Project `Studenten op de Zijderoute`

Project ‘Studenten op de Zijderoute’
Tentoonstelling Expeditie Zijderoute in de Hermitage Amsterdam:
Vanaf 1 maart 2014 staan in de Hermitage Amsterdam de lang verdwenen beschavingen langs
de legendarische Zijderoute centraal. Tot en met 5 september 2014 toont de tentoonstelling
Expeditie Zijderoute, schatten uit de Hermitage de zeldzame schoonheid van ruim 250
objecten, zoals muurschilderingen, boeddha’s, kostbaarheden van zijde, zilver, glas, goud,
terracotta, die zijn opgegraven door Russische expedities in de negentiende en twintigste
eeuw. De bezoeker reist in de voetsporen van de ontdekkers, die de wegen in kaart brachten
van de koningen en kooplieden in de vroege middeleeuwen, tot aan de eerste boeddhistische
monniken van voor onze jaartelling.
Reeds voor onze jaartelling werd er handel gedreven langs vele landwegen van China tot aan
de Middellandse Zee over een afstand van 7000 kilometer. Deze wegen samen worden de
Zijderoute worden genoemd. Grote handelsnetwerken veroorzaakten ongekende culturele
uitwisseling langs deze routes. De Zijderoute doorkruiste onherbergzame en goeddeels lege
gebieden in Centraal-Azië: uitgestrekte woestijnen en onbegaanbare hooggebergtes. Het
verbond grote beschavingen als India, Perzië, China en het Romeinse Rijk. De vruchtbare
oases in dit enorme gebied en hun koninkrijken speelden een belangrijke rol als welkome
tussenstop en marktplaats.
De ruim 250 kostbaarheden in de tentoonstelling komen uit dertien opgravingssites van
verschillende rijken op de Zijderoute. De objecten, waaronder de monumentale
muurschilderingen, die overal op de route zijn opgegraven getuigen van een ongekende
uitwisseling van goederen en ideeën. Het boeddhisme was zo’n fenomeen dat zich via deze
routes verspreidde, door monniken vanuit India richting China. De Islamitische materiele
cultuur verspreide zich eeuwen later vanuit het westen langs de wegen van de Zijderoute naar
het oosten en verving het boeddhisme grotendeels. Maar ook het christendom en het
jodendom hebben zich via de Zijderoute verspreid.
Handel werd overal langs de zijderoute intensief bedreven. Karavanen van soms wel duizend
kamelen, paarden, ossen en ezels trokken langs de Zijderoute, van oost naar west, van noord
naar zuid en weer terug. Zijde was een van de eerste producten die verhandeld werden en
enige tijd zelfs betaalmiddel. Maar het was lang niet de enige handelswaar. Behalve zijde
kwamen vanuit China lakwerk, keramiek en porselein. Vanuit het westen (Middellandse
Zeegebied) werden onder andere glas en textiel verhandeld. Vanuit het noorden (Siberië)
kwamen bont en pelsdieren, terwijl vanuit het Zuiden (India, Zuidoost-Azië) topaas, smaragd,
jade, parfums, henna en exotische dieren werden aangevoerd. Vanuit Centraal-Azië zelf,
bijvoorbeeld uit het verdwenen koninkrijk Sogdië, werd exquise bewerkt zilver verhandeld.
Pas aan het eind van de negentiende eeuw werden de gebieden langs de Zijderoute herontdekt.
In de 17e, 18e en 19e eeuw werd er tussen India, Rusland en Centraal Azië wel intensief
handel gedreven. Hun handel was gelinkt aan zeehandel in Iran en Turkije. Rusland, GrootBrittannië, Duitsland en Japan organiseerden de eerste expedities. Tientallen expedities van
Russische archeologen en hun teams trokken naar Mongolië, Noordwest-China en de
Centraal-Azië. Op talrijke vindplaatsen legden zij schatten bloot, daterend van ver voor
Christus tot in de middeleeuwen. Veel van de vondsten zijn destijds terechtgekomen in de
Hermitage in St.Petersburg, waren zij representatief voor de veel-volkenstaat Sovjet-Unie.
Omschrijving project ‘Studenten op de Zijderoute’:
Tijdens de Zijderoute tentoonstelling wil de Hermitage Amsterdam met unieke projecten op
zoek gaan naar de Zijderoute van toen en nu. ‘Studenten op de Zijderoute’ is één van deze
projecten. Studenten archeologie en areastudies van de Universiteit Leiden zullen binnen dit
project onderzoek doen naar de collectie van de Hermitage Amsterdam en St. Petersburg en
afreizen naar een aantal gebieden langs de Zijderoute. Door middel van specifieke
onderzoeksvragen zal de Zijderoute van toen en nu bloot gelegd worden. Er wordt een
duidelijke relatie gelegd met de tentoonstelling van de Hermitage Amsterdam. De focus zal
daarom liggen op reizen en de culturele uitwisseling langs de Zijderoute. De studenten zullen
regelmatig verslag doen van hun reis middels web- en videoblogs, die in de tentoonstelling en
online worden getoond. De studenten moeten dit zelfstandig kunnen bewerkstelligen.
Studenten archeologie:
De studiereis omvat een stage voor archeologie studenten. Zij zullen onderzoek doen naar de
collectie in de Hermitage Amsterdam en St. Petersburg. Daarnaast doen de studenten
onderzoek naar objecten in Centraal Azië door een idee te krijgen van een opgraving, dan wel
in lokale musea. Naast het eindverslag/scriptie geven zij antwoord op vragen als:
- Wat wordt er in Centraal-Azië opgegraven dat de vroegere handel en de culturele
uitwisseling langs de Zijderoute bewijst?
- Wat is er in lokale musea en collecties nog te zien met betrekking tot de Zijderoute?
o Welke materiaalgroepen duiden op uitwisseling en waarom?
o Welk type uitwisseling wordt door de objecten gedemonstreerd (economisch,
sociaal-cultureel, politiek)?
o Welke connecties demonstreren de objecten als belangrijke of minder
belangrijker connecties?
- Waar wordt momenteel onderzoek gedaan en door wie?
- Hoe verhouden deze musea zich tot de Hermitage in St. Petersburg en Amsterdam?
Studenten areastudies:
De reis omvat een stage voor studenten areastudies, die onderzoek doen naar de collectie in de
Hermitage Amsterdam en St. Petersburg en drie weken onderzoek doen in Centraal Azië.
Naast het eindverslag/scriptie geven zij antwoord op vragen zoals:
- Wat wordt er tegenwoordig verhandeld in het huidige gebied van de Zijderoute?
- Welk bewijs van huidige culturele uitwisseling treffen we aan?
- Welke rol spelen Nederlandse bedrijven in Centraal-Azië wat betreft de handel en wat
zijn de toekomstverwachtingen?
- Verschilt het Nederlandse beeld van de Zijderoute met het beeld van de Zijderoute in
Centraal Azië?
- Hoe leeft men nu langs de Zijderoute?
Periode:
-
27 februari 2014: start van het project met aankondiging tijdens de persconferentie van
de tentoonstelling Expeditie Zijderoute.
1 maart tot half april: verschillende publicitaire momenten in voorbereiding van de
studiereis en onderzoeksweek in Amsterdam
16/17/18 mei: spreken/presenteren op symposium
Veldwerk:
o
Vanaf de opening tot juni
o
Archeologie bachelor: Half april of begin mei: 1 maand, oftewel 18
werkdagen: onderzoeksweek in St. Petersburg en stage verblijf in Centraal-Azië
o
Optioneel: eind mei/begin juni: meehelpen met opgravingen
Vergoedingen*:
-
Tickets naar St. Petersburg
Tickets naar Centraal Azië
Filmapparatuur
Dit geldt alleen voor studenten archeologie: *mogelijkheid tot aanvragen van studiebeurs bij
Faculteit der Archeologie van maximaal €400,-. Meer informatie hierover bij de stage
coördinatoren van archeologie.
Resultaat:
-
Inhoudelijk: stage opdracht/verslag
Publicitair: live verslag door middel van video- en weblogs en andere media
Tentoonstelling: het onderzoek is tijdens de tentoonstelling door de bezoeker te
volgen. Een kabinet wordt speciaal voor dit project ingericht. Hier worden in ieder
geval de video- en weblogs getoond vanaf 27 februari tot en met het einde van de
tentoonstelling (september 2014).
Aanmeldformulier stage Zijderoute
‘Studenten op de Zijderoute’
Voor Bachelor en Master studenten archeologie en areastudies
Vul de gegevens uitsluitend in de rechterkolom in.
Aanmelden tot 31 januari. Verzend dit formulier en alle onderstaande vragen als attachment
bij een e-mail aan Jip Heijmerink: [email protected]. Bij goede ontvangst van je
aanmelding, krijg je zo spoedig mogelijk een ontvangstbevestiging.
Persoonlijke gegevens
Naam
Voornaam
Roepnaam
Geslacht
Geboorteplaats
Geboortedatum
Correspondentieadres
Email adres
Mobiel tel. Nummer
Naam en tel. nummer voor noodgevallen
Gegevens over de opleiding:
Onderwijsinstelling
Studentnummer
Opleiding
Jaar van aanvang
Verwacht tijdstip afstuderen
Gekozen specialisatie, minor, keuzevakken etc.
Ben je vijf weken beschikbaar tussen begin april en
halverwege mei en/of eind mei/juni?
Ben je de gehele dag beschikbaar op 27
februari?
Motivatie:
Geef op een zo’n origineel mogelijke manier je motivatie om mee te doen aan dit project in
een videoverslag van maximaal 3 minuten.
Deze video kun je tegelijkertijd met je aanmeldformulier via wetransfer sturen naar
[email protected]
Beantwoord de volgende vragen (maximaal een half A4tje per vraag):
1. Kun je naast de onderzoeksvragen genoemd in de introductie ook andere
onderzoeksvragen noemen die je graag zou willen onderzoeken in Amsterdam, St.
Petersburg en Centraal Azië?
2. Welke invalshoek kies je?
3. Wat zijn je doelen:
-
Doelen onderzoek in Amsterdam
Doelen onderzoek in St. Petersburg
Doelen onderzoek in Centraal Azië.
4. Hoe ga je deze doelen bereiken?
5. Hoe verwacht je de connectie te leggen tussen de tentoonstelling in de Hermitage
Amsterdam en het onderzoek in St. Petersburg en Centraal Azië?
6. Hoe en hoe vaak ga je een (video/web) verslag uitbrengen?
7. Hoe denk jij de bezoekers van de Hermitage bij jouw onderzoek te betrekken?