Workshop “ileostoma en pouch” Dr. Lydi M.J.W. van Driel MDL-arts io 12-03-2016 Inhoud Hoe werkt de darm? Verschillende soorten ileostoma / pouch Wat verandert er met een ileostoma/pouch? Voeding Tips&Trics Hoe werkt de darm? Mond Slokdarm Maag Twaalfvingerige darm (duodenum) Spijsvertering Hoe werkt de darm? Mond Slokdarm Maag Twaalfvingerige darm (duodenum) Lever / galblaas Pancreas Spijsvertering Hoe werkt de darm? Mond Slokdarm Maag Twaalfvingerige darm (duodenum) Nuchtere darm (jejunum) Kronkeldarm (ileum) Dikke darm (colon) Coecum + appendix Ascendens Transversum Descendens Sigmoid Rectum Spijsvertering Hoe werkt de darm? Functie en vertering Mond: speeksel/malen Slokdarm: transport Maag: * maagzuur * verteringssappen * kneden 2-6 uur * 2 kringspieren Hoe werkt de darm? Functie en vertering Twaalfvingerige darm * gal papil v * alvleeskliersappen Vater Waterdunne brij 25 cm lang Opname van meeste voedingsstoffen Hoe werkt de darm? Functie en vertering Nuchtere darm (jejunum) Kronkeldarm (ileum) * Lengte: 5 meter * Oppervlakte: 150-200 m2 Hoe werkt de darm? Hoe werkt de darm? Dikke darm (colon) water en zoutopname darmflora vezels 1-1,5 meter Endeldarm Kringspier (anus) Verschillende soorten ileostoma Dubbelloops ileostoma Vaak tijdelijk Ontlasting en slijmopening Eindstandig ileostoma Meestal definitief Slijm via slijmfistel of anus Verschillende soorten pouch Ileo-anale pouch aansluiting dunne darm op anus goedwerkende kringspier geen ziekte van dunnedarm Continent ileostoma dunnedarmreservoir met klep legen met katheter geen ziekte van dunnedarm Wat verandert er met een ileostoma/pouch? Dikkedarm functie verdwijnt vochtopname zoutopname vitamine B12 Wat verandert er met een ileostoma/pouch? Dikkedarm functie verdwijnt vochtopname zoutopname vitamine B12 Voeding Wat is een gezond dieet? Vak 1: Groente en fruit (vitamines, mineralen en vezels) Vak 2: Brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, deegwaren (pasta) en peulvruchten (zetmeel, eiwit, voedingsvezels, B-vitamines en mineralen) Vak 3: Zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers (eiwitten, B-vitamines, visvetzuren en mineralen zoals kalk en ijzer) Vak 4: Vetten en oliën (vitamine A, D en E en benodigde vetzuren) Vak 5: Dranken (water). Voeding Extra belangrijk bij ileostoma/pouch Uitdroging Verlies van zouten Vitamine B12 tekort Tips en trics Uitdroging Tips Verschijnselen Drink 2,5-3 liter per dag • Vermoeidheid 16-20 kopjes • Dorst al het vocht telt • Hoofdpijn • Sufheid Verspreid de inname over de dag • Verminderde eetlust Let op helderheid urine Tips en trics Zout tekort Verschijnselen • Vermoeidheid • Duizeligheid • Prikkelbaarheid • Slaapstoornissen • Concentratiestoornissen • Spierkrampen • Snel gewichtsverlies Tips en trics Zout tekort Tips Verschijnselen Vermijd ‘slechte’ • Vermoeidheid - bacon - cervelaatworst - salami ontbijtspek - 48+ (smeer)kaas rookworst - chips en zoutjes – haring • Duizeligheid • Prikkelbaarheid • Slaapstoornissen • Concentratiestoornissen • Spierkrampen • Snel gewichtsverlies Vervang door ‘goede’ - keukenzout - aromat - ketjap, zout en zoet - maggi - bouillon, heldere soep - tomatensap / groentesap rookvlees - 20+ en 30+ (smeer)kaas Tips en trics Zout en vocht tekort Let op bij: • Sporten • Reizen • Diarree / braken Tips en trics Zout en vocht tekort Tips Neem indikkende voeding ORS vb zetmeel (brood) Vermijd laxerende voeding Loperamide vb sorbitol (kauwgom) Vezelpreparaten Tips en trics Vitamine B12 tekort Verschijnselen • Bleek zien • Vermoeidheid • Gewichtsverlies • Branderige tong • ‘lopen op watten’ • Haaruitval • Tintelingen Tips en trics Vitamine B12 tekort Tips Verschijnselen Let op voeding rijk aan vitamine B12 • Bleek zien • Vermoeidheid Bij klachten: laat het controleren • Gewichtsverlies • Branderige tong Bij tekort: vitamine suppletie • ‘lopen op watten’ tabletten • Haaruitval injecties • Tintelingen Tips en trics Verstopping - asperges - Bleekselderij * Goed kauwen / snijden - champignons - mais (ook popcorn) - Zuurkool - harde rauwkost * Sommige voedingsmiddelen vermijden - noten en pinda’s - taai en draderig vlees - Citrusvrucht - verse ananas - gedroogde vruchten (dadels, vijgen en pruimen) - Kokosproducten - amandelspijs Tips en trics Gasvorming Gasvorming Koolsoorten en spruiten snel praten snel eten praten onder het eten kauwen van kauwgom Roken drinken door een rietje snurken met open mond, verkoudheid, Zenuwachtigheid slecht passend gebit Uien Knoflook en prei Peulvruchten Paprika koolzuurhoudende dranken en bier Kauwgom (sorbitol) Tips en trics Geurvorming Lang gekookte koolsoorten Uien Knoflook en prei Peulvruchten Vis Eieren Vitamine B-tabletten Tips en trics High output stoma Opname in ziekenhuis Medicijnen Oorzaken * voeding * bacteriele overgroei * (virus)-infectie * pouchitis Workshop “ileostoma en pouch” Vragen?