Onderhoud Vlaamse laurier [ pdf, ]

Laurus nobilis –
Vlaamse laurier, meer dan zomaar een plant….
Sinds Daphne veranderd werd in een laurier, op de vlucht voor de avances van
Apollo, is de laurier niet meer uit het dagelijkse leven verdwenen.
Wat de Grieken en Romeinen reeds lang wisten, hebben ze in België –
Vlaanderen tot een ware cultuur gemaakt.
Laurus nobilis, laurier, voor ware koks en keukenprinsessen onmisbaar in
keuken en kruidentuin, wordt al van in de 17 de eeuw in Vlaanderen tot een ware
snoeikunst verheven. De laurier in piramide, bol op stam, kurkentrekker,
keizerskroon, struik, enz… zorgt voor de finishing touch op elk feest. De kroon
op een huwelijk, receptie of voor de geslaagden en overwinnaars.
Als je dan nog weet dat de laurier symbool staat voor eeuwige liefde, voor de
liefste, en door zijn blijvend groene bladeren staat voor onvergankelijk en
eeuwig leven. Dat de laurier in je aanwezigheid je voor geesten en duivels
behoedt. Dan mag het je niet verwonderen dat er nog steeds meer dan 20
lauriertelers in Vlaanderen, het snoeien en telen van de laurier met passie en
traditie verder beoefenen.
Laurus nobilis, mag dus met recht en rede Vlaamse laurier genoemd worden.
Wat voor Japan Bonsai is, is de Vlaamse laurier voor België.
De kunst om na jaren snoeien en vormen de planten te bekomen die menig keizer
en koningen bekoorden, is Vlaanderens trots.
Hou dan nog rekening met het feit dat mits een beetje groene vingers, de gepaste
verzorging, op tijd en stond snoeien, de Vlaamse laurier je jaren lang vergezelt in
tuin, keuken of als groene levensgezel.
Dan zal het niemand verwonderen dat ook de laurier zijn lauwerkrans verdiend
heeft.
Om je alvast een beetje te helpen werd deze folder met onderhoudstips
samengesteld.
Filip Rys en Geert Devriese.
Voor al wie openstaat voor de laurier.
Wil je als trotse eigenaar van één of meerdere laurierplanten toch jaar na jaar
kunnen genieten van het specifieke aroma of van de typische vorm waarin je de
plant hebt aangeschaft, dan zullen een aantal noodzakelijke onderhoudswerkjes
zeker niet mogen ontbreken. Daarbij kunnen onderstaande tips zeker van pas komen.
Behoudens uitzondelijke omstandigheden, waarbij de laurierplant in volle grond en in beschutte of ommuurde tuinen buiten
kan overwinterd worden, breng je de laurier vanaf half oktober naar een overwinteringsplaats.
De beste condities voor overwintering tot ca. eind april, halfweg mei worden bekomen in een vorstvrij gehouden serre, waar
de laurierplant samen met andere terras- en balkonplanten zijn rustperiode kan doormaken. Toch kan de laurier ook in een
veranda of een donkerder standplaats de winter doorbrengen. Houd dan wel rekening met een aangepaste watergift , zeker bij
lichtarme omstandigheden. Zorg in elk geval voor een vorstvrije ruimte maar wel zo koel mogelijk.
Voor de liefhebber staan er toch enkele activiteiten op het programma.
1) watergeven
Tijdens de winter wordt zo weinig mogelijk water gegeven, waarbij er wel wordt voor
gezorgd dat de potkluit niet uitdroogt. Geef de plant best licht verwarmd water (min. 8°C) tijdens een zonnige
periode. Indien geen vorstgevaar, kan de ruimte best gelucht worden waardoor aantasting van schimmels en insecten
wordt vermeden.
2) verpotten
Indien de wortelkluit volledig de pot doorgroeit, indien de plant te wijd buiten de pot is gegroeid (piramidevorm) of
indien de plant te wankel op voet begint te komen (laurier op stam), dan is de winterperiode een geschikt tijdstip om
de plant van een ruimere pot te voorzien. Aangezien de laurierplant in de winter door de lagere temperaturen
gecombineerd met de geringe natuurlijke lichthoeveelheden weinig blad- en wortelgroei vertoont, kan best worden
verpot na nieuwjaar, daar het risico voor een te natte potkluit anders te groot is.
De pot kiest men 4 à 5 cm ruimer.
Gebruik hiervoor best een pot met mogelijkheden tot drainage (dus met gaten onderin), die bovendien verwijdt naar
boven toe (geeft de minste problemen bij de volgende verpottingen).
Zo krijgt de laurierplant in zijn prille jeugd best om de twee jaar een nieuwe pot, op oudere leeftijd (vanaf 25 à 30
cm pot) om de drie à vier jaar.
‘t Verpotten zelf
1 Men zorgt ervoor alles bij de hand te hebben, want niets is
vervelender dan met vuile handen nog iets te moeten zoeken.
2 U maakt dat eerst de ruimere pot klaar staat met onderaan reeds
grond, en als U dit wenst kunt U eventueel potscherven of
argexkorrels op de bodem leggen onder de grond.
3 De plant in het midden van de pot plaatsen, en rondom aanvullen
met potgrond.
4 Opdat de plant stevig zou staan wordt er vaak gebruik gemaakt van
een, aanstamphoutje (stukje borstelsteel). Terug aanvullen en goed
aandrukken met de hand.
5 Zeker niet vergeten om te zorgen voor een gietrand, wat wil zeggen
dat de pot niet tot boven mag gevuld zijn. Op deze manier kan men de
laurier in de zomer voldoende water geven.
Wat te doen met die grote zware potten?
Als de wortelkluit boven de pot uitsteekt is het de hoogste tijd om voor
verse grond te zorgen. Is er geen grotere pot beschikbaar maak dan de wortels
onderaan de pot los en verwijder ze gedeeltelijk. Voorzie de pot van verse grond
en pot opnieuw in.
Het is zeer gevaarlijk om bovenaan wortels te verwijderen!!!
3) substraat
Bij de verpotting is de keuze van de potgrond van zeer groot belang. Kies daarom voor kwaliteits
potgrond. Hierbij wordt veelal gebruik gemaakt van een vrij ‘zware’ potgrond die is voorzien van
klei, waardoor de watergift in de groeiperiode wordt vereenvoudigd . Zorg er wel voor dat de
plant nooit met een te natte voet staat, want dan ontstaan er schimmelproblemen op de wortels.
Dergelijke problemen kunnen worden vermeden door het aanbrengen van potscherven of
argexkorrels onderin de pot (ca 3 tot 5 cm laagdikte).
4) bemesting
Tijdens de winterperiode wordt de plant niet gevoed. De lichte voorraadbemesting reeds
aanwezig in de potgrond is voldoende om de plant de nieuwe groeiperiode te laten ingaan ;
voeg dus zelf geen bemesting toe bij het verpotten.
5) wintersnoei
De laurierplant heeft gedurende de voorbije
zomerperiode behoorlijk wat nieuwe scheuten en twijgjes
gevormd, waardoor je plant er qua vorm en gevuldheid er
toch wat anders uitziet dan gewenst. Met een scherpe en
goed snijdende snoeischaar kan de liefhebber toch opnieuw
de gewenste vorm bekomen, rekening houdend met enkele
regeltjes :
Bij een piramidevorm begin je best met het
terugknippen van de topscheut. Bovenaan de plant kies je de
best geplaatste en ontwikkelde scheut : die knip je in tot ca
10 à 15 cm. Zorg ervoor dat het bovenste oog is gericht naar
de middenas van de plant.
Daarna kunnen de zijscheuten worden teruggesnoeid. Hierbij
wordt de strakke piramidevorm bekomen : alle twijgjes en
scheuten die buiten de kegel reiken worden teruggeknipt tot
op 2 à 4 blaadjes. Vermijd zoveel mogelijk dat in de
bladeren wordt geknipt. Gebruik bij het snoeien gerust een
lat of plank om een rechte piramide te bekomen.
Bij het snoeien van struiken, zuilvormen of bollen op stam
gelden dezelfde regels als bij het vormen van een piramide;
enkel moet geen rekening worden gehouden met het
kiezen van een topscheut. De scheuten worden ingesnoeid
tot de omtrek van de gewenste bol of zuilvorm. Ook hier
insnoeien tot op enkele bladeren.
Houdt bij het snoeien steeds rekening met de groeikracht
van de gesnoeide plant:
de onderkant van de piramide, bol , struik of zuil herstelt
zich minder vlug dan bovenin.
Wil je echter een goed gevulde plant bekomen of behouden,
dan snoei je best over de totale oppervlakte van de plant,
waarbij je dus onderin voorzichtiger tewerk gaat en
minder diep terugknipt.
Vanaf april vertoont de laurierplant meestal de eerste tekenen van herleven : de knoppen
beginnen te zwellen. Vaak is het nog te riskant om de plant op dat ogenblik reeds buiten
te plaatsen : probeer de plant nog even binnen te houden , zo koel mogelijk, of plaats ze
op een goed beschutte plaats. De jonge scheutjes en blaadjes zijn bijzonder gevoelig
voor mogelijke vriestemperaturen.
Vanaf mei kan de laurier zeker buiten geplaatst worden, in het begin toch beschut van
forse wind.
Geef de plant op dat ogenblik zeker een goede gietbeurt, waarbij de potkluit goed wordt bevochtigd.
De laurierplant kan vanaf nu opnieuw starten met zijn toch vrij explosieve groei, waarbij de liefhebber opnieuw een
handje moet uitsteken :
1) bemesting
Geef je er de voorkeur aan om de plant een reserve aan voedingsstoffen mee te geven voor het ganse seizoen,
dan kun je bijvoorbeeld gebruik maken van traagwerkende, omhulde meststoffen. Hierbij worden de
voedingsstoffen geleidelijk afgegeven.
Organische meststoffen of andere traagwerkende meststoffen kunnen evengoed worden gebruikt ; deze worden
best in 2 tot 3 beurten toegediend. De bijbemesting wordt best niet meer toegediend na half augustus, daar de
plant dan reeds moet worden voorbereid voor de komende winter.
Laat je in ieder geval adviseren door bijvoorbeeld een goed en betrouwbaar tuincentrum bij de keuze en de
dosering van de meststof.
2) parasieten
Zoals steeds is voorkomen beter dan genezen. Zo is het ook hier het geval dat als je plant goed verzorgd wordt
je de meeste problemen voorkomt. Mocht je toch last krijgen van schildluis, bladvlo of roestmijt dan kun je
altijd de keukenmiddeltjes gebruiken zoals je bladeren afwassen met zeep, waarna je alles goed afspoelt en je
plant een tijdje in de schaduw plaatst. Als dit niet helpt kun je bij een goed tuincentrum terecht voor zowel een
chemisch of biologisch product om je verder te helpen.
3) watergift
Laat de laurier gedurende de groeiperiode nooit erge dorst lijden : dit komt de groei niet ten goede. Indien de
plant in een geschikte pot staat met mogelijkheden tot afvoer van overtollig vocht (gaten onderin de pot), en
indien de potkluit niet in een plas komt te staan, dan kan een dagelijkse watergift zelfs noodzakelijk zijn.
De laurier houdt zelfs van een regelmatige verfrissing van zijn bladerdek.
4) zomersnoei
Tijdens de wintersnoei kunnen, zelfs met de meeste zorg, niet alle scheutjes voldoende
worden teruggesnoeid. Deze scheutjes beginnen in de zomer sterk uit te lopen, en groeien te sterk uit de mantel.
Zijn deze scheuten min 5 cm lang, dan kunnen deze gedurende juni (ten laatste half juli) worden teruggeknipt ,
waarbij minstens 3 blaadjes blijven staan.
Deze activiteit zal de plant zeker appreciëren door het vormen van extra scheutjes, waardoor ze compacter en
dichter zal worden.
Bij deze willen we er ook even de aandacht op vestigen dat bij het
Vlaams Promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing, De
VLAM een prachtige brochure met kleurfoto’s te verkrijgen is.
VLAM vzw,
Leuvenseplein 4, B-1000 Brussel
Tel 02/510.62.50, Fax 02/510.62.15
http://www.vlam.be
Samenstelling infobrochure: Geert Devriese en Filip Rys
Meer info over onderhoud of verzorging gewenst: mail dan eventjes
naar [email protected]
Met steun van de werkgroep laurier en het Ministerie van
Landbouw (Ir. Adrien Saverwyns).
© Copyright 2000, Geert Devriese en Filip Rys, alle
rechten voorbehouden. Niks mag gekopieerd worden
op gelijk welke manier zonder schriftelijke
toestemming.