Pelgrimsschatten - Hermitage Amsterdam

Pelgrimsschatten
Byzantium–
Jeruzalem
1 oktober 2005 t/m 26 maart
2006
Vanaf 1 oktober 2005 presenteert de Hermitage
Amsterdam een zeer bijzonder deel van de rijke
collectie van de Hermitage in Sint-Petersburg.
De vierde tentoonstelling in de Hermitage toont
bijna 200 unieke kunstwerken, het merendeel
door pelgrims als souvenir ooit meegenomen uit
het Heilige Land. Bijzondere en zeer zeldzame
reliekhouders, ragfijn bewerkte houten kruizen,
unieke
iconen
en
prachtige
christelijke
voorstellingen
op
parelmoer
schelpen.
Ze
illustreren de orthodoxe traditie van de
pelgrimages naar het Heilige Land, vanaf de 4de
eeuw tot aan het begin van de 20ste eeuw.
Elf eeuwen lang, tussen het eind van de 4de eeuw en
1453, was het Byzantijnse rijk het centrum van de
wereld én een brug tussen Oost en West. Het rijk
absorbeerde het beste van andere en eerdere culturen en
vormde zo een unieke cultuur die zijn weerga niet
kende. De stuwende kracht achter de Byzantijnse cultuur
was het christendom. De Romeinse keizer Constantijn
speelde hierbij een belangrijke rol. Vanaf 313 n. Chr.
mochten christenen in zijn rijk hun geloof vrijelijk
praktiseren en in 330 maakte hij Constantinopel tot de
nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk, ook wel ‘Nova
Roma’ genoemd. In diezelfde tijd vond zijn moeder
Helena
het
‘Ware
Kruis’
waaraan
Jezus
Christus
gestorven was op de berg Golgotha. Zij werd gezien als
de eerste pelgrim naar Jeruzalem.
De tentoonstelling toont bijzondere voorwerpen die als
pelgrimssouvenirs gekenmerkt kunnen worden. De hausse
van pelgrimages naar het Heilige Land ontstond aan het
einde van de 4de eeuw. Pelgrimages werden vooral
ondernomen naar de heilige plaatsen waar het leven en
lijden van Jezus, Maria en de apostelen zich had
afgespeeld. Als aandenken aan hun indrukwekkende
ervaringen wilden pelgrims iets meenemen naar huis;
grote
prestigieuze
geschenken,
maar
ook
kleine
voorwerpen voor privé-gebruik. Ook in latere eeuwen
toen het Heilige Land onder islamitische heerschappij
stond,
bleven
pelgrims
komen.
In
de
latere
pelgrimssouvenirs zien we dan ook een vermenging van
christelijke
met
islamitische
iconografie.
De
smeltkroes van culturen leverde een bijzondere complexe
vormentaal op. De Russische orthodoxe tsaren waren
fervente verzamelaars van deze pelgrimsschatten.
Voor deze tentoonstelling leent de Hermitage in SintPetersburg zijn zeldzaamste reliekhouders en iconen uit
aan de Hermitage Amsterdam, waaronder relieken met
fragmenten van het Ware Kruis en persoonlijke geschenken
aan de tsaren.
Voor meer informatie en beeldmateriaal:
HERMITAGE AMSTERDAM
Communicatie, Educatie & Marketing
Noepy Testa, Wieke van Veggel
Postbus 11675
1001 GR Amsterdam
T :
020-530 87 55
F :
020-530 87 50
E :
[email protected]
W: www.hermitage.nl