tekst kan maximaal 550 woorden

Project Richtlijn CP in Praktijk afgerond
Het tweejarige project Richtlijn CP in Praktijk (2010-2012) is inmiddels afgerond. Het
werd gefinancierd door het Innovatieprogramma Revalidatie van Revalidatie Nederland en
ZonMw. Wat heeft het opgeleverd voor de behandeling van kinderen met cerebrale
parese?
Aanleiding en opzet
In 2006 is de Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van kinderen met spastische Cerebrale
Parese (Richtlijn CP) verschenen. Deze richtlijn bleek echter maar moeizaam in de praktijk
te worden geïmplementeerd. Dat moest veranderen. Twintig instellingen revalidatiecentra, mytylscholen en revalidatieafdelingen van ziekenhuizen - namen deel
aan het project en vormden samen een netwerk waarin verschillende onderdelen van de
richtlijn werden uitgewerkt. In deze instellingen werden knowledge brokers aangesteld;
behandelaars die wetenschappelijke kennis overdragen aan collega’s, en die in hun
organisatie de implementatie van de kennis initiëren en faciliteren. Zij werkten anderhalf
jaar lang samen in een netwerk waarin ook vertegenwoordigers van patiëntenvereniging
BOSK, implementatiedeskundigen en onderzoekers zaten. Eind oktober 2012 werd het
project afgesloten.
Het proces
De Richtlijn CP bestaat uit 83 aanbevelingen die vaak multi-interpretabel bleken. De
eerste stap was om te kiezen en te vereenvoudigen. Wetenschappelijke auteurs van de
richtlijn hebben, op basis van een aantal criteria, een selectie van de aanbevelingen
gemaakt. De deelnemende instellingen kozen uit die selectie de aanbevelingen waarvoor
zij een implementatieplan op maat (voor hun eigen instelling) schreven. De aanbevelingen
lopen uiteen van diagnostiek - wanneer gebruik je bijvoorbeeld welke meetinstrumenten en behandeling, tot de informatieverschaffing aan ouders.
Vervolgens werkten de knowledge brokers samen met onderzoekers aan een eenduidige
interpretatie van de aanbevelingen: wat wordt er precies bedoeld? Dit werd zoveel
mogelijk vertaald in termen van concreet gedrag. De knowledge brokers hebben, met
ondersteuning vanuit het netwerk, gewerkt aan de implementatie van deze aanbevelingen
in hun instelling. Ze jaagden aan, waren creatief in hun strategieën en maakten
materialen - presentaties, posters, folders, enzovoort - die ze weer met elkaar deelden,
zodat men zoveel mogelijk gebruik kon maken van elkaars producten, en het wiel niet
steeds opnieuw uitgevonden hoefde te worden. Ook de kinderrevalidatieartsen zijn door
het project gestimuleerd om meer samen te werken aan de uitwerking van de
aanbevelingen die de artsen aangaan. Via de Sectie Kinderrevalidatiegeneeskunde worden
verschillende onderwerpen inhoudelijk besproken en wordt er gewerkt aan een eenduidige
interpretatie en uitwerking.
Producten*
Binnen het project zijn diverse producten ontwikkeld die de behandelpraktijk versterken.
Zo is de Meetinstrumentenwaaier, met informatie over meetinstrumenten voor de
kinderrevalidatie, uitgebreid en herzien. Verder is er een eerste aanzet voor een
Startpagina CP gemaakt, waar ouders en professionals informatie kunnen vinden over
cerebrale parese. Deze wordt de komende maanden verder aangevuld met input van
gebruikers. Voor revalidatieartsen is de Beslishulp CP (www.beslishulpcp.nl) gemaakt. Dit
is een ondersteuning voor enerzijds de diagnostiek voor heupproblematiek van cliënten
met CP en anderzijds biedt het een overzicht van vaardigheden welke kinderen met CP op
een bepaalde leeftijd met een bepaalde ernst van CP over het algemeen beheersen. Deze
is uitgewerkt op basis van gegevens verzameld met de PEDI-NL voor kinderen met CP van
0-5 jaar. Er zijn plannen om de leeftijdsrange te vergroten. Ook zijn er voor vrijwel alle
aanbevelingen ‘implementatiekaarten’ gemaakt, met daarop per aanbeveling informatie
uit de richtlijn en met suggesties voor implementatiestrategieën.*
Naast deze producten is er nog een belangrijke opbrengst van het project: het krachtige
netwerk dat is opgebouwd. De betrokkenen ontmoeten elkaar op netwerkdagen en
onderhouden contact via een digitaal forum. Hier worden kennis, ervaringen en producten
gedeeld, zodat iedereen leert van elkaar. Knowledge brokers krijgen er tevens scholing
over implementatie en over inhoudelijke onderwerpen uit de richtlijn. Ze kunnen vragen
aan onderzoekers en aan vertegenwoordigers van de BOSK stellen. Dit systeem blijkt heel
goed te werken.
Op basis van deze positieve ervaringen en met het gegeven dat ontwikkeling van kennis
nooit “klaar” is en er nog veel werk is te verzetten, is het CP-netwerk in 2013 op eigen
kracht, met bijdragen van de deelnemende centra, doorgegaan. Het is verder uitgebreid
tot in totaal 24 instellingen die actief werken aan de invoering van wetenschappelijke
kennis in de behandelpraktijk. Momenteel wordt gewerkt aan een plan het netwerk
structureel zelfstandig te laten bestaan.
Marieke Harmer-Bosgoed, projectleider implementatie
Lineke Rehorst, coördinator netwerk knowledge brokers
Marjolijn Ketelaar, programmaleider kinderrevalidatieonderzoek
Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht
De Hoogstraat Revalidatie, Utrecht
www.dehoogstraat.nl
Meer informatie over het project, met daarin o.a. link naar een korte film over het project:
http://www.dehoogstraat.nl/onderzoek-innovatie/kinderrevalidatie/innovatie/afgerondeprojecten/richtlijn-cp-in-praktijk
* De producten zijn te vinden in de zogeheten ‘CPinBox’, met daarin de toegang tot de
‘startpagina CP’, de Beslishulp CP en informatie over de aanbevelingen. De CPinBox is te
vinden via www.cp-research.nl