Professioneel advies in klare taal - Test
advertisement
De wereld van de beleggingen openbaart zich op www.test-aankoop.be/invest Voor informatie in verband met algemene aankopen kan u terecht op www.test-aankoop.be Professioneel advies in klare taal INHOUD Ontdek gratis Test-Aankoop Invest, het meest gelezen financiële magazine! Elke week objectieve en doeltreffende informatie brengen over aandelen, obligaties en andere types van beleggingen: dat is de missie van Test-Aankoop Invest, voordien Budget Week. Daarnaast komen we ook op voor de rechten van de belegger. Met dezelfde ernst als we dat voor de consument doen. De adviezen en analyses die u elke woensdag in uw bus ontvangt, zijn het werk van dertig onafhankelijke financiële experts. Grijp deze unieke kans om hen gratis aan een test te onderwerpen. En zijn onontbeerlijk maandelijks supplement: Fondsen & Sicavs! www.budget-net.com Juni 2008 – Nr 163 Fondsen & Sicavs De onafhankelijke gids van de collectieve beleggingen Analyse (vervolg p. 2-3) Neutraal gemengde fondsen zijn terecht het manusje van alles voor vele beleggers. • Aankooptip p. 4 Het pond staat in de hoek waar de klappen vallen. Profiteer van de huidige koopjes. • Uw brieven p. 5 Fondsen die veel transacties uitvoeren, zijn daarom niet automatisch goede fondsen. • Buiten de piste p. 6-7 Beleggingen in landbouwgewassen zijn zeker niet voor groentjes. Trend of hype? • Beursgenoteerde fondsen p. 7 Fondsen & Sicavs – Maandblad – 16 jaargang – ISSN 0779-942X Afgiftekantoor: Brussel X – € 10,89 • De maand in beeld p. 8-10 • Tabellen p. 11-19 • Strategie p. 20 EVOLUTIE OBLIGATIERENTES IN EURO 4.80 4.60 4.40 Piekende inflatie Het moest er ooit van komen. De Belgische inflatie is in mei gestegen tot boven de 5 % op jaarbasis. Het was al bijna een kwarteeuw geleden dat dat nog gebeurde. Met 'dank' aan de hoge brandstofprijzen vooral. Het betekent niet min of niet meer dat een mandje producten gemiddeld 5 % duurder werd ten opzichte van vorig jaar. Eenzelfde fenomeen zien we in onze buurlanden en in de Verenigde Staten. Wie inflatie zegt, zegt potentiële ingrepen van de centrale banken om de inflatieduivel te beteugelen. Hoe? Door de leidende rentevoeten te verhogen. De obligatiemarkten reageren daarop: beleggers eisen immers een hogere rentevergoeding om zich in te dekken tegen het grotere risico op gelderosie. Daardoor stijgen de obligatierentes, zowel in de eurozone als in de VS, met kettingreacties tot gevolg. Zo boog de dollar door de sterk verhoogde kans op een renteverhoging een potentieel maandverlies in euro om in een nipte maandwinst (+ 0,2 %). De goudprijs, de antidollar bij uitstek, restte als gevolg slechts een deel van de sterk opgelopen winst meer. Uiteindelijk klokte hij af op een winst van 2,1 % in plaats van 6,6 % (in dollar). De hogere obligatierentes (de Belgische bijvoorbeeld dikte 0,3 % aan tot een niveau van 4,5 %) deden dan weer de obligaties, en dus ook de obligatiefondsen, massaal in het zand bijten op hun thuismarkten. Zo verloren fondsen die beleggen in middellangetermijnobligaties in euro zowat 2 %. Een hogere rente maakt bestaande obligaties immers minder interessant tegenover het nieuwe aanbod. Betekent dat nu dat u uw obligatiebeleggingen overboord moet gooien? Neen. Het komt er wel op aan om kieskeurig te zijn. Fondsen in langetermijnobligaties zijn in ieder geval te mijden. En bepaalde categorieën, zoals obligaties gekoppeld aan de inflatie of obligaties uitgegeven door kwalitatieve ondernemingen en in bepaalde munten, blijven op termijn interessant. Fabienne Maes Head of Financial Information Palmares van de maand • TOP Russische aandelen 4.20 4.00 3.80 Latijns-Amerikaanse aandelen Goudmijnaandelen 3.60 3.40 Sicavs en beleggingsfondsen kennen een stijgend succes bij beleggers. Het zijn formules waarmee u uw beleggingen kan spreiden en dus het risico vermijden op grote verliezen. Fondsen & Sicavs geeft u elke maand de nodige informatie om een ernstige en rationele beleggingskeuze te maken. Toch belangrijk in tijden van crisis... niet? +13,7 % +10,1 % +8,0 % 3.20 3.00 2.80 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Fors hogere obligatierentes legden in mei het vuur aan de schenen van de obligatiefondsen. Zij behoorden dan ook tot de kneusjes van de maand. • FLOP Financiële aandelen Chinese aandelen Langetermijnobligaties in euro -3,4 % -3,0 % -2,0 % Surf nu naar www.test-aankoop.be/invest 2 Wat kan ik doen met mijn geld ? 4 POPULAIRE SPAAR- EN BELEGGINGSVORMEN 8 9 10 11 12 13 14 16 17 Spaarrekening Staatsbons Kasbons en termijnrekening in euro Pensioensparen Obligaties Gestructureerde beleggingen Beleggingsfondsen Spaarverzekering Aandelen 18 ENKELE CONCRETE GEVALLEN 22 PROBLEMEN MET UW BANKIER ? TEST-AANKOOP cvba Hollandstraat 13 1060 Brussel Tel. 02 542 32 32 Ond. nr : BE 0425.989.356 Fortis bank 210-0884830-48 www.test-aankoop.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Armand De Wasch Illustraties Lluís Cadafach Gedrukt bij SOCIEDADE TIPOGRAFICA, S.A. Estrada Nacional 10, Km. 108,3 2135-114 Samora Correia Portugal Vormgeving Carlos Alcátara Wettelijk depot 2009-1866-2 © 2009 – Verbruikersunie Test-Aankoop c.v.b.a. Alle rechten van nadruk, bewerking en vertaling voor alle landen voorbehouden Wat kan ik doen met mijn geld ? “Ik heb wat spaargeld opzij gezet, maar ik weet niet wat ik er moet mee aanvangen”. Dat is een uitspraak die u wellicht vertrouwd in de oren klinkt. In de volgende bladzijden zullen we u enkele, zo eenvoudig mogelijke, aanbevelingen doen, om u te helpen bij het uitstippelen van uw spaartstrategie. Hou er evenwel rekening mee dat de keuze van de beste beleggingsformule afhangt van tal van persoonlijke factoren : sparen voor uw pensioen dat nog veraf ligt of geld opzij zetten voor uw vakantie over enkele maanden zijn totaal verschillende zaken. De belasting die geheven wordt op de verschillende spaarproducten, de rendabiliteit, de risico’s die u bereid bent te nemen, de termijn waarop u wil beleggen, dat zijn allemaal elementen die zullen meespelen bij uw keuze. inzake rendabiliteit geboden worden als uw beleggingstermijn meer dan 8 jaar bedraagt. De samenstelling van uw belegginssportefeuille zal afhangen van uw beleggingshorizon (termijn waarop uw geld belegd wordt) en het risico dat u bereid bent te lopen (bent u eerder een behoedzaam type of bent u eerder stoutmoedig). Anders gezegd, volgens uw beleggersprofiel moet u uw spaargeld spreiden over de verschillende beschikbare producten. Een zaak is zeker : u hebt er belang bij om uw beleggingen te spreiden en een globale portefeuille samen te stellen. EEN GOEDE RAAD Wees zeer selectief in uw beleggingen en hou daarbij rekening met de kwetsbaarheid van de markt. Een wijze en voorzichtige spreiding tussen beleggingen met een vaste rente en fondsen of aandelen met een schommelend rendement is de beste methode om het maximum te halen uit uw beleggingen zonder nodeloze risico’s te lopen. WELKE BELEGGING voor u ? UW BELEGGINGSSTRATEGIE Onze allereerste raad en misschien de voornaamste, is een reserve aan te leggen van liquiditeiten, met andere woorden een bedrag te voorzien waarop u op elk moment een beroep kunt doen zonder daarvoor bestraft te worden en dat kan dienen om het hoofd te bieden aan onvoorziene uitgaven, b.v. een autopanne of onvoorziene herstellingen aan uw woning. Hoe groot moet het potje zijn dat u opzij zet ? Alles hangt af van uw persoonlijke omstandigheden. Vier à vijf maanden salaris (of een vergelijkbaar bedrag) is een goed gemiddelde. Het belangrijkste is dat dit “appeltje voor de dorst” altijd beschikbaar is, snel en zonder kosten, maar toch zo rendabel mogelijk belegd. Anders gezegd, ook dat geld moet productief belegd worden in aangepaste producten, zoals een hoogrentende spaarrekening of een termijnrekening met een korte looptijd. Als die reserve eenmaal is samengesteld, kunt u de rest van uw geld in andere producten beleggen. De eerste vraag die u zich dan moet stellen is op welke termijn u uw geld wilt en kunt beleggen. Als u denkt uw geld nodig te hebben binnen de volgende 8 jaar, moet u uitkijken naar producten die het best overeenstemmen met wat u nodig hebt inzake rendement (“hoeveel gaat het opbrengen ?”) en beschikbaarheid (wanneer precies kan ik over mijn geld beschikken ?”), enz. Bedenk echter dat de interessantste mogelijkheden Uw inkomsten bieden u de mogelijkheid om regelmatig wat spaargeld opzij te zetten en u zoekt een beleggingsvorm om dat geld te laten renderen. 5 IK WIL BELEGGEN IK HEB EEN SPAARRESERVE OPZIJ GEZET Zet ze op een hoogrentende rekening. Beleg de rest volgens uw beleggersprofiel JA NEEN Stel ze alsnog samen en zet ze op een hoogrentende spaarrekening UW BELEGGINGSHORIZON BEDRAAGT… MINDER DAN 8 JAAR spaarrekening, termijnrekening, kasbons, staatsbons, gestructureerde belegging in €, obligaties in €, schatkistfonds in €, beleggingsfondsen in €… MEER DAN 8 JAAR spaarrekening, spaarverzekering en pensioensparen, gewone levensverzekering, gemengde beleggingsfondsen, individuele aandelen… GELD BELEGGEN MET VERSTAND GELD BELEGGEN MET VERSTAND 4 HOOG Individueel aandeel Aandelenfonds RISICO ? geen, het kapitaal is op elk moment beschermd tot 100 000 € Dynamisch gemengd (pensioens)spaarfonds Defensief gemengd fonds, obligatiefonds in vreemde Obligatiefonds in € Schatkistfonds in € Gestructureerde belegging met kapitaalbescherming, staatsbon, gestructureerde schommelen, maar belegging met kapitaalgarantie, is gegarandeerd obligatie in € van een op de vervaldag gezonde uitgever (pensioen)spaarverzekering, gewone levensverzekering (pensioen)spaarverzekering, gewone Spaarrekening, termijnrekening in €, kasbon LAAG met fiscaal voordeel geen kapitaalsgarantie maar beperkt om het even, vanaf 0 jaar 0 tot 1 jaar 1 tot 8 jaar vanaf 8 jaar (tot pensioenleeftijd voor formules met fiscaal voordeel) van 6 maanden tot 5 jaar 7 het kapitaal fluctueert maar beperkt GELD BELEGGEN MET VERSTAND schatkistfonds in € verliesrisico 6 TERMIJN ? kasbon, termijnrekening, het kapitaal kan Obligaties in € van een gezonde uitgever, staatsbon, levensverzekering met fiscaal voordeel spaarrekening termijnrekening in € Neutraal gemengd (pensioen)spaarfonds deviezen, termijnrekening in vreemde deviezen SPAARVORM ? WELKE TERMIJN VOOR WELKE BELEGGING ? risicoverlies na 5 jaar 0 jaar evenwicht tussen 1 jaar Spaarrekening, termijnrekening in € risicovolle en risicoloze belegging; hoog 3 jaar Spaarrekening, kasbon, termijnrekening in €, staatsbon, gestructureerde belegging met kapitaalgarantie, obligaties in € van een gezonde uitgever, schatkistfonds in € 5 jaar Spaarrekening, obligatiefonds in €, verzekering een mogelijk hogere met fiscaal voordeel, defensief gemengd fonds, obligatiefonds in vreemde deviezen, termijnrekening 8 jaar 15 jaar in vreemde deviezen, defensief pensioenfonds Spaarrekening, spaarverzekering, neutraal gemengd (pensioen)spaarfonds Dynamisch gemengd (pensioen)spaarfonds Aandelenfonds pensioen Individueel aandeel verliesrisico op korte termijn, matig op lange obligatiefonds in € vanaf 5 jaar defensief gemengd fonds, obligatiefonds in vreemde deviezen, termijnrekening in vreemde deviezen, defensief vanaf 5 jaar (tot pensioenleeftijd voor formules met fiscaal voordeel) pensioenspaarfonds termijn, in ruil voor opbrengst dan bij een risicoloze belegging neutraal gemengd fonds, neutraal pensioenfonds vanaf 10 jaar (tot pensioenleeftijd voor formules met fiscaal voordeel) vooruitzicht op hoge rendementen op dynamisch gemengd fonds, lange termijn, in ruil dynamisch pensioenfonds, voor een hoog risico aandelenfonds, (risico op verlies van individuele aandelen het totale kapitaal) vanaf 10 jaar (tot pensioenleeftijd voor formules met fiscaal voordeel) GELD BELEGGEN MET VERSTAND WELK RISICO VOOR WELKE BELEGGING ? Een bank, een verzekeraar of een beursvennootschap is de noodzakelijke tussenschakel als u wilt dat uw spaargeld opbrengt. Maar het aanbod van mogelijke formules is zo omvangrijk, de risico’s zo verschillend en de beleggingstermijnen zo divers dat de gewone spaarder niet langer weet waarin hij zijn geld belegt en welke risico’s hij loopt. Ga hier dan na of de spaarvorm die u voor ogen hebt, beantwoordt aan uw profiel. SPAARREKENING GELD BELEGGEN MET VERSTAND 8 Een spaarrekening is de basis van elke beleggingsportefeuille. Ze dient voor het spaargeld dat u achter de hand wilt houden "voor het geval dat" of dat u indien nodig heel snel wilt kunnen opvragen. U kunt op elk ogenblik een spaarrekening openen bij een bank. Voor > Er is geen risico voor uw inleg. En als de bank failliet gaat, hebt u de zekerheid dat u uw geld terugkrijgt zolang u de drempel niet overschrijdt van de wettelijke depositobescherming. > U kunt op elk ogenblik geld bijstorten of afhalen. > Een groot deel van de intresten is belastingvrij. Voor 2008 werd geen roerende voorheffing ingehouden op de eerste € 1 660 intresten. Tegen > Er is geen garantie qua rendement want in principe kan de intrestvoet op elk ogenblik veranderen. Hooguit wordt tijdelijk een bepaalde vergoeding gegarandeerd, doorgaans slechts voor een korte periode. > De intrestvergoeding zit dikwijls ingewikkeld en ondoorzichtig in elkaar: er worden diverse intrestvoeten toegepast, waar telkens andere voorwaarden aan zijn gekoppeld. > Wanneer u geld afhaalt, zit het er dik in dat u uw recht op een deel van de intrestvergoeding (de premie) verliest. Tips > Als u bereid bent om via internet te werken, kunt u betere voorwaarden krijgen dan aan een bankloket. De meeste banken met een interessante intrestvergoeding zijn immers onlinebanken. Ook bij de andere banken zijn er heel wat die een onderscheid maken tussen een onlinespaarrekening en een klassieke spaarrekening. > Informeer u terdege over de intrestvergoeding, want het cijfer waarmee de bank uitpakt, zegt niet altijd alles. > Soms hebt u te maken met een promotie, en zo'n aanbod is slechts tijdelijk geldig. Een hoge intrestvoet voor slechts een paar maanden is echter niet interessant als u daarna met veel minder genoegen moet nemen. > Soms wordt de vergoeding waarmee de bank uitpakt, alleen toegepast op nieuwe stortingen, en geldt ze dus niet voor al het spaargeld dat reeds op de rekening staat. > Soms moet het per se om vers geld gaan, anders gezegd u hebt geen recht op die intrestvergoeding voor geld dat u overschrijft van een andere rekening die u bij dezelfde bank hebt. > Indien u het geld meer dan 5 à 8 jaar niet nodig zult hebben, is dit niet de ideale spaarformule (behalve voor uw spaarreserve) : u kunt betere formules vinden die even risicoloos zijn. 9 STAATSBONS Uw geld staat voor een bepaalde duur vast, en u strijkt een intrestvergoeding op die vooraf werd bepaald en die voor de hele duur onveranderd blijft. De Staat geeft slechts vier keer per jaar nieuwe staatsbons uit. Maar via uw bank kunt u op elk ogenblik eerder uitgegeven staatsbons kopen. Voor > Er is geen risico voor uw inleg als u de staatsbons tot de einddatum behoudt. En het risico dat u uw geld door een faillissement van de Staat niet zult terugzien, is zo goed als onbestaand. > Het rendement is gegarandeerd tot de einddatum. U zit dus veilig als de marktrente daalt. > U kunt staatsbons zonder enig probleem aan iemand anders doorverkopen. Tegen > Als de marktrente stijgt, kunt u daar niet op inspelen. Mocht die stijging u immers doen besluiten om de bons vóór de einddatum te verkopen, dan zult u uw inleg niet volledig terugzien. Uw geld zit dus tot de einddatum van de staatsbon GELD BELEGGEN MET VERSTAND 1 POPULAIRE SPAAR- EN BELEGGINGSVORMEN Tips > Kies deze formule alleen voor geld dat u zeker tot de einddatum kunt missen. > U zit goed met staatsbons als u, met de financiële crisis voor ogen, alleen nog met maximale zekerheid genoegen neemt. Maar met kasbons en termijnrekeningen kunt u het risico evenzeer nagenoeg tot nul beperken, en in dat geval kunt u een aanzienlijk hoger rendement halen. geld van de termijnrekening vervroegd op te vragen, dan zult u uw inleg niet volledig terugzien. Bovendien riskeert u in dat geval ook nog eens een boete, tenzij de bank oordeelt dat er in uw geval sprake is van “uitzonderlijke omstandigheden”. Maar in de regel zit uw geld dus tot de einddatum van de belegging vast aan de lagere rente. > Er wordt roerende voorheffing ingehouden op de intrestuitkering (momenteel 15 %). > Een termijnrekening kunt u niet aan iemand anders doorgeven. KASBONS EN TERMIJNREKENING in EURO GELD BELEGGEN MET VERSTAND 10 Uw geld staat voor een bepaalde duur vast, en u strijkt een intrestvergoeding op die vooraf werd bepaald en die voor de hele duur onveranderd blijft. De banken geven doorlopend kasbons uit. Ook kunt u er op elk ogenblik een termijnrekening openen. Voor > Er is geen risico voor uw inleg als u de belegging tot de einddatum behoudt. En als de bank failliet gaat, hebt u de zekerheid dat u uw geld terugkrijgt zolang u de drempel niet overschrijdt van de wettelijke depositobescherming. > Het rendement is gegarandeerd tot de einddatum. U hebt dus niets te vrezen als de marktrente daalt. > U kunt kasbons zonder enig probleem aan iemand anders doorstorten. > Met een termijnrekening hebt u veel mogelijkheden qua beleggingsduur (een paar maanden tot enkele jaren). Tegen > Als de marktrente stijgt, kunt u daar niet op inspelen. Mocht die stijging u immers doen besluiten om de kasbons vóór de einddatum te verkopen of het Tips > Kies deze formule alleen voor geld dat u zeker tot de einddatum kunt missen. > Wie de platgetreden paden durft te verlaten, kan kasbons en termijnrekeningen vinden die een hoger rendement opleveren dan staatsbons. Uiteraard geniet u dan geen staatswaarborg, maar u zit op safe als u uw deposito's bij een en dezelfde bank beperkt tot het bedrag van de wettelijke depositobescherming. PENSIOENSPAREN U kunt bij een bank of verzekeraar jaarlijks een beperkt bedrag beleggen in een pensioenspaarfonds of in een pensioenspaarverzekering, als appeltje voor de dorst tegen uw pensioen. Voor Behalve het rendement van de belegging zelf is er ook belastingvoordeel : elke storting geeft recht op een belastingvermindering van 30 tot 40 % van het belegde bedrag. Tegen Om fiscale redenen is het aangewezen om niet vóór uw 60e een deel van het kapitaal op te vragen, anders wordt u, behoudens enkele uitzonderingen, veel zwaarder belast dan normaal. 11 Tips De mogelijkheid om de betaalde premies in het kader van het pensioensparen fiscaal af te trekken, zorgt ervoor dat dit sowieso een interessante belegging is, op voorwaarde uiteraard dat u het geld niet nodig hebt voor uw pensioenleeftijd. Kies de formule die het best past bij uw risicoprofiel en bij de tijd die rest tot uw pensioen. Een pensioenspaarfonds als u aanvaardt dat uw kapitaal schommelt en u minstens nog een tiental jaar kunt wachten. In het tegengestelde geval een pensioenspaarverzekering of een gewone levensverzekering met fiscaal voordeel. GELD BELEGGEN MET VERSTAND vast aan de lagere rente. > Er wordt roerende voorheffing ingehouden op de intrestuitkering (momenteel 15 %). > U hebt weinig keuze qua beleggingsduur. Bij de laatst uitgegeven staatsbons ging het om 3, 5 en 8 jaar. Net als bij staatsbons, kasbons en een termijnrekening staat uw geld voor een bepaalde duur vast, en strijkt u een intrestvergoeding op die vooraf werd bepaald en die voor de hele duur onveranderd blijft. De uitgever is echter zelden de bank tot wie u zich wendt. Dat is essentieel want de veiligheid van de belegging hangt dus niet af van de gezonde financiële toestand van de bank, maar van het bedrijf aan wie u geld leent. Voor > U weet vooraf hoeveel kapitaal u op de einddatum in handen zult krijgen. GELD BELEGGEN MET VERSTAND 12 > De intrestvergoeding ligt vast. U zit dus veilig als de marktrente daalt. > Het is mogelijk om uw obligaties vóór de einddatum te verkopen. > Er is veel keuze qua beleggingsduur. Tegen > De laatste jaren moesten de obligaties, vooral die in euro, het qua rendement vaak afleggen tegen kasbons en termijnrekeningen met eenzelfde looptijd. > Als u de obligatie vóór de einddatum verkoopt, is het niet zeker dat u uw inleg volledig zult terugzien. Het gevaar is ook reëel dat u niet makkelijk een koper zult vinden. > Er wordt roerende voorheffing > De wettelijke depositobescherming is alleen heel uitzonderlijk van toepassing, nl. wanneer het om obligaties gaat die door de bank zelf werden uitgegeven en het geen zogenoemde achtergestelde obligaties betreft, d.w.z. waarbij de houder van de obligatie bij het faillissement van de uitgever pas na alle andere schuldeisers op een eventuele terugbetaling mag rekenen. > Als de uitgever van de obligatie in financiële moeilijkheden komt, bestaat de kans dat de intresten niet zullen worden betaald zoals aanvankelijk gepland. In het slechtste geval komt zelfs de terugbetaling van de inleg in gevaar, want het bedrag dat zal worden uitgekeerd, hangt dan af van wat na de vereffening van het bedrijf nog overblijft. > Als de obligatie in een andere munt luidt dan de euro, moet u rekening houden met een mogelijk wisselrisico. Stel dat u een obligatie in Amerikaanse dollar bezit. Op de einddatum krijgt u uw inleg in dollar volledig terug, maar als de dollar ondertussen in waarde is gedaald tegenover de euro, zal de som die u opstrijkt per definitie minder waard zijn dan toen u indertijd op de obligatie inschreef. > Als de rente stijgt, profiteert u daar niet van mee aangezien uw geld tot de einddatum van de obligatie vastzit aan de lagere rente. ingehouden op de intrestuitkering (momenteel 15 %). > Bepaalde banken rekenen bewaarkosten aan om uw obligaties op een effectenrekening in te schrijven en/of kosten wanneer ze intresten uitbetalen. Tips > Koop hoe dan ook alleen obligaties van uitgevers die financieel solide zijn en waar u op korte termijn dus niet meteen een faillissement moet verwachten. De beste indicator daarvoor is de rating van internationaal vermaarde controle-instellingen : beperk u tot obligaties met rating AAA, AA of A bij Standard & Poors of rating Aaa, Aa of A bij Moody's. > Obligaties kiezen van verschillende uitgevers is essentieel om het risico te spreiden. > Als u al diverse obligaties bezit, gaat u beter na of ze voldoende gediversifieerd zijn. U zou per uitgever maximaal 5 % mogen bezitten : zo beperkt u het verlies sterk mocht een uitgever in de problemen komen. Verkoop obligaties als u met een bepaalde uitgever boven dat percentage uitkomt. > Volg de waarde van uw obligaties op en wees op uw hoede wanneer de koers fors is gezakt. Doorgaans wijst dat erop dat de uitgever het moeilijk heeft. Als u op uw twee oren wilt slapen, doet u er in dat geval dan ook goed aan om de obligatie te verkopen, zelfs al lijdt u daarbij verlies. GESTRUCTUREERDE BELEGGINGen Dat is een algemene term voor producten die de jongste jaren als warme broodjes over de toonbank gingen. Bij de bankiers krijgt u dat woord echter veelal niet te horen : zij houden het in de wandeling op de ronkende naam van het product zelf dat ze in dat kader verkopen. Het gaat om een bont allegaartje van beleggingen met een vaste einddatum – bankfondsen, verzekeringsfondsen en zogenoemde notes (schuldpapieren vergelijkbaar met obligaties) – met één gemeenschappelijk kenmerk : het rendement hangt vaak af van de evolutie van een beursindex of van een aandelenkorf. Voor > Op een paar producten zonder kapitaalbescherming na is er geen risico voor uw inleg als u de belegging tot de einddatum houdt. 13 GELD BELEGGEN MET VERSTAND OBLIGATIES dan met een risicoloze belegging. Tegen > U weet vooraf niet hoeveel de GELD BELEGGEN MET VERSTAND 14 formule uiteindelijk zal opbrengen. Vaak is de kans groot dat het niets of heel weinig zal zijn. > Als u de belegging vóór de einddatum verkoopt, is het niet zeker dat u uw inleg volledig zult terugzien. > Er is veelal risico verbonden aan de uitgever. Dat risico is al bij al vrij klein zolang de belegging bestaat uit deelbewijzen van een bankfonds, want dan is het geld over verschillende uitgevers gespreid. Dat ligt anders met “notes” want dan is er slechts één enkele uitgever, en als die in moeilijkheden geraakt, kan de terugbetaling in het gedrang komen. En met verzekeringsfondsen stellen wij geregeld vast dat de verzekeraars alles in één enkele “note” beleggen, met alle risico's van dien ... In het najaar van 2008 is duidelijk gebleken hoe groot het risico is, toen de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in moeilijkheden kwam : die moest immers ook in ons land instaan voor de terugbetaling van heel wat gestructureerde producten. > Het zijn ingewikkelde producten. Tips > Laat u niet inpalmen door de verkoopspraat van de bankier. Zorg dat u precies weet waarin u belegt en wat u mag verwachten : gaat het om bankfondsen, verzekeringsfondsen of “notes”? is de inleg beschermd? wordt een minimumrendement gegarandeerd, en zo ja is dat alleen voor de eerste jaren of voor de hele duur van de belegging ? enz. BELEGGINGSFONDSEN Een fonds is in zekere zin een enorme portefeuille die toebehoort aan een grote groep van beleggers die hun geld aan een gemeenschappelijke spaarpot hebben toevertrouwd om het op een specifieke manier te beleggen (in aandelen, obligaties enz.). Dat geld wordt beheerd door een team van specialisten. Het totale vermogen van het fonds wordt in deelbewijzen opgesplitst, en het zijn die welke u als particuliere belegger koopt. U kunt op elk ogenblik deelbewijzen kopen van een bankfonds. De term "fonds" is een vlag die qua risico diverse ladingen dekt. Aan het ene fonds hangt heel veel risico vast, aan het andere bijna geen. Bij verzekeringsfondsen (levensverzekeringen van “tak 23” gaat het in se om dezelfde beleggingsfilosofie, maar er zijn verschillen qua juridisch statuut, qua kosten (vaak vrij hoog) en qua soepelheid (minimuminleg vereist). Voor > Het rendement kan op langere termijn hoger liggen dan met een risicoloze belegging. > U kunt met een beperkte inleg meeprofiteren van de diversificatie die de fondsbeheerders uitstippelen. > U kunt in aandelen of obligaties beleggen zonder dat u over een groot kapitaal moet beschikken. Tegen > Er is sowieso enig risico verbonden aan zo'n belegging : er is geen garantie voor uw inleg en evenmin qua rendement, alles hangt af van de beleggingsportefeuille die werd samengesteld en van wat de fondsbeheerders ermee doen. > Er zijn kosten bij de instap, voor het beheer en soms bij de uitstap. € > Het is sowieso nodig om regelmatig op te volgen hoe de waarde van het fonds evolueert. Tips > Met gemengde fondsen kunt u op een aardig rendement mikken, zonder buitensporig veel risico's te nemen. U combineert immers het hogere potentieel aan rendement dat typisch is voor aandelen op lange termijn, met de comfortabele zekerheid die obligaties bieden wanneer het slecht gaat op de beurs. Binnen de gemengde fondsen zijn er drie subcategorieën, elk met een andere risicograad, van laag naar hoog : defensief (veel obligaties, weinig aandelen), neutraal (fiftyfifty) of dynamisch (veel aandelen). > Besteed aan deze formule alleen spaargeld dat u voor ten minste 8 of 10 jaar kunt missen en waarmee u bereid bent om enig risico te lopen. Hoe méér risico de fondsbeheerders nemen, hoe langer de beleggingshorizon die u zich moet vooropstellen. GULDEN REGEL : beleg niet al uw geld in dezelfde beleggingsvorm. Zorg voor voldoende spreiding en hou niet alleen rekening met rente maar ook met risico. 15 GELD BELEGGEN MET VERSTAND > Het rendement kan hoger liggen SPAARVERZEKERING Tegen > Geregeld geld bijstorten of afhalen mag in theorie dan al mogelijk zijn, door de kosten is dat niet interessant. Er worden bij elke storting instapkosten aangerekend (veelal tussen 1 en 3 %). Als u de eerste jaren geld opneemt, zijn er uitstapkosten en de eerste 8 jaar kan er in principe ook nog eens roerende voorheffing op de intrestvergoeding worden ingehouden. > U kunt de roerende voorheffing in principe pas vermijden als de belegging ten minste 8 jaar heeft gelopen. > De toekenning van een eventuele bonus is niet doorzichtig. > U weet vooraf niet hoeveel de formule uiteindelijk zal opbrengen. Tips Voor > Er is geen risico voor uw inleg (na aftrek van de kosten weliswaar). > De rente is gegarandeerd (doorgaans voor 8 jaar). > De intresten zijn belastingvrij na de eerste 8 jaar. > Het rendement kan op langere termijn hoger liggen dan met een risicoloze belegging. > U kunt het geld op elk ogenblik opvragen. > Als u een minimum aan zekerheid wilt over het rendement, is een spaarverzekering met een gegarandeerde rente te verkiezen. Met een spaarverzekering met een gegarandeerde rente van (bijna) 0 % kan het rendement van jaar tot jaar fors schommelen (en kan een bepaald jaar zelfs 0 % zijn), maar in ruil mag u dan op lange termijn tippen op een hoger rendement. > Kies een spaarverzekering altijd alleen voor geld dat u voor ten minste 8 jaar kunt missen. Louter om fiscale redenen belegt u trouwens bij voorkeur voor ten minste 8 jaar. Het rendement van aandelen spruit voort uit de dividenden die regelmatig worden uitbetaald en uit de evolutie van de beurskoers van de aandelen zelf. Op lange termijn beleggen in aandelen met een goede spreiding blijkt doorgaans rendabeler dan beleggingen tegen een vaste rente, maar met een aanzienlijk risico op waardeschommelingen. Om de risico’s te beperken (zie ook verder), mag de belegging in aandelen slecht een gedeelte bedragen van uw totale portefeuille en moet u daarnaast ook beleggen in andere financiële producten met een lager risico. Voor > U kunt een hoger rendement halen dan met andere financiële producten, op voorwaarde dat u diversifieert. > Daartoe moet u rekening houden met twee basisprincipes : in de eerste plaats moet u aandelen kopen van verschillende ondernemingen die actief zijn in diverse sectoren en in verschillende geografische zones ; in de tweede plaats moet u kiezen voor goedkope aandelen of tenminste correct gewaardeerde aandelen. Tegen > Beleggen in aandelen is een risico en het rendement is nooit gegarandeerd. Kortom, “op de beurs spelen” kan in het slechtste geval leiden tot het volledig verlies van uw kapitaal. > Om voldoende te kunnen diversifiëren moet u bovendien een groot aantal aandelen hebben en moet u dus aanzienlijke bedragen investeren. Een andere mogelijkheid, met een beperkter risico, is te beleggen in een aandelenfonds, in combinatie met enkele individuele aandelen. > De beurs moet ook regelmatig opgevolgd worden. Anders gezegd, men moet zich op de hoogte houden van de financiële gezondheid van de bedrijven waarin men belegt en van de markttendenzen, de voorziene dividenden, enz. Dat vergt uiteraard tijd en middelen. Tips > Aandelen zijn interessant voor een belegging op lange termijn. Financiële experts zijn het eens dat beleggen op de beurs in dat geval de beste optie is. Hoe langer de termijn, hoe hoger het mogelijke rendement. Beleg dus alleen geld dat u 8 tot 15 jaar en langer kunt missen. > Beleggen op de beurs vergt geduld. Mikken op een snelle en grote winst is een vergissing. Het verliesrisico is reëel. > Het is niet aanbevolen om aandelen te kopen of te verkopen op een moment van euforie of van paniek op de beurs. 17 GELD BELEGGEN MET VERSTAND GELD BELEGGEN MET VERSTAND 16 Er zijn momenteel twee formules : > Een spaarverzekering met een gegarandeerde rente. U weet dan vooraf hoeveel uw inleg ten minste zal opbrengen, maar het kan best dat de verzekeraar daar nog een bonus aan toevoegt, zonder enige garantie weliswaar. > Een spaarverzekering met een gegarandeerde rente van (bijna) 0 %. Dan weet u alleen zeker dat u uw inleg – weliswaar na aftrek van de kosten die erop werden ingehouden volledig zult terugzien en als er eenmaal intresten werden toegekend, vallen die onder dezelfde bescherming. Maar hoeveel het geld uiteindelijk zal opbrengen, is een vraagteken. U kunt op elk ogenblik een spaarverzekering openen. AANDELEN Sparen voor de aankoop van een woning GELD BELEGGEN MET VERSTAND 18 David en Sandra zijn pas getrouwd. Ze huren een appartementje en hopen binnen 5 jaar, of zelfs al iets vroeger, een woning te kopen. Sinds enkele jaren kunnen ze geregeld een deel van hun loon opzijzetten. Zo hopen ze later minder te moeten lenen voor hun hypotheeklening. Momenteel hebben ze al een kapitaal van € 30 000, dat op een spaarrekening staat. David kent wel iets af van de beurs en vraagt zich af of hij niet beter een deel van dat kapitaal zou beleggen om zo een hogere opbrengst te hebben. In feite is dat niet het geval. De waarde van de Belgische beursaandelen is van 2003 tot 2007 meer dan verdubbeld, maar is sedertdien sterk gedaald. Op korte termijn is de beurs dus te riskant. De recente evolutie van de beurskoersen heeft dat eens te meer aangetoond. Beleggingen die voor een aantal jaren vaststaan (kasbons, verzekeringsbons of staatsbons, termijnrekeningen, obligaties of gestructureerde beleggingen) zijn evenmin geschikt, want David en Sandra weten niet precies wanneer ze een woning zullen kopen. Concreet moet dit koppel de steven wenden naar een spaarrekening, op voorwaarde dat ze een Beste Koop kiezen, en niet een spaarrekening bij een grote bank. Meer info op www.test-aankoop.be en www.test-aankoop.be/invest. Sparen voor zijn pensioen Albert en Monique zijn de vijftig voorbij. Hun huis is afbetaald en ze hebben geen kinderen meer ten laste. Ze beschikken over een comfortabel inkomen en een mooie spaarpot van € 50 000. Maar ze weten ook dat ze het met veel minder zullen moeten rooien zodra ze met pensioen zijn. Ze hebben beslist om daarop te anticiperen en willen een deel van hun inkomen sparen voor hun oude dag. Ze hebben nog een vijftiental jaar te gaan tot aan de pensioenleeftijd, of misschien iets minder als ze zouden beslissen om vroeger te stoppen met werken. Ze gaan ervan uit dat ze elke maand ongeveer € 500 moeten opzijleggen om ook na hun pensionering comfortabel te leven. En ze willen met hun spaarcenten geen risico nemen. Voor regelmatige stortingen lijkt een spaarverzekering zonder gegarandeerd minimumrendement de meest geschikte beleggingsformule, omdat ze het geld van de belegging nog lang niet nodig hebben (pas over 15 jaar) en het koppel, dat al over een stevige spaarcent beschikt, het zich kan veroorloven om enige onzekerheid over het rendement in te bouwen. Maar alvorens die stap te zetten, moet het paar nagaan of het wel alle mogelijkheden op belastingvermindering heeft opgebruikt die de staat in petto heeft voor het pensioensparen en het langetermijnsparen. Meer info op www.test-aankoop.be en www.test-aankoop.be/invest. WAAROP LETTEN VOOR U BELEGT ? Voor u zich bindt voor een bepaalde belegging moet u precies weten wat men u voorstelt. Om te weten of de bewuste belegging wel aangepast 19 is aan uw financiële situatie, moet u nagaan welke soort spaarvorm het is, wat de risico’s zijn en welke kosten ermee gepaard gaan. Vraag steeds schriftelijke informatie (jaarrapport, informatiebrochure...). Hap niet toe voor u een antwoord hebt gekregen op de volgende vragen : Wat is de beleggingsvorm en wat zijn de risico’s ? Beantwoordt deze belegging aan mijn behoeften ? Zijn er instap- en/of uitstapkosten? Is er een vaste vervaldag voorzien ? Kan ik op elk moment mijn belegging stopzetten zonder een boete te moeten betalen ? Zijn er beheerskosten verbonden aan de belegging ? Hoe en door wie wordt de belegging beheerd ? Welk rendement mag ik verwachten en over welke termijn ? Hoe wordt de winst of het eventueel verlies fiscaal behandeld ? Hoe staat het met de solvabiliteit van de uitgever ? Als u een antwoord hebt gekregen op al die vragen, hoeft u nog niet toe te happen als u nog twijfels hebt. Aarzel niet om uw omgeving te ondervragen, of uw gewone bankier of een fiscalist, zeker als het om een ongewone beleggingsvorm gaat. GELD BELEGGEN MET VERSTAND 2 ENKELE CONCRETE GEVALLEN “Hallo, ik zit met een prangende vraag.” Sparen voor de studies van de kinderen GELD BELEGGEN MET VERSTAND 20 Serge en Annie zijn veertigers met twee kinderen van 8 en 10 jaar. Het koppel maakt zich zorgen over de financiering van de latere studies van de kinderen. Ze beslissen daarom om nu al wat geld aan de kant te zetten : zowat € 150 per maand. Ze willen met dat geld geen enkel risico nemen. In uiterste nood willen Serge en Annie echter toch aan het geld kunnen. Rekening houdend met de leeftijd van het oudste kind zal het koppel over 8 jaar in zijn spaartegoeden moeten beginnen te putten. Dat is een € beleggingshorizon die voldoende veraf is voor beleggingen die meer opbrengen dan een spaarrekening. Aangezien het koppel eraan denkt om elke maand een bedrag te storten, is het beter om een product te kiezen dat soepele stortingen toelaat. En het moet ook mogelijk zijn om het geld makkelijk af te halen in geval van nood. In dat opzicht lijken kasbons, verzekeringsbons of staatsbons, termijnrekeningen, obligaties in € en gestructureerde beleggingen minder geschikt. Volgens ons is een goede spaarverzekering de aangewezen oplossing. In het geval van Serge en Annie is het beter om voor het rendement op veilig te spelen en te opteren voor een spaarverzekering die een gegarandeerd minimumrendement biedt. Meer info op www.test-aankoop.be en www.test-aankoop.be/invest. UW PERSOONLIJKE KEUZE ? Op onze site www.test-aankoop.be/invest vindt u een rekenmodule om uw persoonlijke beleggingskeuze te maken op basis van korte en eenvoudige vragen. De module houdt rekening met persoonlijke elementen, geeft aan welke belegging voor u geschikt is en welke de Beste Koop is op dat ogenblik. Als u al weet welke belegging u wilt, maar de beste voorwaarden van de markt wilt kennen, dan krijgt u via onze site toegang tot gedetailleerde databanken met nuttige marktinformatie. Uw adviezen over recht en beleggingen zijn waardevol... Beleggingsadvies Beleggen in een fonds? Een aandeel verkopen? Een reclamefolder gezien die een gewaarborgd rendement van 8 % aanprijst? Zou u het geld van een belegging willen innen vóór het einde van de looptijd? Denk aan onze medewerkers vóór u zo’n beslissing neemt: een telefoontje naar onze specialisten brengt klaarheid! Erfenisadvies Bij erfenis en nalatenschap kunnen bepaalde vragen rijzen. Zeker omdat emoties in zulke omstandigheden vaak de bovenhand nemen. Raadpleeg onze specialisten en veeg uw twijfels van de baan. Juridisch advies Als uw rechten op het spel staan, kan de ervaring van onze juristen doorslaggevend zijn. Ingeval van een geschil kunnen onze medewerkers zelfs bemiddelen bij de betrokken personen of instanties. Onze advocaten beantwoorden telefonisch al uw vragen en behandelen elk dossier in alle vertrouwelijkheid. Fiscaal advies Moeilijk te verteren belastingen? Herziening van het kadastraal inkomen? Belastingvermindering geweigerd? Onze belastingspecialisten zullen u zeker kunnen helpen. Ze zijn perfect op de hoogte van de wetgeving en geven u telefonisch antwoord op uw vragen. Discreet en efficiënt. Kredietadvies Hebben we er belang bij om de hypotheeklening af te lossen die we vijf jaar geleden zijn aangegaan? Waar vind ik de voordeligste autofinanciering? Onze experts beantwoorden al uw vragen over elke vorm van krediet. Dankzij een eenvoudig telefoontje heeft het consumenten- of hypothecair krediet geen geheimen meer voor u! Doe zoals onze abonnees en bel onze gespecialiseerde medewerkers! Ontdek er meer over op www.test-aankoop.be/invest In der minne Als u een geschil hebt met een financiële instelling, moet u hoe dan ook eerst proberen om de zaak in der minne te regelen met de klachtendienst van de betrokken instelling. Nu eens is dat een specifieke afdeling binnen de bank, dan weer meer algemeen de juridische afdeling. Als uw agentschap u de gegevens van de klachtendienst niet bezorgt of als u ze niet op de website van de instelling in kwestie vindt, kunt u een lijst inkijken op de website van de bemiddelingsdienst www.ombfin.be. GELD BELEGGEN MET VERSTAND 22 Uw klacht Formuleer uw geschil per brief, fax of e-mail, want het is belangrijk om over een schriftelijk bewijs te beschikken. Pas als dat niet tot een bevredigend resultaat heeft geleid of als de klachtendienst niet binnen een redelijke termijn heeft gereageerd (ongeveer een maand), mag u zich tot de bemiddelingsdienst wenden. Wanneer een verzoek tot bemiddeling wordt afgewezen, is dat in de praktijk bijna steevast omdat de consument niet eerst bij de klachtendienst van de betrokken instelling had aangeklopt. Jammer van de tijd die ondertussen verloren is gegaan ! De procedure bij de bemiddelingsdienst is gratis voor particulieren en verloopt volledig schriftelijk. Het is van groot belang dat u de bemiddelingsdienst duidelijk en nauwkeurig inlicht over het ontstaan van het geschil en alle stappen die u al hebt ondernomen. Stuur een kopie op van alle briefwisseling tussen u en de financiële instelling, alsook een kopie van alle stukken die nodig of nuttig kunnen zijn (bv. rekeningafschriften, kredietovereenkomst, aankoopborderellen, de reactie van de klachtendienst van de bank,…). Indien nodig zal men u meer informatie vragen, maar u wint tijd met een stevig dossier. De bemiddelingsdienst neemt dan zelf contact op met de financiële instelling in kwestie voor haar versie van de feiten en eventuele bijkomende documenten. Anders dan vroeger wordt de zaak nu niet meer alleen door de ombudsman behandeld : voortaan moet die overleggen met de vertegenwoordiger van de consumentenbelangen. Als zij het eens zijn, bezorgen ze beide partijen een gemotiveerd advies dat hun gemeenschappelijk standpunt vertolkt. Wanneer de ombudsman en de vertegenwoordiger van de consumentenbelangen evenwel niet op dezelfde golflengte zitten of wanneer het een delicate zaak of een principekwestie betreft, geven ze het dossier in handen van een bemiddelingscollege. Dat college is paritair samengesteld uit vertegenwoordigers van de consumenten en van de financiële sector, die allen financieel of juridisch expert zijn. Het onderzoekt de zaak en brengt gezamenlijk een gemotiveerd advies uit. De behandeling van een dossier kan enkele dagen tot enkele maanden vergen. Uitspraak De uitspraak van de ombudsman en de vertegenwoordiger van de consumenten of van het bemiddelingscollege is niet bindend, het is louter een advies. Maar aangezien het een onpartijdig advies mag worden genoemd en de motivatie moet worden toegelicht, is het beter om het niet zomaar naast u neer te leggen. De meeste financiële instellingen aanvaarden de adviezen, ook wanneer ze in het voordeel van de consument uitvallen. Als u aan het kortste eind trekt of als de bank het verdict van de ombudsdienst niet opvolgt, staat het u volledig vrij om achteraf nog naar de rechtbank te stappen. BEMIDDELINGSDIENST BANKEN-KREDIET-BELEGGINGEN Belliardstraat 15-17, 1040 Brussel tel. 02 545 77 70; fax : 02 545 77 79 e-mail : [email protected] www.ombfin.be 23 GELD BELEGGEN MET VERSTAND 3 PROBLEMEN MET UW BANKIER ?
