Constantijn III van Rome: gestorven 411

Constantijn III van Rome: gestorven 411
Hij was een Romeins keizer van lente 407 tot 411. Hij kwam in opstand tegen de rechtmatige keizer
Honorius en wordt derhalve een usurpator genoemd.
Van Constantijns afkomt is niets bekend. Hij was een soldaat van lage afkomst en had 2 zoons:
Constans II en Iulianus.
Tijdvak: Dynastie van Theodosius
Periode: 407 – 411
Voorganger: Honorius
Opvolger: Iovinus
Keizerschap: medekeizer Constans II 409-411
tegen Honorius 393-423
tegen Maximus 409-422
Persoonlijke gegevens
Geboren als: Flavius Claudius Constantinus
Kortweg: Constantijn III
Vader van: Constans II
In de zomer van 408 herschikten de Romeinse troepen zich, in voorbereiding op een tegenaanval.
Constantijn had intussen andere plannen. Bang als hij was dat familieleden van keizer Honorius hem
zouden aanvallen vanuit Hispania, terwijl Italiaanse troepen onder Sarus en Stilicho vanuit Italië die
aanval zouden steunen, besloot hij hen voor te zijn en viel Spanje binnen. Hij liet zijn zoon Constans
komen, die tot dan toe in een klooster was opgegroeid, en benoemde hem tot Caesar. Constans
werd met generaal Gerontius naar Spanje gestuurd. De neven werden zonder veel moeite verslagen
en twee van hen - Didymus en Theodosiolus - werden gevangengenomen. Twee andere neven Lagodius en Verianus ontsnapten naar Constantinopel.
Constans liet zijn vrouw en huishouding in Zaragoza achter onder de hoede van Gerontius en vertrok
naar Arles. In de tussentijd muitte het Romeinse leger bij Ticinum op 13 augustus, wat uiteindelijk
resulteerde in de executie van Stilicho op 22 augustus. Generaal Sarus deserteerde met zijn troepen,
waardoor Honorius nagenoeg zonder militaire steun achterbleef in Ravenna. Honorius had
daarboven te kampen met een Gotisch leger onder Alaric I, dat in Etrurië rondtrok.
Constantijn had vanaf 409 ook steeds meer problemen. Rond deze tijd kwam zijn oorspronkelijke
thuisbasis Britannia in opstand, en aangezien Constantijn alle troepen had meegenomen kon hij niets
doen. Hij schreef vervolgens maar naar Honorius en vroeg hem om vergiffenis voor zijn opstand.
Honorius was bereid hem als medeheerser te accepteren (hij had al genoeg problemen), en de twee
waren samen consul in 409. Oost-Romeins keizer Theodosius II erkende Constantijn overigens niet.
Voor Constantijn werd de situatie niet echt beter hierna. In september hadden de barbaren, die de
Rijnlinie hadden doorbroken en plunderend door Gallië trokken, de Pyreneeën bereikt, braken door
de verdediging van Constantijns garnizoenen, en trokken Spanje binnen. Toen Constantijn Constans
tot medekeizer benoemde en naar Spanje wilde sturen om orde op zaken te stellen rebelleerde
Gerontius en riep deze zijn eigen zoon Maximus tot keizer uit. Ondanks Constantijns inspanningen
werd er later vanuit Spanje aangevallen, toen Gerontius met barbaarse medestanders oprukte.
Constantijn zag zich omringd door vijanden, en hij nam een wanhopige gok: met zijn overgebleven
troepen trok hij naar Italië, waar hij met de steun van magister equitum Allobichus Honorius wilde
afzetten. Deze invasie eindigde in 410 in een nederlaag, waarbij Constantijn zich moest terugtrekken
in Gallië, en Allobichus sneuvelde. Constantijns positie werd moeilijker. Zijn troepen die de
rebellerende Gerontius bevochten werden verslagen bij Vienne in 411, alwaar zijn zoon Constans
werd opgepakt en geëxecuteerd. Constantijns gouverneur Decimius Rusticus, die Apollinaris enkele
jaren daarvoor had vervangen, verliet Constantijn en raakte verwikkeld in de opstand van Iovinus.
Gerontius zette Constantijn vast in Arles, en belegerde he
Honorius had inmiddels een nieuwe generaal Constantius naar Arles gestuurd, die Gerontius verjoeg,
en de belegering van Constantijn in de stad overnam. Constantijn hield vol, hopend op de terugkeer
van zijn generaal Ebodich, die troepen rekruteerde bij de Franken in Noord-Gallië. Bij zijn terugkeer
werd Ebodich echter verslagen, en Constantijns laatste hoop vervloog, zeker toen zijn troepen bij de
Rijn deserteerden en zich aansloten bij Iovinus, en hij moest zich overgeven. Ondanks de belofte van
een veilige aftocht werd hij door Constantius gevangengenomen, en werd hij onthoofd in augustus of
september 411.
Alhoewel Gerontius zelfmoord pleegde in Spanje, en Constantius later de opstand van Iovinus en
diens broer Sebastianus neersloeg, kwam er nooit meer een Romeins gezag in Britannia na de dood
van Constantijn. Zoals Procopius van Caesarea later uitlegde: "vanaf die tijd zou het onder regime van
tirannen staan".