Functies van de huid - Nederlandse Brandwonden Stichting
advertisement
1 Functies van de huid Lesduur Hoe werkt huid? 15 minuten Doe-opdrachten: Lesinformatie Je huid is superbelangrijk en vuur is superhandig. Maar als vuur je huid raakt, verbrandt je huid. Dan gaat je huid stuk en krijg je brandwonden. Net als met hete thee. Thee is lekker om te drinken. Maar als je mok hete thee per ongeluk over je been Knijp degene die naast je zit Dat voelt koud aan! Fire pag. 5: Wat voel je? Fire pag. 5: Facelift Nodig: Magazine Fire pagina 4 en 5 valt… Dan gaat je huid stuk en krijg je brandwonden. Huid is belangrijk! Je huid is jouw contact met de buitenwereld. Als je naar mij kijkt, zie je mijn huid en mijn kleren die ik over mijn huid aantrek. Met elk stukje huid voel je warmte, kou, water, een kus, een steentje in je schoen, de wind... Knijp degene die naast je zit! Knijp degene die naast je zit. Dat doet pijn. Die pijn voel je met je huid Functies van je huid Je huid is een orgaan. Net als je hart of je longen. Je hart pompt je bloed rond, je longen zorgen dat de zuurstof in je bloed komt. Zo heeft ook je huid een aantal functies. Je huid beschermt je tegen ziekte. In de binnenkant van je huid zitten je bloedvaten. Dat zie je als je in je vinger prikt. Er zitten ook zenuwen in je huid, waar je mee voelt. En zweetklieren waar je mee zweet. Onderaan je huid zit vet. Op sommige plaatsen is dat vet heel dun, op sommige plaatsen dik. Huid beschermt je tegen vuil en bacteriën Zonder de bescherming van je huid, kun je niet leven. De huid beschermt je tegen vuil en bacteriën. Als je geen huid hebt, ga je dood. Huid bepaalt hoe je eruit ziet Huid is jouw buitenkant. Je let op elke sproet en elk pukkeltje. Je let zelfs op de kleur. Sommige huid is zo mooi, dat je je ogen er niet van af kunt houden… dan voel je helemaal kriebels in je buik. Huid regelt je temperatuur Door te zweten raak je je warmte kwijt. Dat is belangrijk. Want als je een te hoge temperatuur krijgt wordt je heel ziek… net als bij koorts. Door ‘kippevel’ en ‘rillen’ zorgt jouw huid dat je het warmer krijgt. Want als je het te koud krijgt, wordt je heel ziek. Huid is een alarmcentrale! Je voelt snel of iets warm of heet is. Dat voel je met je huid. Hou je hand maar eens bij een verwarming. Jouw huid is de alarmcentrale die de boodschap ‘au, dit is heet’ doorgeeft aan je hersenen. Dan trek je met je spieren je hand terug. Dat voelt koud aan! Doe de rug van je hand tegen je mond en lik eens op je hand. Blaas er nu eens over? Dat voelt koud aan. Zo regelt je huid jouw temperatuur ook. Afsluiting: Huid is superbelangrijk. Daar moet je zuinig op zijn. Zorg ervoor dat je huid niet beschadigd! Doe de facelift Maak je ideale gezicht met de opdracht magazine pagina 5. 2 Brandwonden Lesduur Wat zijn brandwonden? 15 minuten Doe-opdrachten: Lesinformatie Iedereen heeft wel eens z’n vinger verbrand. Maar een grote brandwond… Zodat je huid flink beschadigd is... Dat is heel ernstig. Een diepe brandwond, zo groot als een Euro kan al heel pijnlijk en erg zijn. Daar hou je een flink litteken aan over! Wat is een brandwond? Een brandwond is anders dan een snee of een schaafwond. Een brandwond maakt je huid stuk. Dan is je huid weggebrand. Soms beschadigt een brandwond de huid zo erg dat het niet meer vanzelf over gaat. Wie heeft er wel eens een ­brandwond gehad? Stel de vraag aan de groep wie er weleens een brandwond heeft opgelopen. Wist je dat de meeste brandwonden door hete thee of heet water ontstaan? Bij brandwonden denk je al snel aan vuur. Daar gebeuren ook ernstige ongelukken mee. Maar veel kinderen lopen ernstige brandwonden op door ongelukken met hete thee of koffie. Een flinke mors uit een kop hete thee veroorzaakt al gauw grote brand­wonden. Diepte van een brandwond Hoe lang je je huid verbrandt, waaraan je je huid verbrandt en hoe heet het is… waar je je aan brandt. Dat maakt allemaal heel veel uit. Een zonverbranding doet zeer. Maar dan heb je geen wond. Bij een brandblaar heb je nog huid. Om te weten hoe ernstig verbrandingen zijn, hebben dokters ‘graden’ bedacht. Eerstegraads verbranding Als je huid een beetje rood is en je voelt een prikkelende pijn… dan noem je dat een eerstegraads verbranding. Als je je verbrandt in de zon is dat vaak een eerstegraads verbranding. Dat doet best zeer. Maar na een paar dagen is de verbranding verdwenen. Tip: koelen met lauw zachtstromend water… ga even lekker onder de douche! Tweedegraads verbranding Een tweedegraads verbranding is een diepere verbranding. Dan is een deel van je huid echt beschadigd. In het begin is je huid rood. Maar daarna krijg je blaren en ziet je huid er ‘nat’ uit. De kans bestaat dat er littekens overblijven. Tip: Ga naar de dokter bij blaren en een kapotte huid! Derdegraads verbranding Een derdegraadsverbranding is heel erg. Je huid is droog, leerachtig en zwart (bij vuurverbranding) of wit (bij verbranding door hete vloeistoffen). Omdat je zenuwenuiteinden zijn verbrand, voel je weinig pijn. Dit soort wonden genezen alleen na behandeling in het ziekenhuis. Wie heeft er wel eens een brandwond gehad? Smink jouw littekens Klokhuis Brandwondenportret Nodig: Fire pagina 6, 7 en 8 DVD Klokhuis ­Brandwondenportret Sminkverf / sminkstiften Tip: Ga naar de dokter bij een diepe brandwond die groter is dan een Euro. Van brandwonden krijg je littekens Van diepe brandwonden krijg je littekens. Als je huid door een brandwond een beetje stukgemaakt is, maakt je lichaam nieuwe huid. Dan krijg je een litteken. Maar als je huid helemaal weggebrand is. Dan moet je naar het ziekenhuis. Daar maken ze de wond dicht met huid van een ander deel van je lichaam. Vaak krijg je dan grote littekens. Die gaan niet meer weg. Kijk maar in ‘Fire’, daar staan een paar meisjes in met littekens. Afsluiting: Brandwonden zijn geen gewone wonden. Een snee doet zeer, maar geneest. Een gebroken been wordt in het gips gezet om te genezen. Van brandwonden krijg je littekens. Die gaan nooit meer weg. Smink jouw littekens Smink zelf littekens op je gezicht en armen. Kijk naar de voorbeelden in het magazine ‘Fire’. Bespreek wat het zou zijn om littekens te hebben. 3 Eerste hulp bij brandwonden Hoe help je iemand na een brandwondenongeluk? Lesinformatie Lesduur Een brandwond is anders dan een snee of een schaafwond. Een brandwond maakt je huid stuk. Je huid is weggebrand. Soms beschadigd een brandwond de huid zo erg dat de wond niet meer vanzelf over gaat. Eerste hulp is belangrijk! Snelle eerste hulp bij brandwonden is heel belangrijk omdat koelen met water ervoor zorgt ervoor dat de brandwond niet erger wordt. Dus hoe sneller je begint met koelen met water… hoe beter! Een brandwond is als een gekookt ei. Wanneer een ei heeft gekookt en daarna afgespoeld wordt met koud water, voelt het ei koud aan. Maar de hitte uit het ei komt snel weer terug aan de oppervlakte. Pas wanneer het ei langer gekoeld wordt, daalt de temperatuur en blijft het ei koud aanvoelen. Eerst water, de rest komt later! 1. Koel de wond +/- 10 minuten met, bij voorkeur, lauw zachtstromend leidingwater. De hitte in de huid moet helemaal weg. Anders veroorzaakt de hitte nog meer schade. 2. Voorkom onderkoeling… Koel alleen de wond! Als je met te koud water koelt, koelt je huid zoveel af dat je het heel koud krijgt. Dat heet ‘onderkoeling’. Onderkoeling is levensgevaarlijk. Je krijgt het dan zo koud dat je heel ziek wordt. 3. Waarschuw een arts bij: blaren, aangetaste huid, elektrische en chemische verbranding 4. Verwijder alleen de kleding die niet aan de wond kleeft. 5. S meer niets op een brandwond. Bij een doktersbehandeling worden smeersels weer verwijderd. Dat kan erg pijnlijk zijn. Smeer er dus zelf niets op. 6. Bedek de wond met steriel verband of een schone doek. 7. G eef het slachtoffer geen eten of drinken. Als je nog geopereerd moet worden in het ziekenhuis, is het beter dat er geen eten en drinken in je maag zit. Anders moet je kotsen. 8. Vervoer het slachtoffer, indien mogelijk, zittend. Zijn hoofd moet boven de rest van zijn lichaam blijven. Anders krijgt hij het benauwd. 15 minuten Doe-opdrachten: Een brandwond is al een gekookt ei Hou je hand maar eens onder de kraan Pas de eerste hulpregels toe Eerst water spel Nodig: Magazine Fire pagina 9 en 10 Hou je hand maar eens onder de koude kraan Kijk hoe lang je je hand onder de koude kraan kunt houden zonder dat het zeer doet. Dat hou je maar een paar minuten vol. Daarom moet je met lauw zachtstromend water koelen. Niet hollen maar rollen! Staat iemand in brand? Blijf rustig en ga niet rennen. Rennen zorgt ervoor dat de vlammen groter worden. Doof de vlammen met water. Ga bijvoorbeeld onder de douche staan. Doe een (blus)deken om, een stevige jas of een gordijn. Hou deze bij de nek dicht, zodat de vlammen niet bij het gezicht komen. En rol de stof over de vlammen. Rol over de grond. Afsluiting: Ken de eerste hulpregels bij brandwonden. Dan weet jij hoe je kunt helpen als er een brandwondenongeluk gebeurt. Oefen maar! 3 Eerste hulp bij brandwonden Pas de eerste hulpregels toe! Speel dat iemand in brand staat. Alleen als iemand in brand staat mag je hem laten struikelen. Dat moet zelfs. Door te rollen doven de vlammen. Gebruik een jas om een leerling te doven en maak duidelijk dat de jas bij de nek dicht moet zijn om de vlammen weg te houden bij het gezicht. Laat de kinderen zelf proberen om een kind dat zogenaamd in brand staat te doven. Bespreek en pas, indien van toepassing, de eerste hulpregels toe: 1. Koel de wond +/- 10 minuten met lauw zachtstromend leidingwater. 2. Voorkom onderkoeling… Koel alleen de wond! 3. Verwijder alleen de kleding die niet aan de wond kleeft. 4. Waarschuw een arts. 5. Smeer niets op een brandwond. 6. Bedek de wond met steriel verband of een schone doek. 7. Geef het slachtoffer geen eten of drinken. 8. Vervoer het slachtoffer, indien mogelijk, zittend. 3 Eerste hulp bij brandwonden Eerst water spel Leerelement: Je moet eerste- tweede- en derdegraads brandwonden koelen met water. Herhaling van informatie uit de les door quizvragen. Nodig: 1. Stel zelf gedestilleerde quizvragen uit de lesinformatie 2. Schoolbord, krijt 3. Spons 4. Emmertje water Beschrijving: De inhoud van de les kan herhaald worden met een spel. Dit quiz-spel laat twee groepen tegen elkaar spelen. Na een goed beantwoorde vraag mag een groepslid van 4 meter afstand een (natte)spons op een roos gooien waardoor punten worden verdiend. De groep met de meeste punten heeft gewonnen. Werkwijze: Teken een cirkel van een meter doorsnede op het schoolbord. Plaats in de cirkel een kleinere cirkel en daarbinnen nog een. Schrijf in de binnenste cirkel een 3, in de middelste een 2 en in de buitenste een 1. Dit zijn de brandwonden. Plaats op 4 meter afstand een stoel of teken een lijn op de grond. Leg uit dat een derdegraads brandwond de diepste is, dat een tweede minder diep is, en een eerstegraads brandwond oppervlakkig is. Zeg dat deze wel gekoeld moeten worden. Dat koelen moeten de spelers van het spel doen. Maar dat kan alleen als ze een vraag juist beantwoorden. 1. Stel een vraag aan groep 1. 2. Bij een goed antwoord geef je de spons aan een leerling uit die groep. 3. Plaats hem achter de lijn. 4. Laat hem de spons mikken op het bord. 5. Kijk op ‘welke graad’ hij de wond koelt. 6. Schijf de punten die hij raakt op. 7. Ga verder met de volgende vraag aan groep 2. NB. Zorg dat de spons vochtig blijft. 4 Brand(wonden) voorkomen Waar kun je je aan branden? Hoe voorkom je brandwonden? Lesinformatie Lesduur Je huid is superbelangrijk en vuur is superhandig. Maar als je vuur aanraakt, gaat je huid stuk. Dan krijg je brandwonden. Net als met hete thee. Maar als je mok hete thee per ongeluk over je been valt… Dan gaat je huid stuk en krijg je brandwonden. Wat is een brandwond? Een brandwond is anders dan een snee of een schaafwond. Een brandwond maakt je huid stuk. Dan is je huid weggebrand. Soms beschadigd een brandwond de huid zo erg dat het niet meer vanzelf over gaat. Doe de hottest! Doe de test op pagina 14 en 15 van het magazine Fire. Bespreek samen de antwoorden! 15 minuten Doe-opdrachten: Waaraan heb jij je wel eens gebrand? Kraan: eerst koud, dan heet! Brandende kaars bij de verwarming Hoe kun je brandwonden voorkomen met gele post its? Help, de thee van Mark valt om! Doe de hottest! Nodig: Brandwonden krijg je bijvoorbeeld door: Hete thee die over je heen valt Heet water uit de kraan Als spelen met vuur verkeerd gaat Brand en ongelukken Aanraken van hete dingen, zoals strijkijzers Waaraan heb jij je wel eens ­gebrand? Iedereen heeft zich weleens ergens aan gerbrand. Waaraan heb jij je gebrand? Deed het zeer? Hoe kwam het dat je je hebt gebrand? Brandwonden: zorg dat je ze niet krijgt! Ieder jaar moeten er duizenden kinderen naar de dokter en het ziekenhuis… omdat ze brandwonden hebben opgelopen. Hete thee Je kunt brandwonden oplopen zonder brand. Hete vloeistoffen zoals een kopje thee, chocomel en koffie, hete dampen uit de waterkoker, of heet water uit de douche veroorzaken brandwonden. De meeste kinderen lopen brandwonden op door ongelukken met hete thee, koffie en heet water. Kraan: Eerst koud, dan heet Draai bij een mengkraan eerst de koudwaterkraan open en meng vervolgens met warm water tot de gewenste temperatuur bereikt is. Heet kraanwater (meer dan 60 graden) veroorzaakt bij kinderen diepe brandwonden. Fire pagina 14 en 15 Gele post its, spiritus etc. Kopies werkvorm Help de thee van Mark valt om! Aanraken heet voorwerp Een hete strijkbout heel even aanraken kan genoeg zijn om je vingers flink te verbranden. Maar ook een kachel aanraken of een gloeilamp vastpakken kan brandwonden veroorzaken. 4 Brand(wonden) voorkomen Vuur en vlammen Soms gebeurt er een ongeval waardoor brand uitbreekt. Bij een huisbrand of een steekvlam uit een barbecue kun je flinke brandwonden oplopen. Maar dat geldt ook voor een kleine vlam van een kaars. Zo’n vlammetje kan de oorzaak zijn van een fikse verbranding of een grote brand. Brandende kaars bij de ­verwarming? Waarom mag je geen brandende kaars boven de verwarming zetten? Door de warmte van de verwarming wordt de kaars zacht en valt hij om. (als je het voordoet, steek je de kaars niet aan!) Hoe kun je brandwonden ­voorkomen met post its...? Plak de gele post its op dingen/situaties waar je je aan kunt branden. (bijvoorbeeld: De waterkoker, de verwarming, de spiritusfles, lucifers, aanstekers, kop thee, kop koffie, kaars, barbecue, rode stip op kraan) Bespreek hoe je verbrandingsongevallen kunt voorkomen. Voorbeelden: Waterkoker: Snoer achter de waterkoker Verwarming: Zorg dat kinderen niet te dicht langs de hete buizen lopen Spiritusfles: Spiritus is om schoon te maken… maar pas op dat er geen (waak)vlammen zijn. Aanstekers: Een aansteker, daar speel je niet mee. Dat is alleen voor volwassenen die roken of om een kaars aan te steken. Het gasfornuis steek je aan met een gasaansteker. Kop thee/koffie: Je haalt natuurlijk geen thee voor je meester of juf. Je loopt zeker niet met een blad met hete thee door de school. Kaars: Een kaars staat gezellig. Maar zet een kaars niet te dicht bij de verwarming. De regel is dat als er veel mensen in een ruimte zijn… je de kaarsen uitdoet. De kans op een ongeluk wordt anders te groot. Een kaars is open vuur. Barbecue: Een barbecue is heet. De meeste brandwondenslachtoffers die zich aan een barbecue hebben gebrand, zijn jongeren onder de 14 jaar. Deze jongeren stonden te dicht bij een barbecue. Vaak heeft iemand spiritus of benzine op de barbecue gespoten, waarna de fles/barbecue is ontploft. Speel en experimenteer dus nooit met een barbecue. Kraan: Hebben jullie thuis een ­thermostaatkraan? Chemicaliën Gootsteenontstopper, verfafbijtmiddel en bleekwater zien er niet gevaarlijk uit. Maar ze zijn wel gevaarlijk. Spetters van dit soort producten kunnen pijnlijke brandwonden veroorzaken. Afsluiting: Je gaat nu natuurlijk geen thee meer voor de meester of juf halen… Limonade of fris mag natuurlijk wel. Maar kijk eens verder hier op school. Waar kun je je nog meer aan branden? 5 Spelen met vuur! Wat is vuur? Wat is brand? Spelen met vuur is leuk! Lesinformatie Lesduur Vuur is leuk, vuur is mooi maar vuur is vooral heet. Dat wist je al. Spelen met vuur doet iedereen wel eens. Met je vinger door een kaars. Een lucifer afsteken. Maar als je spuitbussen in brand steekt of als je binnen met lucifers speelt, kan het flink misgaan. De vuurdriehoek Voor vuur heb je drie dingen nodig. Samen vormen ze de vuurdriehoek: 1. Brandstof: hout, papier of gas bijvoorbeeld. 2. Zuurstof: lucht dus. 3. Warmte: een vonkje of een straal zonlicht kan genoeg zijn. Vuur maken Vuur maken doe je met een aansteker of met lucifers. Maar hoe doe je dat als je op een onbewoond eiland terecht komt en je hebt niets bij je? Eerst moet je brandstof zoeken. Hout is er waarschijnlijk wel te vinden. Lucht is overal om je heen. Zo heb je al twee van de drie elementen van de vuurdriehoek. Maak vuur en leg de vuurdriehoek uit! Als je een waxinelichtje op een schotel legt en deze aansteekt, dan heb je brandstof (paraffine), zuurstof uit de lucht en warmte door de vlam. Plaats nu maar eens een glas op het waxinelichtje. Dan raakt de zuurstof op en dooft de kaars. Heb jij weleens met vuur gespeeld? Heb jij wel eens met vuur gespeeld? Hoe ging dat? Spelen met vuur Marjorie is in haar jeugd ernstig verbrand en liep toen ernstige brandwonden op. Ze vertelt aan Ernst hoe het ongeluk haar leven veranderde. Het is vijftien jaar geleden, maar ze wordt nog steeds regelmatig behandeld in het Brandwondencentrum in Beverwijk. 15 minuten Doe-opdrachten: Maak vuur en leg de ­vuurdriehoek uit! Heb jij wel eens met vuur gespeeld? TV: Spelen met vuur! Bespreek: spelen met vuur! Nodig: Magazine Fire pagina 12 Waxinelichtje, glas en schotel Lucifers DVD-speler en TV Afsluiting: Vuur is leuk. Maar als je niet oppast is vuur heel gevaarlijk. Vuur is niet om te spelen. Bespreek de volgende vragen: 1. Wat vind je van het verhaal van Marjorie? 2. Hoe had Marjorie haar ongeval kunnen voorkomen? 3. Hoe zorg jij ervoor dat jij geen littekens krijgt? 6 Doe de veiligheidscheck! Hoe voorkom je brand? Wat doe je bij brand? Oefen een vluchtplan! Lesinformatie Lesduur Veel dingen in huis kunnen brandgevaarlijk zijn. In de keuken kook je op vuur of warmte en in de huiskamer staat de tv en andere elektrische apparaten die brand kunnen veroorzaken. Er zijn elk jaar zo’n vijfduizend woningbranden. Jij moet dus goed weten hoe je brand kunt voorkomen en wat je moet doen bij brand. 15 minuten Doe-opdrachten: Teken een vluchtplan! Check je eigen huis en win de Nationale Veiligheidsprijs! Doe het vluchtplanspel Nodig: Kijken: Brand in huis Ernst laat samen met brandweerman Cor zien wat er in en om het huis in de fik kan vliegen, hoe het te voorkomen is en wat je moet doen als het toch gebeurt. Herhalen: (eventueel herhalen uit les 5: Spelen met vuur) De vuurdriehoek Voor vuur heb je drie dingen nodig. Samen vormen ze de vuurdriehoek: 1. Brandstof: hout, papier of gas bijvoorbeeld. 2. Zuurstof: lucht dus. 3. Warmte: een vonkje of een straal zonlicht kan genoeg zijn. Vuur maken Vuur maken doe je met een aansteker of met lucifers. Maar hoe doe je dat als je op een onbewoond eiland terecht komt en je hebt niets bij je? Eerst moet je brandstof zoeken. Hout is er waarschijnlijk wel te vinden. Lucht is overal om je heen. Zo heb je al twee van de drie elementen van de vuurdriehoek. Waxinekaarsje onder glas Als je een waxinelichtje op een schotel legt en deze aansteekt. Dan heb je brandstof (paraffine), zuurstof uit de lucht en warmte door de vlam. Plaats nu maar eens een glas op het waxinelichtje. Dan raakt de zuurstof op en dooft de kaars. Magazine Fire pagina 14, 15, 18 en 19 Papier en potloden Checklists Rookmelders Blinddoeken Stopwatch of horloge Belangrijk: Vraag een dag voordat u deze les geeft de volgende vragen: Brand is levensgevaarlijk! Brand is levensgevaarlijk. Een brand wordt razendsnel groter. Als je klein vuurtje niet meteen kunt doven, moet je maken dat je wegkomt. Dus… als er brand is… vlucht en sla alarm! Niet blussen maar vluchten! Als je thuis de rookmelder hoort afgaan, en er is brand… dan moet je vluchten en elkaar buiten opzoeken. Probeer de brand niet te blussen. Dan kun je gewond raken… of erger nog. Blijf rustig Waarschuw anderen. Vlucht via de snelste route. Gebruik nooit de lift. Is er veel rook? Hou je hoofd laag: daar is minder rook en zie je meer. Hou als het kan een natte doek voor je mond en neus. Bel 112 zodra je veilig bent. Heb jij een vluchtplan met hun ouders geoefend? Hangen er bij jullie thuis rookmelders? Inventariseer de antwoorden op het instuurformulier voor de Nationale Veiligheidsprijs. 6 Doe de veiligheidscheck! Hoe vlucht je? Een vluchtplan is een afspraak die je samen maakt. Dan weet je wat je moet doen als je snel moet vluchten. Bij brand heb je geen tijd om dit te bespreken. Spreek de snelste en veiligste vluchtroute met elkaar af. Bedenk een tweede route voor het geval de eerste geblokkeerd is. Spreek van tevoren af wie welk persoon in veiligheid brengt. Spreek af wie de dieren in veiligheid brengt Zorg dat je bij de sleutel van de voor- en achterdeur kunt. Bepaal een ontmoetingsplaats buiten. Oefen de vluchtroute met je gezin en check dat iedereen veilig is Doe de Veiligheidscheck! Vul in hoeveel kinderen er op dit moment thuis een rookmelder hebben hangen en hoeveel kinderen een vluchtplan hebben afgesproken en geoefend. Geef aan de kinderen aan dat u de ingevulde checklists op een afgesproken moment met hen bespreekt en ­gezamenlijk opstuurt naar de Brandwonden Stichting, postbus 1015, 1940 EA Beverwijk. Uw klas maakt dan kans op het winnen van de speciale regionale veiligheidsprijs! Doe het vluchtplanspel Leerelement: Ken de vluchtroute, zorg voor anderen. Teken een vluchtplan! Teken je huis, teken jouw kamer en teken brand in de keuken. Teken ook de ontmoetingsplek die jullie buiten hebben afgesproken. Stel dat je op jouw kamer bent. Via welke route kun je het veiligst vluchten als er in de keuken brand is uitgebroken? Wat is de tweede route die je kunt kiezen? Wie breng jij nog meer in veiligheid? Wie zorgt er voor de huisdieren? Teken de plek waar de sleutel van de voordeur ligt. Rookmelder onmisbaar Een rookmelder is onmisbaar. Zo’n melder geeft alarm wanneer er brand ontstaat. Terwijl je slaapt kun je niet ruiken… maar wel horen. Een rookmelder maakt je wakker. Zo kun je snel vluchten via het vluchtplan dat je samen met je ouders bedacht hebt. Nodig 1. Vier rookmelders 2. Vijftien blinddoeken 3. Ruimte om spel te spelen 4. Mogelijkheden om geluid te maken. 5. Stopwatch of horloge Beschrijving Om jongeren te laten voelen hoe moeilijk het is om bij brand zichzelf en anderen in veiligheid te brengen is het vluchtplanspel bedoeld. De leerlingen moeten zo snel mogelijk vanuit een aangeduide plaats in het gebouw via een aangewezen route op een aangeduide plaats buiten de school aankomen. Het spelelement zorgt ervoor dat ze samen vertrekken en aankomen. De groep die het eerst in het geheel aankomt heeft gewonnen. Werkwijze Deel de klas in drie groepen en laat 5 personen uit elke groep een blinddoek omdoen. Leg uit dat er brand in de school is en dat de leerlingen door de rook niets meer kunnen zien. Het is dan ook belangrijk om zo snel mogelijk buiten te komen. Maar iedereen moet naar buiten. Er mag niemand achterblijven. Dus je moet elkaar helpen. Vanuit een vaste plaats moeten de drie groepen tegelijkertijd richting de aangewezen plaats buiten het gebouw vertrekken. De andere groepsleden mogen de geblinddoekte niet aanraken, maar moeten er wel voor zorgen dat ze niet vallen, struikelen of zich bezeren. Ze moeten ze als het ware pratende naar buiten krijgen. De verstaanbaarheid wordt bemoeilijkt door het gepiep van de rookmelder die elke groep naar buiten moet meenemen. De groep die het eerste buiten op de afgesproken plaats is heeft gewonnen. NB Om het leuker/ spannender te maken kunnen de groepen ook 1 voor 1 dit spel doen. De groep die het het snelst heeft gedaan heeft gewonnen, 6 Doe de veiligheidscheck! Checklist Zorg voor jouw veiligheid! Vul de checklist in en laat jouw klas winnen! Check jouw vluchtplan Check Spreek de snelste en veiligste vluchtroute met elkaar af. Bedenk een tweede route voor het geval de eerste geblokkeerd is. Spreek van tevoren af wie welk persoon in veiligheid brengt. Spreek af wie de dieren in veiligheid brengt Zorg dat je bij de sleutel van de voor- en achterdeur kunt. Bepaal een ontmoetingsplaats buiten. Oefen de vluchtroute met je gezin en check dat iedereen veilig is Vul in! Ja Nee Wij hebben rookmelders in huis om ons te waarschuwen voor brand! Wij hebben samen een vluchtplan afgesproken! Wij hebben het vluchtplan op (datum) samen geoefend! Geen rookmelders? Bestel ze nu! Ja Nee Mijn ouders hebben rookmelders besteld via www.brandwonden.nl of willen deze binnen 2 weken ergens anders aanschaffen en ophangen! Handtekening ouder(s) Voornaam: Achternaam: Leeftijd: Adres: Jouw handtekening Postcode: Woonplaats: School: Groep: Meester/juf: 7 Vuurwerk Maak afspraken over vuurwerk! Lesinformatie Lesduur Vuurwerk is leuk? Waarom? Omdat het lekker veel herrie maakt. Omdat het mooi is om naar te kijken en omdat het spannend is. Toch gebeuren er Ieder jaar ongelukken met vuurwerk. Ook bij kinderen en jongeren onder de 12 jaar. Gek eigenlijk. Want vuurwerk kun je pas kopen als je ouder bent dan 16 jaar. Dus het vuurwerk dat jij afsteekt, zul je van vrienden krijgen… of vinden op straat. Knal Blaas een papieren zakje op en sla het met een knal kapot. Wat is vuurwerk? Vuurwerk is een naam voor snel verbrandende, lichtgevende en vaak luid knallende stoffen in papieren of metalen hulzen. Vuurwerk wordt meestal afgestoken bij feesten. Militairen gebruiken vuurwerk ook wel voor verlichting van terreinen of het geven van signalen. Vuurwerk is in China uitgevonden. De Chinezen beschikten vanaf de 13e eeuw over buskruit, het belangrijkste bestanddeel van vuurwerk. Tegenwoordig komt het meeste vuurwerk nog steeds uit China. Heb jij wel eens vuurwerk ­afgestoken? Heb jij wel eens vuurwerk afgestoken? Hoe kwam je aan dat vuurwerk? Hoe heb je het afgestoken? Tips om vuurwerk af te steken: 1. Z org dat vuurwerk altijd stevig en stabiel staat. 2. Zet pijlen altijd in een vuurwerkhouder of een fles, half gevuld met zand of water en sla voor grote vuurpijlen een pvc-buis in de grond want pijlen moeten recht omhoog gaan. 3. Z et vuurwerkpotten altijd klem tussen 2 stenen of een vuurwerkhouder, zodat ze niet omvallen. 4. S teek vuurwerk aan met een aansteeklont, dat is een stuk touw waarvan de punt is aangestoken en blijft gloeien. 5. S teek nooit vuurwerk uit je hand af. 6. S teek weigeraars (vuurwerk dat niet is afgegaan) nooit opnieuw aan. 7. E xperimenteer niet met vuurwerk. Gevonden vuurwerk en weigeraars Steek nooit vuurwerk af dat je gevonden hebt. Het is niet voor niets weggegooid. De meeste ongelukken krijg je van deze ‘weigeraars’. Maak de weigeraars nat en gooi ze in de prullenbak. Als je vuurwerk wil afsteken…vraag dan of dat mag van je ouders! Laat je ouders uitleggen hoe je vuurwerk afsteekt. Het is helemaal niet stom, maar juist slim om van je ouders te leren hoe je met vuurwerk moet omgaan. 15 minuten Doe-opdrachten: Knal Heb jij wel eens vuurwerk afgestoken? Maak afspraken via een vuurwerkprotocol Nodig: Papieren zakje Maak afspraken via een ­vuurwerkprotocol Maak afspraken. Zet de afsprakenlijst op een groot vel papier en laat ieder kind zijn naam op de lijst zetten. Spreek af dat als één van de kinderen ziet dat een ander zich niet aan de afspraak houdt, een rood kruis achter de afspraak zet. Zorg ervoor dat de groep weet dat ze niet hoeven te klikken: Als ze een rood kruis achter de afspraak zetten, hoeven ze niet te vertellen wat ze gezien hebben of wat ze weten. Het is voldoende dat u op de hoogte bent en de groep positief kan aanspreken. 7 Vuurwerk Afspraken maken! Voorbeeld voor een ‘vuurwerkprotocol’. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Op school heb ik geen vuurwerk bij mij. Vuurwerk koop je in de winkel, niet van anderen. Op school verkopen we geen vuurwerk. Met toestemming van mijn ouders steek ik vuurwerk af. Weigeraars laat ik op straat liggen en maken we nat. Ik zoek geen weigeraars. Ik zorg dat vuurwerk altijd stevig en stabiel staat als ik het mag afsteken. Vuurwerk steek ik niet uit de hand af. Vuurwerk steek ik aan met een aansteeklont. Vuurwerk steek ik nooit uit mijn hand af. Ik gooi niet met vuurwerk. Weigeraars (vuurwerk dat niet is afgegaan) steek ik nooit opnieuw aan. Ik experimenteer niet met vuurwerk.
