hofstad Lyceum
Functiebenaming
De coördinator internationale samenwerking is een docent met een functie- en
taakdifferentiatie (LD-functie). Hij legt direct verantwoording af aan de
directie van hofstad Lyceum.
Functie-inhoud
1
Het formuleren van het onderwijsbeleid op het gebied van internationale
samenwerking op schoolniveau
1.1
Het formuleren van het beleidsplan Internationale Samenwerking op
schoolniveau
1.2
Het jaarlijks opstellen van de Begroting Internationale Samenwerking
1.3
Het inventariseren van behoeften en problemen op het gebied van
internationale samenwerking die binnen Hofstad Lyceum leven
1.4
Het doen van projectvoorstellen en de daarbij behorende
invoeringsstrategie
1.5
Het evalueren en bijstellen van het beleid op het gebied van internationale
samenwerking
1.6
Het opnemen van de internationaliseringdoelen in de vakwerkplannen van
de desbetreffende vakken
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
3
Het bevorderen van de uitvoering van het beleid Internationale
Samenwerking
Het begeleiden en implementeren van internationale samenwerking
Het toetsen van bestaan en nieuwe activiteiten aan het vastgestelde
beleid
Het begeleiden van internationale samenwerkingsprojecten
Het bewaken van de taakuitvoering van de projectleiders
Het bijhouden van de ontwikkelingen op gebied van internationaliseren
Het aanvragen van subsidies voor internationale projecten
Het ontwikkelen van internationale projecten en het actief onderhouden
van interne en externe contacten (informeren en communiceren)
31
Internationale samenwerking
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
5
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
Hofstad Lyceum Den Haag
Het zorgdragen voor juiste informatievoorziening en communicatie
tussen alle betrokkenen (intern en extern)
Het leggen en onderhouden van internationale contacten
Het vertegenwoordigen van de school en de directie in het buitenland
Het ontwikkelen van nieuwe internationale projecten
Het gevraagd en ongevraagd geven van advies of informatie aan de
directie
Het opstellen va de jaarplanning voor de verschillende internationale
projecten
Het voorzitten van de Commissie internationale Samenwerking
Het uitschrijven van vergaderingen
Het coördineren en ondersteunen van het toepassen van Internationale
samenwerking in het onderwijs
Het overleggen met en adviseren van de contactpersonen per sectie,
kernteam of leerlaag
Het geven van voorlichting tijdens ouderavonden en bijeenkomsten
Het coördineren van de activiteiten op gebied van Internationale
Samenwerking
Het opzetten en coördineren van deskundigheidsbevordering
Het actief onderhouden van het internationale netwerk van scholen en
instellingen waarmee wordt samengewerkt
Het coachen van degenen die betrokken zijn bij internationale contacten
Het stimuleren en ondersteunen van docenten bij het betrekken van
internationale activiteiten in hun onderwijs
Het begeleiden van de activiteiten van de Commissie Internationale
Samenwerking
Het bespreken van plannen en voorstellen voor bestaande en nieuwe
projecten
Het bespreken en evalueren van geplande projecten in klein comité
Het opstellen van begrotingen voor de projecten
Het onderhouden van contacten met mogelijk nieuwe partners
Het informeren van de commissieleden voor bij- en nascholing
6 Het ondersteunen van de uitwisselingsactiviteiten van de TTO-afdeling
van Hofstad Lyceum
32
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
Bijlage 4 Projectbeschrijvingen
Het project Anne Frank/Tolerantie
Sinds 2003 nemen leerlingen uit de derdeklassen van Hofstad Lyceum en Franzsches
Feld op vrijwillige basis deel aan dit project. Het betreft groepen van ongeveer 20
leerlingen van beide scholen die met elkaar samenwerken in het kader van een jaarlijkse
wederzijdse uitwisseling (40 leerlingen in totaal).
Het project wordt voorbereid in de lessen Duits, via internetopdrachten over Duitsland,
Braunschweig, de partnerschool en het thema dat gecentreerd is rond Anne Frank.
Voorafgaand aan de uitwisseling schrijven de leerlingen “Steckbriefe”, waarmee ze op
grond van gezamenlijke interesses aan elkaar gekoppeld worden. De leerlingen hebben
dan ook vaak voor de uitwisseling al e-mailcontact met elkaar.
Tijdens de week in Duitsland maken de leerlingen kennis met Duitsland, Braunschweig
en de Duitse taal en cultuur. Ze voeren opdrachten uit, individueel en samen met Duitse
leerlingen (o.a. een enquête, puzzeltocht door de stad) en de Duitse leerlingen bereiden
kleine lezingen voor bij bezienswaardigheden van hun stad. De andere activiteiten
worden gezamenlijk uitgevoerd: o.a. bezoek aan Bergen Belsen, het concentratiekamp
waarin Anne Frank en haar zus Margot zijn omgekomen, bezoek aan Berlijn (bezoek aan
culturele bezienswaardigheden, o.a. het Holocaustmonument, Brandenbrugertor,
Checkpoint Charlie). Binnen het kader van het thema Tolerantie voeren de leerlingen
gesprekken over het verleden en heden. Verder wordt een bezoek gebracht aan
Autostadt en Badeland in Wolfsburg. Op donderdag is er de afscheidsavond, met
voordrachten en zang en muziek in gemengd samengestelde groepen.
De week wordt met de leerlingen in een gespreksronde van een uur geëvalueerd, hiervan
wordt een verslag gemaakt. De Nederlandse leerlingen vullen daarna een enquête in.
Dit jaar is door enkele leerlingen een eigen website over deze uitwisselingsweek
gemaakt ( www. Duitsland2006.come2me.nl ). Met de gastouders is tussentijds in
onderlinge gesprekken geëvalueerd.
In Nederland staat de verwerking van het thema centraal: leerlingen maken in gemengde
groepjes verschillende opdrachten. In het kader hiervan staat een bezoek aan
Amsterdam op het programma, met als vast onderdeel het Anne Frank Huis.
Een aantal dagdelen wordt besteed aan werksessies rondom het thema, die worden
afgesloten op vrijdagochtend met een presentatie, zowel mondeling en schriftelijk, als
beeldend (collages). De werkstukken zijn beurtelings een half jaar lang te zien in beide
scholen. De geschreven stukken, de mondelinge presentaties, de collages en de
internetopgaven tellen mee voor het vak Duits (als proefwerk, V-toets). Bij het maken
van de genoemde opdrachten is het gebruik van ICT onontbeerlijk.
Verder staan een bezoek aan Delft en een puzzeltocht door Den Haag op het
programma. In beide weken bezoeken de leerlingen zo’n 5-tal lessen.
Ook bij dit deel van het project is op donderdagavond een cultureel getinte
afscheidsavond met de gastouders.
33
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
De voertaal van dit project is Engels.
Naast de genoemde momenten vindt evaluatie plaats in de ouderavonden, tussen
coördinator en projectleiders en tussen coördinator en schoolleiding.
De coördinator zorgt voor het financiële en inhoudelijke verslag voor het Europese
Platform voor het Nederlandse Onderwijs.
Tussen de medewerkers van beide scholen zijn vriendschapsbanden ontstaan die verder
gaan dan het collegiale samenwerken. Een aantal leerlingen dat aan deze eerste
uitwisselingen meedoet doet vaak ook mee aan de uitwisselingen met een ander thema in
de daaropvolgende leerjaren. Een klein aantal bezoekt elkaar buiten de schooltijden om.
Het is de intentie van beide scholen het project voor het derde leerjaar (9. Jahrgang)
voort te zetten, wellicht met een ander thema en een iets andere inrichting.
Het project Europe, that’s us !!
Sinds 2003 komen leerlingen van Hofstad Lyceum en de IGS Franzsches Feld op
uitnodiging van het Europa Haus in Aurich (Noord-Duitsland) in het voorjaar samen om
zich in een werkweek te richten op een aspect van de Europese Unie. Sinds 2004
hebben zich leerlingen van de IES Cuenca del Nalon daar bij gevoegd en in de drie
bijeenkomsten hebben afwisselend enkele leerlingen uit Polen en stagiaires uit Rusland,
Finland en Duitsland meegedaan. In totaal doen zo’n vijftig personen mee aan het
project, dat wordt geleid door de pedagogische leiding van het Europa Haus en
medewerkers van de betrokken scholen.
In de voorgaande jaren stond de problematiek van de vorming van de Europese Unie
centraal (normen en waarden, vooroordelen, kinderrechten). Dit jaar was het thema
Globalisering.
De leerlingen presenteren zichzelf, hun school, hun stad en hun land aan elkaar en doen
verschillende kennismakingsspellen. Ze krijgen lezingen over het thema (bv. Europese
normen en waarden), volgen workshops en werken samen in verwerkingsopdrachten die
worden gepresenteerd tijdens de afsluitende avond op donderdag. Op een van de dagen
wordt een bezoek gebracht aan een stad (Embden, Oldenburg, Groningen), afhankelijk
van wat deze stad te bieden heeft (bv. een bijzondere tentoonstelling). De avonden
worden voornamelijk besteed aan sociale activiteiten.
Het project wordt in de lessen Maatschappijleer voorbereid en telt mee als praktische
opdracht voor de leerlingen die Maatschappijleer-2 volgen. In deze lessen, die
gedeeltelijk in het Engels worden gegeven, worden ze voorbereid op de terminologie, de
Europese instituten, etc. Op deze manier wordt het project ingebed in het curriculum
van de leerlingen in 5-vwo. Deelname geschiedt overigens op vrijwillige basis.
Voor het project bestaat brede belangstelling op alledrie de scholen.
De deelnemers verblijven in het Europa Haus, dat reeds in de 16e eeuw is ingericht als
opvangcentrum voor religieuze vluchtelingen; het heeft zich heden ten dage tot doel
34
Internationale samenwerking
Hofstad Lyceum Den Haag
gesteld jongeren uit Europa bij elkaar te brengen. Deze instelling heeft alle faciliteiten
om jeugd en jongeren onderdak te verschaffen.
De Spaanse leerlingen verbleven tot nu toe bij gastouders tijdens de dagen die
overbrugd moesten worden voor en na de werkweek.
Vanuit dit project ontstond in juli 2005 het project Aurichian Storks, waarbij leerlingen
uit Den Haag met hun Spaanse vrienden een werkweek volgden in Asturias begeleid door
docenten van Hofstad Lyceum (in de vakantie !). Dit project werd in juli 2006 herhaald.
Na Aurich 2007 ontstonden plannen voor een reünie in Duitsland.
Tijdens de conferentie Learning Across Borders die in mei 2007 plaatsvond in Den Haag
legden leerlingen van Hofstad Lyceum contact met de schoolleider van de IGS Franzses
Feld en groeide het plan om een videopresentatie te maken met als onderwerp de
cultuurverschillen tussen Duitse en Nederlandse jongeren. Dit project, Germany and
Holland, neighbours or strangers, geldt als Profielwerkstuk voor deze leerlingen.
35