Recensie boek De val van Amerika

Dmitry Orlov: De val van Amerika – Een vergelijking met de Sovjet-Unie
Dmitry Orlov beschrijft in zijn boek ‘De val van Amerika’ de ineenstorting die de Verenigde Staten te
wachten staat en wat de gevolgen zijn voor de Amerikaanse samenleving. Orlov is ervan overtuigd dat
de VS zich in sneltreinvaart beweegt richting een economische ineenstorting en vergelijkt dit met de
ineenstorting van de Sovjet-Unie. De supermacht VS staat eenzelfde lot te wachten. De ingrediënten
zijn hetzelfde: economische achteruitgang, een te grote staatsschuld, uitputting van energievoorraden
en een te duur militair apparaat.
Orlov is een automatiseringsdeskundige die in 1974 als 12 jarige jongen met zijn ouders uit de
toenmalige Sovjet-Unie naar de VS emigreerde. In de inleiding van zijn boek stelt hij: “[…] dat de
relatieve timing van de ineenstorting van de twee vijandelijke supermachten vooral een kwestie was
van geluk hebben. En dus keerde ik terug in de Verenigde Staten […] De centrale vraag voor mij
werd: hoe snel?“ Orlov stelt deze vraag maar beantwoord hem helaas niet.
Orlov geeft vervolgens aan wat er allemaal mis is met de VS en wat de gevolgen zijn van een
eventuele ineenstorting. Maar Orlov laat in zijn ‘analyse’ een aantal zaken buiten beschouwing.
Allereerst is de Verenigde Staten een heel ander land dan de Sovjet-Unie. Bijna elke vergelijking gaat
mank. De Sovjet-Unie stortte in doordat de politieke macht vanuit Moskou door de verschillende sovjet
republieken en satellietstaten niet meer als vanzelfsprekend werd beschouwd en de wapenwedloop
met de VS de economie aan de afgrond bracht. Het einde van een tijdperk als ‘kolonisator’, dat
Europa al in de jaren zestig had afgesloten. Het is ondenkbaar dat staten zoals Florida en Californië
zich zullen afscheiden van de rest van de VS. Daarnaast domineerde de communistische ideologie de
samenleving en was er van vrije, zelfstandige burgers geen sprake. Amerika is een vrije samenleving
gebaseerd op het kapitalisme. Orlov schrijft: “[…] hoe een daadwerkelijke economische ineenstorting
[…] er werkelijk uitziet, gekoppeld aan een paar eerlijke ‘appels met appels’ – en ‘peren met peren’ –
vergelijkingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet Unie […].” Maar de vergelijking van Orlov lijkt
toch meer op die van ‘appels en peren.’
Orlov heeft de neiging te generaliseren. Zo is hij van mening dat niemand in de VS meer de moeite
neemt om boodschappen te doen en men enkel fastfood eet. Ook stelt hij dat Rusland zich heeft
hersteld omdat haar hulpbronnen nog niet volledig op zijn, maar dat dit in Amerika wel het geval is. En
het kiesstel van de VS “is gebaseerd op een vrije maar valse keuze: de enige zinvolle optie die
permanent ontbreekt is ‘geen van bovenstaande.’” Maar de werkelijkheid is anders. Amerika beschikt
nog steeds over enorme oliereserves. Daarnaast is de VS een democratische rechtstaat waar burgers
in volle vrijheid het kiesrecht kunnen uitoefenen.
Orlov heeft een punt als het gaat om de ‘olieverslaving’ van de Amerikanen. Maar alternatieve
energiebronnen zijn volop in ontwikkeling. Een voorbeeld is Silicon Valley, Californië, waar een heel
groot veld met zonnepanelen een deel van Los Angeles van energie voorziet.
Is Orlov een fantast en een doemdenker? Dat zou tekort doen aan zijn boek. Wat Orlov schrijft stemt
wel degelijk tot nadenken. Fossiele bronnen zullen op een niet al te lange termijn uitgeput zijn.
Amerika zal zich moeten aanpassen aan de veranderde wereld waar China op termijn de dominante
economie en militaire macht wordt. Ook de Amerikaanse samenleving zal zich moeten aanpassen.
Wellicht is dat de winst van het boek. Orlov houdt de Amerikaanse burger een spiegel voor. Het boek
geeft een snelcursus om te overleven na de ineenstorting van een grootmacht.
Marco van den Doel – auteur van Barack Obama: Hoop en Verandering? en publicist over
hedendaagse Amerikaanse politiek (http://focusonamerica.wordpress.com)
Dmitry Orlov
De val van Amerika – Een vergelijking met de Sovjet-Unie
Uitgeverij Jan van Arkel
ISBN: 978 90 6224 511 6
240 pagina’s