SamenvattingonderzoeksrapportFORINER: OnderwijsvoorbuitenlandseEuropesegedetineerden DoelstellingenvanhetFORINERproject • Hetvergrotenvandeaandachtvooreen‘vergeten’groep:buitenlandseEuropesegedetineerden. • Buitenlandse Europese gedetineerden toegang bieden tot kwalitatieve, laagdrempelige, gecertificeerde leermogelijkhedendieverzorgdwordendoorhunthuisland,maargevolgdineenbuitenlandsegevangenis. Ø Hiertoe zal een structuur ontwikkeld en getest worden die het voor onderwijsaanbieders mogelijk maaktuitterijkennaarhunnationalegedetineerdenineenanderEuropeesland,metdezelfdekwaliteit alshetthuisaanbod. Ø Voordat dergelijke pilootprojecten opgezet worden, is een mixed-method onderzoek gevoerd om inzichttekrijgenindebestaandeonderwijsmogelijkhedenvoorbuitenlandsegedetineerdeninEuropa. Methodologie • Stap1:Literatuuronderzoek • Stap2:Onlinebevraging Ø Doelstellingisommeerinformatietekrijgenover: 1. HetonderwijsaanbodinEuropesegevangenissenendebarrièresdieprofessionelenervarenom onderwijsteorganiserenvoorbuitenlandseEuropesegedetineerden. 2. ICT – gebruik in Europese gevangenissen en de barrières die professionelen ervaren om ICT in gevangenissenteimplementeren. Ø Verspreid via de contacten van de FORINER-partners (e.g. EPEA, EuroPris, CEP, Weston College, VOCVO,VUB) Ø Ø Respondentenuit108gevangenissenuit22verschillendeEuropeselandenvuldendeonlinebevraging in; voornamelijk onderwijsaanbieders en directieleden, maar ook werknemers van gevangenisadministraties,bewakingspersoneel,socialewerkers,enz. SPSS22.0isgebruiktvoordeanalyses. Figuur1.VerdelingvanparticipantenoverEuropeseregio's(IndelinggebaseerdopBerglee,R.(2012)) 8.5% 19.8% 35.8% 35.8% Noord-Europa West-Europa Oost-Europa Zuid-Europa • Stap3:Kwalitatieveinterviews Uitderesultatenvandeonlinebevragingzijn4leerrijkepraktijkengeselecteerdomverderteonderzoeken. Ø Doel: Meer inzicht krijgen in hoe de leerrijke praktijken onderwijs voor buitenlandse gedetineerden organiseren. Ø Kwalitatieve interviews met 15 respondenten: 4 onderwijscoördinatoren, 3 (vrijwillige) leerkrachten, 6 gedetineerdenen2ICTstafmedewerkers. Ø InterviewszijngecodeerdengeanalyseerdmetbehulpvanMaxQDA. Ø 4leerrijkepraktijken: 1. 2. 3. 4. Educatie Achter Buitenlandse Tralies (Nederland): voorziet afstandsonderwijs voor Nederlandse burgersdieinhetbuitenlandindegevangeniszitten. Kongsvingerprison(Noorwegen):DeenigegevangenisspecifiekvoorbuitenlandersinNoorwegen. GevangenisvanBeveren–PrisonCloud(België):EengevangenismeteenbeveiligdIT-platformom dienstenaantebiedenaangedetineerden(vb.TVkijken,deelnemenaane-learning). Weston College – Virtual Campus (Engeland): Biedt educatie aan in gevangenissen in het zuidwesten van Engeland. Hier maken ze gebruik van de Virtual Campus, een beveiligde webgebaseerdeomgeving. G Resultatenliteratuuronderzoek • De gevangenispopulatie in Europa bestaat voor 21.7% uit buitenlandse gedetineerden, maar er zijn verschillen tussenlanden: Ø Sommigelandenhebbenbijnageenbuitenlandsegedetineerden(vb.Polen:0.7%,Roemenië:0.8%) Ø Andere landen hebben een groot aandeel buitenlandse gedetineerden (vb. Luxemburg: 72.7%, Griekenland:59.3%) • Buitenlandsegedetineerdenwordengeconfronteerdmet3hoofdproblemen:taalproblemen,problemeninhet onderhoudenvancontactmetfamilieledenenimmigratieproblemen. • Zij hebben het recht op toegang tot onderwijs, maar verschillende factoren verhinderen hun deelname (vb. gebrekaaninformatie,educatievoorbuitenlandersheefteenlageprioriteitvoorbeleidsmakers). Resultatenonlinebevraging 1. Welke onderwijscursussen zijn beschikbaar voor nationale en buitenlandse Europese gedetineerden? • Nationale gedetineerden hebben meer mogelijkheden om deel te nemen aan onderwijs dan buitenlandse Europesegedetineerden. • Hoehogerhetonderwijsniveau,hoemindervaakhetaanbodenwordt;zowelaannationalealsaanbuitenlandse gedetineerden. • Psychosocialecursussenwordenhetvaakstaangebodenaannationalegedetineerden.Cursussenomdetaalvan hetlandtelerenwaarinmengedetineerdis,wordenhetmeesteaangebodenaanbuitenlandsegedetineerden. Tabel1.DeaangebodenonderwijsniveausaannationaleenbuitenlandseEuropesegedetineerden Onderwijsniveau Lageronderwijs(leerlingenverwervenfundamentelevaardighedenalslezen,schrijvenenwiskunde) Lagersecundaironderwijs(leerlingenkomenditniveaunormaliterbinnentussen11en13jaar) Nationale gedetineerden(%) BuitenlandseEuropese gedetineerden(%) 78.9 47.8 60 41.1 Hogersecundaironderwijs(niveauwaarbijleerlingenhetsecundaironderwijsvoltooien,leerlingen komenditniveaunormaliterbinnentussen14en16jaar) Postsecundairniet-tertiaironderwijs(voorbereidingoptoegangarbeidsmarkt) 64.4 33.3 56.7 32.2 Kortecyclustertiaironderwijs(hogerberoepsonderwijs) Bachelorofequivalent Masterofequivalent 21.1 11.1 7.8 14.4 6.7 3.3 Tabel2.AndereonderwijscursussenaangebodenaannationaleenbuitenlandseEuropesegedetineerden Andereonderwijscursussen Psychosocialecursussen(vb.drugs,socialevaardigheden,opvoeding,pesten) Academischecursussen(vb.wiskunde,wetenschappen,lichamelijkeopvoeding,geschiedenis,ICT) Taalcursusomdetaalvanhetlandwaarinmengedetineerdisteleren Anderetaalcursussen Beroepsopleiding(vb.loodgieter,metsen,pleisteren,timmeren) Inzetbaarheid(vb.interviewtechnieken,toepassingen,CV) Nationale gedetineerden(%) BuitenlandseEuropese gedetineerden(%) 71.1 58.9 60 54.4 52.2 47.8 47.8 35.6 53.3 36.7 34.4 27.8 2. Welke barrières ervaren professionelen om onderwijs te organiseren voor buitenlandse Europese gedetineerden? • • • Gebrek aan middelen: Bijna 60% van de deelnemers geeft aan dat er slechts beperkt of geen educatief materiaal is voor buitenlandse Europese gedetineerden en dat de financiële middelen om in een educatief aanbodtekunnenvoorzienvoordezegroepontoereikendzijn. Taalbarrières: Bijna 50% van de respondenten geeft te kennen dat het moeilijk is om educatie teorganiseren voorbuitenlandseEuropesegedetineerdenaangezienzijdetaalnietvoldoendebeheersen. Veiligheidsrisico: Een minderheid (ongeveer 1 op 10) beschouwt onderwijscursussen voor buitenlandse gedetineerdenalseengevaarvoordeveiligheid. 3.WelkeICTisbeschikbaarbinnengevangenisseninEuropa? RespondentenkondenaangevenwelkeICTmogelijkhedenbeschikbaarwareninhungevangenis,enalsdatzowas werdgevraagdomaantegevenofhetbuitenofopcelbeschikbaarwas • Vastetelefoonsencomputers/laptop/tabletzijnhetvaakstbeschikbaarbuitendecellen(inmeerdan70%van degevangenissen). • Ook e-learning en gelimiteerd internet scoorden relatief hoog. Een kleine minderheid van de gevangenissen biedtdezemogelijkhedenaanopcel,terwijleentelevisieenbrieven/posthetvaaksttoegelatenwordenopcel. • GSM’s,Skype/Facetimeande-mailszijnverbodenindemeerderheidvandegevangenissen(ongeveer9op10). Indienzeweltoegelatenworden,ishetaltijdbuitendemurenvandecel. Tabel3.ICTmogelijkhedeninEuropesegevangenissen ICTmogelijkheden Vastetelefoon Computer/laptop/tablet E-learning GelimiteerdInternet Brieven/post TV Games Digitalekranten PlayStation/Wii CD-ROM/USB-stick GSM(zonderinternettoegang) Skype/Facetime/etc. E-mails Buitencel(%) 72.7 73.9 51.2 42.3 40.9 40.2 33.3 31 25 20 13.6 11.9 10.7 Incel(%) 9.1 12.5 3.6 1.4 76.1 81.6 34.5 2.4 53.4 8.2 0 0 0 Nietbeschikbaar(%) 23.9 22.7 48.8 57.7 8 4.6 46.4 67.9 37.5 75.3 86.4 88.1 89.3 4.WelkebarrièreservarenprofessionelenvoorhetimplementerenvanICTbinnengevangenissen? • De belangrijkste barrière om ICT te implementeren, is het feit dat respondenten dit beschouwen als een bedreigingvoordeveiligheidvandegevangenis,desamenlevingenpenitentiairebeambten(respectievelijk 57.5%,57%en51.9%). • Ook het idee dat de publieke opinie tegen het aanbieden van ICT voorzieningen aan gedetineerden is, is een belangrijkebarrière(57.7%). • Betreffende de implementatie van het internet vindt meer dan 70% dat het gebruik van ongecontroleerd internetdoorgedetineerdentegevaarlijkis. Resultatenkwalitatieveinterviews 5.Hoekanonderwijsaanbuitenlandsegedetineerdenaangebodenworden? De4geselecteerdeleerrijkepraktijkengebruiktenanderemodellenomeducatieaanbuitenlandsegedetineerdete organiseren(ziefiguur2). • Doelgroep: In de meeste Europese gevangenissen worden buitenlanders in dezelfde gevangenissen ondergebracht als nationale gedetineerden. Dit is ook zo in de gevangenis van Beveren en de gevangenissen waarWestonCollegeinstaatvoorheteducatiefaanbod.Heteducatiefaanbodverschilthiernietvoornationale en buitenlandse gedetineerden. Aangezien Kongsvinger prison enkel buitenlanders detineert, focust ook hun educatief aanbod enkel op hen. EABT richt zich op Nederlandse burgers die in een buitenlandse gevangenis verblijven. • Soorten cursussen:Decursussenkunnenzelfontwikkeldwordenenenkelbedoeldzijnvoorgedetineerden,of ook gegeven aan studenten in de samenleving. EABT ontwikkelt hun eigen cursussen en maakt daarnaast gebruikvancursussenvanorganisatiesdiegespecialiseerdzijninafstandsonderwijs.Kongsvingerprisonwerkt samenmeteensecundaireschoolenWestonCollegeiseenschooldieookeducatieaanbiedtindesamenleving. Hun cursussen zijn dus dezelfde voor gedetineerden als voor anderen. De gevangenis van Beveren gebruikt elearningcursussenvandeVDABophunPrisonCloudsysteem,dusookdezecursussenzijnnietzelfontwikkeld enwordenookaangebodenindesamenleving. • Methodeomeducatieaantebiedenendeformeleondersteuninggebodenaanstuderendegedetineerden:De cursussenvanEABTendee-learningcursussenindegevangenisvanBeverenzijngebaseerdopzelfstudieopcel. Vrijwillige leerkrachten ondersteunen gedetineerden die studeren via EABT, terwijl gedetineerden uit Beveren nietformeelondersteundworden.KongsvingerprisonenWestonCollegegebruikenklassikaallerenwaarbijeen leerkrachtaanwezigisomondersteuningtebieden.DaarnaastwerktWestonCollegeookmetpeermentorendie ondersteuningbiedenaandestuderendegedetineerden. • De meeste van de leerrijke praktijken bieden certificaten wanneer een gedetineerde de cursus of module succesvolbeëindigt(vb.EABT,KongsvingerprisonenWestonCollege).DegevangenisvanBeverenisdeenige onderzochtepraktijkdiegeencertificatenaanbiedt. Figuur2.VerschillendemodellenomeducatieaanbuitenlandseEuropesegedetineerdenteorganiseren Doelgroep Soortencursussen Methode Formele ondersteuning Certificaat EABT (Nederland) Nederlanders gedetineerdinhet buitenland Uitgebreidaanbod; Verschillendeniveaus; Eigencursussen;NHA; OU Afstandsonderwijs, meestaloppapier; Zelfstudieopcel Vrijwilligers Ja Kongsvinger Prison (Noorwegen) Enkelbuitenlandse gedetineerden Basisvaardigheden, arbeidstraining, Engels,...(aangeboden dooreensecundaire school) Leerkrachten Ja Gevangenisvan Beveren: PrisonCloud (België) Allegedetineerden (nationaleen buitenlandse) E-learningcursussen vandeVDAB / Nee WestonCollege: VirtualCampus (Engeland) Allegedetineerden (nationaleen buitenlandse) Uitgebreidaanbod; Verschillendeniveaus; ESOL Leerkrachten, peermentoren Ja Klassikaalleren(max. 6studenten); Aangebodeninhet Engels;Kort(max.8 weken) Cursussenop PrisonCloud; Zelfstudieopcel; Beschikbaarinhet Nederlands Klassikaalleren; Aangebodeninhet Engels Conclusie • OnderwijsaanbodvoorbuitenlandseEuropesegedetineerden Ø Onderwijs is een juridisch - en mensenrecht, ook voor buitenlandse Europese gedetineerden. Het hebbenvanhetrechtenderealisatiehiervanindepraktijkligtechternogveruitelkaar. Ø Professionelen werkzaam in de gevangenis hebben nood aan voldoende middelen om in een onderwijsaanbodvoorbuitenlandsegedetineerdentekunnenvoorzien,alsookaanmeerkennisenvisie omtrenteducatieaanbuitenlandsegedetineerden. • ICT Ø Ø Ø EenaantalICTfaciliteiten/mogelijkhedenzijnregelmatigbeschikbaarinEuropesegevangenissen(vb. vastetelefoon,computers),terwijlanderenzeldenbeschikbaarzijn(vb.e-mails,openinternet). NietteminbiedtICTmogelijkhedenvoorhetaanbiedenvanonderwijsbinnengevangenissen. Het is belangrijk penitentiaire bewakingsassistenten te betrekken bij de organisatie van educatie waarbij gebruik gemaakt wordt van ICT aangezien ICT beschouwd wordt als een bedreiging voor de veiligheidvanpenitentiairebewakingsassistenten. FORINERprojectpartners 4partnerszijnformeelbetrokken: 1. 2. 3. 4. Vlaams Ondersteuningscentrum voor Volwassenenonderwijs (VOCVO, België) – Coördinator VrijeUniversiteitBrussel(VUB,België) Stichting Educatie Achter Buitenlandse Tralies(EABT,Nederland) MegaNexus(VerenigdKoninkrijk) Insamenwerkingmet4geassocieerdepartners: 1. 2. 3. European Prison Education Association (EPEA) EuroPris ConfederationofEuropeanProbation(CEP) 4. WestonCollege(UnitedKingdom) Deze publicatie werd gefinancierd met steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de auteurs; de Commissie kannietaansprakelijkgesteldwordenvoordeinformatiedieerinisvervat. Meerinformatieoverhetonderzoek: [email protected] MeerinformatieoverFORINER: [email protected]