De chemie van liponzuur Alfa-liponzuur wordt ook

De chemie van liponzuur
Alfa-liponzuur wordt ook thioctinezuur genoemd. Door de chemische structuur (1,2dithiolaan-3-pentaanzuur), met twee zwavelatomen (thiol) heeft het zuur unieke kenmerken.
Deze atomen met hoge energie zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de functies van
liponzuur op drie belangrijke vlakken: als co-enzym, als krachtige antioxidant en als
chelaatvormende stof van mineralen. Het proces voor de synthese door het organisme is nog
niet bekend, maar er is wel al vastgesteld dat het gehalte in het bloed daalt met de leeftijd.
Alle factoren die oxidatiestress teweegbrengen (pathologie, omgeving), leiden tot een gebrek
aan liponzuur.
Dit gebrek leidt tot een daling van het energieniveau. Dit kan worden hersteld door de inname
van liponzuur: daarmee kunt u intenser en langer bewegen. Het liponzuur is tegelijk oplosbaar
in water en in vetten, wat eerder zeldzaam is voor een antioxidant. Het behoudt ook zijn
werking in beide omgevingen.
Liponzuur: een ideaal antioxidant!
Liponzuur wordt in het bijzonder in de rode bloedlichaampjes omgezet in dihydroliponzuur.
Deze reactie is afhankelijk van het NADPH, een actieve vorm van vitamine B3.
Het is vooral het dihydroliponzuur dat de rol van antioxidant speelt, de vrije radicalen
neutraliseert en de oxidatie van onze cellen beperkt.
Liponzuur kan verscheidene variëteiten van vrije radicalen neutraliseren, waaronder enkele
van de meest toxische zoals singletzuurstof, hypochloriet en peroxynitriet.
Deze heel agressieve radicalen spelen een rol in ziekteprocessen zoals aderverkalking,
diabetes en staar.
Dankzij liponzuur kunnen ook veel antioxidanten worden geregenereerd. Zodra een
antioxidant een vrije radicaal heeft geneutraliseerd, verliest het zijn antioxiderende werking
en wordt het soms een pro-oxidant. Het is van essentieel belang dat het kan worden
geregenereerd nadat het werd geoxideerd.
De antioxidanten worden geregenereerd door andere antioxidanten. Nadat vitamine C zijn rol
als antioxidant heeft gespeeld, wordt hij een pro-oxidant. Dit heeft het voordeel dat deze
vitamine makkelijk kan worden verwijderd met de urine.
Bij het neutraliseren van een vrij radicaal of het regenereren van een antioxidant wordt
dihydroliponzuur geoxideerd tot liponzuur.
Het wordt dus niet opnieuw een pro-oxidant die moet worden verwijderd of geregenereerd,
zoals vitamine C, en blijft zijn rol als anti-oxidant spelen. Liponzuur heeft als voordeel dat het
meerdere types antioxidanten regenereert die in het bijzonder van essentieel belang zijn, zoals
vitamine E, glutathion, vitamine C en ubiquinol, de gereduceerde vorm van het co-enzym
Q10 (zie Nutranews van oktober 2000).
Het verlengt het halfleven van vitamine E. Dankzij de toediening ervan verhoogt het gehalte
intracellulair glutathion: niet alleen door het regenereren ervan, maar ook door de synthese
ervan te bevorderen op basis van cysteïne.
Dit is vooral interessant bij individuen met immunosuppressie (aids, overspanning bij
topsporters) die een laag gehalte lymfocytair glutathion hebben.
De toediening van liponzuur helpt het glutathiongehalte tot een normaal niveau terug te
brengen (stijging van 30 tot 70 % van het liponzuurgehalte) bij individuen met een tekort en
helpt om het niveau van lipoperoxidatie te laten dalen.
Het DNA dat onze genen vormt, wordt door de vrije radicalen beschadigd. Het organisme
heeft enzymesystemen ontwikkeld om het te herstellen en te verwijderen wanneer het
geoxideerd is. Het geoxideerde DNA bevindt zich als geoxideerde basen in de urine.
Niet alleen beschermt liponzuur het DNA tegen vrije radicalen, het helpt ook het geoxideerde
DNA te herstellen. Dit maakt het bijzonder doeltreffend in de preventie van de afbraak van
het genoom dat verantwoordelijk is voor veroudering en kanker.
Het liponzuur speelt, net als vitamine C, een chelaatvormende rol ten opzichte van de
overgangsmetalen zoals ijzer en koper, en zware metalen zoals arseen, cadmium, lood en
kwik.
Bij een teveel aan ijzer of koper vormt het een complex met het ijzer en het koper en
voorkomt het dat het de vitamine C en andere antioxidanten oxideert.
Door zich te binden aan deze toxische metalen vergemakkelijkt het de uitscheiding ervan en
vermindert het de absorptie. Het verhindert ook de intoxicatie van het organisme door deze
gevaarlijke metalen.
Het is dus aanbevolen om extra liponzuur toe te dienen bij een teveel aan ijzer of koper of bij
een contaminatie met zware metalen. Op het niveau van de rode bloedlichaampjes beperkt
zijn vermogen voor chelaatvorming de productie van waterstofperoxide.
Liponzuur, een glycatieremmer
Glycatie is een belangrijke factor bij de celveroudering (zie Nutranews van september 2000).
Ook hier speelt liponzuur een belangrijke rol in het beperken van de schade aan de eiwitten
door een teveel aan suiker. Met de antiglycatie- en antioxiderende werking van het liponzuur
kan de residuele schade worden hersteld door een goede werking van de enzymen.
Liponzuur en de behandeling van aderverkalking
Aderverkalking is een langzaam proces waarbij er zich plaque vormt in de aders waardoor die
geleidelijk verstopt raken. Dit plaque ontstaat wanneer meerdere biologisch verzwakkende
parameters tegelijk optreden: een teveel aan cholesterol, een aanzienlijke oxidatiestress, een
ontsteking...
Bij diermodellen heeft liponzuur een beschermende werking gehad tegen aderverkalking.
Bij dieren die een voeding kregen die leidde tot een vroegtijdige aderverkalking, kon het
optreden van letsels in verband met aderverkalking door de inname van liponzuur met 75 %
worden beperkt ten opzichte van de dieren die geen liponzuur kregen.
Bij hypercholesterolemie verminderde de toediening van liponzuur het totale gehalte van
cholesterol tot 40 % en dat van LDL-cholesterol tot 42 % bij konijnen die een voeding kregen
die rijk was aan cholesterol.
De toediening van liponzuur zorgde voor een hoger niveau van zuurstof in het hart, de aorta
en de lever.
In Japan kregen twee groepen een voeding die aderverkalking bevorderde: een van de twee
groepen nam liponzuur, de andere een placebo. De groep die liponzuur kreeg, had 75 %
minder aderverkalkingsletsels dan de placebogroep.
Liponzuur, een goedgekeurde behandeling bij diabetes en de complicaties ervan
Diabetes is een ziekte die gekenmerkt wordt door een hyperglykemie bij een nuchtere maag
(teveel suiker in het bloed).
Diabetes type I (15 % van de diabetici) houdt verband met een onvoldoende productie van
insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel verlaagt. Dit leidt tot beschadiging van de
bèta-cellen in de pancreas die de insuline produceren.
Diabetes type II (85 % van de diabetici) houdt verband met insulineresistentie: de insuline,
waarvan er soms te veel wordt geproduceerd, is niet meer doeltreffend op de perifere weefsels
en laat het suikergehalte in het bloed niet meer doeltreffend dalen. Dit soort diabetes houdt
vaak verband met de leeftijd, zwaarlijvigheid en hypercholesterolemie. Diabetes is
verantwoordelijk voor macrovasculaire pathologieën zoals bloeddrukverhoging en
aderontsteking, en microvasculaire pathologieën zoals nierinsufficiëntie, diabetische
neuropathie, staar... In Duitsland wordt liponzuur al 35 jaar met succes gebruikt bij de
behandeling van diabetes. De toediening van liponzuur verhoogt het transport van glucose
door de dragers ervan te stimuleren (GLUT-1 en GLUT-4). Deze activiteit houdt geen
verband met insuline.
De toediening van liponzuur (300 tot 600 mg per dag) verlaagt aanzienlijk het gehalte van
glucose, pyruvaat, sorbitol en acetoacetaat in het bloed door het gehalte glycogeen in de
spieren en de lever te verhogen.
De inname van 600 mg liponzuur per dag gedurende 4 weken zorgt ervoor dat glucose 30 %
beter wordt opgenomen.
Tegelijk leidt het tot een beter gebruik van glucose door de spieren, vermindert het de
verwijdering van glucose in de lever en de toevoer van gluciden in de vetcellen, wat de
gewichtstoename beperkt.
Door een beter transport van glucose in de spieren verhoogt de energieproductie (verhoging
van de stofwisseling en de productie van ATP) in de spierweefsels, herstellen de spieren zich
beter en verhoogt de duur van de beweging.
De toediening op lange termijn van liponzuur (600 tot 800 mg per dag) kan de diabetische
neuropathie verbeteren door de groei van zenuwvezels te stimuleren.
Uit de vakliteratuur blijkt dat liponzuur leidt tot een dosisafhankelijke stijging van neurieten.
Dit wordt toegeschreven aan de verbetering van de membraanfluïditeit van de neuronen, een
betere zuurstofverzadiging van het neuron en een besparing van de vitamine C waarvan het
transport door de ziekte wordt aangetast.
Vitamine C en glucose gebruiken immers dezelfde dragers om naar de weefsels te gaan en een
teveel van glucose verhindert door concurrentie dat vitamine C in de cel geraakt. Dit leidt tot
een gebrek aan vitamine C in de cellen. Door andere dragers te gebruiken kan liponzuur
vitamine C regenereren en een tekort in de cellen vermijden. Hyperglykemie verhoogt het
gehalte van het plasmaceruloplasmine bij patiënten met diabetesneuropathieën ten opzichte
van individuen met een goede gezondheid.
De toediening van liponzuur vermindert aanzienlijk dit abnormaal hoge gehalte
ceruloplasmine bij diabetespatiënten. Deze verbetering houdt verband met een vermindering
van lipoperoxydatie.
Tijdens een congres over diabetesneuropathie meldden vele onderzoekers de resultaten van
verschillende klinische proeven die aantoonden dat liponzuur de effecten van diabetes op de
ogen, de zenuwen en het hart kunnen omkeren.
Op het congres werd geconcludeerd dat liponzuur hét uitgelezen agens is om
diabetescomplicaties zoals neuropathie, cardiomyopathie en retinopathie te voorkomen.
Staar is een degeneratie van de ooglens. Het wordt veroorzaakt door ultraviolette straling en
diabetes. Individuen met een voeding die rijk is aan antioxidanten, krijgen minder vaak staar
dan individuen die een voeding krijgen die arm is aan antioxidanten.
Bij staar bevat het weefsel van het hoornvlies weinig antioxidanten en in het bijzonder weinig
glutathion. Het nemen van liponzuur brengt een stijging teweeg van de gehaltes glutathion en
de vitaminen C en E in het hoornvlies en blokkeert de vorming van staar bij ratten met
diabetes.
Liponzuur, een adjuvante behandeling bij aids en hepatitis.
Bij de infectie met hiv (het ‘human immunodeficiency virus’) verliezen de lymfocyten, de
belangrijkste cellen van het immuunsysteem, hun vermogen om glutathion te synthetiseren en
te transporteren.
Daardoor ontwikkelt de patiënt een immuundepressie en opportunistische infecties. Dit zijn
infecties die gezonde individuen normaal niet krijgen. Uiteindelijk komt de patiënt terecht in
de aidsfase (‘acquired immune deficiency syndrome’).
Deze daling kan nu worden voorkomen met een hoger gehalte van antioxidanten. Liponzuur
is een krachtige antioxidant die de productie van glutathion laat stijgen.
Door de toediening van 150 mg liponzuur driemaal daags kan het gehalte van glutathion,
vitamine C en de T-helper-lymfocyten met 66 % en de verhouding tussen T-helper en Tsuppressor met 60 % verhogen. In een celcultuur verhindert liponzuur de replicatie van hiv.
Het hiv activeert abnormaal een gen dat de verspreiding van het virus zal bevorderen. De
toediening van liponzuur verhindert de activering van dit gen.
In een artikel dat in 1999 over drie gevallen werd gepubliceerd, kon met de gelijktijdige
inname van liponzuur, sylimarine en selenium bij patiënten met chronische hepatitis C een
levertransplantatie worden vermeden.
Deze drievoudige therapie kan dus zelfs in wanhopige gevallen efficiënt blijken. Er moet dus
niet geaarzeld worden om die te proberen. De inname van liponzuur bij patiënten met
chronische hepatitis of cirrose verhoogt het ATP-gehalte van hepatocyten (levercellen),
vermeerdert de massa hepatocyten en activeert hun ontgiftingswerking.
Liponzuur: neurologische bescherming.
Op neurologisch vlak zou liponzuur hersenveroudering voorkomen. Studies bij oude dieren
hebben aangetoond dat het langetermijngeheugen verbetert door de inname van liponzuur.
Deze werking doet zich niet voor bij jonge dieren. Na een hersenischemie (zuurstofgebrek),
bijvoorbeeld bij een obstructie van een ader door een klonter, leidt een reperfusie (snelle
nieuwe toevoer van zuurstof) tot een verhoogde oxidatiestress die verantwoordelijk is voor
een mogelijk ernstige hersenbeschadiging.
Wanneer een ischemie wordt veroorzaakt door een experimentele hersenreperfusie, kan een
preventieve toediening van liponzuur de hersenbeschadiging in een aanzienlijke mate
verminderen.
Liponzuur tegen het effect van bestraling
Tot slot beschermt liponzuur tegen ioniserende bestralingen.
In twee Russische studies van de slachtoffers van de kernramp van Tsjernobyl, leidde de
inname van 400 mg liponzuur gedurende een maand tot een daling van de uitscheiding via de
urine van het radioactieve isotoop. Dit effect werd versterkt door de bijkomende inname van
200 mg per dag van vitamine E, terwijl de vitamine E op zich geen effect had.
Liponzuur, een niet-toxische substantie.
Bij de continue inname van preventieve dosissen (20 tot 50 mg per dag) vertoont liponzuur
geen bijwerking. Bij therapeutische dosissen (100 tot 800 mg per dag, of zelfs 1 g per dag)
kan het bij sommige personen leiden tot enkele lichte spijsverteringsstoornissen zonder enig
gevolg.
De toxische acute halfdosis (DL50) werd geëvalueerd op 400-500 mg/kg lichaamsgewicht,
dus 28 tot 35 g voor een man van 70 kg (28 tot 35 keer de maximale therapeutische dosis).
Bij de toediening van liponzuur bij een diabetes die daarbovenop insuline of een andere
hypoglykemiebehandeling krijgt, moet worden gelet op het risico op hypoglykemie: de
bloedsuikerspiegel moet regelmatig worden gecontroleerd en de behandeling met
geneesmiddelen moet worden aangepast.
Conclusie: liponzuur, een universele antioxidant en therapeutisch middel van de
toekomst
Liponzuur verdient wel degelijk de titel van universeel antioxidant: het wordt goed
geabsorbeerd door het spijsverteringskanaal en verspreidt zich tussen alle weefsels. Het is
tegelijk oplosbaar in vet en oplosbaar in water. Het neutraliseert de vrije radicalen en
regenereert andere antioxidanten. Het zorgt voor chelaatvorming van zware metalen, helpt bij
het herstel van het DNA en heeft positieve werkingen op de genexpressie. Tot slot vermindert
het de glycatie.