Thema ordening Auteur Lotte van de Ven Laatst gewijzigd 15 september 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/85156 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt. Inhoudsopgave Introductie Cellen van planten en dieren Toets Over dit lesmateriaal Pagina 1 Thema ordening Introductie Deze pagina gaat over de verschillende cellen die er bestaan. Er zijn namelijk verschillen tussen de cellen die planten en dieren hebben. Ook zijn er gelijkenissen. Dat ga je allemaal leren op deze pagina. Op het einde wordt er een kleine toets afgenomen om te kijken of je het helemaal begrijpt. Veel plezier! Pagina 2 Thema ordening Cellen van planten en dieren We gaan als eerste even kijken naar de twee bekendste cellen. Die van de dieren en de planten. We zullen zien dat er verschillen tussen deze twee zijn, maar ook zeker gelijkenissen. Links een dierlijke cel en rechts een plantencel We gaan eerst beginnen met de linker cel. Dit is een dierlijke cel. Dat betekent dus dat ook wij deze cellen hebben. De cellen zitten overal, in het puntje van je neus tot aan je kleine teen. Zo'n cel is opgebouwd uit verschillende onderdelen, 1: celkern 2: kernmembraan 3: cytoplasma 4: celmembraan Dit zijn allemaal nog erg lastige begrippen. Laten we ons voorstellen dat de celmembraan eigenlijk boterhammenzakje is dat gevuld is met water. Je kan je voorstellen dat het boterhammenzakje geen vaste vorm heeft. Wanneer je het boterhammenzakje beweegt zal het een beetje van vorm veranderen. Zo zit het ook met het celmembraan. Het water in het boterhammenzakje kan je eigenlijk vergelijken met het cytoplasma. Het cytoplasma is een vloeistof die zorgt voor bescherming van andere celonderdelen. In het boterhammenzakje wat gevult is met water drijft nog een ander klein boterhammen zakje. In dit kleine boterhammenzakje zit informatie over jou. Dit noemen we het DNA. Dit kleine boterhammenzakje noemen we het kernmembraan en de inhoud van dit zakje noemen we de celkern. Dit zijn alle onderdelen van een dierlijke cel. Nu gaan we kijken naar de plantencel. 11: celkern 12: kernmembraan 13:cytoplasma Pagina 3 Thema ordening 14: celmembraan 15: celwand 16: vacuole 18: bladgroenkorrel Je ziet dat er al een aantal bekende begrippen terugkomen, kernmembraan, celkern, celmembraan en cytoplasma. Je zag dat de dierlijke cel geen vaste vorm heeft. De plantencel heeft dit wel dankzij de celwand. De celwand kan is eigenlijk een schoenendoos om het celmembraan heen. Het is een beetje beweegelijk maar de plantencel houdt wel zijn vorm. Dan zie je nog dat de plant ook nog bladgroenkorrels heeft, die zorgen er voor dat er voeding wordt gemaakt voor in de plant. Hier gaan we in een ander hoofdstuk dieper op in. Wat ook erg opvallend is aan de plantencel is het grote, blauwe vlak, de vacuole. Pagina 4 Thema ordening Toets Toets dierlijkecellen en plantencellen havo/vwo kn.nu/o4d5h Als het goed is weet je nu al het één en ander over de plantencellen en dierlijke cellen. Je gaat nu testen of je de stof goed beheerst. Succes! Welke type cellen hebben een celwand, noem er 1?_______________ Klik op het nummer waar de celwand wordt aangewezen. Sleep de begrippen naar de juiste beschrijving. Pagina 5 Thema ordening 1. Celmembraan 2. celwand 3. Celkern 4. Bladgroenkorrels a. hier bevindt zich informatie, DNA b. boterhammenzakje die alles bij elkaar houdt c. schoenendoos die er voor zorgt dat de cel zijn vorm behoud d. zorgen ervoor dat de plant wordt gevoed. Pagina 6 Thema ordening Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Lotte van de Ven Laatst gewijzigd 15 september 2016 om 15:06 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 1; VWO 1; Leerinhoud en doelen Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Pagina 7 Thema ordening