NWA Route Smart Industry - Nationale Wetenschaps Agenda

1
NWA Route Smart Industry
Revoluties in de industrie, economie vergen acties uit de wetenschap… Dedigitaliseringenautomatiseringvanonzeindustrieroltoveronsheen.Internationaalspreekt
menoverdevierdeindustriëlerevolutie.Hetiseencombinatievandigitalisering,koppelingen
vanintelligentesystemenennieuwetechnologieënwaardoorproductieprocesseninde
industrieenuiteindelijkbusinessmodellenenconsumptiepatroneningrijpendwijzigen.Destip
opdehorizonishetfoutlooseninéénkeergoedproducerenvanenkelstuks(N=1).
Maatwerkproductenvoordeprijsvanhetmassaproduct.Dezesterkgeautomatiseerde
enkelstuksproductiezalplaatsvindennabijdeeindklant.ProductiekeertterugnaarNederland.
Tegelijkertijdzienwedeopkomstvanpersonalisatieen“servitization”.Klantenbetalenvoor
gebruikinplaatsvanbezitendeoorspronkelijkeproductfabrikantenontwikkelenzichtotklant
specifiekedienstleveranciermetdigitalemarktplaatsen(platforms)eneenbijbehorend
hardwareproductwaarmeedieoplossingkanwordengebruikt.Toeleveranciers,ooitde
goedkoopsteleveranciervaneenonderdeel,nemenhetgeheleproductieprocesvanhet
hardwareproductover.Ditallesheeftimpactoponzecompleteeconomieenheeft
consequentiesvooronzemaatschappijenwerkgelegenheid.AlsNederlandhetspeloptijden
slimspeeltbiedtdezeontwikkelingeenbanenmotorvandetoekomst.Doordeversnellingvan
dedigitaliseringvereistditmeerdynamiekensynergieindiversewetenschappelijk
onderzoekgebieden.DezeNWAroutebeschrijftviergamechangersomditmogelijktemaken.
Anderen bewegen al, wij moeten slim kiezen en in actie komen… Degrotelandeninvesterenmiljardeninonderzoekenontwikkeling(ref1).Achteropraken
kunnenwijonsnietveroorloven.Eensterktepositieinwelvaartenwelzijncreatiemeteen
concurrerendeeconomie(054)1moetcontinuewordenbevochten.Bedrijfsleven,instellingenen
overheidmoetenuitdecomfortzone.Kennisinstellingenmoetensnelleraanpassen.Levenlang
lerenwordteenvanzelfsprekendheid.Bedrijvenmoetenmeerinvestereninnieuwediensten,
productenennodigetechnologieën.Endeoverheidmoetactievernieuwemarktenhelpen
creërenrondomuitdagingenmeteenmaatschappelijk,ecologischeeneconomischnut.
Nederlandheeftgoedemogelijkhedenomdevierdeindustriëlerevolutieontwikkelingomte
zetteninkansenenopspecifiekeonderwerpeneentoonaangevendepositieoptebouwen.We
hebbeneenaantalsterkenichesectorenalsdeagro/food,maritieme,hightechsystemen,chemie
alsmedemediaenhandel/logistiekeindustrieën.Daarnaastkennenwijeeninnovatieve,
leidendethuismarkt,diversegoedekennisposities,beschikkenwijovereengoedesoftskillsals
Dutchdesignenkunnenwijindepraktijkgoedmultidisciplinairsamenwerken.
Gamechangers 2‐SmartProduction
DeflexibeleFabriek
1‐SmartProducts&Services
Personalisatie&Servitization
3‐SmartTechnologies
SystemsofSystems/Blockchain
ImpactonEconomy
ImpactonScience
4–ImpactonSociety
SmartResponse ‐ educatie
1(xxx)isNWAvraag
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
2
Smart Industry: de versnelling van de digitalisering van de industrie HetbegripIndustrie4.0wordtgekoppeldaandigitaletechnologieën.InNederlandspreken
weoverSmartIndustry(SI).Ditbegripomvatdedigitaliseringenservitizationvanonze
welvaartcreatie.Digitaliseringenservitizationomvattenhetbegrip“smart”.Met“industry”
implicerenwealleprocessendietotwaardecreatieleiden.DitisbrederdanhetNederlandse
begripindustriedatklassiekefabriekenmeteenschoorsteenaanduidt.Wijbeschouwende
industriediebegintmetdebasismaterialen,chemie,agro/foodindustriealsmededehightech
maakindustriemetopdelingenalsapparateneninstrumentatiebouw,automobiel,luchten
ruimtevaarttotaandemaritiemeendefensie‐industrie.Doorhetbegripservitizationomvat
SmartIndustryookdedienstensectordiedebreedteomvatvanonderhoud,logistiek,
productdesignenmediacreatieendistributietotaanhandels‐,bancaireenverzekeringsdiensten
toe.IneconomischetermenomvatdebredeSmartIndustrydefinitiealleexporteneengroot
deelvanonsbrutonationaalproduct.In2014ishetSmartIndustryactieprogramma
(www.smartindustry.nl)gelanceerd.In2015iseenwetenschappelijkeagendaopgezet(ref2).
DetopsectorHTSMRoadmapSmartIndustry(ref3)beschrijftvooraldeSmartIndustry
technologieëndieindehightechsystemsmaakindustrievoorkomen.
Smart Industry gamechangers Wijonderscheidenvierbredegamechangers(ziefiguuropvoorblad):(1)intelligenteproducten
endiensten,(2)flexibeleproductiesystemenomdieproductenendienstenterealiseren,(3)de
intelligentetechnologieëndienodigzijnvoordieproducten,dienstenenproductieen(4)de
economischeenmaatschappelijkevoorwaarden,gevolgenenonzereactiesdaarop.Inhetfiguur
staandeEngelseteksten.Iederegamechangerheeftimpactoprespectievelijknieuwebusiness,
nieuwebanen,nieuwewetenschapennieuwevormenvanonderwijs.Eniederegamechanger
vergtsamenwerkingvanbedrijven,kennisinstitutenenoverheid.
Smart Products (personalisation) and Services( servitization) Dezegamechangeronderzoektdevernieuwinginproducten,product‐dienstsystemenen
businessmodellendiemogelijkwordtdoortoepassenvanSmartIndustrytechnologieën.Met
namedemens‐product‐contentinteractiestaathierbijcentraaleninhetbijzonderhetontlasten
enontzorgenvandemensincomplexeomgevingen.HetuitgangspuntisdatNederlandeen
uniekeonderscheidendepositieheeftindemultidisciplinaireaanpakvanproductontwerp,
diensteninnovatie,technologieplatformsencontentontwikkeling.Tevenskennenwijeen
hoogopgeleidebevolkingenzijnwijeenprimatestmarktvoornieuweproductenendiensten.
Voorbeeldenvanspecifiekeonderwerpenzijn:
•
Ontwerpvanintelligenteproductenendiensten(DutchDesign),productenals
dataplatforms,vanbezitnaargebruik,personalisatievansmartproducts/content.
•
Ontwerpenvancomplexeautonomeproducten/systemen/systems‐of‐systemsdie
schaalbaarenherconfigureerbaarzijnmeteenhogematevanaanpasbaarheid.
•
Mens‐technologieinteractie,degebruikerinsteedscomplexereomgevingen.
•
Servitizationbusinessmodels(meto.a.incremental(cryptocurrency))payments,
smartcontractsenblockchain,Economy4.0(ookbigdataroute9).
•
Voorspellinggebaseerdonderhoud(vanijkdijktotproduct)enbetrouwbaarderen
duurzamereproducten(ookroute9bigdata).
•
Levensduurmonitoringenrepareerbareenbeterherwinbareproducten(route12).
Bigdataanalyse,serviceopafstand,zelflerendesystemen.
•
Dezegamechangerheeftimpactopdemaakindustrie,deICT‐sectorendecreatieveen
financiëleindustrie,inhetbijzonderdaarwaardewinstvandewaardecreatieterechtkomt.
Intensief,kortcyclischenmulti‐sectoraalexperimentereninallerleiverbandenalsproeftuinen,
livinglabsenfieldlabsishiernoodzakelijk.Ditvergtdeontwikkelingvanservitizationals
volwaardige(toegepaste)wetenschapnaasthetklassiekeproductdesigneneenuitbreidingvan
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
3
DutchDesignnaarservices&content.Servicecreatieheeftookrelatiesmeteconomische
ensocialewetenschappenenveranderendejuridischeaspecten.VoorbeschrijvingSmart
ProductsandSmartServiceszieappendix1.1.Geschattekosten:10‐50M€/jaar.
Smart Production – de flexibele fabriek dankzij digitalisering Ditonderdeelonderzoektdevernieuwingvoorgeautomatiseerdeproductievankleine
seriesenenkelstuks.Degamechangerhierisdeflexibelefabriekmetalsperspectief
‘metropolitanmanufacturing’;kleineuniverselefabriekeninofbijstedenwaaruiteenlopende
soortenproductenopmaatwordengeproduceerd(enlaterweergedisassembleerdkunnen
worden).Nederlandonderscheidtzich,metnameindeHightechtenopzichtevanDuitsland,met
deproductievanzeerhoogwaardigeproductiesystemeninkleineseriesvoornichemarkten.
NederlandkanzijnpositieindezewaardeketenzelfsversterkenmetSmartIndustryinnovaties
alsmedeleverancierwordenvannieuweproductiemachinesvoorenkelstuksenklein
serieproductievoorbijv.3Dprintenenflexibeleelektronica.
SpecifiekeonderwerpenzijninIndustrie4.0andChemie4.0:
•
Enkelstukvoordeprijsvanmassaproductie,zero‐defect,firsttimeright,zero‐
programming,human‐robotinteraction(cobots,teleoperation)inproduction,vision
intheloopsystemen,nextgenerationmulti‐material3D(additive)manufacturing.
•
Digitizedsetupofsmallbatches,multi‐feedstockchemicalproductionlinkingsmart.
•
Digitaleinformatie‐uitwisselingindeketenzoalsvooroffertes,ordering,logistics
andpaymentusingsmartcontracts&blockchain.
•
Humancentricjobdesign(supervisor)inlargelyautomatedproductionsites.
•
Smartsupplychainsennieuwesamenwerkingsvormenennetworking.
•
Remanufacturing,recycling,refurbishment(route12circulairengrondstof).
•
Nieuwedistributiesystemen,gerichtopzeerfijnmazigelogistiekenretourstromen
vangebruikteproducten.
Hetveranderenvaneconomy‐of‐scaleinproductie(inChina)naareconomy‐of‐networkingdoor
lokalenetwerken(jobs‐back‐to‐town)heeftimpactopdehuidige(MKB)industrie.Diezal
versneldveranderen,oudeindustrieverdampt,maarnieuwespelersenondernemersdie
veranderenzullenwerkgelegenheidcreëren/onderhouden.Ookwetenwedatdewetenschapop
hetgebiedvanmodelbasedproductioncontrolenzero‐programmingzichhiertoeverdermoet
ontwikkelen.Vooreenbeschrijvingvanflexibeleproductiezieappendix1.2.Kostenvoorlager
TechnologyReadinessLevel(TRL)toegepastonderzoek(nogineenlabomgeving)enhoogTRL
fieldlabs(inoperationeleomgevingen):50‐80M€/jaarvoordeuitdagingommiddelstoegepast
onderzoekleidertewordeninflexibelefabriekenhaarhightechequipmenteninstrumentatie.
Smart Technologies ‐ Systems of systems & blockchain DezegamechangerbetreftdevernieuwingindetechnologischesysteembasisonderSmart
Industry;dusICT‐infrastructuur,data‐uitwisseling,software,nieuwesensoren,nano/precisieen
procestechnologie.DitisdehardetechnologischebodemdienodigisomSmartIndustrytoteen
succestemaken.Nederlandkanzijnuniekepositieinditdeelgebiedontwikkelendoor‘slim
samentewerkenmetdegrotejongens’,nl.deinternationaledataplatforms(bijv.deVS)enin
internationalewaardeketens(bijv.Duitsland).Deinternationalecomponentishierextra
belangrijk.Onderwerpenzijn:
 IoTnetwerkenencybersecurityinsmartproductie,productenendiensten.
 Intelligentezelflerendesystemen(coöperatieverijden,drones,microsatellieten),deep
learninginproductieprocessen,zero‐programming.
 Industrialdataspacearchitecturenen(internationale)standaardinterfaces.
 Smartsensors,flexibeleelectronicsenhunnetwerkenmetprocesoptimalisatie.
 Embeddedsystemenenarchitecturenvoorautonomeencoöperatievesystemen.
 Blockchainbasicsenscalabilityonderzoeksprogramma.(zieappendix2)
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
4
 Ontwerp,beheersingenoptimalisatievancomplex(man‐made)systems.
 Multifysischemodellenencyber‐fysischesystemen.
Dezegamechangerkentmeerderewetenschappelijkuitdagingenenisenablervoorlatere
economischeimpact.Hetvergtinternationalenetwerkenennationalekeuzewaarwetop
inwillenzijn.Voorblockchain,gekoppeldaanfysiekegoederen(InternetofThings),als
gamechangerkunnenwekiezenvoorhandels/distributieplatform,maarbijvoorbeeldnietvoor
Fintechapplicaties.DieontvangenindeUSA/UKonvoorstelbaaromvangrijkeVC‐financiering.
Wetenschappelijkeonderwerpenwaarwijeengoedepositiemoetenblijvenbehoudenzijn
complexesoftware,embeddedsystems,mechatronica,enprecisietechnologieenmateriaal
modelleringensimulatie.Vooreenbeschrijvingvandiverseaspectenvandezegamechangerzie
appendix1.3.Kosten50M€/jaar?
Smart Reponse ‐ Maatschappelijke impact op smart jobs & skills Dezegamechangerbetreftdemaatschappelijkeimpactvandeversnellingvande
digitaliseringineenbreedperspectiefenhetslimenveiligomgaan/anticiperenhieropals
maatschappijenindividu.Smarteducatieishethoofdaspectvandezegamechanger.Hoe
werkendeconceptendiemogelijkwordenmetSmartIndustrydoorindesamenlevingenwatis
daaroponze‘smartrespons’ofsmartinteractiedoorconsument,werknemer,politiek,media,
etc.?Naastduidingvandezemaatschappelijkeeffecten,zalaandachtmoetenwordenbesteed
aandevraagopwelkegebiedenNederlandzijnuniekepositieskanontwikkelen(stipopde
horizon)enhoedezeambitieszoudenkunnenwordengerealiseerd(SmartIndustry,Smart
Society).HoeverhogenwijdedigitaleskillsvanalleNederlanders,maarookwatvoornieuwe
baneninaantalenvereiste(nieuwe)skillskomener?Enhoeverandertonsinitieelenleven‐
lang‐lerenonderwijs?Voorbeeldenvanspecifiekeonderwerpenzijn:
•
Opwelkepuntenkomtdebestaandemaatschappelijkeordeningonderdruktestaan?
Watbetekentdatvoorgedragspatronen,routinesenverwachtingen?
•
Hoeveranderenbanen,werkrelaties,sectoren,organisatieseneconomische
ecosystemen/netwerkenenwatisdeinvloedopwerkgelegenheid?
•
Complexopensystemen,hunmogelijkhedenenrisico,totaan“cybersecurity”.
•
Socialeacceptatie,adoptievermogen,maatschappelijkdraagvlak.
•
Welkenieuweskillsenvaardighedenzijnnodigvoorsmartwerkomgevingenenhet
gebruikvansmartproducten(049)enhoeimplementerenwijdiesneller?
•
HoegaathetonderwijsveranderenonderinvloedvanSmartIndustry(065)?
•
Hoezietdeideale‘smartrespons’vanNederlandopdeSIontwikkelingeruit?
Indeappendix1.4zijndezevragenverderuitgewerkt.Voordezeontwikkelingis,zeer
waarschijnlijksamenmetroute6(veerkrachtigesamenleving),eenbedragvan20M€/jaarte
voorzienmetalswetenschappelijkuitdaging:hoezorgenwijdatmensenblijvenleren.
DekruisverbandenvandeSmartIndustryroutekentrelatiesmetdeandereindustriëleroutes
(logistiek,circulaireeconomie,voedsel),zalderesultatenvanroutesalsbigdataennieuwe
materialentoepassenenheeftmetroutesalssmartcities(lokaleproducten)enveerkrachtige
samenleving(banen).
Referenties:www.smartindustry.nl
1) TNOrapport2015‐R11312Internationaleverkenningbeleiddigitaliseringvandeindustrie
2) SmartIndustryScientificAgenda2015‐2025,STWenwww.smartindustry.nl
3) HTSMRoadmapSmartIndustry,[email protected]
4) Factories4E–Avisionforthe4thindustrialrevolutionforEurope,egbert‐[email protected]
Dezetekstisgebaseerdoptweeworkshops(80en40)ensamengestelduitvelecommentarenvanuiteenlijstvan
250vertegenwoordigersvanMaastrichttotGroningenenvanDelfttotTwenteenvanbedrijfsvertegenwoordigersuit
deICTuitDelft,metaalbewerkersuitDrachten,robotdeskundigenuitHarderwijkenvanTO2en
universiteitsvertegenwoordigerstotaanconsultants.Eindhoven,mei2016Editor:egbert‐[email protected]
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
5
Appendix ‐ Gamechangers
1A Smart Products
Personalisatie Maatschappelijkeneconomischzienwijeenbewegingtotpersonalisatieinproducten,energie,
diensten,etc.Personalisatiewordtinhogematemogelijkgemaaktdoordigitaliseringenslimme
producten.Onderslimmeproductenverstaanweproductenmetsensoren,connectiviteiten
software.Vaakissprakevanachterliggendeplatformsendiensten.Dezewordenindevolgende
sectiesbesproken.Slimmeproductennemenwaarwatinhunomgevinggebeurt,verwerkendie
informatietotacties,enkunnenopdiemanierinteracterenmetandereproducten(ineen
netwerk),maarookmetmensen,enmet(veranderingenin)deproductomgeving.Inalle
gevallengaathetommens‐machineinteracties,somsinsteedscomplexereomgevingenenvaak
meteen“slimme”feedback.
Voorbeelden van slimme producten VoorbeeldenhiervanzijndeGPS‐systemenineenautodiecoöperatiefrijdt,deslimmemeterin
gebouwenenbebouwdeomgeving,deintelligentestoeldiezitgedragenstressdetecteerten
monitort,hetintelligentebeddatinformatieverzameltoverslaapgedrag,enmachinesineen
fabriekdiedoorsensoreninformatieverzamelentenbehoevevanpreventiefonderhoud.
Slimmeproductenkunnengebruiksvoorwerpenzijnvoordeconsument,maarookmachines
verbondenineennetwerkindesmartfactory,ofkoeienofauto’sverbondendoordraadloos
netwerkenenInternet.Ooktele‐operationsvoorinspectie,onderhoud(diepzee)en
exoskeletons(productie/zorg)metonderzoeksonderwerpenals3Dpresence,
(bio)mechatronicaensysteemintegratieincombinatiemetdemensalsbediener.
Begrijpbaar voor de mens… Deuitdagingisomdejuiste(enveilige)actieenreactiesbijdemens,deklant,degebruikertot
standtebrengen.Ditvergtcreatieveontwerpen,contentcreatie(inentertainmentindustry),
excellentevisualisaties/tactieve/audiotieveinteracties,enzekerincomplexeresituatie,tot
vergaandesimulatieengamingmogelijkheden.DutchDesignzalookdemens‐technologie
interactietoteensuccesmoetenmaken.Toepassingenzittenindecreatieveindustriebij
ontwerpers,indeentertainmentindustrie,maarookindezorgenandereindustriediedirect
metdemensalsgebruikerofklanttemakenhebben.Doordedigitaliseringmetdesmart
products,platforms,systemsofsystemsenpersonalizedproductsontstaanermeer
mogelijkhedendannodig.Hetisessentieelineenvroegstadiumdiemogelijkhedente
herkennendievoordegebruikerwaardecreëren.Ditvergtbijuitstekonderzoekssamenwerking
vanmeerderedisciplines.
Verkoopbaar, herbruikbaar en recyclebaar… Personalizedproductenvergtoverigenseenanderverkoopenverkoopondersteuning/selectie
procesdandeklassiekewinkel(smartshop).Naastzinvolheidvoorgebruikerswordenookde
consequentiesm.b.t.duurzaamheid,lokalerepareerbaarheid/onderhoudenherbruikbaarheid
vanproducten/ofonderdelen/materialenvangroterbelang.
Het nieuwe Dutch Design? Wijzullenmethetontwerpvanzinvolleproductenonderscheidendmoetenblijvenomimpact,
totopwereldschaal,tekunnenrealiseren.EnzoalsbijSmartIndustry–flexibeleproductie
(appendix2)wordttoegelichtkomtdedesignbusiness(designhouse)steedsmeereenlosvan
eenproductieondernemingstaandebedrijvigheidwaarmeeallerleinieuwebaneninNederland
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
6
mogelijkzijn.Eenvoorbeeldzijnreedsdearchitectenbureausenmediabedrijvendieop
wereldschaalwerkenenvoorhoogwaardigewerkgelegenheidinNederlandhebben
gezorgd.Deuitdagingisomditvoormeerontwerpendefunctiesterealiseren.Daarbijzal
ookdeontwikkelingvandeservitizationkansenbieden.
Competition driven
by use of
Information Competition driven
by Cost Box’s Selling Total “cost of
ownership” Customization Solution selling “The Lease
Car of the Year”” “”0% ij lli ”
Figuur1VanMassa,viakostenenunieknaaroplossingen
1B Smart Services – Servitization
Van bezit naar gebruik, van hebben naar ontzorgen… Traditioneelzijnbedrijvenproductgeoriënteerd,waarbijhetverdienmodelgerelateerdisaan
dewijzewaarophetgemaakteproductindemarktwordtgezet.Insmartindustrieishet
verdienmodelgerelateerdaandewaardedieerbijdegebruikeropdynamischewijzeteweeg
wordtgebracht.Hetgaatdanomdeinteractiemetendeervaringdoordegebruiker.Hetsmart
productis“slechts”hetmiddel/platformomdeinteractieteweegtebrengen.Degebruiker
maaktgebruikvaneenbepaaldefunctie,hij/zijwilworden“ontzorgd”enzoektoplossingen,in
plaatsvaneigendomvaneenproduct.Omdezewaardetekunnenblijvencreëren,dienthet
product(ofdienst)zichsteedsaandebehoefteenaandeontwikkelingenintechnologieen
marktaantepassen.Ditvergthetkunnenbegrijpenenliefstvoorspellenvandebehoeftevande
klantenhetsnelkunnenanticiperenopveranderendebehoeften.
Van product met support naar dienst met een hardware product Slimmeproductengenerereninhungebruikveelalgrotehoeveelhedendata.Dereal‐time
analysevandezedata(“bigdataanalytics”)maakthetmogelijkdezedatatebenuttenvoor
allerleiaanvullendeofnieuwedienstenenzorgtvoorintegratievanhetproductgebundeldmet
diensteningroteresystemen.Daaromkunnenwesprekenvanproduct‐dienstsystemen
(“product‐servicesystems”).Dezebelichamenhetconceptservitizatie(“servitization”),detrend
datproductenvervangenwordendoor,ofaangevuldmetdiensten.Eenduidelijkeontwikkeling
isdatjuistindedienstenhetmeestegeldwordtverdiend.
En dus van leverancier+producent naar maker+dienstleverancier Klassiekeproducentenrichtenzichhierdoorsteedsmeeropdegebruikerenopoplossingen,en
minderophetmakenvanproducten.Datwordtuitbesteed.Ineconomischezinverschuiftde
kasstroomvandirecteverkoopnaproductienaareenstroomvanleaseinkomsten,somsop
basisvanmicro‐betalingen.Deklassieketoeleveranciersdievroegereenonderdeelvoorde
laagsteprijsmochtleveren,moetnueencompleterproductleverenineensteedsveranderende
markt.Zijmoetenzichomvormentotflexibeleproducent‐toeleveranciers.
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
7
En de nieuwe sleutel wapen van de dienstleverancer: platformen HettypeproductwaarinICTenInternetzo’ngroterolspeeltwordtsteedsmeergezienals
platformproduct:hetzorgtvoorcontinuestroominnovatiesdoordataanbieders,
ontwikkelaarsenklantenelkaarnodighebbenenvindeninhetplatformecosysteem.In
eenplatformwordtdewaardesteedsgroterzodrazowelhetaantalgebruikersalsaanbieders
zichuitbreidt.VoorbeeldenvanplatformecosystemenuitdesoftwareenICT(Google,Facebook,
Apple,Arduino/Rasberrye.a.)gaanweookzienindesmartindustryenvoordeklassieke
producentenwordendezeplatformencruciaal(gamechangers).
En die zijn nog volop in ontwikkeling en krijgen nog met verrassingen te maken Deontwikkelingentoepassingvanslimmeproducten,detrendnaarservitisatieendestrijdom
platformenbevindtzichmomenteelineenstroomversnellingenzorgtvoordisruptieve
innovatiesdievelesectorenraakt.Ditgaatgepaardmetradicalebusinessmodelinnovaties,niet
alleenzoalsinhetgebruikvantransportmiddelenalsschepen,vliegtuigenenstraksauto’s,maar
ookinniethardwarerelateerdeproductenalsdemediaindustriediealvanCDenvideoverhuur
naariTunesenNetflixisgegaan.
Ookindefinanciëledienstensectorheeftditimpact.Debancaireindustriefunctioneertnunog
als“incumbents”metcentralistischebusinessmodellen.MaarFintechbedrijfjesengeheel
gedistribueerdemodellenalsblockchainknagenaanhetbestaansrechtvandehuidigebancaire
werkwijzen.Tenslottezullenookdehandelssystemenveranderenzoalshetvoorbeeldwaarbij
nietmeerdeveiling,maarhetbeherenopafstandvanallegoederenstromenindetuinbouwof
marktplaatsenmetblockchainondersteuning.Deimpactvande(versnellingvande)
digitaliseringzouhieralsgevolgvandesnelleontwikkelingendekomendejarenhetgroots
kunnenzijn.DeUSA‐gebaseerdeICT‐spelerszijnhiervolopmeebezigenwijzullenonzekeuzen
moetenmaken.Maarzebiedtgrotekansenwantderealisatievereistmeerdandigitaliseringvan
bestaandeprocessen.
Allemaal met vergaande consequenties voor de hele keten… Aldezeontwikkelingenzijnnietbeperkttotalleenhetverdienmodel(zoalspayperuse)enhet
vervangenvaneenpaaroudeIT‐systemen.Hetbetreftdeslimmeconfiguratievanketensen
partnernetwerkenronddeklantbehoefte,devernieuwingindeklantinteractie,de
samenwerkingsrelatiestussenpartijengedurendeallefasenindelevenscyclus,endemanier
waaropkosten,opbrengsten,risico’seninvesteringenineenpartnernetwerkrondeenslim
product/dienst/oplossingwordengedeeld.Dezeontwikkelingvergtnietalleenandere
economischeenjuridischeinzichtenzoalseigendom,gebruikvandataendigitaleveiligheid,
maarheeftookconsequentiesvoorwerkgerelateerdeaspectenalsdigitalekennisen
vaardigheden.
Ook op de manier van werken en onze digitale vaardigheden Deaardvanhetwerkverandertendeinnovatieveinrichtingvandewerkomgevingende
benuttingvanhumancapital(knowhowenvaardigheden)moetmeegroeienmetinnovatiesen
deelgaanuitmakenvanbusinessmodellen.Deimpactopwerkenaantalbanendatdekomende
tijdzalveranderenindespreekwoordelijkekantooromgevingkangroterzijndanopde
fabrieksvloer.SmartIndustrybetreftniet(alleen)deklassiekefabrieksvloer,maaromvatalle
waardecreatieactiviteiteninonzemaatschappij.Ookindekantooromgevingstaanwemidden
ineen(vierde)industriëlerevolutieenzienwehetontstaanvannieuweecosystemenmet
nieuweregelsvoorsuccesvollebusinessmodellen.Ambitieusondernemerschapzowelinde
vormvanstartupsalsookbinnenbestaandeorganisatieszalhiervandekernzijn.
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
8
2 Flexibele Fabriek – Metropolitan manufacturing enabled by digitalisation
“Manufacturing jobs back to town” in zeecontainer grote fabriekjes Flexibeleproductieisdegamechangerindeindustriedieindeprocesindustriehetverminderen
vanomsteltijdeninmultipurposeplantenkorterecampagnesimpliceertendieindemaak
industriehet,metminimalelevertijd,producerenvanenkelstuksproductenvoordeprijsvan
massaproductie.Inhetultiemegevalvandeprocesindustriewordendeproductenineen
zeecontainer,ondermeerdankzijprocesintensificatie,opdelocatievandeklantgeproduceerd
(Chemistry4.0).Inhetgevalvandemaakindustriedenkenwijaanclustersvancontainergrote
unitsmetrobot,metaalbewerking,printing,assemblageenopslagmagazijnenwaarmeeineen
stedelijkeomgeving(metropolitanmanufacturing,makermovement,etc.),ofultiemachterin
eengrotewinkel,productie‐unitsdievoormeerdereeindproducteigenaarsdichtbijdeklant
productenrealiseren.Heelsimpelvoorgesteldzijnhet3D‐copyshopsoffabriekjesineenpaar
containers.Dezelaatsteontwikkelingbrengtweerbanenterug(manufacturingjobsbackto
town,ref3)enkentalsultiemeconsequentiedatindividuenendesignersstraksgeeneigen
fabriekmeernodighebbenenalleentoegangtoteenlocatiewaarhunontwerpkanworden
omgezetineenproductiereceptdatdaarnaoveralelderskanwordengerealiseerd.
Met heel veel technologie in en digitale technologie rondom die fabriekjes Beidetrendswordeno.a.mogelijkgemaaktdoordevergaandedigitaliseringenautomatisering
binnenprocessenentussenspelersvanwaardeketens(zieooksystemsofsystems).Daarbijzijn
vergaandeprocesbeheersing(zero‐defect)enzero‐programmingvano.a.productieequipment
alsrobotsenzero‐surprisesm.b.v.predictivemaintenancetotenmetorganisatieontwerpnodig.
EnvoordezeontwikkelingenzijnInternet‐of‐Thingssensoriekendatacollectieenbigdata
delen,beherenenanalyserennodig.Zero‐programmingbehelsthetrechtstreeksuitde
computertekeningafleidenvanhetbewerkingsprogrammaenterplaatsemiddelssensoren
corrigerenvankleineafwijkingen.Ditvereistvergaandesimulatieenanalysesoftware.
Dergelijkeproductanalysesoftwarekanookinhetbesteltrajectkanwordengebruiktenlater
bijdeanalysevanrecyclingofrefurbishmentvanteruggekomenproducten.
En dan is er zelfs nog meer mogelijk… (recycling) Hetrealiserenvanenkelstuksproductievoordeprijsvanmassaproductiemaaktook
economischhaalbarerecyclingmogelijk.EssentieelhierbijishetbeheervanProduct‐Data
tijdensontwerp,productie,gebruikenstraksrecycling.Hierkanblockchaintraceabilityworden
ingezetalseensoortgedistribueerdedatabaseoverdetijdenoverallebetrokkenenheen.
Tenslotteisvergaandedigitaliseringvanhetheleorderprocesvancomponenten,
toeleveranciersenassemblageprocesvannodig.Ditkanmetdigitalehandelsplatformwaarmee
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
9
dekostenvan1000transactiesomiederekeereenuniekproducttebestellenevengrootte
latenzijnals1klassiekeorderom1000dezelfdeproductentebestellen.Omditovereen
heleketenterealiserenkunnenweookvanblockchaintechnologieëngebruikmaken.
location A F
production design D design production location B E
location C En nodig… (materiaal kennis) Indezecontextvanproductieenrecyclingspeeltmateriaalkundeeenbelangrijkerol,c.q.kent
eenaantaluitdagingen.Eenbelangrijkevraagvoordechemischewetenschapinsmartindustry
verbandisofhetmogelijkisomontwikkelingenindechemieteverpakkeninfunctionaliteitdie
aanproductontwikkelaarsenrecyclespelerskanwordenaangeboden?Kandoordigitalisering
(simulatie,virtualisatie,kwantumeffectberekeningen)beterematerialenontwikkeldwordenen
kanvangebruiktematerialendeeigenschappenbeterwordenvoorspeldc.q.beheerst.
Maar laten we kiezen voor onze sterktes – nano precisie en betrouwbaar voedsel Naastbovenstaandeontwikkelingenindechemieenhoogenlaagvolumemaakindustrie
(consumenten,equipmentbouwentransport(auto/lucht/maritiemeindustrieën)kennenwe
specifiekNederlandseuitdagingen&kansenindehightechmicro‐ennanotechnologieende
foodindustrie.Indemicro‐nanotechnologiespeeltnietalleenmanufacturingopnanoenstraks
kwantumniveau(metextremeprecisie,mechatronicaen“cleanness”)maarookdeovergang
vanelektronen“manipulatie”naarfotonen“manipulatie”.Inbeidewerelden(elektro/kwantum)
alsinfotonicakentNederlandbijzonderesterkteninderegio’sEindhoven,DelftenTwente.
DaarnaastkentNederlandeenhelegroteagro/foodsectorwaarinsteedsmeersmartindustry
enhightech(digitaliseringenrobotisering,maarooktraceability)eenessentiëlerolinvervullen.
Dezebeideaspecten(nano‐kwantumenfood)komeninandereroutesaanbod.
3 Smart Technologies – Systems of Systems
De gevolgen van ongekende gedistribueerde onderling gekoppelde systemen Systemsofsystemszijnverzamelingenvantaakgeoriënteerdesystemsdiehuncapaciteiten
latensamenwerkenenzodoendemeerfunctionaliteitofprestatieteleveren.Voorbeeldenzijn
coöperatiefwerkenderobots,auto’s,dronesofmicrosatellieten.Voorbeeldenzijnons
wegennetwerk,maarookinternet,peer‐to‐peer(files)systemenalsbittorrents.Metcalfestelt
datdewaardevandezesystemenkwadratisch(n2)methetaantaldeelnemers(n).Wasinde
derdeindustriëlerevolutiedesystemengeautomatiseerd,maarnognietgekoppeld,indevierde
industriëlerevolutiezienweeenexplosieaanveranderingendiemogelijkzijngewordennudie
systemeningroteaantallenonderlinggekoppeldworden.DatbegonmethetInternettussen
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
10
computers,maarnuontstaancyber‐fysischesystems.Ditzijnsystemsdiebestaanuit
netwerkenvanfysiekeinteracterendeentiteitendiegemonitordenbestuurdwordendoor
computeralgoritmenen/ofmensen.Echtegamechangerszijnmomenteeldeniet‐
hiërarchische,nietcentralistischesystemsalshetInternetmethaarroutingprotocollen,
hetvolkomengedistribueerdeopslaanvanfileszoalsbijpeer‐to‐peernetwerkenofzelfshet
geheeldistribuerenoveronbekendepartijenvandatabaseszoalsbijblockchainalsmede
intelligentesystemenzoalscoöperatievesamenwerkingofhigh‐frequencytradingdie
zelfstandigkeuzenkunnenmaken.Koppeldezeontwikkelingaanhardwaredevices(Internetof
Things),voegdaarplatformenblockchaintechnologieënaantoeenietsvandeomvaten
veranderingenvandevierdeindustriëlerevolutieworden“voelbaar”.Maarletop,ditzijnveelal
man‐madesystemenmetcomplexesoftwarealgoritmendienoghetnodigonderzoeken
ontwikkelingvergen.
Dus gaan we robots, computers, drones, instrumenten meer en meer verbinden Desteedslagerekostenvoorsensoriek,roboticaensoftwaremogelijkhedenmaaktcyber‐
physicalsystemenmogelijk.Eenrobotkansamenwerkenmeteencomplexsensorendiede
ruimteobserverenominnietvoorafgedefinieerdeomgevingeneentaakteverrichten.Hiermee
iszero‐programmingvanrobotsinindustriëleomgevingenmogelijk.Doorsensormetingente
combinerenmetadaptievesimulatie‐enoptimalisatiesystemenkunnenprocessenineenreal‐
timesituatievoortdurendwordengevolgdengeoptimaliseerdenproblemendirectworden
opgemerktenkunnenwordengecorrigeerd.Detoepassingbijcoöperatiefrijdenzalde
veiligheidopdewegverbeterenendemaatschappelijkekostenvanongevallenverminderen.
Anderevoorbeeldenzijnagroentuinbouwrobotsdiezelfstanding24‐uurperdagtijdens
oogstwerkverrichteninwarmevochtige,hogeCO2rijkeofbuitenomgevingen.Systemsof
systemssystemenincombinatiemettele‐operationsenofonderwaterdroneszalookoptermijn
diepzeeminingmogelijkmakenteneindedewereldbehoefteaanmaterialenterealiseren.Inde
luchtenruimtevaartliggenhierooktoepassingenomtegenlagerekostenzoalsmeteen
netwerkvanmicro(koelkastgrootte)ofnano(melkpakgrootte)satellietenofdronestewerken.
DankzijdesterkepositievanNederlandinhetontwikkelenvanintelligenteendata‐gedreven
systemen(in‐memorydatabases,analytischemodellen,machinelearning,simulatie,
optimalisatie,beeldanalyse&reconstructie,computervision,etc.),kanNederlandbijuitstekde
rolinvullenvanproces‐enoplossing‐ontwikkelaar.Overigensmoethierookdeveranderende
rolvandemensvanoperatornaarsupervisor(vansteedsautonomere,maarookcomplexere,
soms(ge‐embedded)verstoptesystemenwordenmeegenomen.
En moeten wij een slimme keuze maken – samen met de computer Nederlandmagdangeeneigenrobotica,groteautomobielofluchtvaartindustriehebben,wezijn
welgoedinapplicatieontwikkelingenentoepassingenwaarbijdergelijkesystemenworden
ingezetenwaarbijdecombinatievandomeinkennisencreatieveoplossingenhetverschil
maken.Eenvoorbeeldiszerodefectmanufacturing,gerichtophetcreërenvanultieme
betrouwbaarheidvandesystemen.Kenniskanwordenontleendaanderuimtevaartenstraks
diepzeeexploitatiewaarinstrumentenwordengebouwddiefoutloosmoetenkunnenopereren.
Reparatieszijninprincipeimmersnietmogelijk.Maarookminiaturiseringvansystemen,inzet
vansensor‐arraysenexploitatievannieuwegolflengtegebiedenafkomstiguitwetenschappelijk
ruimteonderzoek.Dekomendejarenmoetenweookmeeindeontwikkelingennaarslim
adaptiefgedragwaarinArtificialIntelligencesopeensteedshogerniveaufunctioneert.
VoorbeeldenzijnnunogdevoetbalrobotsenhetAI‐programmadathetGOspelwint.
Maar de echte plotselinge gamechanger technologie is blockchain VandedecentralisatieontwikkelingenzoalsInternetrouterprotocollen,peer‐to‐peerfile
distributiesalgoritmenisblockchainmomenteelvangrootbelang.DegevolgenvanInternet
voordetelecommunicatie‐industrieindejaren1990‐2000isbekend.Ookdegevolgenvanfile
distributievoordemediaindustrieisbekend.Wehebbengeengrammofoonplaten,CDenMP3
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
11
meer,maarSpotifyeniTunes.Blockchainiseengedistribueerdgrootboekengaateen
soortgelijkeparadigmaveranderinggevenindefinanciële,overheids‐enhandelswereld.
Hetkentzelfalvisioenenwaarbijsmartproductsgedurendehunontwerp,maak,gebruik
enrecyclingfasewordengevolgdeninextremegevallenzelfsalssmartproductgeheel
zelfstandigenautonoomfunctioneren(deautonoomrijdendetaxidiealaUberhaarklanten
zoekt,zichmetbitcoinslaatbetalenendaarmeehaareigenonderhoudregeltenoptermijneen
nieuweautokoopt).Opkorteretermijnmeerrealistischzijndevoorstellenomeentransparant
digitaalhandelsplatformalseenmarktplaatsvoorhetmakenensamenvoegenvanproducten
middelseenblockchainplatformmetsmartcontracts.Hierwordtdooreenklanteenproduct
gevraagdbijeenproducentdieviaeennetwerkvanassemblageshopsperonderdeeluitdebill‐
of‐materialsperonderdeeleenoffertevraagtenwaardehetsmartcontractinblockchainde
aanbiedermetdebesteprijsenlevertijdautomatischdeopdrachtgunt.
4 Smart Response
Hoe reageren we op de versnelling van de digitalisering… SmartIndustryiseendirectgevolgvandigitalisering.Hetheefteenbredemaatschappelijke
impactwaardoorproductieprocessenindeindustrie,businessmodellenenconsumptiepatronen
ingrijpendwijzigen.OmeenSmartResponsetegeveniseenduidingvandezemaatschappelijke
effectenvanbelang.HoewerkendeconceptendiemogelijkwordenmetSmartIndustrydoorin
desamenleving?Opwelkepuntenkomtdebestaandemaatschappelijkeordeningonderdrukte
staan?Hoeverandereneconomischeecosystemen/netwerken,sectoren,businessmodellen,
organisatiesenbanen?
NaastduidingzalaandachtmoetenwordenbesteedaandevraagopwelkegebiedenNederland
zijnuniekepositieskanontwikkelen(stipopdehorizon)enhoedezeambitieszoudenkunnen
wordengerealiseerd(SmartIndustry,SmartSociety).Watisonze‘smartrespons’ofsmart
interactiedoorconsument,werknemer,politiek,media,etc.?Waarzettenweoffensiefopin,
waaropererenwemeerdefensief?Voorbeeldenzijn“cyber”securitybijopen,complexe
systemen,ofhetbetrekkenvanethischeenmaatschappelijkewaardenineenvroegstadiumvan
innovatievoorhetvergrotenvandraagvlak,maarookveranderingeninmanagementenHRM‐
praktijk.Deelsgaathetomeenresponsopeennogonbekendetoekomst.Ditvraagtom
verkenningenvanmogelijketoekomsten(scenarioonderzoek).Iniedergevallijktde
versterkingvandeweerbaarheidvandeberoepsbevolkingnodig.DitwordtookdoordeWRR
betoogd(naareenlerendeeconomie).Maaromgaanmetengoedreagerenopdedigitalisering
gaatookopvoordehelemaatschappij.Hetbetreftookvragenover(smartsociety)wenselijke
maatschappelijkerichtingeneneconomischegroeibinnenecologischerandvoorwaardentoten
metbetaalbaarheidvanzorgvaneenvergrijzendesamenlevingendeimpactdaarvanop/de
noodzaaktotsmartproductendienstenwaarvooreen(smartbusiness)bedrijfsleven
oplossingenkanbieden.
Met een snelle? verandering van de manier waarop wij leren… Alsstartpuntkandienendediscussieoververdwijnendefuncties(zieRathenau,zieSER):inde
komende20jaargaattussende10tot50%vandefunctiesenvandebedrijvenindezesector
verdwijnen(disruptiveinnovation)enwezullenerhardaanmoetentrekkendenieuwefuncties
enbedrijvenvandegrondtekrijgen.Indegeschiedenisisdattotdusveraltijdgelukt,maarhet
isgeenautomatisme:versneldeontwikkelingvannieuwebusinessmodellenennieuweskillszijn
daarvoornodig.Hoekunnenwenieuweleeromgevingenontwikkelendieveelsnellerdanhet
traditioneleonderwijskunnenreagerenopveranderingen?Hoekunnenweorganisatieszo
inrichtendatlerenenontwikkelenwordtgestimuleerd?
Onderwijskundigligtereenuitdagingomnietalleeninitieelonderwijsaantepassenaande
veranderingent.g.v.personaliseringenvergaandedigitalisering,maarookhetonderwijsaan
werkendenenouderen.Opwelkemanierkunnenwehetonderwijsmeerlatenleidendoor
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
12
concretebedrijfssituaties?Hoekunnenwedeexperimentenmetfieldlabs,professionele
werkplaatsenenleerfabriekenopschalen?Enhoelatenwevakliedenenprofessionalsuit
bedrijvenhiergoedinparticiperen?Problembasedenchallengeteasedlearningzijndan
onderwerpen.Hetonderwijszaldanookmoetenuitbreidenvande“teacher”vooreenhele
klasnaarde“tutor”met(digitale)individuelearrangementenvanjongtotoud.Continue
veranderingen,creatievevaardigheden,oplossenvanproblemenincomplexereomgevingenzijn
voorbeeldenvanSmartIndustrygerelateerdeuitdagingenwaarookhetonderwijs/opleidingen
antwoordenopmoetenvinden.
Niet alleen initieel in de klas, maar ook een leven lang in fieldlab, proeftuin, … Anderonderwijsvergtookdynamiseringvaneerdergenoemdewetenschappelijkedisciplines.
Dieleerjenietmeeralleenopschoolendeuniversiteit.Voorwatbetreftwerknemersinde
industriewordthiertoealinhetkadervanhetSmartIndustryactieprogrammagewerktmet
fieldlabswaarineenoperationeleomgevinggeëxperimenteerdwordtmetnieuwetechnologie
incombinatiemettrainingvanwerknemersomdienieuwetechnologieëntebegrijpenen
succesvolintezetten.Industriëlefieldlabs/pilotlijnen,maarooksmarthealthproeftuinenen
smartcitylivinglabszijnnodigominhetpubliekedomeinvansmarthealth,smartmobility,
smartenergyetc.,omtotdejuisteeducatieineensmartsocietytekomen.Debelangrijkste
uitdagingenzijn:
‐Opschalenvandeskills&trainingscomponentinfieldlabstussenonderwijsenbedrijfsleven.
‐Workplaceinnovationomvanbedrijven(ook)leeromgevingentemaken.
‐Humancentredtechnologieontwikkelen,sociotechnicalsystemsdesign.
‐Regionaleconstructenvoorherscholingenintersectoralemobiliteitwaarinbaan‐en
loopbaanpatronenveranderenmetmeerdynamiekalsgemeenschappelijkkenmerk.
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
13
Appendix 2 Blockchain gamechanger
DezenotitiebeschrijfBlockchainalseengamechangerwaarvooropkortetermijnonderzoek
nodigis.Ditlooptvantoepassingenalsnieuwebusinessmodellentotaanfundamenteelcrypto
software.BlockchainalsgamechangerkomenuitindeNWASmartIndustryenBigData.
Van Bitcoin publicatie naar Blockchain in 5 jaar… BlockchainisdesoftwarestructuurwaarmeeBitcoinmogelijkwerd.Hetisvoorheteerst
beschrevenin2008endeeersteimplementatieszijnvan2009‐11.Rond2013werdduidelijk
datblockchaineenbredereimpactheeftdanalleenBitcoin.Blockchainkanwordenvergelijken
methetInternetenpeer‐to‐peernetwerken.Inalledriedegevallenissprakevangeheelnieuwe
gedistribueerdesysteemconcepten.DoorInternethadiedereen10jaarlateremailen
webpagina’senveranderdedeheletelecomindustrie.Peer‐to‐peernetwerkenveranderdein10
jaartijddemuziekindustrievanCDnaarstreaming.Blockchainkanhetzelfdedoenvoor
administratieveprocessenindefinanciëlewereld,handel,industrieenoverheid.
En naar economische impact in 5 jaar… Sinds2013zijnrondde700bedrijfjesgestarteniserdoordeprivatewereld(inhetbijzonder
definanciëlewereld)rondde1miljarddollargeïnvesteerd.Indepubliekesectorzijntoteind
2015slechtseenpaarmiljoendollarindeUKenEstoniauitgegeven.InNederlandzijnenkele
promovendibegonnenenzijndiverseMSstudiesafgerond.Dekomendejarenzalhiersignificant
meeropwordeningezet.MetditNWAvoorstelwordtvoorgestelddezegamechanger
gecoördineerdoptepakken.
Wat is blockchain… Blockchainiseensoftwarearchitectuurwaarbijeengedistribueerdedatabasetussenallerlei
deelnemersdieelkaarniethoeventevertrouwenophetpubliekeinternetkanwordengedeeld
enwaarinalletransactieswordenvastgelegdzodatniemanddiekanveranderen.InBitcoinkun
jegeldovermakenenhoudtdeblockchainbijvanwiewelkeBitcoinis.Rondiedere10minuten
wordenalletransactiesineenblokgestoptenaandeketentoegevoegd.Allepartijeninhet
netwerkhoudengezamenlijkdestatusbij.InplaatsvanBlockchainspreektmenookover
gedistribueerdegrootboektechnologieën(DLTdistributedledgertechnologies).
En wat gaat het betekenen… Omgeldovertemakenhebtjegeenbankmeernodig.Maarerzijnmeersituatiewaargeen
“middleman”meernodigis.Eenverkoopactieenkadasterkunnenineenblockchainworden
vastgelegdzondereennotaris.Eniedereenkandestatusvancontainerautomatischvolgen
tussenverzender,transporteur,verlader,schip,trein,douaneenverzekeraar.Maarookieder
productkanvanafdesign,productie,gebruiktotaanrecyclingwordengevolgd.Allerlei
bestaandewerkwijzezullenveranderen,terwijlerooknieuwetoepassingenzullenontstaan.
Vergelijkhetmete‐maili.p.v.brievenennaaste‐mailhebbenwijnuookanderevormenvan
communicatie,vormenalsWhatsApp.VergelijkdestatusvanBlockchainrond2015metInternet
1995,Peer‐to‐peernetwerkenrond20052000danisduidelijkdatweaanhetbeginstaan.
Niet nieuw, maar er is wel meer wetenschap nodig Bitcoinenblockchainalstechnologiestaanopdeschoudersvancryptografischeen
gedistribueerdenetwerktechnologieënwaaraldecenniaaanwordtgewerkt.Zowerkteinde
jarennegentigDavidChaumbijCWIaanDigicashenkennenweallangerversie
beheerssystemenmetalsmeestgeavanceerdesoftwarebeheerssysteemGitHub.Veelstartups
werkenmetpubliekdomeinsoftware.Devraagisofdiesoftwarevoldoendesnelevolueertnu
schaalbaarheidsvraagstukkenenandereapplicatieszichontwikkelen.Zoisdeomvangvande
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]
14
bitcoinblockchainalmeerdan70GbenkosthetopbouwenhiervanopeenPC,afhankelijk
vandesoftware,dagenrekenwerk.Ookhetzogenaamdeminendoorminingcomputers
kosteenzorgelijkehoeveelheidcomputerpower,leeselektriciteit.Ondertussenzijner
momenteeldiversediscussiesoverpermissionedblockchainenpermissionlesssystemen
zoalsbitcoin.Inhetlaatstegevalkunjemetiedereenwerkenzonderdatjezehoeftte
vertrouwen.Bijveelzakelijkeapplicatiesentoepassingenineenecosysteemmetdeelnemersdie
jekuntvertrouwen,dezogenaamdepremissionedsystemen,issprakevanminder“mining”.
Tenslotteissleutelmanagementdermatenieuwencomplexvoorbreedmaatschappelijkgebruik
datookhiervoornogdenodigeeenvoudigeroplossingennodigzijn.
Inkind people Specialists
Privatefunding
(partnerships)
TNO
Uni’sstaff
Incompany
Systems/Apps
Production
Distributionof
Servitization
ofgoods
goods
withgoods
Legal/standards/apps
Distributedsystems/commu./platforms
Cryptotechnologies
EUH2020
Innovationsubsidies
Students(MSc/PhD)
VCfunding
New
Companies
Credit/EIB
Publicfunding
Vooral wetenschap ten behoeve van applicaties VoorNederlandspeeltdeinzetinallemogelijketoepassingen.Blockchainkanwordentoegepast
infinanciëlesystemenvanbanktransacties,verzekeringentotaanpensioenen,maarookin
allerleioverheidssystemenvankadaster,paspoortenmet(hash)keysvooridentificaties,totaan
elektronischepersoonlijkegezondheiddossierwaariedereactierondomiemandsgezondheid
wordtvastgelegd.OmdatinNederlandrelatiefveelhandelentransportplaatsvindt,zijn
handelssystemenwaaringoederenaaninformatieineenblockchainwordengekoppeldvan
relatiefgrootbelang.Kunnenwetuinbouwveilingen,containertransporten
toeleveranciersnetwerkengoedkoperenbeterrealiserenmiddelsblockchaintechnologie?Enin
hetverlengdevanhetkoppelenvanfysiekegoederenaaneenblockchain,watzijnde
mogelijkhedenomdeinformatievaneenproductvandesign,maak,gebruikenrecyclingviaeen
blockchainvastteleggen(vgl.ookpersoonlijkgezondheidsdossierwaarmeerprivacyaspecten
spelen).
De ambitie HetdoelvandezeNWAgamechangerisomeenFintechsystemsinitiatiefterealiserenteneinde
eenNLecosysteemtecreërenwaarintot2018100mensendagelijksinitiatiefbetrokkenzijn
metprojectenwaarinwijdezetechnologiegezamenlijkinNederlandbeterbegrijpenenwijin
Nederlandin2020500deskundigenhebbenontwikkeldalsmede2groteen8normale
startups/spin‐outszijnontstaan.Deapplicatiefocusligtophandelsplatformenvoorgoederen.
Kosten10ME/jinkindenincashgezamenlijkdoorbedrijfslevenenoverheid.Dezeactiviteiten
kunnenwordenuitgevoerdineenSmartIndustry/Fintechapplicaitefieldlab.
Wwww.smartindustry.nl
T088‐5852225
[email protected]