Presentatie 1

Maatschappelijke kosten-baten analyse
voor bibliotheken
Door Ronald Huizer, programmamanager innovatie
Jaartrend + prognose penetratie volwassenen %
Dekkingsgraad
13.3%
12.5%
11.6%
11.0%
10.4%
9.8%
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Relatie Bibliotheek – gemeente (1/2):
• “Zodra de visie ontbreekt regeert de
boekhouder”
• Bibliotheken en gemeenten zoeken naar
nieuwe toekomstperspectieven
– Minder kosten
– Meer maatschappelijk rendement
– Is er wel een stip op de horizon?
Relatie Bibliotheek – gemeente (2/2):
• Wat is de huidige maatschappelijke waarde?
• Welke activiteiten hebben meer of minder
maatschappelijk rendement?
• Hoe worden doelstellingen en resultaten
inzichtelijk gemaakt?
• Vernieuwing & innovaties van Bibliotheken
zijn gericht op meer maatschappelijke waarde
zoals:
– Sociaal domein:
• Preventie
• Participatie
– Educatie:
• Samenwerking met onderwijs (po, vo)
• Leven lang leren
– Laaggeletterdheid
• Nieuwe output criteria vanuit
maatschappelijke waarde:
– Aantal gebruikers (niet alleen leden)
– Specifieke doelgroepen (bv laaggeletterden,
ouderen, NT2)
– Specifieke programma’s/diensten, zoals
Digisterker, Taalexpress, cursussen, etc.
MAATSCHAPPELIJK EFFECTEN BIEB: LEZEN
Thema
Input
Output
Maatschappelijk effect
Verbetering
schoolprestaties
Meer lezende
kinderen /
kinderen lezen
meer
Verbetering
taalvaardigheid
kinderen
Meer lezende
volwassenen /
volwassenen
lezen meer
Verbetering
taalvaardigheid
volwassenen
Vermindering
schooluitval
Collectie Fictie
Lezen
Collectie nonfictie
Verbreding van
kennis
Meeteenheden
Verbetering positie
arbeidsmarkt:
- hoger salaris
- lagere kans
werkloosheid
Leesplezier
Consumentensurplus
Persoonlijke
ontwikkeling
+PM
MAATSCHAPPELIJKE EFFECTEN BIEB: INFORMATIE VOORZIENING, SOCIALE COHESIE / PARTICIPATIE EN WOONOMGEVING
Thema
Input
Output
Informatievoorziening
Kennis
medewerkers
Beter bekend
met sociale
voorzieningen
Ontmoetingsplek
Maatschappelijk effect
Verbetering
inzet
voorzieningen
Meeteenheden
+PM
Vermindering
eenzaamheid
Hogere
kwaliteit leven
QALY’s
Verbetering
saamhorigheid
Meer tevreden
woonomgeving
Woningwaarde
Verbetering
zelfredzaamheid
Persoonlijke
ontwikkeling
+PM
Mooiere
woonomgeving
Verbetering
leefbaarheid
Woningwaarde
Sociale cohesie
Meer contact
tussen mensen
Maatschappelijke
participatie
Activiteiten
Woonomgeving
Fysieke
aanwezigheid
bibliotheek
Kenmerkend
gebouw
Kosten
Kosten collectie
Kosten personeel
Kosten huisvesting, afschrijving en overige kosten
Totaal Kosten
HGH
€ 309.000
€ 708.000
€ 648.000
€ 1.665.000
AVV
€ 426.000
€ 1.109.000
€ 1.040.000
€ 2.575.000
Baten
Inkomsten BASIS-lidmaatschap
Leesvaardigheid: hogere productieviteit
Leesvaardigheid: Vermeden kosten werkloosheid
Activiteiten
Bezoeken
Leefbaarheid leden
Leefbaarheid uitstraling
Eenzaamheid
Totaal Baten
€ 341.000
€ 3.338.000
€ 436.921
€ 29.000
€ 372.000
€ 90.000
€ 269.000
€ 351.000
€ 5.226.921
€ 435.000
€ 4.043.000
€ 529.070
€ 73.000
€ 373.000
€ 118.000
€ 357.000
€ 457.000
€ 6.385.070
3,1
2,5
€ 125.000
€ 278.000
€ 172.000
€ 426.000
Baten-kosten ratio
CS betalende leden
CS niet-betalende leden
CONCLUSIES
 Baten zijn op verschillende onderdelen groter dan kosten
 Met name verbetering leesvaardigheid
 Maar ook andere effecten dragen bij
 Effect is afhankelijk van bereik juiste doelgroep
 Daarmee ook handvat voor meting
Hoe verder?
1.
2.
3.
Visie op lokale behoeften en waarde; in gesprek met gemeenten
MKBA als intern instrument; verschuiving van middelen naar
maatschappelijke activiteiten
MKBA als extern instrument; vernieuwing in opdrachtgeveropdrachtnemer relatie