Inventarisatie vraagstukken HWBP

Inventarisatie vraagstukken HWBP-projecten tbv kansenscan
Om het HWBP goed en binnen beschikbare tijd en geld te kunnen uitvoeren zijn slimme
oplossingen nodig (nieuwe kennis, productinnovaties, verbeterde processen, …). Ter
inspiratie voor deze slimme oplossingen, treft u hieronder een overzicht van
vraagstukken die in de HWBP-projecten spelen. Het gaat hierbij met name om
vraagstukken waar meerdere projecten mee te maken hebben. Daar liggen kansen. Op
sommige hiervan lopen al acties op programmaniveau (denk aan de projectoverstijgende
vraagstukken zoals piping en macrostabiliteit, of aan vragen rond een innovatieve
marktbenadering).
Onderstaande lijst is niet uitputtend. Het is een levend document. Aanvullingen zijn
welkom!
Heeft u een slimme oplossing voor een van onderstaande vraagstukken dan horen wij het
ook graag. We kunnen deze kennis delen binnen het HWBP of u kunt de oplossing
indienen ter beoordeling op kansrijkheid in de HWBP kansenscan. Zie website voor meer
informatie.
Contact via: [email protected]
Vraagstukken die vragen om een slimme oplossing

Demontabele voorzieningen/kunstwerken:
Verschillende beheerders hebben demontabele keringen in hun beheer. Denk aan
coupures, demontabele wanden etc. Vaak is een ander belang (bereikbaarheid,
behoud van uitzicht e.d.) de reden waarom gekozen is voor een demontabele
voorziening, maar het kunnen juist ook de zwakke schakels vormen voor
waterveiligheid. Zijn er innovatieve oplossingen die zowel de veiligheid als het
andere belang kunnen dienen? Denk aan technische oplossingen, maar ook
bijvoorbeeld aan arbo-eisen wanneer de kering in werking moet worden gebracht.
De nieuwe overstromingskansbenadering geeft nog meer ruimte om tijdelijke
maatregelen op een andere manier te beschouwen.

Kabels en leidingen in en om waterkeringen:
De aanwezigheid van kabels en leidingen in en om waterkeringen zorgt vaak voor
grote risico’s qua uitloopt in tijd en geld van een project. Ervaringen over een
slimme aanpak hiervan worden al steeds beter gedeeld, maar nog meer slimme
oplossingen zijn altijd welkom. Is het mogelijk om een leiding veilig in de kering
te laten liggen? Zijn er slimmer methoden om het verleggen zo goedkoop, snel of
zonder overlast te laten plaatsvinden? Kunnen activiteiten/vergunningen voor
kabels en leidingen in en om keringen beter gestroomlijnd worden met de
uitvoering van een dijkversterkingsproject (vooraf, tijdens, nadien)?

Faalmechanismen:
Voor de verschillende faalmechanismen van de waterkering zijn betere kennis,
technieken en aanpak altijd welkom. Denk aan:
- Piping
- Macrostabiliteit
- Hoogte
- Bekleding (hard/zacht)
- Kunstwerken

Beweegbare of glazen keringen:
Beweegbare of glazen keringen kunnen een (deel)oplossing zijn om
maatschappelijke weerstand tegen een versterking te verminderen, denk
bijvoorbeeld aan de beweegbare kering in Spakenburg. Hoe zit het met technische
haalbaarheid, beheersbaarheid, kosten en toetsbaarheid? Waar zijn dit soort
keringen eerder toegepast? Wat zijn de belemmeringen bij een beweegbare kering
en hoe lossen we die op?

Alternatieven voor de hoogteopgave:
Soms is het verstandig om de hoogteopgave los te koppelen van de
sterkteopgave. Kan je de opgave verkleinen? Zijn er ook andere oplossingen dan
standaard mee ophogen (bv. toestaan van water over kering) en waar moeten die
aan voldoen? Kunnen we er organisatorisch anders mee omgaan of qua moment
in de tijd? Denk ook aan de uitbreidbaarheid van kunstwerken, zoals bij keersluis
De Whaa nuttig bleek te zijn.

Bomen op de waterkering:
Veel keringbeheerders kennen het spanningsveld tussen de aanwezigheid van
bomen op de dijk en de stabiliteit van de waterkering. Als er een oplossing
gevonden kan worden m.b.t. dit spanningsveld creëert dit een groot draagvlak.
Wellicht zijn er oplossingen te bedenken met boombehoud. Of is er nieuwe kennis
hierover beschikbaar.

Ontwerpen met nieuwe normen en overstromingskansen:
Alle HWBP-projecten ontwerpen nu in principe op basis van de nieuwe norm
(overstromingskans). Dit is nieuw voor ons allemaal. Hoe kunnen we de kennisen ervaringen optimaal delen om het lerend vermogen in de sector te
versnellen? En waar liggen kansen om dit beter te doen? Denk bijvoorbeeld aan:
– Scherpere veiligheidsanalyse (verkleinen opgave) door gebruik te maken
van de uiterste grenstoestand en integrale analyse waterkering
– Benutten van de keuzevrijheid in ontwerpproces (maatwerk)
– Het zelf kunnen vaststellen van acceptatiecriteria voor innovaties

Werk stroomlijnen met activiteiten van andere partijen:
Soms bieden activiteiten van andere partijen op en rond de kering kansen (denk
aan onderhoud riolering, verbetering van een weg, natuurbeheer en andere
gebiedsontwikkeling). Soms vormen ze ook een risico. Welke aanpak (proces of
techniek) zorgt voor een optimale afstemming en mogelijk lagere
maatschappelijke kosten en lasten?

Schaarste grondstoffen zoals klei:
Er zullen straks veel projecten in de uitvoering zijn, die allemaal grondstoffen
nodig hebben. Mogelijk ontstaat hierdoor schaarste op bepaalde plekken waardoor
prijzen omhoog gaan. Hoe kunnen we dat voorkomen?

Ontwerpen volgens de LCC-benadering:
Omwille van doelmatigheid wordt in het HWBP ontworpen op basis van de
levenscyclus benadering. Hierbij komen allerlei vragen om de hoek, zowel
technisch van aard als meer procesmatig. Hoe zorgen we dat dit geen
belemmeringen zijn, maar dat we echt de kansen kunnen pakken die LCC in zich
heeft om tot meest doelmatige oplossingen te komen?

Eerder toegepaste technieken:
Innovatie betekent niet perse het wiel uitvinden. Soms gaat het om het toepassen
van een techniek die in een andere sector of voor een andere partij al heel
normaal zijn. Benutten we dit soort technieken voldoende in alle projecten? Of
laten we kansen liggen die elders al succesvol waren?

Slimme (sneller en doelmatigere) aanpakken in grondverwerving
Zijn er slimme alternatieven? Of een aanpak die doorlooptijd verkort?
Zowel juridische routes als het voorkomen van grondverwerving of juist vestigen
van zakelijk recht.

Combinatie andere functie en dijkversterking:
Waterkeringen vervullen vaak meerdere functies. Door het slim combineren van
functies kan de kwaliteit van de waterkering verbeteren of verbeteringen
efficiënter worden uitgevoerd. Denk daarbij niet alleen aan de standaard
parkeergarages in de dijk maar bijvoorbeeld ook aan een energiedijk.
Her en der kennen we hier al voorbeelden van. Kan je nog vaker deze win-win
toepassen? Bijvoorbeeld voor:
- Energieproductie
- Natuur
- Recreatie

Duurzame materialen en methodes:
Kunnen we vaker duurzame materialen toepassen bij kunstwerken en
dijkversterkingen? Welke aanlegmethodes zijn duurzamer?

Voorland:
Voorland kan worden gebruikt om de kans op het optreden van verschillende
mechanismen te verkleinen. Zo zorgt een ruwer talud voor minder oploop
(hoogte) en een minder doorlatend voorland voor lagere waterspanningen onder
de dijk en daardoor kleinere kans op macrostabiliteit of piping. Hoe kunnen we
hier vaker gebruik van maken?

Grondonderzoek:
Grondonderzoeken zijn een belangrijk onderdeel van de nadere veiligheidsanalyse
in de verkenning. De capaciteit van de markt/onderzoeksorganisaties is echter
beperkt, wat een probleem kan vormen als er veel HWBP-verkenningen tegelijk
lopen. Zijn er alternatieven beschikbaar voor het doen van grondonderzoek door
middel van grondboringen?

Tijdig en duurzaam regelen capaciteit projectteams:
Het tijdig en duurzaam regelen van voldoende en de juiste capaciteit voor
projectteams blijkt nog vaak een vertragende factor in een project. Ook komt die
niet ten goede aan de kwaliteit. Hoe kunnen we deze ‘hickup’ voorkomen? Zijn er
goede voorbeelden uit andere sectoren?