Health Check
advertisement
HEALTH CHECK Health Check Health check meten & Health check advies Naam: Marije Dam Klas: 1H Studentnummer: 410235 Datum: 02-02-2013 Docent: R. M van Rozen Health Check Voorwoord Voor u ligt het onderzoeksrapport Health Check. Als student Sport Gezondheid en Management heb ik veel plezier beleefd aan het in praktijk brengen van de in onze studie opgedane kennis. Binnen de Health Check stond het afnemen van fysieke gezondheidsmetingen en het voeren van een individueel adviesgesprek centraal. Na het afronden van het vak Health Check zouden wij in staat moeten zijn om de actuele gezondheid en fitheid van een cliënt in kaart te brengen en daar vervolgens advies op uit te brengen. Daarbij wil ik alle betrokkenen bedanken voor hun steun. Ik het bijzonder dank ik mijn cliënten, de heer Y. Dam, de heer J. Harthoorn en mevrouw P. Harthoorn die mee hebben willen werken aan mijn onderzoek. Ook wil ik mijn docent bedanken voor het deskundige begeleiding van het van Health check. Schiermonnikoog, 3 februari 2014 2 Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding 4 Hoofdstuk 1: Protocollenboek 1.1 Toelichting testen en vragenlijst 1.2 Glucose test protocol met normering 1.3 BMI protocol met normering 1.4 Peak flow protocol met normering 1.5 Bloeddruk protocol met normering 1.6 Vetpercentage protocol met normering 1.7 Buikomvang protocol met normering 1.8 UKK Wandeltest protocol met normering 1.9BRAVO factoren normering 6 7 10 13 15 17 20 22 23 Hoofdstuk 2: Adviesrapport cliënt J. Harthoorn 2.1 Scorelijst gezondheidstesten 2.2 Uitleg gezondheidstesten 2.3 Vragenlijst 2.4 Gedragsdoelen 2.5 Advies 24 25 26 28 32 33 Hoofdstuk 3: Adviesrapport cliënt Y. Dam 3.1 Scorelijst gezondheidstesten 3.2 Uitleg gezondheidstesten 3.3 Vragenlijst 3.4 Gedragsdoelen 3.5 Advies 36 37 38 40 44 45 Hoofdstuk 4: Adviesrapport cliënt P. Harthoorn 4.1 Scorelijst gezondheidstesten 4.2 Uitleg gezondheidstesten 4.3 Vragenlijst 4.4 Gedragsdoelen 4.5 Advies 48 49 50 52 56 57 Hoofdstuk 5: Evaluatie 5.1 Totstandkoming adviesrapport 5.2 Uitvoering adviesgesprek 60 61 63 Nawoord 64 Bronnen 65 Bijlage 1: Adviesgesprek link 67 3 Inleiding Een gezonde leefstijl is natuurlijk iets wat iedereen op zijn naamkaartje wil hebben staan. In dit verslag komen 3 verschillende adviesrapporten naar voren. Op de drie cliënten zijn er verschillende testen op het gebied van gezondheid uitgevoerd. Aan de hand van een vragenlijst en de verkregen testresultaten is er vervolgens een adviesgesprek opgesteld. Wat voor cijfer geven ze zichzelf? En komt dit cijfer wel echt overheen met hun daadwerkelijke gezondheid? De testen zijn per cliënt met alle nauwkeurigheid afgenomen en doorgenomen. Zal ik in staat zijn om de mensen aan het denken te zetten of zouden ze er niks mee doen? 4 Health Check Meetprotocollen 5 Bij het vak health check wordt aan de hand van verschillende gezondheidtesten de gezondheid van verschillende cliënten in kaart gebracht. Tijdens het vak wordt er kennis gemaakt met verschillende gezondheidstesten. Zowel op een actieve als op en passieve manier. In het theoriedeel van health check werden de volgende testen besproken en beoefend: - Glucose test BMI (meting doormiddel van lengte en gewicht) Peak Flow (long meting) Buikomvang Vetpercentage Bloeddruk De testen werden aan de hand van een protocollen boek geoefend op mede klasgenoten, zodat het op de cliënten later geheel nauwkeurig uitgevoerd kon worden. In het praktijk uur werd er op een actieve manier getest. Ook werd dit weer geoefend mer een mede klasgenoot. Hierbij zijn 7 verschillende actieve gezondheidstesten behandeld, namelijk: - Atrandtest Submaximale krachttest VIAD test Eurofittest Diverse krachttesten UKK wandeltest 6 minuten wandeltest De uiteindelijk bedoel is om alle passieve gezondheidstesten uit te voeren op de elke cliënt. Uit de actieve gezondheidstesten moet vervolgens één test worden gekozen per cliënt. Het geheel bestaat dus uit 6 gezondheidstesten en 1 actieve test per cliënt. Als je onderzoek doet, is het vaak nodig om via een vragenlijst wat extra informatie te achterhalen. Doormiddel van de vragenlijst is er achtergrondinformatie gevraagd. Ook is er gevraagd wat hun eigen mening achter bepaald handelen is. Als het gaat om een gezondheidsvragenlijst is het van belang om de BRAVO factoren bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning te verwerken in de vragenlijst. Voldoen ze aan de norm? Wat is hun doelstelling? Wat willen ze graag anders zien? Wat geven ze voor cijfer op hun gezondheid? Aan de hand van eigen reflectie, probeer je de cliënt aan het denken te zetten. Doormiddel van deze vragenlijst en de uitslagen van de desbetreffende gezondheidstesten kan er een adviesrapport opgesteld worden. 6 Protocol Glucose 1. Hoe ziet het apparatuur eruit? Een glucose-tester is een klein apparaat dat digitale uitlezing van de bloedsuikerspiegel mogelijk maakt. 2. Wat zijn de benodigdheden? - Een prikpen: een apparaatje dat u tegen de zijkant van een vingertop houdt. U drukt hierbij op een knop, waarna een kort naaldje even in uw vingertop prikt. Er komt dan een druppel bloed naar buiten. - Een teststrip: een smal, meestal wit, strookje waarop u de druppel bloed doet. - Een bloedsuikermeter: u stopt hier de teststrip in om af te lezen hoe hoog de bloedsuiker (glucose) is in de opgevangen druppel bloed. - Eikstrookje - Handschoenen - Pleisters en een schaar - Toxic container (NHG-standaard diabetes mellitus type 2,2012) 3. Hoe moet het meetstation ingericht worden (klaarzetten, installeren)? Op een tafel zijn de bijbehorende benodigdheden uitgestald. Zorg ervoor dat de glucosemeter start klaar is zodra je begint met prikken. 4. Hoe werkt het meetinstrument? Je drukt op de aan knop. Eik indien nodig het accutrend+ apparaat. Doe er vervolgens een teststrook in en wacht tot het 2x piept. Vervolgens prikt u de patiënt in de vinger en vangt u het bloed op, doormiddel van het bloed aan het teststrookje te strijken. Plaats het teststrookje vervolgens in de glucosemeter en wacht tot het is afgeteld van 10 naar 0. Vervolgens zal er een waarde verschijnen. 5. Wat meten we nou eigenlijk? Een glucosemeter is een toestel waarmee men de glucoseconcentratie in een vloeistof kan meten. De test wordt uitgevoerd om te zien of de hoeveelheid glucose in het bloed binnen de tegenstaande grens ligt. (Serkozy, 2011) 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? BELANGRIJK: Lees het protocolformulier voor het handelen alvast door want het apparaat werkt op tijd en vereist dus wat snelheid en souplesse. 1.Eik indien nodig het accutrend+ apparaat. Doe dit door het eikstrookje (in verpakking, in of aan de buitenkant van het tonnetje met teststrookjes) in het apparaat te doen en er voor te zorgen dat het apparaat dezelfde code aan geeft als de code die op de buitenkant op het etiket van het tonnetje geprint staat. (In ons geval zal dit voorlopig 137 bedragen en daar staat het apparaat al op ingesteld) 2.Doe het eikstrookje onder in het apparaat door het klepje te openen en het strookje er in te plaatsen. Sluit vervolgens het klepje en druk op de knop “set” aan de linker zijkant. 3.Haal als de waardes gelijk zijn het eikstrookje uit het apparaat en plaats er een teststrookje in. 4.Open het klepje wederom en verwijder het teststrookje als het gepiept heeft. 5.Zorg dat de patiënt zijn handen heeft gewassen om zoetigheid aan de handen te voorkomen zodat het geen andere waarde aan geeft. Zorg ervoor dat je zelf ten alle tijde handschoenen draagt. 6.Verwijder van een naaldje het pieletje bovenop en stel hem op diepte in, door aan het 7 topje te draaien. Standaard is eigenlijk een soort kinderstand, stand 2 is voor volwassenen en stand 3 is voor mensen met bijvoorbeeld eelt op de vingers. 7.Schiet het naaldje in de zijkant van 1 van de 3 middelste vingers en denk erom na deze handeling meteen het afval in de gele toxic container te deponeren. LET OP: GEBRUIKTE SPULLETJES TIJDENS DE TEST TEN ALLE TIJDEN METEEN DEPONEREN IN DE TOXIC CONTAINER. 8.Drup wat van het bloed dat vrijkomt op het gele vlakje van het teststrookje. 9.Plaats het teststrookje opnieuw in het apparaat alleen ditmaal met gesloten klepje. 10.Het apparaat gaat aftellen van 12 naar 0 en geeft daarna de waarde aan. Indien het apparaat LOW aangeeft is er te weinig bloed op het teststrookje geplaatst en dient u de test nogmaals af te nemen. 11.Bepleister de patiënt eerst om bloed lekken te voorkomen en om het open wondje te beschermen. 12.Noteer de waarde die gemeten is. 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Controleer of je het gebruikte teststrookje en de gebruikte naald netjes hebt weggegooid in de toxic container. Maak het apparaatje schoon met de alcoholdoekjes die zich tevens in de box bevinden. Gooi je handschoenen en alcoholdoekjes vervolgens ook weg. Berg het materiaal weer netjes op. 8. Wat komt er uit de meting? Uit de meting zal het aantal glucose in het bloed duidelijk worden. Op het scherm zal een waarde komen te staan in mmol/l. 9. Normering Een gezonde bloedsuikerwaarde ligt tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l. In principe geldt dit voor zowel volwassenen als kinderen, met of zonder diabetes. Soms spreekt een arts met iemand persoonlijk andere bloedsuikerwaarden af. Bijvoorbeeld bij hoogbejaarde mensen met diabetes die door insuline spuiten en weinig eten anders te gemakkelijk een hypo zouden krijgen (veel te lage bloedsuiker). Hoge glucose-waarden kunnen leiden tot allerlei klachten, tot en met ernstige ontregeling van de diabetes bij ziek zijn. Langdurig verhoogde glucosewaarden kunnen vervelende complicaties veroorzaken in: - Het hart - De grote bloedvaten - De kleine vaatjes van ogen - De nieren - De zenuwen Het loont dus de moeite om bij verhoogde glucose-waarden via zelfcontrole uit te vinden welke van de verschillende oorzaken een rol spelen. Dat kan u helpen hoge waarden zoveel mogelijk te vermijden. Door een zo goed mogelijke glucoseregulatie en de aanpak van de andere cardiovasculaire risicofactoren kunt u complicaties uitstellen, voorkomen of beperken. Lage waarden Bent u ook wel eens bang voor te lage glucosewaarden? Gelukkig komt dat bij gebruik van de meeste glucoseverlagende medicijnen niet vaak voor, bij behandeling met insuline echter wel. We streven doorgaans naar glucosewaarden tussen 4 en 9 mmol/l. Af en toe iets hogere of lagere waarden zijn daarbij onvermijdelijk en meestal zonder klachten. Bij een bloedglucose onder 3,5 mmol/l spreekt men van hypoglycemie, of kortweg een hypo, al ontstaan klachten meestal pas bij lagere waarden. Hypo betekent "te weinig", en glycemie betekent "glucose in het bloed". 8 (Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, 2010) 10. Welke factoren kunnen positief beïnvloeden? - Regelmatig lichaamsbeweging - Regelmatige momenten eten - Gezond eten - Geen stress (van Bemmelen, 2013) 11. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? - Genetische aanleg - Ernstig overgewicht - Abdominale vetverdeling - Lichamelijke inactiviteit - Ongezonde voeding - Roken - Etniciteit - Alcohol - Stress - Wel niet nuchter zijn 9 Protocol BMI 1. Hoe ziet de apparatuur eruit? Een weegschaal en een meetlint aan de muur. 2. Benodigdheden Meetlat en meetlint Weegschaal die minimaal eenmaal per jaar wordt geijkt. Rekenmachine of ander hulpmiddel om de BMI te bepalen (Portavita en veel HISSen doen die automatisch na de invoer van de lengte en het gewicht). 3. Hoe is het meetstation ingericht? Tegen de muur is een meetlat bevestigt op 220 cm hoogte. Op de grond staat de weegschaal. 4. Hoe werkt het meetinstrument? Tegen de muur wordt de meetlat bevestigt. Op een bepaalde hoogte vaak boven de 2.20 meter (dat geeft de meetlint aan). Vanaf dat punt wordt de meetlint naar beneden gerold tot boven je hoofd en afgelezen hoe lang je bent. 5. Wat meten we nou eigenlijk? BMI= Body Mass Index Er komt een gewicht en een lengte uit. Aan de hand van die gegevens kan er worden berekent of het gewicht in evenwicht is met de lengte. Doormiddel van de formule gewicht : lengte x lengte wordt het BMI berekend. 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? • Bepaal de lengte (dit hoeft u bij latere controles niet te herhalen): - De patiënt staat zonder schoenen met de hakken tegen de muur en kijkt recht vooruit. - Meet het hoogste punt van het hoofd met een aan de wand bevestigde meetlat. • Bepaal het gewicht. - Zorg ervoor dat de patiënt geen zware kledingstukken draagt. - Advies is om de patiënt de schoenen uit te laten doen. • Registreer gewicht en lengte in Portavita en indien van toepassing in het HIS. (zelf berekening doormiddel van de formule) 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Nadat je de meeting hebt afgenomen reset je de weegschaal en wordt er weer plaatsgemaakt voor de volgende persoon. 8. Wat komt er uit de meting? Uit de meting komt een lengte en gewicht. Door een formule komt er het Body Mass Index uit. 9. Normering Formule BMI: gewicht : (lengte in m* : lengte in m) Een simpel voorbeeld zoals in de BMI calculator al is ingesteld. Lengte in CM is 164. Gewicht in kilogram is 64. 164 CM is gelijk aan 1,64 Meter. In de formule zet je dan: 64 / (1.64*1.64). Hieruit komt afgerond op 1 decimaal 23,8. Bij volwassen mannen val je dan in de categorie Gezond (normaal). (Jorg, 2008) 10 Meisjes Te licht Te zwaar Obesitas Jongens Te licht Te zwaar Obesitas 6 jaar <13,92 >17,34 >19,65 6 jaar <14,03 >17,55 >19,78 7 jaar <14,00 >17,75 >20,51 7 jaar <14,06 >17,92 >20,63 Volwassenen Categorie 8 jaar <14,16 >18,35 >21,57 8 jaar <14,20 >18,44 >21,60 9 jaar <14,42 >19,07 >22,81 9 jaar <14,41 >19,10 >22,77 10 jaar <14,78 >19,86 >24,11 10 jaar <14,69 >19,84 >24,00 11 jaar <15,25 >20,74 >25,42 11 jaar <15,03 >20,55 Grenswaarden BMI (kg/m2) >25,10 Ondergewicht <18,5 ernstig ondergewicht <16,0 gemiddeld ondergewicht 16,0 - 16,99 matig ondergewicht 17,0 - 18,49 Gezond gewicht 12 jaar <15,83 >21,68 >26,67 12 jaar <15,47 >21,22 >26,02 Overgewicht 13 jaar <16,43 >22,58 >27,76 13 jaar <15,98 >21,91 14 jaar <17,01 >23,34 >28,57 14 jaar <16,54 >22,62 >27,63 15 jaar <17,52 >23,94 >29,11 15 jaar <17,13 >23,29 >28,30 16 jaar <17,95 >24,37 >29,43 16 jaar <17,70 >23,90 >28,88 >25 >30 >=17 jaar <18 >25 ≥25,0 >26,84 matig overgewicht >=17 jaar <18 18,50 - 24,99 Ernstig overgewicht (obesitas) 25,0 - 29,99 ≥30,0 niveau 1 30,0 - 34,9 niveau 2 35,0 - 39,9 niveau 3 ≥40,0 >30 (Jorg, 2008) (Talma, 2010) Uitzondering: Een zeer gespierd iemand zal dan volgens de BMI vaak overgewicht hebben. Dit komt omdat spieren nou eenmaal veel wegen en de BMI daar geen rekening mee houdt. Voor een goed beeld is het ook handig om de middelomtrek erbij te vergelijken. (Hammenga, 2007) 11 10. Welke factoren kunnen het resultaat positief beïnvloeden? - Voldoende beweging - Gezonde voedingsinname - (goed balans, voedsel inname en verbruik) 11. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? - Lichamelijke inactiviteit - Ongezonde voeding - Etniciteit 12 Protocol Peak flow 1. Hoe ziet het apparatuur eruit? Het lijkt op een soort thermometer waarbij je de buis waardoor je heen blaast steeds kan vervangen. 2. Wat zijn de benodigdheden? - Peak flow meter - Meerdere tuutjes voor vaker gebruiken - Doekje om speeksel schoon te vegen (hygiëne) 3. Hoe moet het meetstation ingericht worden (klaarzetten, installeren)? Op tafel ligt de peak flow meter waarbij er al een nieuw tuutje op de peak flow meter zit. 4. Hoe werkt het meetinstrument? Als de peak flow voorzien is van een nieuw tuutje hoeft er vervolgens alleen nog maar op de on knop gedrukt te worden. Als het apparaat go aangeeft proberen zo hard mogelijk uit te ademen. 5. Wat meten we nou eigenlijk? Peak Flow is een meting van de snelheid waarmee je lucht uit de longen kunt blazen. Het apparaat geeft weer wat je maximale snelheid en de hoeveelheid lucht die je uitblaast. (Content, 2006) 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? - Voor het uitvoeren van een test met de peakflowmeter zet men het apparaat aan de mond en blaast men met alle kracht zo hard mogelijk uit in de piekstroommeter. Men dient minstens een seconde zo krachtig mogelijk uitblazen in de meter. - Het resultaat kan afgelezen worden op de meetschaal op de zijkant van de piekstroommeter en wordt uitgedrukt in liter/minuut of liter/seconde. - Deze waarden worden vergeleken met de normale waarden van de patiënt. Indien de waarde lager ligt dan normaal kunnen maatregelen genomen worden, zoals het innemen van de medicatie (de puffer). (Achetez, 2006) 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Nadat je de meeting hebt afgenomen reset je de peak flow en verwissel je het tuutje op de peak flow zodat de volgende patiënt het vervolgens kan gebruiken. 8. Wat komt er uit de meting? PEF de peak expiratory flow is de maximale snelheid waarmee iemand uitblaast. FEV de forced expiratory volume is de hoeveelheid lucht die iemand uitblaast. 9. Normering (Tammeling, 1980) 13 10. Welke factoren beïnvloeden het resultaat? - Leeftijd - Geslacht - Lichaamslengte - Moment van de dag 11. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? - Alcohol - Overgewicht - Roken - Stress - Suikerziekte - Inactief 14 Protocol bloeddruk 1. Hoe ziet de apparatuur eruit? Kastje met daar aanvast een slang met aan het einde een band. De band komt om de arm van de patiënt. 2. Wat zijn de benodigdheden? Bloeddrukmeter 3. Hoe moet het meetstation ingericht worden (klaarzetten, installeren)? Op tafel wordt de bloeddrukmeter neergezet. Op de stoel naast de tafel zal de patiënt plaats nemen. 4. Hoe werkt het meetinstrument? De band wordt om de bovenarm van de cliënt bevestigd. Vervolgens hoeft er alleen nog maar op de on knop gedrukt te worden. 5. Wat meten we nou eigenlijk? Bloed wordt door iedere hartslag vanuit het hart door het lichaam gepompt. De bloeddruk is de druk die het bloed hieruit op de bloedvaten uitoefent. (let wel op dat dit een momentopname is, maar het kan wel duidelijk aangeven in welke situatie je verkeert). 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? Om vergelijkbare waardes te krijgen dienen de metingen altijd op het zelfde tijdstip en in dezelfde uitgangshouding plaats te vinden. De cliënt dient geen volle blaas te hebben tijdens de meting. Na inspanning of emoties moet er minimaal 15 minuten gewacht te worden, voor de meting kan starten. - 1. Vertel de cliënt wat er van hem of haar wordt verwacht. 2. Laat de cliënt in een ontspannen houding zitten of liggen. De cliënt mag tijdens de meting niet spreken of bewegen. 3. Breng de luchtvrije manchet, op 5 cm boven de elleboogholte, op een bijna gestrekte arm aan. Het manchet moet om de linkerarm en de arm moet ondersteund zijn. 4. Zet het apparaat aan en volg de aanwijzingen zoals in de gebruiksaanwijzingen staat beschreven. 5. Herhaal de meting en bereken het gemiddelde van de 2 metingen. Tussen de 2 metingen moet 1 minuut rust in acht worden genomen. 6. Communiceer de uitslag naar de cliënt. 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Bloeddruk meter uitzetten. 8. Wat komt er uit de meting? Uit de meting komen 3 resultaten: Onderdruk (diastolisch), de druk v/h bloed als het hart samentrekt. Bovendruk (systolisch), de druk v/h bloed als het hart zich ontspant (rustdruk) Hartslagfrequentie 9. Normering 15 (Persijn, 2003) 10. Welke factoren beïnvloeden het resultaat? Drie keer per week ten minste 20 minuten intensieve lichaamsbeweging zal je bloeddruk positief beïnvloeden. - 11. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? Roken Alcohol Overgewicht Verhoogde cholesterolgehalte Erfelijkheid Leeftijd Ziektes Geslacht Zout gebruik Te weinig beweging Diabetes Stress 16 Protocol vetpercentage 1. Hoe ziet het apparatuur eruit? Het is een knijper waarmee je de huidplooien kunt meten. 2. Wat zijn de benodigdheden? Vetmeter tang (knijper) 3. Hoe moet het meetstation ingericht worden (klaarzetten, installeren)? De knijper ligt op de tafel met pen en papier zodat de waarden meteen kunnen worden genoteerd. 4. Hoe werkt het meetinstrument? Doormiddel van te knijpen en er een huidplooi tussen te knijpen kan er op elk gewenste plek een meting worden gedaan hoeveel vet er aanwezig is. 5. Wat meten we nou eigenlijk? We meten 4 verschillende plooien: - De bicepshuidplooi (voorkant, midden bovenarm) De tricepshuidplooi (achterkant, midden bovenarm) De subscapilaire huidplooi (onder de punt van het schouderblad) De supra-iliacale huidplooi (vlak boven de bovenrand van het heupbeen) (Menselijk lichaam, 2013) 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? 1. Triceps huidplooi: De speler staat ontspannen en de arm hangt naast het lichaam. Hef de triceps huidplooi achteraan op de middellijn van de arm en halfweg tussen de elleboog en de schouder. Meet de huidplooi verticaal. 2. Biceps huidplooi: De speler staat ontspannen en de arm hangt naast het lichaam. Hef de Biceps huidplooi vooraan op de middellijn van de arm en halfweg tussen de elleboog en de schouder. Meet de huidplooi verticaal. 17 3. De rug: De speler staat ontspannen. Hef de huidplooi onder het schouderblad, onder een hoek van 45 graden neer- en buitenwaarts. 4. De buik: De speler staat ontspannen. Hef de huidplooi net boven het heupbeen onder een hoek van 45 graden neer- en voorwaarts. Meet de huidplooi verticaal. 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Meet gegevens bij elkaar optellen en de bijbehorende leeftijdscategorie erbij zoeken. Vervolgens aflezen welk vetmassa % erbij de gegevens past. 8. Wat komt er uit de meting? Uit de meting komt de hoeveelheid vet die op 4 plekken gemeten is. 9. Normering Welke som van de 4 huidplooien hoort het bijbehorende vetpercentage? (http://inspanningloont.nl/kenniscentrum/uploads/HPM4P.pdf) 18 Vetpercentage mannen De waarden in de onderstaande tabel zijn algemeen aanvaarde referentiewaarden. Deze referentiewaarden zijn een richtlijn om te bepalen of je vetpercentage correct is. De volgende referentietabel is voor mannen. veel te hoog Vetpercentages mannen te laag goed te hoog Leeftijd van 20 tot en met 39 Minder dan 8% 8% tot 20% 20% tot 25% 25% en hoger Leeftijd van 40 tot en met 59 Minder dan 11% 11% tot 22% 22% tot 28% 28% en hoger Minder dan 13% 13% tot 25% 25% tot 30% 30% en hoger Leeftijd van 60 tot en met 79 Vetpercentage vrouwen Vrouwen mogen een 2 keer zo hoog vetpercentage hebben dan mannen, zonder de gezondheid te schaden. De volgende referentietabel is voor vrouwen. veel te hoog Vetpercentages vrouwen te laag goed te hoog Leeftijd van 20 tot en met 39 Minder dan 21% 21% tot 33% 33% tot 39% 39% en hoger Leeftijd van 40 tot en met 59 Minder dan 23% 23% tot 34% 34% tot 40% 40% en hoger Minder dan 24% 24% tot 36% 36% tot 42% 42% en hoger Leeftijd van 60 tot en met 79 (Christiaan, 2010) 10. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? - Inactief Ongezonde voeding Geen goed balans tussen inname en uitgave 19 Protocol Buikomvang 1. Hoe ziet de apparatuur eruit? Meetlint die doormiddel van een klik systeem normaal strak om de buikwand kan worden gezet. 2. Wat zijn de benodigdheden? Meetlint 3. Hoe moet het meetstation ingericht worden (klaarzetten, installeren)? Meetlint met de bijbehorende waarde op tafel leggen. 4. Hoe werkt het meetinstrument? Het is de bedoeling de meetlint uit te rollen en om de buik heen te bevestigen. Het is erg belangrijk om het meetlint in de 5 waarde te klikken. Dus niet bij de 0 cm want het stukje plastic is daar al in verwerkt. Vervolgens druk je de knop in zodat het lint normaal strak om de middel heen komt te liggen. 5. Wat meten we nou eigenlijk? We meten de buikomvang door een meetlint tussen de onderkant van de ribben en bovenkant van je bekken te berekenen. 6. Welke stappen moet je systematisch doorlopen om het juiste resultaat te verkrijgen? Het centimeterlint, wordt tussen de onderkant van je ribben en de bovenkant van je bekken gelegd. (op de blote huid, of dun ondershirt) - Tijdens de meting meetlint goed horizontaal houden. Op het moment van meten moet de deelnemer rustig uitademen en aan het eind van de uitademing wordt het aantal centimeters geregistreerd. Meetlint losjes om het lichaam leggen, niet insnoeren dus! Deelnemer moet recht vooruit kijken en niet meekijken naar beneden. Meet de waarde 2 keer (meetlint helemaal loslaten tussendoor). Noteer beide waarden en het gemiddelde van de twee waarden op het formulier. Na de meting kan er op het formulier gekeken worden wat hun gemeten omvang betekent. 7. Wat moet je doen nadat de meting is afgerond? Na de meting kan er op het formulier gekeken worden wat voor waarde er bij de buikomvang hoort. Vervolgens kan de meetlint weer opgerold worden voor de volgende patiënt. 8. Wat komt er uit de meting? Uit de meting komt of je een te lichte, een gezonde, of je in de risicogrens bevindt of dat je misschien in een gevaarlijke gezondheid bevindt naar aanleiding van je buikomvang. 20 9. Normering Buikomvang volwassen vrouwen: • Minder dan 68 cm: Je bent iets te licht. • 68 – 80 cm: Precies goed: houd dit gewicht vast. • 80 – 88 cm: Je nadert de risicogrens. Probeer richting de 80 cm te komen. • 88 of meer: Je gezondheid is in gevaar. Probeer af te vallen. Buikomvang volwassen mannen: • Minder dan 79 cm: Je bent iets te licht. • 79 – 94 cm: Precies goed. houd dit gewicht vast. • 94 – 102 cm: Je nadert de risicogrens: probeer richting de 94 te komen. • 102 of meer: Je gezondheid is in gevaar. Probeer af te vallen. - 10. Welke leefstijlfactoren of andere omstandigheden kunnen de gevonden testresultaten negatief beïnvloeden? Inactief Ongezonde voeding Stress 21 Protocol UKK wandeltest Achtergrondinformatie Het Urho Kaleva Kekkonen instituut (UKK) in Tampere Finland heeft een test ontworpen om de cardiovasculaire(hart, longen en bloedsomloop) fitheid te meten, de UKK 2-km wandeltest, welke gebaseerd is op de wetenschappelijke onderzoeken van Dr. Raija Laukkanen. Cardiovasculaire fitheid, (het aerobe uithoudingsvermogen) is een van de componenten van fitheid die gerelateerd is aan de gezondheid en is daarbij een van de belangrijkste parameters. De UKK 2-km wandeltest werd specifiek ontwikkeld om de cardiovasculaire fitheid te schatten door zijn gouden standaard: het maximale aerobe uithoudingsvermogen, (VO2 max) te voorspellen. In de meest recente studies is ook gebleken dat de test ook het functionele vermogen van de aan de gezondheid gerelateerde fitheid reflecteert. De uitslag van de test heeft raakvlakken met coördinatie, kracht en lenigheid. Daarom is de UKK 2-km wandeltest zeer geschikt om een schatting te maken van de met de gezondheid samenhangende fitheid. De UKK- 2km wandeltest is geschikt voor: 20-65 jarige mannen en vrouwen die geen ziekte of gebreken hebben die een stevige wandeling in de weg staat of voor hen die geen medicatie gebruiken die de hartslag beïnvloedt. De UKK 2-km wandeltest is niet geschikt voor: - Hen die topfit zijn en minimaal 2 x per week intensief trainen - Zij die medicijnen gebruiken die de hartslag beïnvloeden. - Voor die personen welke jonger zijn dan 20 of ouder dan 65 jaar. Uitvoering Test De testpersoon wordt gevraagd om 2000 meter af te leggen met als opdracht: Wandel zo snel als mogelijk in een gelijkmatig wandeltempo zonder dat u uw gezondheid in gevaar brengt. Na afloop van de test wordt de wandeltijd genoteerd en de hartslag gemeten. Dit te samen met de gegevens over lengte, gewicht, leeftijd en geslacht wordt verwerkt middels een wiskundige formule, waarna de VO2 max.ml.kg-1 voorspeld wordt. Om het eenvoudig inzichtelijk te maken, wordt deze waarde vertaald in een getal, de fitness index. Deze fitness index is verdeeld in 5 groepen. <70 Aanzienlijk minder dan gemiddeld. 70-90 Iets minder dan gemiddeld. 90-110 Gemiddeld. 110-130 Iets beter dan gemiddeld. >130 Aanzienlijk beter dan gemiddeld http://www.conditietesten.nl/ukkwandeltest.htm 22 Normering BRAVO factoren Bewegen: (Verhagen,2012) Roken: Goede score = niet roken De regel die wordt gebruikt bij roken is dat je goed scoort als je nooit hebt gerookt. (testjeleefstijl, 2013) Alcohol: Het advies voor gezonde volwassen vrouwen is niet meer dan één standaardglas alcohol per dag te drinken en mannen niet meer dan 2. Deze hoeveelheden alcohol veroorzaken weinig risico's voor de gezondheid. Daarnaast is het belangrijk dat er per gelegenheid niet te veel glazen alcohol gedronken worden. Voor mannen is dat 6 glazen of meer, bij vrouwen is dat 4 glazen of meer is. Binge drinken wil zeggen dat er meer gedronken wordt dan 6 glazen alcohol op een gelegenheid. (Jellinek,2013) Voeding: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Eet gevarieerd Niet te veel en beweeg Eet veilig Eet minder verzadigd vet Eet veel fruit, groente en brood Balans tussen in put en output (Stichting voedingscentrum Nederland, 2004) Ontspanning: Hoewel voldoende en goede ontspanning van essentieel belang is voor ieders gezondheid zijn er nauwelijks praktische normen of richtlijnen voor de hoeveelheid en kwaliteit van ontspanning die nodig is voor het behouden van een goede gezondheid. De belangrijkste reden hiervoor is dat stressen ontspanningsprocessen sterk individueel bepalend zijn. (ONVZ, 2013) 23 Health Check Adviesrapport cliënt J. Harthoorn 24 Scoreformulier Datum: 27 januari 2014 Naam: Jan Harthoorn Woonplaats: Schiermonnikoog Leeftijd: 53 jaar Geslacht: m/v Geboortedatum: 19 mei 1961 Scoreformulier: Lengte: (afgerond op 0,1 cm) Gewicht: (afgerond op hele kg) BMI: (gewicht (kg)/lengte (m)2 Vetpercentage: Buikomvang: Bloeddruk: - Systolische (bovendruk) - Diastolische (onderdruk) Hartslag in rust: Longvolume: Glucose: Wandeltest Fitnessindex 85 tussen 70 en 90 Iets minder dan gemiddeld 25 1.81 79 24,1 25,5 94 cm kg 128 83 86 3.10/ 535 2.9 MmHg MmHg sl/min FEV/ PEF mmol % cm Uitleg gezondheidtesten Ideale waarde BMI= Vetpercentage= Buikomvang= Bloeddruk= Longvolume= Glucose= Wandeltest= Gemeten waarde 18,50 - 24,99 m2 11% tot 22% 79 – 94 cm Bovendruk= 91-140 Onderdruk= 50- 89 1,81 cm en 53 jaar 590 Pef 4,0 en 8,0 mmol 90- 110 gemiddeld 24,1 25.5 94 128 83 535 2.9 85 BMI: Formule BMI: gewicht : (lengte in m* : lengte in m) Aan de hand van deze formule wordt uiteindelijk het BMI bepaald. Er kwam een gezond BMI uit. U bevindt zich namelijk tussen een BMI van 18,50 en 24,99 m2 namelijk met een waarde van 24,1 m2. Vetpercentage: De 4 huidplooien die zijn gemeten worden bij elkaar opgeteld. Door de 4 huidplooi metingen bij elkaar op te tellen en het vervolgens te vergelijken met u leeftijd, is in de grafiek af te lezen wat de vetmassa hierbij is. In u geval was dit te hoog. Een ideale waarde ligt tussen de 11% en 22%. U scoorde 25,5% Buikomvang: Door de meetlint om u buik is de buikomvang bepaald. De buikomvang bepaald in welke factor u verkeerd qua gezondheidstoestand. Bij u ligt dat net op de grens. U buikomvang van 94 cm geeft aan dat u nog net binnen het goede gewicht valt. Al bij een buikomvang van 95 nadert u de risicogrens: probeer de 94 cm vast te houden. Bloeddruk: Doormiddel van de bloeddruk meter zijn er twee drukken bepaald. Zo is de bovendruk en de onderdruk berekent. Een normale bovendruk ligt tussen de 91-140, waarbij u een prima waarde scoorde van 128. Een gezonde onderdruk ligt tussen de 50 en 89. Uw score was 83. Ook dit is prima in orde. Longvolume: Doormiddel van het blazen op de peak flow instrument kon er worden gemeten hoeveel lucht een persoon uitblaast (FEV) en de maximale snelheid waarmee de persoon uitblaast (PEF). Door de maximale snelheid waarmee u uitblaast te vergelijken met u leeftijd en lengte is er een getal uitgekomen. U scoorde iets onder de norm van 590 PEF. U scoorde namelijk een 535 PEF. Glucose: Door het prikken van de glucose in uw vinger is het aantal mmol suiker in het bloed gemeten. De normaal waarde van glucose ligt tussen de 4,0 mmol en de 8,0 mmol. Hierin scoorde u beduidend minder, namelijk 2,9 mmol. 26 Wandeltest Door het lopen van 2 km in uw eigen tempo zijn het aantal minuten die nodig zijn geweest om de 2 km af te leggen genoteerd net zoals de hartslag aan het einde van de wandeltest. De uitslag van de UKK wandeltest kan verdeeld worden in 5 groepen. <70 Aanzienlijk minder dan gemiddeld. 70-90 Iets minder dan gemiddeld. 90-110 Gemiddeld. 10-130 Iets beter dan gemiddeld.>130 Aanzienlijk beter dan gemiddeld. U scoort iets minder dan gemiddeld namelijk 85. 27 Vragenlijst Toelichting: De volgende vragen gaan over uw leefstijl. Er zullen vragen gesteld worden over bewegen, roken, alcohol, voeding en vragen op medisch gebied. Het beantwoorden van de vragenlijst duurt ongeveer 8 minuten. Wilt u het rondje bij het voor jou juiste antwoord aankruisen indien dit gevraagd wordt? Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld! Algemene gegevens Voornaam: Jan Achternaam:Harthoorn Voorletter(s): J Tussenvoegsel(s): Geslacht: Man Geboortedatum (dd/mm/jj):19-05-61 Adres: Rijspolder 1 Postcode: 9166 RZ Plaats: Schiermonnikoog Telefoon privé: 0510531078 Emailadres: [email protected] Burgerlijke staat : Ongehuwd Woonsituatie: Alleenstaand Heeft u kinderen? Zo ja, hoeveel? 3 Welk beroep beoefent u? Natuurbeheerder en eigen Huifkarren bedrijf Hoeveel uren in de week werkt u? 60 uren Gewicht (in kg): 79 Lengte (in cm): 181 cm Huisarts: Zaal (Schiermonnikoog) Medische historie 1.Gebruikt u medicijnen? Indien ja, welke? 80 mg voor cholestorol 2.Heeft u last van hart-en-vaatziekten? Indien ja, welke? Niet dat ik weet 3. Heeft u klachten aan de longen? Indien ja, welke? Nee 4. Heeft u klachten aan uw spieren en/of gewrichten? Indien ja, welke? Nee 28 5. Heeft u diabetes? Nee 6. Bent u ooit geopereerd? Indien ja, waaraan? Amandelen Beweging 7. Doet u aan sport? Indien nee, ga verder naar vraag 11. Nee 8. Wilt u hieronder aangeven welke sport je beoefent en hoe vaak en hoe lang? Sport Aantal keren/week Aantal minuten/keer 9. Hoe intensief beoefent u deze sport(en)? 10. Ben je het afgelopen jaar meer, minder of evenveel blijven bewegen? (indien evenveel ga naar vraag 13) 11. Vind je dat je voldoende beweegt? 0 Ja 0 Nee, beetje te weinig 0 Nee, veel te weinig 12. Waarom ben je meer of minder gaan bewegen? 0 Klachten 0 gezondheid 0 motivatie 0 conditie 0 tijdgebrek Roken 13. Rookt u? Indien nee, ga verder naar vraag 17. Ja 14. Indien ja, hoeveel sigaretten per dag? 25 15. Hoe lang rookt u al? 37 jaar 16. Bent u van plan te stoppen met roken? 0 Ja 29 0 Nee 0 Twijfel 0 anders Alcohol 17. Drinkt u alcohol? Indien nee, ga verder naar vraag 22. Ja 18. Indien ja, hoeveel dagen in de week drinkt u alcohol? Verschillend soms weken niet en soms 1 x in de week 19. Hoeveel glazen drinkt u gemiddeld per keer? 10 glazen bier 20. Hoeveel glazen drinkt u totaal in de week? 10 glazen bier 21. Bent u bereidt te stoppen OF te minderen met uw alcoholgebruik? Indien ja, waarom? Nee 22. Waarom drinkt u geen alcohol? Voeding 23. Hoeveel dagen in de week ontbijt u? Zelden 24. Hoeveel dagen in de week eet u een warme avond maaltijd? Iedere dag 25. Hoeveel dagen in de week eet u 2 stuks fruit? Zelden 26. Hoeveel dagen in de week eet u 200 gram groente? Iedere dag 27. Let u op het soort vet wat u eet? Ja 28. Hoe vaak snackt u in de week? 1x in de maand 29. Wat snackt u dan? Vis –patat soms frikandel Ontspanning 30. Vindt u dat u voldoende ontspanning heeft? In de winter wel, maar in de zomer niet 30 31. Op welke manier komt u tot uw ontspanning? Naar strand en hobby’s 32. Ondervindt u vorm(en) van stress? Wel eens in de zomer als het erg druk is 33. Indien ja, wat is de oorzaak hiervan? Te weinig uren in een dag Doelgericht 34. Wat is de reden dat u mee werkt aan dit onderzoek? Om een nicht te helpen bij haar studie 35. Wat hoopt u met behulp van dit onderzoek te bereiken? Benieuwd hoe mijn nicht het er af brengt 36. Wat zou u graag willen veranderen? 0 Mijn bewegen 0 Mijn roken 0 Mijn alcohol drinken 0 Mijn voeding 37. Welk cijfer geef je voor jou gezondheid? (tussen 1 en 10) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Opmerkingen: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………… 31 Gedragsdoelen Jan Harthoorn De hoeveelheid beweging in de zomer is ruim voldoend, hier is daarom ook niks op aan te merken. In de winter zou het beter zijn om de hoeveelheid beweging echter wat op te schroeven. Het is belangrijk om een optimaal balans te behouden tussen energie inname en energie uitgave. Hierdoor wordt voorkomen dat gewichtstoename plaatsvindt. Meneer Harthoorn heeft wel eens van bepaalde normen gehoord maar wist ze zo niet op te noemen. De bewustwording over wat nou goed en niet goed is, zal hierin de eerste stap zijn. Hierdoor zal meneer Harthoorn de voor en nadelen tegen elkaar moeten gaan weg strepen waardoor hopelijk meer zal worden bewogen en tot actie over worden gegaan. Op het gebied van roken zit meneer Harthoorn in het precaution adaption proces (fase 2). Meneer is zich bewust van zijn risicogedrag en zit hiermee in de contemplation fase. Hij is opzoek naar motivatie. Meneer Harthoorn heeft in het verleden meerdere pogingen gedaan om te stoppen met roken. Dit is echter nooit gelukt, waardoor hij zeer gedemotiveerd is geraakt (pre-contemplation). Zijn eigeneffectiviteit is hierbij niet erg positief. Hij zegt zelf niet te kunnen stoppen met roken. Verhoging van de emoties en evaluatie op zich zelf kunnen hierbij helpen om de contemplation fase te kunnen doorstaan. Maar doordat hij gedemotiveerd is geraakt is onafhankelijk creëren en gezonde relaties opbouwen eerst van belang. Uit de testresultaat kwam naar voren dat meneer Harthoorn een bing drinker is, hij drinkt dus per gelegenheid meer dan is toegestaan. Een maximum van 6 glazen op een avond is de norm, maar meneer zit gemiddeld op 10 per gelegenheid. Aangezien hij door de week niet drinkt, en soms weken niet, kan hij dus wel degelijk van de drank afblijven. Zijn sociale omgeving heeft erg veel invloed op zijn drankgebruik. Hij zit in de pre-contemplation fase, hij is niet van plan zijn gedrag te veranderen. Meer bewustwording is voor meneer Harthoorn de eerst stap die gezet moet worden. Vervolgens moet er geprobeerd worden om een gezonde relatie op te bouw. Meneer Harthoorn past voor een groot deel in het Health Belief model. Hij denkt goed om de bepaalde vetten die hij inneemt met zijn voeding. Dit doet hij, omdat er bij hem een te hoge cholesterolgehalte is geconcludeerd. Door de gezondheidsdreiging is meneer anders om gegaan met vetten. Echter gaat hij niet bewust om met zijn voeding als het gaat om het gebruik van de schijf van 5. Hij nuttigt geen ontbijt, wat de belangrijkste maaltijd van de dag is en nuttigt eigenlijk nooit fruit. Hierbij zit hij in de pre-contemplation fase. Doordat meneer is gewezen op het feit dat hij gevaar loopt als hij zo door zal gaan. Hierbij heeft hij alleen één aspect aangepakt. Door meer bewustwording, zal duidelijk worden dat het ook met meer factoren te maken heeft. Door roken en stress slippen bijvoorbeeld ook je aderen dicht. 32 Advies Medische Gebruik van cholesterolverlagers. Bewegen Uit de testresultaten kwam naar voren dat meneer Harthoorn geheel inactief is op gebied van sporten. Hij voldoet hierdoor niet aan de NNGB norm, die staat op dagelijks een half uur matig intensief bewegen. Maar wel geeft meneer aan dat hij een baantje bij natuurmonumenten heeft. Bij dit werk kun je denken aan toezicht, excursies over de kwelder, wild verzorgen en gebieden onderhouden. In dit opzicht is hij wel in de weer en toch wel in beweging. Dit is zeker een positief punt dat hij moet blijven doen. Helaas gebeurt er veel in de auto en ook op kantoor, vooral in de winter periode. (NISB, 2013) In de zomer periode bent u druk in de weer met uw eigen bedrijf en natuurmonumenten. Probeer ten minste vijf keer per week een halfuur per dag actief te bewegen. Het maakt niet of u iedere dag een halfuur, twee keer een kwartier of drie keer tien minuten beweegt. Actief bewegen is bijvoorbeeld stevig wandelen, fietsen naar de winkel of uw werk, intensief huishoudelijk werk zoals ramen wassen of werken in de tuin. U gaf aan sinds kort een hond te hebben gekocht. Om toch aan die NNGB norm te voldoen is het een mooi middel om met de hond een stuk te gaan wandelen. U bent dan lekker in beweging onder een activiteit die dagelijks moet worden gedaan. De hond moet nou eenmaal 3x per dag uit, waardoor er wel tijd voor moet worden vrijgemaakt. Hierbij vangt u twee vliegen in één klap. Beweeg op een manier die u leuk vindt en die het best bij u pas. U gaf aan dat u het liefste fietst. U woont op een eiland dus de afstanden zijn te overbruggen, zoals u zelf aangaf. Ik zou u adviseren om zoveel mogelijk de fiets te pakken waar kan. Doordat u meer zal gaan bewegen, zal u energiebalans ook in evenwicht zijn zodat er geen gewichtstoename zal ontstaan. Roken Meneer Harthoorn geeft aan al 37 jaar lang 25 sigaretten per dag te roken. Dit is al 37 jaar per dag 25 sigaretten te veel. De norm van roken staat op elke sigaret is er één te veel. Ook wordt er door meneer aangegeven om twijfels te hebben over te stoppen met roken. Iedereen weet dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Helaas is stoppen - én volhouden - vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Als u wilt stoppen met roken, is het prettig om een steuntje in de rug te hebben. Iemand die u er doorheen sleept als u het moeilijk hebt. Onderzoek toont aan dat de kans om definitief te stoppen met roken 10 keer groter is als u zich door een professional laat helpen. Uw zorgverzekeraar vergoedt de benodigde hulp en ondersteuning geheel of gedeeltelijk. Als u besluit te stoppen, wat u al meerdere malen heeft geprobeerd, is het belangrijk om een startdatum te pakken in een periode waarin u niet veel stress denkt te krijgen. Laat zoveel mogelijk mensen weten dat je gaat proberen te stoppen met roken, zodat de mensen je kunnen steunen en indien streng kunnen zijn. Denk positief. Als u een pakje sigaretten op een dag rookt scheelt dat 150,00 euro in de maand. Als u het echt wil dan is het de beste en effectiefste manier om geheel te stoppen! Het klinkt erg makkelijk, maar dat is het in geen geval. Maar roken maakt meer kapot dan dat je lief hebt. Zo heb je bijvoorbeeld meer kans op het krijgen van longkanker, COPD, beroerte, vaker infecties, meer stress, genezing van wonden gaat minder snel, tandbederf, hart- en vaatziekten, hartinfarct en het krijgen 33 van een rimpelige huid. 50% van alle rokers zal aan roken overlijden. 25% procent van alle rokers gaat 10 jaar eerder dood. Alcohol Als we kijken naar het alcoholgebruik, dan valt op dat meneer een weekend drinker is. Vaak maar 1x in de week maar dan wel veel glazen tegelijk. In de week nuttigt hij 10 glazen in totaal. Aangezien meneer Harthoorn maar 1x in de week weg gaat komt het erop neer dat er 10 glazen op 1 avond worden genuttigd. Meneer Harthoorn behoort tot de bing drinkers in ons land. Dit houdt in dat er meer dan 6 glazen alcohol worden gedronken per gelegenheid. Het advies voor het alcoholgebruik is, om niet meer dan 6 glazen per gelegenheid te nuttigen. 2 glazen op een dag 5 dagen in de week is een normale waarde. En per gelegenheid is het aan te raden om niet meer dan 6 glazen alcohol te nuttigen. Mogelijke gevolgen van bing drinken zijn: Schade aan organen; vooral de slokdarm en maag Vergrote kans op black-out; (niet meer weten waar de fiets staat) Stijging van de bloeddruk; Alcoholvergiftiging; Vergrote kans hartinfarct; Overgewicht en verhoogde bloeddruk op latere leeftijd. Je hoort vaak dat bing drinkers een black-out hebben gehad. Bij een black-out vergeet de drinker wat er tijdens het drinken gebeurd is. Informatie uit het korte termijngeheugen wordt niet doorgegeven aan het lange termijngeheugen. Daarom weten mensen die veel gedronken hebben, vaak niet meer waar ze hun fiets hebben neergezet. Het geheugen functioneert ook de dag na het drinken niet optimaal. Het opslaan van informatie gaat na een avondje stappen toch moeilijker. Door niet meer dan 6 glazen per gelegenheid te drinken kan dit voorkomen worden. In dit geval is dus aan te raden om het alcohol gebruik te spreiden, of in dien er op 1 avond wordt gedronken, niet meer dan 6 glazen. Hiermee verkleint u de kans op schade aan lichaam en het krijgen van ziektes. Voeding Op dit vlak kan er nog veel winst gehaald worden. Er wordt aangegeven niet te worden ontbeten en eigenlijk nooit aan de 2 stuks fruit norm te worden voldaan. Snacken doet meneer eigenlijk nauwelijks, namelijk maar 1x in de maand in de vorm van patat, vis of frikandel. Wel zegt meneer te letten op wat voor vetten er worden gegeten, dit i.v.m. zijn verhoogde cholesterolgehalte. Bij voeding is het erg belangrijk om aan de schijf van 5 te voldoen. Het is belangrijk dat je gevarieerd eet, niet te veel en beweegt, minder verzadigd vet, veel groente, fruit en brood en of je voedsel wel veilig is. Een goed en gezond ontbijten is van belang. Na een hele nacht, en groot deel van de avond, zonder eten, is het lichaam wel weer toe aan wat eten. Dat maakt het ontbijt een belangrijke maaltijd. Een goed ontbijt zet de darmen aan het werk en levert energie om de dag goed te beginnen. Sla het dus liever niet over. Wie niet ontbijt, compenseert dat vaak later op de dag met snoep en snacks. Daarin zitten vaak veel calorieën en relatief weinig vitamines en mineralen. Vind je 's ochtends eten echt lastig? Neem dan een boterham mee voor een moment later op de ochtend als je honger krijgt. 34 Ook is de inname van fruit van belang. Fruit levert weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Daardoor draagt fruit bij aan het behoud van een gezond gewicht. Fruit is goed voor de gezondheid en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten en kanker. Het advies is om 2 stuks fruit per dag te eten. Als dit niet lukt is het aan te raden om 1 stuks fruit te vervangen door een sapje. Meneer is wel bewust van de vetten die gezond zijn, doordat er bij meneer een verhoogd cholesterolgehalte is vastgesteld. Hierdoor eet hij alleen nog maar goede vetten. Maar het is ook belangrijk om ook eens op een etiket te lezen wat er allemaal in zit en wat het aan energie oplevert. De bewustwording van wat nou daadwerkelijk gezond is ontbreekt. Ontspanning Ontspanning is er in de winter genoeg. Meneer Harthoorn is bijvoorbeeld in deze tijd aan het sleutelen aan zijn auto en huifkar of gaat even lekker uitwaaien op het strand met de auto. Maar in de zomermaanden slipt dit er helaas wel vaak bij in. Er zijn volgens meneer, eigenlijk te weinig uren in een dag. In de zomer loopt zijn eigen bedrijf Harthoorn Huifkarren erg goed en moet hij nog meer uren maken dan hij normaal al doet. Ook Natuurmonumenten doet die periode veel aanvraag op meneer. Het is dus af en toe best even stressen. Het is erg belangrijk om ook te ontspannen. Je geeft je lichaam en geest rust. Helaas komt het vaak voor dat de mens in een bepaald schema loopt en eigenlijk te weinig aan ontspanning doet. Probeer waar nodig even een moment van pauze in te lassen. Als je de gehele dag achter een computer bezig bent is het erg fijn om even wat anders te doen tussen door. Je hoofd moet soms ook even verfrist worden zodat je vervolgens weer geheel fris verder kan met je werk. Peak flow, buikomvang, BMI en glucose. Als we kijken naar de peak flow uitslag die de longvolume berekent is er wel een verlaging op te merken betreft de normaal waarde. Welke factoren kunnen dit negatief beïnvloeden hebben: Alcohol, Overgewicht, roken, stress, suikerziekte en inactiviteit. Hieruit blijkt dus dat het gebruik van te veel alcohol, inactiviteit en roken je longvolume kunnen aantasten. Dat is in u geval nu al zichtbaar. Als we dan kijken naar de BMI en buikomvang is deze ook iets verhoogd tot net tot de grens. Het balans tussen energie inname en uitgave is dus niet geheel in evenwicht. Het is belangrijk om niet meer te nuttigen dan wordt verbruikt. Gebeurt dit bijvoorbeeld wel eens op een verjaardag, probeer het dan weer te combineren door een balansdag waarbij je minder voeding tot je neemt. Maar als we dan kijken naar de glucose uitslag dan zou je zeggen dat er niet genoeg wordt gegeten, aangezien de suikerspiegel te laag is. Voor een gezond glucose waarde kan regelmatig lichaamsbeweging, op regelmatige momenten eten ,gezond eten en geen stress een positieve uitkomst hebben. De negatieve invloed op een te lage glucose spiegel kan bij u verschillende oorzaken hebben. Het kan liggen aan de genetische aanleg, ernstig overgewicht, lichamelijk inactiviteit, ongezonde voeding, roken,alcohol, stress en of het feit dat u nuchter bent geprikt. Het is duidelijk dat de verschillende BRAVO factoren invloed op elkaar uitoefenen. 35 Health Check Adviesrapport cliënt Y. Dam 36 Scoreformulier Persoonlijke informatie: Datum: 25 januari 2014 Naam: Youri Dam Woonplaats: Schiermonnikoog Leeftijd: 17 jaar Geslacht: m/v Geboortedatum: 20 april 1996 Scoreformulier: Lengte: (afgerond op 0,1 cm) Gewicht: (afgerond op hele kg) BMI: (gewicht (kg)/lengte m2* lengte m2) Vetpercentage: Buikomvang: Bloeddruk: - Systolische (bovendruk) - Diastolische (onderdruk) Hartslag in rust: Longvolume: Glucose: Wandeltest Fitnessindex 87 tussen 70 en 90 Iets minder dan gemiddeld 37 187.5 80 22.8 13,7 80 cm kg m2 % cm 127 59 76 4.80/ 555 2.5 MmHg MmHg sl/min FEV/ PEF mmol Uitleg gezondheidstesten Ideale waarden: BMI= Vetpercentage= Buikomvang= Bloeddruk= Longvolume= Glucose= Wandeltest= Gemeten waarden: 18 - 24,99 m2 8- 20 % 79-94 cm bovendruk= 91-140 onderdruk= 50- 89 187,5 cm en 17 jaar tussen 636-633 Pef 4,0 en 8,0 mmol 90-110 gemiddeld 22.8 13.7 80 127 59 555 2.5 87 BMI: Formule BMI: gewicht : (lengte in m* : lengte in m) Aan de hand van deze formule wordt uiteindelijk het BMI bepaald. U bent daarin gezond u bevindt zich namelijk tussen een BMI van 18,50 en 24,99 m2 met een BMI van 22,8. Vetpercentage: De 4 huidplooiing die zijn gemeten worden bij elkaar opgeteld. Door de 4 huidplooi metingen bij elkaar op te tellen en het vervolgens te vergelijken met u leeftijd, is in de grafiek af te lezen wat de vetmassa hierbij is. In u geval was dit prima. Een ideale waarde ligt in u geval tussen de 8% en 20%. U scoorde daarop 13,7%. Buikomvang: Door het met een meetlint is de buikomvang bepaald. De buikomvang bepaald in welke factor u verkeerd qua gezondheid. Bij u ligt dat in de goede norm. Er wordt gestreefd naar buikomvang van 79-94 cm. U scoorde daar 80 cm wat aangeeft dat u een gezonde buikomvang heeft. Bloeddruk: Doormiddel van de bloeddruk meter zijn er twee drukken bepaald. Zo is de bovendruk en de onderdruk berekent. Een normale bovendruk ligt tussen de 91-140, waarbij u een prima score van 127 heeft. Een gezonde onderdruk ligt tussen de 50 en 89. Uw score was hierin ook goed, namelijk 59. Longvolume: Doormiddel van het blazen op de peak flow instrument kon er worden gemeten hoeveel lucht een persoon uitblaast (FEV) en de maximale snelheid waarmee iemand uitblaast (PEF). Door de maximale snelheid waarmee u uitblaast te vergelijken met u leeftijd en lengte is er een getal uitgekomen. U scoorde iets onder de norm van 633-636 PEF. U scoorde namelijk een 555 PEF. Glucose: Door het prikken van de glucose is het aantal mmol suiker in het bloed gemeten. De normaal waarde van glucose ligt tussen de 4,0 mmol en de 8,0 mmol. Hierin scoorde u beduidend minder, namelijk 2,5 mmol. 38 Wandeltest Door het lopen van 2 km in uw eigen tempo zijn het aantal minuten die nodig zijn geweest om de 2 km af te leggen genoteerd net zoals de hartslag aan het einde van de wandeltest. De uitslag van de UKK wandeltest kan verdeeld worden in 5 groepen. <70 Aanzienlijk minder dan gemiddeld. 70-90 Iets minder dan gemiddeld. 90-110 Gemiddeld. 10-130 Iets beter dan gemiddeld.>130 Aanzienlijk beter dan gemiddeld. U scoort iets minder dan gemiddeld namelijk 87. 39 Vragenlijst Toelichting: De volgende vragen gaan over uw leefstijl. Er zullen vragen gesteld worden over bewegen, roken, alcohol, voeding en vragen op medisch gebied. Het beantwoorden van de vragenlijst duurt ongeveer 8 minuten. Wilt u het rondje bij het voor u juiste antwoord aankruisen indien dit gevraagd wordt? Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld! Algemene gegevens Voornaam: Youri Achternaam: Dam Voorletter(s): Y Tussenvoegsel(s): Geslacht: m/v Geboortedatum (dd/mm/jj): 20-04-1996 Adres: Reddingsweg 8 Postcode: 9166 PD Plaats: Schiermonnikoog Telefoon mobiel: 0519-250285 E-mailadres: [email protected] Burgerlijke staat: Single Woonsituatie: studentenwoning Heeft u kinderen? Zo ja, hoeveel? Nee Welk beroep beoefent u? Veehouderij Hoeveel uren in de week werkt u? 18 uur Gewicht (in kg):80 kg Lengte (in cm): 187,5 cm Huisarts: Kouwenhoven Medische historie 1.Gebruikt u medicijnen? Indien ja, welke? Nee 2.Heeft u last van hart- en vaatziekten? Indien ja, welke? Nee 3. Heeft u klachten aan de longen? Indien ja, welke? Nee 4. Heeft u klachten aan uw spieren en/of gewrichten? Indien ja, welke? Nee 40 5. Heeft u diabetes? Nee 6. Bent u ooit geopereerd? Indien ja, waaraan? 2012 en 2013. Meniscus en daarna kruiband. Nog herstellende! Beweging 7. Doet u aan sport? Indien nee, ga verder naar vraag 11. 8. Wil je hieronder aangeven welke sport je beoefent en hoe vaak en hoe lang? Sport Aantal keren/week Aantal minuten/keer 9. Hoe intensief beoefent u deze sport(en)? 10. Ben je het afgelopen jaar meer, minder of evenveel blijven bewegen? (indien evenveel ga naar vraag 13) 11. Vind je dat je voldoende beweegt? 0 Ja 0 Nee, beetje te weinig 0 Nee, veel te weinig 12. Waarom ben je meer of minder gaan bewegen? 0 Klachten 0 gezondheid 0 motivatie 0 conditie Tijdgebrek= Door school en werk blijft er niet veel tijd over. Anders= Blessure Roken 13. Rookt u? Indien nee, ga verder naar vraag 17. Ja 14. Indien ja, hoeveel sigaretten per dag? 15 41 0 tijdgebrek 0 anders 15. Hoe lang rookt u al? 13 jaar 16. Bent u van plan te stoppen met roken? 0 Ja 0 Nee 0 Twijfel Alcohol 17. Drinkt u alcohol? Indien nee, ga verder naar vraag 22. Ja 18. Indien ja, hoeveel dagen in de week drinkt u alcohol? 1x in de week 19. Hoeveel glazen drinkt u gemiddeld per keer? 17 glazen 20. Hoeveel glazen drinkt u totaal in de week? 17 in de week 21. Bent u bereidt te stoppen OF te minderen met uw alcoholgebruik? Indien ja, waarom? Nee 22. Waarom drinkt u geen alcohol? Voeding 23. Hoeveel dagen in de week ontbijt u? Elke dag 24. Hoeveel dagen in de week eet u een warme avond maaltijd? Elke dag 25. Hoeveel dagen in de week eet u 2 stuks fruit? Nooit 26. Hoeveel dagen in de week eet u 200 gram groente? 5x per week 27. Let u op het soort vet wat u eet? Nee 28. Hoe vaak snackt u in de week? 1 tot 2 keer in de week 29. Wat snackt u dan? Patat, frikandel, hamburger, kipnuggets 42 Ontspanning 30. Vindt u dat u voldoende ontspanning heeft? Ja 31. Op welke manier komt u tot uw ontspanning? Tv, Computeren 32. Ondervindt u vorm(en) van stress? Ja 33. Indien ja, wat is de oorzaak hiervan? Op het werk. Verantwoordelijk voor dieren terwijl hij zijn veehouderij diploma nog niet heeft behaald. Doelgericht 34. Wat is de reden dat u mee werkt aan dit onderzoek? Benieuwd hoe het nu echt gesteld is met mijn gezondheid. 35. Wat hoopt u met behulp van dit onderzoek te bereiken? Duidelijk beeld krijgen van wat eigenlijk wel veel beter kan. 36. Wat zou u graag willen veranderen? 0 Mijn bewegen 0 Mijn roken 0 Mijn alcohol drinken 0 Mijn voeding 37. Welk cijfer geef je voor jou gezondheid? (tussen 1 en 10) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Opmerkingen: Heeft nooit zin om iets te ondernemen. Is altijd moe naar school! 43 Gedragsdoelen Youri Dam De hoeveelheid beweging die meneer Dam ondervindt is erg matig tot slecht. Na school heeft hij geen puf om nog wat te ondernemen. Toch is meneer er van bewust dat er niet genoeg wordt bewogen (contemplation fase). De motivatie, tijd, energie en een blessure belemmeren hem om tot actie over te gaan. Door juist wat actiefs te doen op een dag, in meneer Dam zijn geval 60 minuten op een dag matig intensief, zal zijn conditie omhoog gaan en zou hij zich hierdoor fitter gaan voelen. Doordat dit nu juist steeds wordt vermeden zullen de klachten niet oplossen en eigenlijk alleen maar erger worden. Door evaluatie op zichzelf en verhoging van zijn emoties zal zijn motivatie toenemen. Hij geeft aan nu geheel inactief te zijn, omdat hij niet meer kan kite-surfen. De bewustzijn dat er nog meer sporten/ mogelijkheden zijn om te bewegen ontbreekt nog. Hij ontspant genoeg achter de computer, maar geeft aan geen tijd te hebben om meer te bewegen. Meneer Dam is zich bewust van het feit dat hij een risicofactor is op het krijgen van ziektes door het gebruik van een sigaret (Adaption proces (fase 2)). Er zijn voorheen al doelen gesteld (preparation), en geprobeerd uit te voeren maar dit is niet gelukt. (action) Doordat er al meerdere pogingen zijn gedaan om te stoppen is de motivatie weggezakt. In de actie fase ontbrak het aan steun van zijn sociale omgeving, zo gaf meneer Dam aan. De beïnvloeding in deze fase is onder andere steun van de sociale omgeving. Meneer heeft zijn eigen gedrag ook nooit beloont. Doordat hij niet rookt bespaard hij aardig wat geld, hiervan zou hij wat kunnen kopen als beloning. Dit werkt vaak erg motiverend. Meneer Dam behoort tot de binge drinkers in ons land. Hij drinkt meer dan 6 glazen alcohol per gelegenheid. Hij drinkt gemiddeld 3x zoveel dan de norm voorschrijft. Hij is zich totaal niet bewust van wat nou eigenlijk goed is en wat niet. Meneer geeft ook aan zijn gedrag niet te willen veranderen. (pre-contemplation fase). Doordat zijn sociale invloed, wordt hij gestimuleerd om gewoon zo door te gaan, zijn vrienden doen het ook allen. De bewustwording ontbreekt hier. Door meer onafhankelijk te creëren en gezonde relaties op te bouwen kan het helpen om een fase verder te komen in het veranderen van zijn alcohol gedrag. Bij de voeding ontbreekt het aan kennis. Wat is nou eigenlijk goed en wat niet? Een opvallend punt is dat hij elke dag stevig ontbijt. Hij is zich ervan bewust dat dit de belangrijkste maaltijd van de dag is (contemplation fase). Ook de inname van groente is uitstekend. Maar op het gebied van snacken, soorten vet, gebruik van de schijf van 5 en fruit gaat het nog niet zoals het daadwerkelijk hoort. Hij is zich niet bewust van wat nou wel en niet goed is en van hoeveel calorieën er nou daadwerkelijk bijvoorbeeld in een patatje oorlog zit. Door op etiketten te kijken wat er nou daadwerkelijk in zit zal er meer duidelijk worden over wat je eet. Hierbij zit meneer nog duidelijk in de pre-contemplation fase. 44 Advies Medisch Meneer Dam is op dit moment nog revaliderende van een knie operatie. Is in 2012 geholpen aan een gescheurde meniscus en begin 2013 geopereerd aan zijn gescheurde kruisband. Dit alles is gekomen door een val met voetbal. Bewegen Meneer geeft aan niks op sport gebied te doen. In de weekenden is hij wel erg actief bezig met stallen schoonmaken, voeren van koeien, terrein schoonmaken, land bewerking etc. Maar hiermee voldoet meneer Dam niet aan de NNGB die staat op, dagelijks een uur matig intensieve lichamelijke activiteit, waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zal moeten zijn op het verbeteren of handhaven van lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie). Hij geeft zelf aan echt veel te weinig te bewegen maar door motivatie, tijdgebrek en blessure wordt er niet tot actie overgegaan. (NISB, 2013) Het is erg jammer om te zien dat er door een blessure niet meer gesport kan worden. Hopend dat het sporten binnenkort weer kan worden opgepakt zodat er weer kan worden voldaan aan de norm van bewegen. Gelukkig is meneer wel twee dagen in de week erg actief op de boerderij. Maar hierbij voldoet hij dus niet aan de NNGB norm. Kitesurfen en voetbal is op dit moment niet mogelijk, maar een rondje op de fiets biedt daarbij wel uitkomst aangezien je niet van wandelen houdt. Ook het schoonmaken van je kamer heeft invloed om je beweging per dag. Helaas ontbreekt het nog aan motivatie om tot actie over te gaan. Je gaf aan vaak moe te zijn. Probeer daardoor juist wat te gaan doen. Doordat je conditie verbeterd heb je meer energie om iets te gaan ondernemen. Het is belangrijk om het positieve ervan in te zien. Een oplossing voor je tijdgebrek kan zijn om niet meteen een uur actief bezig te zijn maar het over de dag te verdelen. Door bijvoorbeeld 20 minuutjes met je honden te wandelen, 20 minuutjes te fietsen en nog eens 20 minuten met je gewichten aan de gang te gaan. Je zult je hierdoor een stuk fitter voelen. Roken Meneer geeft aan al vanaf zijn 13e te roken. Gemiddeld zo’n 15 op een dag. In het weekend zelfs nog wel wat meer. Dit is al 4 jaar lang 15 sigaretten per dag te veel. Wel geeft meneer aan te willen stoppen, maar na al een aantal pogingen is het nog steeds niet gelukt. Hierdoor gaat hij niet meer zelf tot actie over. Iedereen weet dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Helaas is stoppen - én volhouden - vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Als u wilt stoppen met roken, is het prettig om een steuntje in de rug te hebben. Iemand die u er doorheen sleept als u het even moeilijk hebt. Onderzoek toont aan dat de kans om definitief te stoppen met roken 10 keer groter is als u zich door een professional laat helpen. Uw zorgverzekeraar vergoedt de benodigde hulp en ondersteuning geheel of gedeeltelijk. Als u besluit te stoppen is het belangrijk om een startdatum te pakken in een periode waarin u niet veel stress denkt te krijgen. Laat zoveel mogelijk mensen weten dat je gaat proberen te stoppen met 45 roken, zodat de mensen je kunnen steunen en in dien streng kunnen zijn. Denk positief. Als u een pakje sigaretten op een dag rookt scheelt dat 150,00 euro in de week. Als u het echt wil dan is de beste en effectiefste manier om te stoppen! Het klinkt erg makkelijk, maar dat is het in geen geval. Maar roken maakt meer kapot dan dat je lief hebt. Je hebt meer kans op het krijgen van longkanker, COPD, beroerte, vaker infecties, meer stress, genezing van wonden gaat minder snel, tandbederf, hart- en vaatziekten, hartinfarct en het krijgen van een rimpelige huid. 50% van alle rokers zal aan roken overlijden. 25% procent van alle rokers gaat 10 jaar eerder dood. Alcohol Meneer Dam nuttigt graag in het weekend een aantal alcoholische drankjes . Even gezellig opstap in het weekend met een biertje in de hand. Dit leidt er helaas wel toe dat meneer 17 glazen op een avond nuttigt. Wat in houdt dat meneer aan binge drinking doet, want meneer drinkt meer dan 6 glazen per gelegenheid. Op dit gebied valt er veel gezondheid te halen. U geeft aan 17 glazen op één avond te drinken in het weekend. Dit is 3x zoveel dan wordt geadviseerd. Advies voor het alcohol gebruik is niet in 1x zoveel alcohol te nuttigen. 2 glazen op een dag 5 dagen in de week is een normale waarde. En per gelegenheid is het aan te raden om niet meer dan 6 glazen alcohol te nuttigen. De mogelijke gevolgen van bing drinken kunnen zijn: Schade aan organen; vooral de slokdarm en maag Vergrote kans op black-out; niet meer weten waar mijn fiets staat. Stijging van de bloeddruk; Alcoholvergiftiging; Vergrote kans hartinfarct; Overgewicht en verhoogde bloeddruk op latere leeftijd. Vooral op zo’n jonge leeftijd waarin je nog groeit is het niet verstandig om zoveel alcohol te drinken. Doordat je in de groei bent maakt je lichaam nog van alles aan. Je hersenen ontwikkelen zich dus ook nog. Doordat je zoveel alcohol drinkt sterven er hersencellen af. Deze komen ook niet weer terug! Wees je ervan bewust dat wanneer je zo doorgaat de kans op ziektes erg zal toenemen. Probeer je alcohol te minderen door bijvoorbeeld 2 glazen per dag (maximaal 5 dagen) te drinken i.p.v. 17 op één avond. Voeding Op een aantal punten gaat het goed, zoals elke dag ontbijten en 5x in de week 200 gram groente. Alleen het eten van 2 stuks fruit wordt eigenlijk nooit gerealiseerd. Meneer houdt erg van snacken. Hij zit het liefste 2x in de week in een cafetaria aan een patatje. Als hij zelf kookt kijkt hij niet wat voor soort vet hij gebruikt. (student) Bij voeding is het erg belangrijk om aan de schijf van 5 te voldoen. Het is belangrijk dat je gevarieerd eet, niet te veel en beweegt, minder verzadigd vet, veel groente, fruit en brood en of je voedsel wel veilig is. Het is erg goed dat u elke dag goed ontbijt. Het ontbijt is een belangrijke maaltijd. Een goed ontbijt zet de darmen aan het werk en levert energie om de dag goed te beginnen. Maar ook is de inname van fruit van belang. Fruit levert namelijk weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Daardoor 46 draagt fruit bij aan het behoud van een gezond gewicht. Er worden 2 stuks fruit per dag aangeraden, waarvan 1 mag vervangen worden door een sapje. Probeer daarom als tussendoortje een appel i.p.v. een dikke gevulde koek. Helaas is de sociale invloed vaak erg groot, vooral bij studenten. Ongezonde producten zijn vaak goedkoper dan gezonde producten en worden dan vooral overgeslagen. Het is erg belangrijk om bewust te worden van wat je nou eigenlijk eet. Als iets goedkoop is betekent het niet dat het gezond of ongezond is. Kijk ook eens op een etiket wat je nou eigenlijk per gevulde koek bijvoorbeeld binnenkrijgt. Het is vaak meer dan dat je zelf gedacht had. Ontspanning Aan ontspanning is geen gebrek. Na school tijd zoekt hij achter zijn computer of de tv wat ontspanning. Wel komt het af en toe voor dat er een stress moment ontstaat. Dit gebeurt het vaakste als hij alleen op de boerderij is en voor 70 koeien moet zorgen. Het gevoel van verantwoordelijkheid speelt dan een grote tol. Het is erg goed dat je ontspant. De één doet dat achter de computer de andere doet dat door te gaan sporten. Denk er wel om dat je manier van ontspanning wel passief is. Als je dan een zak chips open trekt en passief bezig bent heeft dat wel weer een negatieve invloed op je inname en uitgave qua energiebalans. Gezondheidstesten negatief gescoord Longvolume en Glucose Op de peak flow en de glucose meter heeft u, in tegenstelling tot de normale waarde, wat te laag gescoord. Mogelijk oorzaken die dat kunnen hebben beïnvloed bij de peak flow meting zijn: - Alcohol - Overgewicht - Roken - Stress - Suikerziekte - Inactief De factoren waar u ook niet zo gunstig op scoorde zijn inactief, alcohol en roken. Hierbij kunt u dus al verandering zien in je longvolume capaciteit. Laat het niet nog verder afzwakken en probeer te minderen met roken en alcohol en kom in actie. Bij de glucose meter zat u ook beduidend lager dan aangegeven. Negatieve invloed op de te lage glucose spiegel kan bij u verschillende oorzaken hebben. Het kan liggen aan de genetische aanleg, ernstig overgewicht, lichamelijk inactiviteit, ongezonde voeding, roken,alcohol, stress en of het feit dat u nuchter bent geprikt. Wat u zelf aan een gezond glucose waarde kunt doen is regelmatig lichaamsbeweging, op regelmatige momenten eten ,gezond eten en geen stress kan een positieve uitkomst krijgen. 47 Health Check Adviesrapport client P. Harthoorn 48 Score formulier Persoonlijke informatie: Datum: 25 januari 2014 Naam: Pieta Harthoorn Woonplaats: Schiermonnikoog Leeftijd: 47 jaar Geslacht: m/v Geboortedatum: 16 maart 1966 Scoreformulier: Lengte: (afgerond op 0,1 cm) Gewicht: (afgerond op hele kg) BMI: (gewicht (kg)/lengte (m)2 Vetpercentage: Buikomvang: Bloeddruk: - Systolische (bovendruk) - Diastolische (onderdruk) Hartslag in rust: Longvolume: Glucose: Wandeltest Fitnessindex 81 tussen 70 en 90 Iets minder dan gemiddeld 49 173 61,5 20,6 31.9 79 cm kg m2 % cm 105 67 73 2,50/ 420 2,1 MmHg MmHg sl/min Fev/ Pef mmol Uitleg gezondheidstesten Ideale waarden: BMI= Vetpercentage= Buikomvang= Bloeddruk= Longvolume= Glucose= Wandeltest= Gemeten waarde: 18,50 - 24,99 m2 23 – 34% 68-80 cm bovendruk= 91-140 onderdruk= 50- 89 1,75 cm en 50 jaar 437 Pef 4,0 en 8,0 mmol 90-110 gemiddeld 20,6 31,9 79 105 67 420 2,1 81 BMI: Formule BMI: gewicht : (lengte in m* : lengte in m) Aan de hand van deze formule wordt uiteindelijk het BMI bepaald. U bent daarin gezond, u bevindt zich namelijk tussen een BMI van 18,50 en 24,99 m2 , namelijk 20,6 m2. Vetpercentage: De uitkomst van de 4 huidplooi metingen worden bij elkaar opgeteld. Door de 4 huidplooi metingen bij elkaar op te tellen en het vervolgens te vergelijken met u leeftijd, is in de grafiek af te lezen wat de vetmassa hierbij is. In u geval was dit prima. Een ideale waarde ligt in u geval tussen de 23% en 34%. U scoorde daarop 31.9%. Buikomvang: Door de meetlint die om uw buik werd bevestigt is de buikomvang bepaald. De buikomvang bepaald in welke factor u qua gezondheid zit. Bij u ligt dat tussen de goede norm. Er wordt gestreefd naar een buikomvang van 68-80 cm. U scoorde daar 79 cm, wat aangeeft dat u een gezonde buikomvang heeft. Pas wel op, want bij een buikomvang groter dan 80 bevindt u zich in de risico groep. Bloeddruk: Doormiddel van de bloeddruk meter zijn er twee drukken bepaald. Zo is de bovendruk en de onderdruk berekent. Een normale bovendruk ligt tussen de 91-140, waarbij een prima waarde score van 105. Een gezonde onderdruk ligt tussen de 50 en 89. Uw score was 67. Ook dit is prima in orde. Longvolume: Doormiddel van het blazen op de peak flow instrument kon er worden gemeten hoeveel lucht een persoon uitblaast (FEV) en de maximale snelheid waarmee iemand uitblaast (PEF). Door de maximale snelheid waarmee u uitblaast te vergelijken met u leeftijd en lengte is er een getal uitgekomen. U scoorde iets onder de norm van 437 PEF. U scoorde namelijk een 420 PEF. Glucose: Door het prikken van de glucose is het aantal mmol suiker in het bloed gemeten. De normaal waarde van glucose ligt tussen de 4,0 mmol en de 8,0 mmol. Hierin scoorde u beduidend minder, namelijk 2,1 mmol. 50 Wandeltest Door het lopen van 2 km in uw eigen tempo zijn het aantal minuten die nodig zijn geweest om de 2 km af te leggen genoteerd net zoals de hartslag aan het einde van de wandeltest. De uitslag van de UKK wandeltest kan verdeeld worden in 5 groepen. <70 Aanzienlijk minder dan gemiddeld. 70-90 Iets minder dan gemiddeld. 90-110 Gemiddeld. 10-130 Iets beter dan gemiddeld.>130 Aanzienlijk beter dan gemiddeld. U scoort iets minder dan gemiddeld namelijk 81. 51 Vragenlijst Toelichting: De volgende vragen gaan over je leefstijl. Ik zal u vragen stellen over bewegen, roken, alcohol, voeding en op medisch gebied. Het beantwoorden van de vragenlijst duurt ongeveer 8 minuten. Wilt u op het rondje bij het voor jou juiste antwoord aankruisen indien dit gevraagd wordt? Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld! Algemene gegevens Voornaam: Pieta Achternaam:Harthoorn Voorletter(s): P Tussenvoegsel(s): Geslacht: Vrouw Geboortedatum (dd/mm/jj):16-03-1964 Adres: Reddingsweg 8 Postcode: 9166 PD Plaats: Schiermonnikoog Telefoon privé: 0510-250285 Emailadres: [email protected] Burgerlijke staat :Ongehuwd Woonsituatie: Alleenstaand Heeft u kinderen? Zo ja, hoeveel? Ja, 3 Welk beroep beoefent u? Thuiszorg Hoeveel uren in de week werkt u? Gewicht (in kg): 63 Lengte (in cm): 173 Huisarts: Kouwenhoven Medische historie 1.Gebruikt u medicijnen? Indien ja, welke? Anti- depressief 2.Heeft u last van hart- en vaatziekten? Indien ja, welke? Nee 3. Heeft u klachten aan de longen? Indien ja, welke? Nee 4. Heeft u klachten aan uw spieren en/of gewrichten? Indien ja, welke? Nee 52 5. Heeft u diabetes? Nee 6. Bent u ooit geopereerd? Indien ja, waaraan? Nee Beweging 7. Doet u aan sport? Indien nee, ga verder naar vraag 11. Nee 8. Wilt u hieronder aangeven welke sport je beoefent en hoe vaak en hoe lang? Sport Aantal keren/week Aantal minuten/keer 9. Hoe intensief beoefent u deze sport(en)? 10. Ben je het afgelopen jaar meer, minder of evenveel blijven bewegen? (indien evenveel ga naar vraag 13) 11. Vind je dat je voldoende beweegt? 0 Ja 0 Nee, beetje te weinig 0 Nee, veel te weinig 12. Waarom ben je meer of minder gaan bewegen? 0 Klachten 0 gezondheid 0 motivatie Roken 13. Rookt u? Indien nee, ga verder naar vraag 17. Ja 14. Indien ja, hoeveel sigaretten per dag? 25 15. Hoe lang rookt u al? vanaf mijn 16e 53 0 conditie 0 tijdgebrek 0 anders 16. Bent u van plan te stoppen met roken? 0 Ja 0 Nee 0 Twijfel Alcohol 17. Drinkt u alcohol? Indien nee, ga verder naar vraag 22. Ja, heel zelden 18. Indien ja, hoeveel dagen in de week drinkt u alcohol? 19. Hoeveel glazen drinkt u gemiddeld per keer? 20. Hoeveel glazen drinkt u totaal in de week? 21. Bent u bereidt te stoppen OF te minderen met uw alcoholgebruik? Indien ja, waarom? 22. Waarom drinkt u geen alcohol? Geen behoefte aan Voeding 23. Hoeveel dagen in de week ontbijt u? Altijd 24. Hoeveel dagen in de week eet u een warme avond maaltijd? Iedere dag 25. Hoeveel dagen in de week eet u 2 stuks fruit? Zelden 26. Hoeveel dagen in de week eet u 200 gram groente? 5 dagen in de week 27. Let u op het soort vet wat u eet? Nee 28. Hoe vaak snackt u in de week? elke dag beetje chips en 1x in de week patat 29. Wat snackt u dan? Chips en patat, loempia of kroket Ontspanning 30. Vindt u dat u voldoende ontspanning heeft? Nee 54 31. Op welke manier komt u tot uw ontspanning? Soms met de honden uit, paardrijden 32. Ondervindt u vorm(en) van stress? Ja 33. Indien ja, wat is de oorzaak hiervan? Kop zorgen, nauwelijks werk Doelgericht 34. Wat is de reden dat u mee werkt aan dit onderzoek? Benieuwd naar de gezondheidstoestand van mezelf. 35. Wat hoopt u met behulp van dit onderzoek te bereiken? Om mijn dochter te helpen. 36. Wat zou u graag willen veranderen? 0 Mijn bewegen 0 Mijn roken 0 Mijn alcohol drinken 0 Mijn voeding 37. Welk cijfer geef je voor jou gezondheid? (tussen 1 en 10) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Opmerkingen: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………… 55 Gedragsdoelen Pieta Harthoorn Mevrouw beoefend geen sporten maar is dagelijks wel actief in de weer. Het is hier echter wel belangrijk bij, om een optimaal balans te behouden tussen energie inname en energie uitgave. Hierdoor wordt voorkomen dat gewichtstoename plaats vindt. Mevrouw heeft wel eens van de NNGB norm gehoord maar wist zo niet te benoemen wat het inhield. De bewustwording over wat nou goed en niet goed is, zal hierin de eerste stap zijn. Hierdoor zal mevrouw Harthoorn de voor en nadelen tegen elkaar moeten gaan weg strepen waardoor hopelijk meer zal worden bewogen en tot actie worden overgegaan. Mevrouw Harthoorn is zich bewust van het feit dat hij een groter risico loopt op het krijgen van ziektes. (Adaption proces (fase 2)). Er zijn voorheen al doelen gesteld (preparation), en geprobeerd uit te voeren maar dit is niet gelukt. (Action fase) Doordat er al meerdere pogingen zijn gedaan om te stoppen is de motivatie weggezakt. In de actie fase ontbrak het aan steun van zijn sociale omgeving, zo gaf meneer Dam aan. De beïnvloeding in deze fase is onder andere steun van de sociale omgeving. Hij heeft zich ook nooit beloont op zijn gedrag. Doordat hij niet rookt bespaard hij aardig wat geld. Hiervan had hij voor zichzelf een beloning kunnen kopen. Dit werkt namelijk vaak erg motiverend. Mevrouw Harthoorn heeft niet de behoefte om alcoholische drankjes tot zich te nemen. Ze is zich er van bewust dat het nuttigen van alcohol niet geheel gezond is. Bij de voeding ontbreekt het aan kennis. Wat is nou eigenlijk goed en wat niet? Een opvallend punt is dat er wel elke dag wordt ontbeten. Mevrouw is zich ervan bewust van het feit, dat dit de belangrijkste maaltijd van de dag is (contemplation fase). Ook de inname van groente is uitstekend. Maar op het gebied van snacken, soorten vet, gebruik van de schijf van 5 en fruit gaat het nog niet zoals het daadwerkelijk zou moeten volgens de normen. Het bewust zijn van wat nu wel en niet goed is en van hoeveel calorieën er nou daadwerkelijk in een zak chips zit ontbreekt. Door op etiketten te kijken wat er nou daadwerkelijk in zit zal er meer duidelijk worden over wat je eet. Hierbij zit mevrouw nog duidelijk in de pre-contemplation fase. 56 Advies Medisch Anti- depressieve Bewegen Mevrouw Harthoorn geeft aan niet te sporten. Wel is ze elke dag met haar dieren in de weer. Zo wandelt ze per dag een uur om de honden uit te laten. Ook staat ze elke dag om half 8 op om het paard te voeren en te mesten. Door haar beroep bij de thuiszorg is ze dagelijks aan het stofzuigen, soppen , strijken (allemaal binnenhuis werk) voor haar patiënten. Eigenlijk zit mevrouw nooit stil, alleen echt actief op gebied van sporten is ze niet. Het maakt niet uit of er iedere dag een halfuur, twee keer een kwartier of drie keer tien minuten bewogen wordt. Actief bewegen is bijvoorbeeld stevig wandelen, fietsen naar de winkel of uw werk, intensief huishoudelijk werk zoals ramen wassen of werken in de tuin. Het is goed om te zien dat u door de dieren die u bezit, dagelijks wel aan het wandelen, fietsen, uitmesten etc. bent. Om toch aan die NNGB norm te voldoen is het een mooi middel om het zo te combineren. U bent dan lekker in beweging en voldoet daarmee ook meteen u dagtaken die moeten worden voldaan op een dag. Hierbij vangt u twee vliegen in één klap. Beweeg op een manier die u leuk vindt en die het best bij u pas. U gaf aan dat u het liefste fietst, aangezien u vaak last heeft van verschillende druk punten onder de voeten. Het is een erg positief punt dat u elke activiteit of lopend of fietsend doet. Doordat u meer zal gaan bewegen, zal u energiebalans ook in evenwicht zijn zodat er geen gewichtstoename zal ontstaan. Roken Mevrouw Harthoorn geeft aan al vanaf haar 16 jaar 25 sigaretten per dag te roken. Dit is al 34 jaar per dag 25 sigaretten te veel. De norm van roken staat op elke sigaret is er één te veel. Ook wordt er door mevrouw aangegeven om twijfels te hebben over te stoppen met roken. Iedereen weet dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Helaas is stoppen - en volhouden - vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Als u wilt stoppen met roken, is het prettig om een steuntje in de rug te hebben. Iemand die u er doorheen sleept als u het moeilijk hebt. Onderzoek toont aan dat de kans om definitief te stoppen met roken 10 keer groter is als u zich door een professional laat helpen. Uw zorgverzekeraar vergoedt de benodigde hulp en ondersteuning geheel of gedeeltelijk. Als u besluit te stoppen is het belangrijk om een startdatum te pakken in een periode waarin u niet veel stress denkt te krijgen. Laat zoveel mogelijk mensen weten dat je gaat proberen te stoppen met roken, zodat de mensen je kunnen steunen en indien streng kunnen zijn. Denk positief. Als u een pakje sigaretten op een dag rookt scheelt dat 150,00 euro in de maand. Als u het echt wil dan is de beste en effectiefste manier om geheel te stoppen! Het klinkt erg makkelijk, maar dat is het in geen geval. Maar roken maakt meer kapot dan dat je lief hebt. Je hebt meer kans op het krijgen van longkanker, COPD, beroerte, vaker infecties, meer stress, genezing van wonden gaat minder snel, tandbederf, hart- en vaatziekten, hartinfarct en het krijgen van een rimpelige huid. 50% van alle rokers zal aan roken overlijden. 25% procent van alle rokers gaat 10 jaar eerder dood. 57 Alcohol Hier is eigenlijk niks op of aan te merken. Mevrouw geeft aan eigenlijk nooit te drinken. Als ze dan eens weggaat is dat ook niet meer dan 2 glazen alcohol. Maar hoe zit het eigenlijk met alcohol. Kan alcohol ook gezond zijn? Ja. Matig alcoholgebruik bij oudere mannen en bij vrouwen na de overgang verlaagt de sterftekans. Het gaat met name om sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten. Matig is voor mannen twee glazen, en voor vrouwen één glas. Bij deze doseringen zijn geen negatieve effecten op de gezondheid te verwachten. De alcohol verhoogt waarschijnlijk zelfs het goede cholesterol (HDL). Maar vergroot wel weer de aantasting van de lever en hersenen. Voeding Een goed ontbijt is het halve werken zeggen ze altijd. Mevrouw ontbijt en heeft dus het belangrijkste voedingsmoment al binnen. Groente inname is ook prima op orde. 5 tot 6x in de week voldoet mevrouw aan de norm van de inname van groente. Maar op gebied van snacks en vetten valt er zeker nog wel wat winst te halen. Elke dag een snack is niet erg gezond. De bewustwording van hoeveel er in een bepaald product zit wordt eigenlijk nooit opgemerkt. Bij voeding is het erg belangrijk om aan de schijf van 5 te voldoen. Het is belangrijk dat je gevarieerd eet, niet te veel en tegelijk beweegt, minder verzadigd vet, veel groente, fruit en brood en of je voedsel wel veilig is. De inname van fruit is erg van belang. Fruit levert namelijk weinig calorieën en veel voedingsstoffen. Daardoor draagt fruit bij aan het behoud van een gezond gewicht. Fruit is goed voor de gezondheid en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten en kanker. Het advies is om 2 stuks fruit per dag te eten. Als dit niet lukt is het aan te raden om 1 stuks fruit te vervangen door een sapje. Het is erg goed om te zien dat u dagelijks minimaal 1 sapje nuttigt. Mocht je per dag een 100 gram Lay chipszak eten dan heb je al ¼ van je dagelijkse inname binnen. In een zak chips van 100 gram zit namelijk al 556 calorieën. Door een iets minder actieve leefstijl heeft u aan 2000 calorieën op een dag genoeg. Probeer de etiketten te lezen zodat u bewuster wordt van het feit wat u nou daadwerkelijk eet. Ontspanning Mevrouw geeft aan te weinig ontspanning waar te nemen. Ze kan nauwelijks ontspannen omdat er te veel kopzorgen zijn. Ze is alleenstaand en heeft 3 kinderen te verzorgen. Gelukkig is ze in het bezit van een paard en kan ze daar af en toe lekker even lekker mee over het strand rijden. Maar het kan beter! Het is namelijk erg belangrijk om te ontspannen. Je geeft je lichaam en geest rust. Helaas komt het vaak voor dat de mens in een bepaald schema loopt en eigenlijk te weinig aan ontspanning doet. Probeer waar nodig even een moment van pauze in te lassen. Als je de gehele dag achter een computer bezig bent is het erg fijn om even wat anders te doen tussen door. Je hoofd moet soms ook even verfrist worden zodat je vervolgens weer beter aan het werk kan. Gezondheidstesten negatief gescoord 58 Longvolume en Glucose Op de peak flow en de glucose meter heeft u, in tegenstelling tot de normale waarde, wat te laag gescoord. Mogelijk oorzaken die dat kunnen hebben beïnvloed bij de peak flow meting zijn: - Alcohol - Overgewicht - Roken - Stress - Suikerziekte - Inactief De factoren waar u ook niet zo gunstig op scoorde zijn inactief, alcohol en roken. Hierbij kun je dus al verandering zien in je longvolume capaciteit. Laat het niet nog verder afzwakken en probeer te minderen met roken en alcohol en kom in actie. Bij de glucose meter zat u ook beduidend lager dan aangegeven. Negatieve invloed op de te lage glucose spiegel kan bij u verschillende oorzaken hebben. Het kan liggen aan de genetische aanleg, ernstig overgewicht, lichamelijk inactiviteit, ongezonde voeding, roken,alcohol, stress en of het feit dat u nuchter bent geprikt. Wat u zelf aan een gezond glucose waarde kunt doen is regelmatig lichaamsbeweging, op regelmatige momenten eten ,gezond eten en geen stress kan een positieve uitkomst krijgen. 59 Health Check Evaluatie 60 Evaluatie totstandkoming adviesrapport In blok 1.2 werd het vak Health Check meten gegeven aan de eerstejaarsstudenten Sport Gezondheid en Management. Bij het vak Health Check stond het ontdekken van verschillende gezondheidstesten centraal. De lessen bestonden uit het oefenen van de meetinstrumenten op elkaar. Ook werd er aan de hand van het beantwoorden van vragen over de meetinstrumenten een meet protocollen boek opgesteld. Ook werd er nog op een actieve manier op de gezondheid getest. Dit werd gedaan in het praktijk uur van health check meten. Door zelf informatie te hebben verkregen tijdens de lessen en het zelf te hebben beoefend, was het de bedoeling om het op 3 cliënten uit te voeren. In totaal moesten alle 6 de passieve gezondheidstesten uitgevoerd worden en 1 van de 8 actieve gezondheidstesten op de cliënten worden uitgevoerd. Ook werd er nog een vragenlijst opgesteld om erachter te komen hoe het bijvoorbeeld met de BRAVO factoren is gesteld van de desbetreffende cliënt. Aan de hand van de verkregen testresultaten en de antwoorden op de vragen van de cliënten, kon er een adviesrapport worden opgesteld per cliënt. - - Het vak Health Check meten bestaat uit 2 gedeelte. In de twee uren theorie lessen was het de bedoeling dat er aan de hand van opdrachten informatie werd verkregen over de 6 gezondheidstesten. Elk studieteam kreeg één van de zes gezondheidstesten. Van de 6 gezondheidstesten werd er per studieteam 1 gezondheidstest uitgezocht. De 6 verschillende gezondheidstesten die werden behandeld waren de Peak flow meter, BMI, buikomvang, vetpercentage, bloeddruk en glucosemeter. Mijn studieteam had de BMI test op zich genomen. Hierbij moesten wij vragen beantwoorden over hoe we meten en wat we dan precies meten bij de BMI. Aan de hand van verschillende deelvragen werd er per team een meetprotocol opgesteld. Door de weekopdrachten te maken had elk team de deelvragen beantwoord en konden deze worden verwerkt in 1 meetboek waarin alle gegevens over het meetinstrument van elk studieteam stonden. In het meetboek moesten bijvoorbeeld de materialen die nodig zijn voor de meting worden beschreven, de beschrijving van hoe het meetinstrument werkt, wat de testresultaten zowel negatief als positief kunnen beïnvloeden en de normwaarden bij de desbetreffende meting etc. . Alles wat je moet weten om een goede gezondheidstest uit te voeren, staat in het meetprotocol. Nadat de meetprotocollen geheel af waren, was het de kunst om de gezondheidstesten te oefenen op elkaar. Hierdoor kon je kennis op doen, zodat je wist hoe je de gezondheidstesten later op je cliënten moest uitvoeren. Ook is het erg belangrijk om zelf te meten hoe het met je eigen gezondheidgesteld is. Overigens kun je hierdoor ook mee praten over hoe bepaalde gezondheidsmetingen voelen. (meegaand) In het andere uur werd er op een actieve manier op de gezondheid getest. Hierbij werden er elke week 2 verschillende gezondheidstesten behandelt. De klas werd hierbij in tweeën gedeelte, zodat de ene week de eerste groep de ene test deed en vervolgens de andere week de andere. In totaal waren er 8 verschillende actieve gezondheidstesten. Doormiddel van steeds participeren in de les kon je alle soorten testen oefenen zodat je ook wist hoe je cliënten zich voelen als zij die actieve gezondheidstest uitvoeren. Er werd in tweetallen gewerkt zodat de ene de oefening kon uitvoeren en de andere aanwijzingen kon geven. Binnen het team hebben we de taken verdeelt. Elke week moest er weer wat nieuws uitgezocht worden omtrent de aangegeven gezondheidsmeting. Er moest steeds voorafgaand aan de les 6 deelvragen worden beantwoord, over in ons geval het BMI. De ervaring leert ons, dat het binnen het team niet geheel vanzelf gaat. Niemand zal zelf tot handelen over gaan. Ik nam daarom de leiding 61 zodat er toch wel wat gedaan werd. Ik maakte duidelijk aan het team dat we het beste elk 2 deelvragen uit konden werken en het vervolgens bij elkaar zouden voegen tijdens een team bijeenkomst. Hierbij heb ik mijn leidend en ordelijke competenties benut. In het praktijk uur moest er steeds in tweetallen worden gewerkt. De één verschafte de informatie terwijl de ander de oefening uitvoerde. Hierdoor konden we met de verschillende gezondheidstesten op actieve manier kennis maken. De competentie meegaand is hier belangrijk, zodat je weet wat je cliënten doormaken waarneer zij deze gezondheidstesten uit zullen voeren. Aan het einde van dit blok moest er door de vergaarde informatie van elk studieteam een meetprotocol opgesteld worden voor alle 6 de testen. Doordat de taken steeds duidelijk verdeelt waren hadden wij ook elke week onze opdrachten af. Door de duidelijke teamverdeling en het feit dat we alles op tijd af hadden, was ons deel aan het eind ook geheel bruikbaar voor het meetprotocol. Bij andere teams onbrak het hier en daar nog wel eens aan wat informatie, waardoor het meetboek pas laat klaar was. Door een bijna 100% participatie aan de lessen heb ik alle gezondheidstesten kunnen meemaken en kunnen oefenen. Ik heb hierdoor geen hinder ondervonden bij het testen van mijn cliënten. In het begin ging het eigenlijk al niet zoals het moest gaan. De planning van wanneer een ieder de test box mee naar huis nam, klopte in geen geval. Later is dat wel allemaal ingeschoven zodat iedereen de box wel mee naar huis kon nemen. Maar het kwam er wel op neer dat de laatste persoon de box pas in week 5 mee kon (week voor de deadline). Ik behoorde ook tot 1 van de laatste en dat werkt niet erg lekker. Alles moet in principe op het laatst nog worden verwerkt. Hierdoor heb ik de laatste week erg veel stress ondervonden door het nog geheel in elkaar zetten van mijn verslag. Dit zou ik een volgende keer wel anders hebben aangepakt. Binnen het team liep het wel goed. Taken waren goed verdeelt. Een ieder wist precies wat er van hem of haar werd verwacht. Ook was er dit keer een goede evenwichtige taak verdeling binnen het team. Dit is wel eens anders geweest. 62 Evaluatie Uitvoering adviesgesprek Met het vak Health Check Adviseren, dat de eerstejaarsstudenten aan de opleiding Sport Gezondheid en Management kregen in blok 1.2, werd er informatie verstrekt over hoe je in een gesprek met een cliënt nou op een goede manier advies geeft. Dit werd doormiddel van het werken in 3 tallen geoefend. De 3 personen hadden allen een andere rol, namelijk 1 iemand als cliënt, 1 als adviseur en 1 als observator. De taak van de observator was om tips en tops te geven aan de adviseur. Per week werd het level van adviseren opgeschroefd zodat er uiteindelijk een goed adviesgesprek kon plaatsvinden met de cliënt. Binnen het vak was het de bedoeling in 3 tallen een adviesgesprek te oefenen. Het was de bedoeling om je eigen casus te maken aan de hand van de BRAVO factoren. Aan de hand van deze casus werd door een medeleerling een advies uitgesproken waarop de derde persoon punten noteerde van wat in zijn of haar ogen goed en minder goed ging qua advies. Het aantal aspecten waar erop gelet moest worden werd per week meer, zodat er vooruitgang werd geboekt in het advies uitbrengen op een cliënt. Ook werd er tijdens de les van een aantal vreemde cliënten informatie gevraagd en vervolgens advies gegeven door één van de mede leerlingen. Per les werd er weer steeds wat dieper op ingegaan. Zo kwam bijvoorbeeld het woord empathie voorbij waarvan velen nog niet de betekenis kende. Doormiddel van het opnemen van je gesprekken kon je later weer terug zien wat je nou wel goed beheerst en waar je nog aan kon werken. Doordat je steeds een andere rol had (cliënt, observator of adviseur) kon je kennis opdoen en leren van anderen. Doormiddel van de informatie die we in het begin van het werkcollege kregen konden we zelf aan de slag. Per week was het de bedoeling een casus in te vullen of een gebruikte casus die al was ingevuld te gebruiken bij het gesprek. Per week was het de bedoeling om weer naar je filmpje te kijken. Heb je al meer ontdekt wat beter kon? Maar voor het grootste deel bestonden de lessen uit het oefenen op elkaar met advies geven. Wij als drietal hadden ervoor gekozen om elk sowieso de adviseur te zijn elke week. Zodat je met de gegeven informatie ook nog daadwerkelijk aan de gang kon en vooruitgang kon boeken per week. Voor dit vak heb je toch wel echt lef nodig. Je moet er zelfverzekerd voor zitten aangezien jij de adviseur bent en er alles van weet. Doordat ik vrij rustig ben heb ik al wel een goede basis techniek. Door duidelijke afspraken onderling is er zeker vooruitgang geboekt. Het resultaat wat ik erg bij mezelf terug zag dit gehele blok, is dat ik veel meer opener ben geworden. Ik verplaats me in mensen en reflecteer daar weer op. Ik heb zeker vooruitgang geboekt in het advies geven aan mensen. Voorheen was oogcontact al moeilijk maar dat is nu al een duidelijk level omhoog gegaan. Doordat we elkaar duidelijke en goede feedback gaven is er vooruitgang geboekt. Ik heb de eerste helft van het blok mezelf niet echt durven laten zien als adviseur. Ik keek meer de kat uit de boom. Ik wilde eerst ervaren wat er nou precies werd bedoeld en observeerde. Geen benul waar je nou exact op moest letten. Maar na der hand ontplooide ik mezelf en ben ik erg gegroeid in het communiceren met mensen. Ik heb er wel spijt van dat ik dat niet meteen in het begin heb gedurfd. Maar het functioneren in drietallen ging wel erg goed. Er werden goede tips en tops genoemd waar je echt wat aan had. Ik kan zeker blij zijn dat ik deel heb genomen aan dit vak. Weer een stap dichter bij het ontplooien van mijzelf. 63 Nawoord Na een dikke 2 maand te hebben gewerkt aan dit verslag is het dan eindelijk af. Het nam achteraf wel erg veel tijd in beslag wat ik wel wat heb onderschat. Door dit onderzoek heb ik een beeld gekregen op welke gedraging je moet letten voordat je een advies kan uitbrengen. Ook ben ik in staat gezondheidstesten bij cliënten uit te voeren. Ik was zelf ook erg benieuwd hoe het mijn gezondheid was gesteld als SGM’er. Ook vond ik het erg interessant om te kijken hoe het binnen de familie ging met de gezondheid. Ik had eigenlijk nog erger verwacht, maar uit zo’n test komen dan toch weer andere dingen naar voren. In de toekomst zou ik bij het schrijven van een verslag efficiënter willen gaan werken. Bij dit verslag had ik nooit een precies concreet plan en dat heeft mij veel kostbare tijd gekost. Het was wel prettig werken, omdat je genoeg informatie kon vinden over de verschillende onderwerpen. Ook mede omdat je zelf alle testresultaten hebt verzameld en in de hoorcolleges daarbij werd geïnformeerd over het hoe en wat. Ik wil overigens mijn docent bedanken voor de ondersteuning en duidelijke uitleg en het beantwoorden van vragen omtrent het onderzoek. Marije Dam 1- 2-2014 64 Bronnen Protocol glucose: Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, 17-10 2010, Glucose, 20-1-2014, http://www.uwbloedserieus.nl/aanvraagformulier.php?id=219 Serkozy, op 13-02-2011, gepubliceerd in Ziekten (Mens en Gezondheid) , 20-1-2014 http://mens-engezondheid.infonu.nl/ziekten/68107- glucose-en-glucose-testers.html Van Bemmelen , C, op 2 mei 2013, gezondheid, 20-01-2014, http://www.sugarchallenge.nl/5-tipsvoor-een-gezonde-bloedsuikerspiegel.html NHG-standaard diabetes mellitus type 2, 1 oktober 2012, Diabetes mellitus, 20-01-2014, http://www.thuisarts.nl/diabetes-mellitus/ik-wil-mijn-bloedsuiker-zelf-meten Protocol BMI: Hammega, op 01-01-2007, bereken je BMI, laatst gewijzigd op 3-01-2014, http://www.gezondheidsnet.nl/alles-over-afvallen/bereken-je-bmi Jorg, 07-05-2008, Diversen (Mens en Gezondheid) ,op 3-01-2014, http://mens-engezondheid.infonu.nl/diversen/18781-wat-is-bmi-en-hoe-bereken-ik-dit.html Talma H, 2010, Groeidiagramme Den Haag: TNO, 3-01-2014. http://www.voedingscentrum.nl/professionals/kindervoeding-0-4-jaar/babyenkindervoeding/bmijongens-en-meisjes.aspx Protocol Peak flow: Tammeling G.J., Quanjer P.H. , 1980, Physiology of Breathing; Thomae, 21-01-2014, http://www.microlife.nl/gezondheidsinformatie/asthma/values/ Content, 2006 , zelftesten.eu, 21-01-2014 http://www.zelftesten.eu/index.php/Longfunctiemeter/Longfunctiemeter.html Achetez, 2006, Peak Flow Meter FAQ, 20-01-2014, http://www.peakflowmeter.be/faq.php Protocol Bloeddruk: Persijn, J.P., 2003, bloeddruk, 21-01-2014, http://www.avogel.nl/Indicaties/Bloeddruk.php Gezonheidbe, 31-12-2013, hoge bloeddruk, 26-01-2014 http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=5532 65 Protocol Vetpercentage: Christiaan, 26 februari 2010, vetpercentage meten en berekenen, 24-01-2014 http://www.mycaloriecoach.com/nl/vetpercentage-meten-en-berekenen/ Menselijk lichaam, 2013, het meten van het percentage onderhuids vet, 20-01-2014 http://www.menselijk-lichaam.com/gezond-leven/het-meten-van-het-percentage-onderhuids-vet Protocol Bewegen: Verhagen, E, 1 juni 2012, Nederlandse Norm Gezond Bewegen, 31-01-2014, http://www.kennislink.nl/publicaties/nederlandse-norm-gezond-bewegen Protocol Roken: Testjeleefstijl, 2013, roken wat is de norm, 28-01-2013, http://www.testjeleefstijl.nl/roken/wat-isde-norm Protocol Alcohol: Jellinek, 10-10-2013, wat is binge drinken, 30-01-2014, http://www.jellinek.nl/vraagantwoord/alcohol-drugs/alcohol/risico-korte-termijn/wat-is-binge-drinken/ Protocol Voeding: Voedingscentrum, 09-10-2013, de schijf van 5, 27-01-2014, http://www.voedingscentrum.nl/nl/schijf-van-vijf/schijf.aspx Protocol Ontspanning: ONVZ, 2013, ontspanning, 15-01-2014,http://www.onvz.nl/zorg.htm?ch=def&id=resultatenverbeteren-ontspanning Protocol UKK wandeltest: http://www.conditietesten.nl/ukkwandeltest.htm Blackboad:Hanze Hogeschool Groningen, Sport Gezondheid & Management (health check) Overige informatie: Power point presentaties hoorcollege SBG 2 66 Bijlage 1 Hierbij de link naar het adviesgesprek: http://www.youtube.com/watch?v=SQ6a1cOFQRo&feature=youtu.be 67
