Gebeurtenissen

Frits J. Gosselink
Juni 2009
[email protected]
Kroniek van het vakgebied
Organisatieadvisering / Organisatiekunde
in
jaartallen
1900 tot ~1965
NB
Voorlopige opsomming
Niet gecorrigeerd op taal- en stijlfouten
Correcties en aanvullingen worden gaarne ingewacht
2
1893 Frederick W. Taylor, ‘Father of Scientific Management’, vestigt zich als
zelfstandig ‘consulting engineer for management’ in de Verenigde Staten van
Amerika (Philadelphia).
1903 Taylor publiceert de paper ‘Shop Management’, gepresenteerd op een
bijeenkomst van de American Society of Mechanical Engineers. In 1909 verschijnt
in Nederland de publicatie ‘Over Arbeidspraestatie en Loonregeling’ met als sub-titel:
“Het Taylor Beheersysteem” (auteur is H.J. Hendrikse, Opzichter 1e klas van het
Stoomwezen); de publicatie is een vertaling van Taylor’s ‘Shop Management’.
1908 Instelling van de leerstoel Bedrijfsleer en het Boekhouden aan de TU Delft.
De accountant J.G.Ch. Volmer (1865-1935) wordt als buitengewoon hoogleraar op
deze leerstoel benoemd. Op 6 januari 1909 aanvaardt Volmer deze benoeming met het
uitspreken van de oratie ‘Iets over Zakenwijsheid’. Zijn colleges werden onder
anderen door de latere pioniers van het Nederlandse organisatieadvieswezen ir. E.
Hijmans en ir. V.W. van Gogh gevolgd. Het vakgebied wordt aan de TU Delft
gedoceerd door opvolgers van Volmer, onder andere door J. Goudriaan, J.L. Mey, P.
Malotaux, J. in ’t Veld, H.J.M. Lombaers.
1910 De ‘Interstate Commerce Commission of the House of Representatives’ in
Washington onderzoekt de verhogingen van de vrachtprijzen van de de Amerikaanse
spoorwegen. De efficiency resultaten van toepassing van het ‘Taylor systeem’ in de
organisatie van de Amerikaanse spoorwegen zou een verhoging van de vrachtprijzen
teniet kunnen doen. In dit onderzoek werd door Taylor c.s. de term Scientific
Management als aanduiding van het ‘Taylor systeem’ geïntroduceerd.
1911 Verschijnen van de publicatie ‘The Principles of Scientific Management’ van
F.W. Taylor (deze publicatie omvat de delen ‘Shop Management’, ‘The Principles of
Scientific Management’ en ‘Testimony Before the Special House Committee’”.
1913 Oprichting van de Nederlandsche Handels-Hoogeschool (NHHS) te
Rotterdam. Het vakgebied ‘organisatie en management’ wordt vanaf de oprichting
aan de NHHS achtereenvolgend gedoceerd door o.a. de hoogleraren J.G.Ch. Volmer,
J. Goudriaan, T.J. Bezemer, P.G.M. Hesseling, R.H. Bredero, A.R.T. Williams, W.
Vrakking en J. Paauwe.
1917 Oprichting van de Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs (ONRI)
1918 Oprichting van het Centraal Zielkundig Beroepskantoor, gericht op
geschiktheidsonderzoek en beroepskeuze-advisering (motto: ‘de juiste man op de
juiste plaats’). Initiatiefnemer is de pater-jezuït en taalgeleerde Jacques van Ginneken,
in samenwerking met de R.K. vakverenigingen.
1919 Verschijnen van het proefschrift ‘Het Taylor-stelsel’ van A.H. Colijn (zoon
van de latere minister-president H. Colijn); promotor is prof. J.G.Ch. Volmer.
1920 Oprichting van het Organisatie Advies-Bureau (OAB) door ir. Ernst Hijmans
(1890-1987) en ir. V.W. van Gogh (1890-1978), met ondersteuning van de
Nederlandse Maatschappij van Nijverheid en Handel (het OAB is het eerste
organisatieadviesbureau in Nederland).
3
1920 Oprichting van de Dr. D. Bosstichting, bureau voor school- en beroepskeuzeadviezen (J. Luning Prak en H.J.F.W. Brugmans).
1920 Oprichting van het gemeentelijk adviesbureau voor beroepskeuze door de
gemeente Amsterdam, onder leiding van de hoofdonderwijzer E.J. van Det.
1921 Oprichting van de Faculteit der Handelswetenschappen aan de Gemeente
Universiteit Amsterdam (prof. Th. Limperg Jr (1879-1961)).
1921 Opening door de gemeente Amsterdam van een Psychotechnisch
Laboratorium, waar gemeentepersoneel in aanvulling op de medische keuring
psychologisch wordt getest.
1922 Ir. J.M. Louwerse (1887-1953) vestigt zich als zelfstandig bedrijfsadviseur
(‘Adviesbureau J.M. Louwerse’).
1922 Benoeming van F.J.M.A. Roels als eerste universitaire hoogleraar in de
psychologie aan de rijksuniversiteit Utrecht (het Academisch Statuut had in 1921 de
mogelijkheid geopend van een doctoraalopleiding psychologie).
1923 Ir. J.M. Louwerse associeert zich met het Organisatie Adviesbureau van
Hijmans, Van Gogh (en inmiddels ook Rentenaar).
1923 Het Bezuinigings (Efficiency) Congres, georganiseerd op initiatief van de
Vereniging van Ambtenaren der Gemeente-Financiën). Tijdens dit congres wordt de
basis gelegd voor de oprichting van het Nederlands Instituut voor Efficiency in 1925.
1924 Oprichting Afdeling Technische Economie binnen het Koninklijk Instituut
voor Ingenieurs (KIvI); de in 1904 opgerichte Sociaal Technische Vereniging van
Democratische Ingenieurs en Architecten (STV) gaat op in de Afdeling Technische
Economie.
1924 Oprichting door de gemeente Utrecht van de Utrechtse (vanaf 1934
Nederlandsche) Stichting voor Psychotechniek (directeur: Jhr D.J. van Lennep;
medewerkers J.H. van der Vlist en T. Kuiper).
1925 Oprichting van het NIVE: Nederlands Instituut voor Efficiency; doel:
‘bevordering der volkswelvaart door verbetering van administratie en organisatie’.
1925 Ir. J.M. Louwerse treedt met ir. B.W. Berenschot uit het adviesbureau
Hijmans, Van Gogh, Rentenaar met de oprichting van het Adviesbureau voor
Bedrijfsorganisatie Ir. J.M. Louwerse.
1927 Oprichting Roomsch-Katholieke Handelshoogeschool te Tilburg.
1927 Benoeming van J.E. de Quay tot hoogleraar in de psychotechniek aan de
Roomsch-Katholieke Handelshoogeschool te Tilburg. Van 1933 tot 1947 was De
Quay tevens hoogleraar bedrijfsleer. De Quay (Commissaris van de Koningin van
Noord Brabant van 1946-1959 en minister-president van 1959-1964) is werkzaam
4
geweest als psychotechnicus in het Adviesbureau voor Bedrijfsorganisatie van ir. J.M.
Louwerse en ir. B.W. Berenschot.
1927 Oprichting van het Psychotechnisch Laboratorium aan de Vrije Universiteit
van Amsterdam door J. Waterink. In 1929 wordt Waterink benoemd als hoogleraar in
de paedagogiek, de psychotechniek en de verdere toepassingen van de psychologie
aan de VU.
1929 Oprichting van de Nederlandse vestiging van Bedaux & Co N.V. te
Amsterdam (directeur Ir. A. Strachoff). C. Bedaux (1886-1944) vestigt zich in 1918
als zelfstandig adviseur in de Verenigde Staten (Charles E. Bedaux Company). Na de
Tweede Wereldoorlog wordt de naam gewijzigd in Societé Continentale pour
l’Analyse et la Mésure du Travail v/h Bedaux & Co N.V.
1930 Ir. B.W. Berenschot wordt mede-vennoot van J.M. Louwerse (Bureau
Louwerse/Berenschot).
1930 Oprichting van het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde
(NIPG) te Leiden. Eerste directeur: J.P. Bijl. Hoofd van de afdeling Geestelijke
Gezondheid: J. Koekebakker (psycholoog), na WO II wordt H.A. Hutte (ook
psycholoog) aangetrokken. De afdeling Geestelijke Gezondheid houdt zich vooral
bezig op het terrein van mens, werk en human relations. Onder andere M.G. Ydo
verricht in deze afdeling onderzoek, uitmondend in zijn proefschrift ‘Plezier in het
Werk’ (1947). In 1960 wordt het NIPG ondergebracht bij TNO.
1930 Oprichting van het Adviesbureau voor Commerciëele Bedrijfsorganisatie
(L.C. Vervooren en L. Meertens).
1930 Oprichting van het Psychologisch Instituut Den Haag (J. Luning Prak).
1932 CIOS-congres (Vijfde Internationale Congres voor Wetenschappelijke
Bedrijfsorganisatie te Amsterdam) (Uitvoerend Comité: prof. Th. Limperg Jr., ir.
B.W. Berenschot en ir. V.W. van Gogh).
1932 Benoeming van G. Révèsz tot hoogleraar in de psychologie aan de
Gemeentelijke Universiteit Amsterdam.
1933
-
Van Gogh, Hijmans en Rentenaar gaan ieder zelfstandig verder:
Ir. Ernst Hijmans start met het Raadgevend Ingenieursbureau voor Efficiency
Ir. V.W. van Gogh met het Adviesbureau voor Organisatie en Rationalisatie
J. Rentenaar met het Adviesbureau voor Bedrijfstechniek en Efficiency.
1933 Oprichting van het Raadgevend Kantoor voor Organisatie & Efficiency door
R.W. Starreveld en H. van de Bunt. Na uittreden van Starreveld in 1950, die als
vennoot toetreedt tot het accountantskantoor Klijnveld, Kraayenhof & Co, zet Van de
Bunt onder eigen naam het adviesbureau voort. In 1960 treedt Van de Bunt uit het
adviesbureau. Momenteel (2009) wordt het adviesbureau aangegeven met ‘Van de
Bunt, Adviseurs voor Organisatie en Beleid’.
5
1936 Oprichting van de Studieclub van Efficiency-Ingenieurs (onderafdeling van de
Afdeling Technische Economie van het KIvI); momenteel (2009) onder de naam
Studieclub voor Beleids- en Besturingsvraagstukken.
1936 Oprichting van het Gelders Instituut en Adviserend Efficiencybureau (G.
Ubbink en J.P. Metman). In 1959 sluit het eenmansbedrijf ‘Efficiency Bureau’ van
Peet Metman zich aan bij het Raadgevend Efficiency Bureau van Bosboom &
Hegener.
1938 Ir. B.W. Berenschot (1895-1964) verbreekt de samenwerking met ir. J.
Louwerse en richt het Raadgevend Bureau Ir. B.W. Berenschot (RBB) op. De
“Louwerse’-medewerkers ir. T.J. Bezemer, A.J. Gideonse, R.M.A. Hijmans, E.
Vincent, ir. H. Kamerling, ir. D.J. Houthoff, H.W. Berenschot (neef van B.W.
Berenschot) gaan over naar het RBB.
1938 Oprichting van het Nederlands Instituut van Praktizeerende Psychologen
(N.I.P.P.)
1939 Oprichting van de interne organisatie afdeling bij Unilever. Hoofd wordt ir. A.
Strachoff, afkomstig van Bedaux en Co, N.V.
1940 Oprichting van het Centraal Bureau voor Organisatie en Efficiency (mei/juni
1940), voorloper van de Orde van Organiatiekundigen- en Adviseurs (OOA) en de
Raad van Organisatieadviesbureaus (ROA). Initiatiefnemer is ir. Ernst Hijmans met
medewerking van Berenschot, Van Gogh, Louwerse en Rentenaar).
1941 Het Centraal Bureau voor Organisatie en Efficiency wordt omgedoopt tot
Orde van Organisatie en Efficiency Adviseurs.
1941 Oprichting van het Psychotechnisch Adviesbureau Ir. H.J. Kolkman en L.
Deen. In 1947 voortgezet onder de naam Deen en Bokslag. In 1970 omgezet in
Psychologisch Adviesbureau Deen.
1942 Ir. M.G. Ydo (1913-1981) treedt uit het ‘bureau Louwerse’ en vestigt zich als
zelfstandig organisatieadviseur onder de naam Adviesbureau voor Bedrijfsorganisatie
Ir. M.G. Ydo. Na zijn promotie op het proefschrift Plezier in het werk in 1947 werd
de naam van het bureau veranderd in Dr.Ir.M.G.Ydo Adviesbureau voor
Bedrijfsorganaisatie, in 1972 omgezet in Organisatie-Adviesbureau Ydo B.V.
Momenteel (2009) is het bureau werkzaam onder de naam ‘Ydo organisatieadviseurs’.
1942 C. Hijner (1913-1943) treedt (met F.C.M. Hegener (1909-1955)) uit het
Adviesbureau voor Bedrijfsorganisatie Ir. J.M. Louwerse en vestigt zich als
zelfstandig organisatieadviseur onder de naam Ir. C. Hijner; w.i., Raadgevend
Ingenieur voor Bedrijfsorganisatie.
1943 Oprichting van het Bureau voor Interne Bedrijfsorganisatie (J. van de Kieft).
1944 Ir. P.H. Bosboom (1911-1992) en F.C.M. Hegener vormen na het overlijden
van C. Hijner, de directie van het ‘Raadgevend Efficiency Bureau, v/h Ir. C. Hijner
6
w.i.’. In 1959 wordt het bureau omgedoopt tot N.V. Raadgevend Efficiency Bureau
Bosboom en Hegener. In 1985 ontstaat door fusies het organisatieadviesbureau
KPMG Klynveld Bosboom Hegener, dat in 2002 wordt aangekocht door ATOS
Origin en verder gaat onder de naam ATOS KPMG Consulting; thans (2009) onder de
naam ATOS Consulting.
1944 Oprichting, als ‘werkmaatschappij’ van het Raadgevend Bureau ir. B.W.
Berenschot van het Twentsch Instituut voor Bedrijfspsychologie (TIB) (op initiatief
van ir. B.W. Berenschot). Directeur: J. Huiskamp. Het bureau wordt in 1971
opgeheven. De werkzaamheden van het bureau worden overgenomen door
Berenschot Recrutering & Selectie.
1945 Oprichting van de Stichting van de Arbeid; samenwerkingsverband van de
sociale partners (werkgeversbonden en de ‘erkende’ werknemersbonden);
kernbegrippen zijn: ‘georganiseerd overleg’; ‘harmonie model’; ‘poldermodel’.
1945 Oprichting van het Instituut voor Onderzoek en Voorlichting (I.O.V.) op
initiatief van de Orde van Organisatie- en Efficiency-Adviseurs.
1945 Oprichting van de Stichting voor Arbeidsmeting, later overgegaan in Bureau
Univers onder leiding van R.F. Volz en Lambach. Beiden waren afkomstig van
Bedaux Nederland. Toepassing van de Methods of Time Measurement (MTM) stond
in het bureau centraal. In 1964 wordt het Bureau Univers overgenomen door het
Raadgevend Efficiency Bureau Bosboom & Hegener.
1945 Oprichting van de afdeling Technische Efficiency en Organisatie (TEO)
binnen Philips. Hoofd wordt J.D. Wackwitz, vanaf 1921 in dienst bij Philips, belast
met het behandelen van loonregelingen, tarieven, tijdstudies en daarmee
samenhangende vraagstukken rond de bedrijfsorganisatie, e.e.a. in samenwerking met
A. Strachoff van Bedaux en Co. N.V.
1945 Oprichting van het bureau Hendriks & Monster; adviseurs op het gebied van
kostprijzen en rendementsvraagstukken (afsplitsing uit het RBB). In 1954 wordt het
bureau overgenomen door Klijnveld, Kraayenhof & Co.
1946 Centraal geleide loonpolitiek in de Nederlandse arbeidsverhoudingen
(‘Loonstop 1946’, afgekondigd door de Nederlandse regering) met grote gevolgen
voor het Nederlandse organisatieadvieswezen. Doorbreking van de loonstop werd
namelijk mogelijk wanneer, op grond van onderzoek door een ‘erkend’
organisatieadviesbureau aantoonbare produktiviteitsverhogingen tot stand werden
gebracht in een bedrijf. Centraal in de centraal geleide loonpolitiek staat het College
van Rijksbemiddelaars (voorzitter mr. J.A. Berger).
1946 Oprichting van het Gemeenschappelijk Instituut voor Toegepaste Psychologie
(GITP) te Nijmegen. Doel was het bevorderen van praktische toepassing van de
psychologische richtlijnen en wetenschappelijk verantwoorde psychologische
voorlichting omtrent personen en werkwijzen. J.J.M. van Susante (psycholoog) was in
de beginperiode directeur van het GITP.
7
1946 Oprichting van het Adviesbureau voor Bestuur en Beleid (dr. Joseph L.
Herold) te Maastricht, later voortgezet onder de naam Psychologisch Instituut en
Adviesbureau Dr. Joseph L. Herold B.V., Management Consultants, Adviesbureau
voor: bedrijfsontwikkeling, beroepsoriëntering, individuele en industriële
psychologie.
1946 Oprichting van de stichting Nederlands Opleidings-Instituut voor het
Buitenland (NOIB). In 1971 wordt de opleiding officieel in het wetenschappelijk
onderwijs opgenomen als Nijenrode-Instituut voor Bedrijfskunde. In 1986 werd de
Nijenrode-Hogeschool voor Bedrijfskunde een universiteit (Nyenrode Business
Universiteit).
1947 Lancering door de Amerikaanse regering van een grootschalig programma van
hulpverlening aan het door WOII zwaar getroffen Europa: het Marshall Plan. Via de
‘Technical Assistance’, onderdeel van het Marshall Plan, werd de introductie
bevorderd van Amerikaanse denkbeelden over management en organisatie in Europa.
Bevordering van de productiviteit in bedrijven staat in het Technical Assistancebeleid hoog in het vaandel. In 1950 wordt op initiatief van de Nederlandse overheid
de Contactgroep Opvoering Productiviteit (COP) opgericht, als ‘nationaal
productiviteitscentrum’ en gefinancierd uit de productiviteitsfondsen van het Marshall
Plan.
1947 Oprichting van het Nederlands Instituut voor Personeelsleiding (NIPL), op
initiatief van het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde (NIPG) en de
Fundatie Werkelijk Dienen (directeur van het NIPL wordt J.H. Ruysch van Dugteren).
Het NIPL is de organisatie die verantwoordelijk is voor introductie en regeling van de
Bedrijfskadertraining (BKT) in Nederland. De BKT is in de VS ontwikkeld als
systeem van ‘bazenopleiding’ onder de benaming ‘Training Within Industry’ (TWI).
1947 Oprichting van de Nederlandse Vereniging voor Bedrijfspsychologie.
1947 Verschijnen van het proefschrift ‘Plezier in het Werk’ van ir. M.G. Ydo,
gesponsord door het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde en
verdedigd aan de Technische Hogeschool te Delft.
1947 Oprichting van de adviespraktijk dr. ir. C.L.M. Kerkhoven; in 1961 opgegaan
in het organisatieadviesbureau ‘Dr.Ir.M.G.Ydo Adviesbureau voor
Bedrijfsorganisatie’.
1947 Oprichting van het Raadgevend Ingenieursbureau voor Bedrijfsorganisatie te
Tilburg (H.K. van Ginneken). In 1963 opgegaan in het Raadgevend Bureau Ir. B.W.
Berenschot.
1947 Reorganisatie van de Orde van Organisatie en Efficiency Adviseurs.
Opgericht worden:
Orde van Adviesbureaux voor Bedrijfsorganisatie
Nederlandsche Vereeniging van Organisatie- en Efficiencydeskundigen.
8
1949 Verschijnen van de publicatie ‘Hoofdlijnen der toegepaste Organisatie’
(auteurs zijn ir. Ernst Hijmans en zijn dochter dra. Eva Hijmans). Deze publicatie is
een van de eerste Nederlandstalige handboeken op het gebied van de
organisatiekunde.
1950 Productiviteitsbevordering wordt in toenemende mate een belangrijk politiek
issue in Nederland (Marshall Plan / Technical Assistance / COP / benoeming van een
Minister zonder Portefeuille in het bijzonder belast met de opvoering van de
productiviteit).
1950 Oprichting van de Twentse Stichting voor Personeelsbeleid (J. van Vucht
Tijssen).
1950 Ontstaan van de Sectie voor Bedrijfsorganisatie uit de Afdeling Technische
Economie van het KIvI.
1951 Ir. B.W. Berenschot wordt benoemd tot buitengewoon hoogleraar aan de T.H.
Delft.
1951 Oprichting van de Stichting Research Instituut voor Bedrijfswetenschappen te
Delft, op initiatief van prof. ir. B.W. Berenschot.
1953 Oprichting van de Studiekring voor Groepsarbeid, dat korte tijd daarna wordt
gesplitst in Bureau voor Groeps- en Organisatiepsychologie (E. Goubitz en J. Th.
Bout) en Bureau Adviseurs voor Groeparbeid (BAG) (E. Marx, B. de Waal en I.
Marx-Gutmann). Het BAG wordt in1968 omgedoopt tot ‘Agogisch Instituut,
adviseurs voor organisatie’. In de jaren zeventig wordt de benaming ‘AO, Adviseurs
voor Organisatiewerk’.
1953 Oprichting van de stichting Arbeiders-Efficiency-Adviseurs door de drie
‘erkende’ werknemersorganisaties (NVV, KAB en CNV).
1953 Oprichting van het Adviesbureau voor Bedrijfsorganisatie Dr. D. Horringa.
Horringa was afkomstig van het in 1947, door het Raadgevend Bureau ir. B.W.
Berenschot opgericht Twentsch Instituut voor Bedrijfspsychologie (TIB). In 1968
komt de samenwerking met Co de Koning tot stand (Horringa & De Koning B.V.
organisatie-adviseurs). In 1993 opgegaan in de Boston Consultancy Group (BCG).
1953 Oprichting van de Stichting Nederlands Studiecentrum voor Doelmatige
Bedrijfsleiding, op initiatief van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en
Handel. Doel van de stichting was om door nauwe samenwerking tussen Hoger
Onderwijs en Bedrijfsleven te komen tot de oprichting van een studiecentrum, van
waaruit de ontwikkeling van bedrijfsleiders coördinerend te hand kan worden
genomen (in feite was de stichting gericht op het hogere personeel). Eerste rector van
het Studiecentrum is prof. dr. H.J. van der Schroeff.
1954 Oprichting van het Nederlands Pedagogisch Instituut (NPI) door de Stichting
tot Bevordering der Sociale Paedagogiek. Initiatiefnemer is B.C.J. Lievegoed. In 1955
wordt Lievegoed benoemd tot bijzonder hoogleraar Sociale Paedagogiek aan de
Nederlandsche Economische Hoogeschool te Rotterdam.
9
1954 H. Luijk vestigt zich als zelfstandig directie-adviseur (afkomstig van bureau
Van de Bunt).
1954 Oprichting van het Commercieel- en Bedrijfseconomisch Adviesbureau Drs.
J.L. Wage, later omgezet in het Raadgevend Bureau Wage voor Bedrijfsorganisatie,
Onderzoek en Opleiding b.v.
1956 Oprichting van Bakkenist, Spits & Co, Organisatie Adviseurs
(verzelfstandiging van de door S.C. Bakkenist in 1942 opgerichte organisatieafdeling
van accountantskantoor Preyer en De Haan). Vanaf 1990 onder de naam Bakkenist
Management Consultants. In 1999 wordt ‘Bakkenist’ overgenomen door de
accountantsfirma Deloitte & Touche. De consultancy aktiviteiten zijn ondergebracht
in ‘Deloitte & Touche Bakkenist, Management & ICT Consultants’.
1958 Oprichting van de maatschap Adviesbureau voor Bedrijfsorganisatie (AVB),
onder leiding van dr. J.G. Stridiron met R. van der Torn als medewerker. Het AVB is
een verzelfstandiging vanuit de in 1947 opgerichte organisatie-afdeling van de
Vereenigde Accountantskantoren. In 1971 wordt de naam gewijzigd in Van der Torn
& Buningh, organisatieadviseurs (VdT&B). In 1974 wordt de adviespraktijk van
Dijker en Doornbos opgenomen in VdT&B. In 1993 wordt Van der Torn & Buningh
ondergebracht in Coopers & Lybrand management consultants. In 1998 wordt
Coopers & Lybrand management consultants opgenomen in PriceWaterhouseCoopers
(PwC-consulting). De consulting tak van PwC wordt in 2002 verkocht aan IBM,
waaruit IBM Business Consulting ontstaat.
1958 Oprichting van de Stichting Interacademiale Opleiding Organisatiekunde
(SIOO). Momenteel (2009) onder de naam Sioo, Interuniversitair Centrum voor
Ontwikkeling op het terrein van Organisatie- en Veranderkunde. Eerste rector is
prof.ir H.K. Volbeda, hoogleraar Technische Bedrijfsleer aan de Technische
Hogeschool Delft. Er zijn zeven participerende instellingen van hoger onderwijs: de
vijf economische faculteiten (Nederlandse Economische Hogeschool, Universiteit van
Amsterdam, de Vrije Universiteit, de Katholieke Economische Hogeschool en de
Rijksuniversiteit Groningen) en twee technische hogescholen (Delft en Eindhoven).
1959 S. Hosang vertrekt bij het Raadgevend Efficiency Bureau Bosboom &
Hegener (REB) en richt het Bureau voor Industriële Classificatie op.
1960 N. Krekel, J. van der Woerd en J. Wouterse vertrekken bij het REB en richten
het organisatieadviesbureau Krekel, Van der Woerd, Wouterse op (KWW
management consultants).
1960 Oprichting van de maatschap Volder & Co, Organisatie-adviseurs. Het bureau
werkt nauw samen met de organisatie-afdeling van de Nederlandse Accountants
Maatschap.
1960 H. van de Bunt trekt zich terug uit Van de Bunt & Co, Raadgevend Kantoor
voor Organisatie en Efficiency. Het bureau wordt voortgezet als Van de Bunt & Co,
Organisatie-adviseurs.
10
1962 Oprichting van het Raadgevend Bureau H.L. Zuidema. In de jaren ’80
veranderd in Bureau Zuidema. In 1977 gefuseerd met het in 1964 opgerichte
Raadgevend Bureau Twijnstra en Gudde, met behoud van het label ‘Bureau
Zuidema’. In 1985 vanuit Twijnstra Gudde verzelfstandigd tot Bureau Zuidema bv.
1964 Oprichting van het Raadgevend Bureau Twijnstra en Gudde, Management
Consultants voor de bouwnijverheid, gezondheidszorg, overheidsorganisaties
(afsplitsing vanuit het Raadgevend Bureau Ir. B.W. Berenschot).
1965 Stichting Bedrijfskunde (opgericht door Shell en de Nederlandsche
Economische Hoogeschool), voorloper van de Rotterdam School of Management
(RSM / Faculteit Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam).
Geraadpleegde literatuur
Voor de opstelling van het vakgebied in jaartallen is gebruik gemaakt van literatuur.
Hieronder een (niet volledige) opsomming van deze literatuur.
Hellema, H.J.P. en J.H. Marsman, De Organisatie-Adviseur. Amsterdam: Boom,
1997.
Strien, Pieter J. van en Jacques Dane, Driekwart eeuw Psychotechniek in Nederland.
Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2001.
Diverse web-sites, waaronder www.theconsultancygroup.nl