Arboconvenant papier- en kartonindustrie Cursus elementaire akoestiek 1 Programma 12.45 u - 13.15 u: Case deel 3 Q 13.15 u - 13.45 u: Case deel 4 Q 13.45 u - 14.00 u: Lezing Q 14.00 u - 14.30 u: Case deel 5 Q 14.30 u - 15.00 u: Pauze Q 15.00 u - 16.40 u: Nadere informatie, eigen ervaringen en dergelijke Q 2 Case deel 3 De akoestische effecten van maatregelen evalueren 3 1 Situatie voor maatregelen deelbronbijdrage spectraal: per oktaafband Q som oktaafbanden: oktaafbanden: totale deelbronbijdrage Q som van deelbronbijdragen: deelbronbijdragen: LAeqw Q LAeqw en blootstellingsduur: blootstellingsduur: partiele dosis Q som van partiele doses: dagdosis Q Q zowel LAeqw als LEX,T toetsen 80 dB(A) 4 Situatie na maatregelen deelbronbijdrage spectraal: per oktaafband minus geluidreductie Q som oktaafbanden: oktaafbanden: totale deelbronbijdrage Q som van deelbronbijdragen: deelbronbijdragen: LAeqw Q LAeqw en blootstellingsduur: blootstellingsduur: partiele dosis Q som van partiele doses: dagdosis Q Q zowel LAeqw als LEX,T toetsen 80 dB(A) 5 LAeqw = 90 dB(A) 80 83 dB(A) 85 89 83 88 83 dB(A) 80 88 dB(A) 83 dB(A) 6 2 LAeqw = 86 dB(A) (- 4 dB) 80 83 dB(A) 85 80 83 63 83 dB(A) 80 63 dB(A) 83 dB(A) - 25 7 Case deel 4 Kwaliteit van de maatregel evalueren: het beslissingsprotocol 8 Protocol - opzet kwantificeer argumenten Q bepaal geluidreductiefactor (GRF) Q toets aan grenswaarden Q 9 3 Protocol - GRF GRF = ∆L xETxUV kfl ∆L: geluidwinst, aantal FTE’s, geluidniveaus kfl: kosten ET: toepasbaarheid UV: uitvoerbaarheid 10 Protocol - ∆L 1 arbeidsplaats (i) Q geluidwinst: geluidwinst: ∆Li Q aantal FTE’s: FTE’s: FTEi Q heersende geluidniveau : Lp,i Q weegfactor heersende geluidniveau: geluidniveau: GNi 11 Protocol - weegfactor GNi Lp,i = 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 GNi 0.0 0.6 0.8 1.0 1.3 1.6 2.0 2.5 3.2 4.0 5.0 Lp,i 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 GNi 5.0 6.3 7.9 10.0 12.6 15.8 20.0 25.1 31.6 39.8 50.1 12 4 Protocol - weegfactor GNi GNi 40.0 GNi 30.0 20.0 GNi(gemiddeld) 10.0 0.0 75 80 85 90 95 100 Lpi 13 Protocol - ∆L 1 arbeidsplaats (i) Q geluidwinst: geluidwinst: ∆Li Q aantal FTE’s: FTE’s: FTEi Q weegfactor heersende geluidniveau: geluidniveau: GNi ∆L= FTEi x GNi x ∆Li = FTEi* x ∆Li 14 Protocol - ∆L meerdere arbeidsplaatsen Q geluidwinst: geluidwinst: ∆Li Q aantal FTE’s: FTE’s: FTEi Q weegfactor heersende geluidniveau: geluidniveau: GNi ∆L = ∑ FTEi xGN i x∆Li i * = ∑ FTE i x ∆L i i 15 5 Protocol - toepasbaarheid Q ET: 1 Q ET = 1,15 maatregelen elders zelden toegepast (< 33%) maatregelen elders regelmatig toegepast (33-66%) Q ET = 1,25 maatregelen elders vaak toegepast (> 66 %) 16 Protocol - uitvoerbaarheid UV = UVt*UVo Q UVt: de technische uitvoerbaarheid; X UVt= 1 moeilijk; X UVt= 1,12 normaal; Q UVo: de operationele uitvoerbaarheid; X UVo = 1 moeilijk; X UVo = 1,12 normaal 17 Protocol - GRF GRF = ∆L xETxUV kfl ∆ L: geluidwinst, aantal FTE’s, geluidniveaus kfl: kosten ET: toepasbaarheid UV: uitvoerbaarheid 18 6 Protocol - grenswaarden Kfl in duizenden €: X GRF < 7,5: maatregel niet toepassen; X GRF > 7,5 en GRF < 8,8: nader onderzoeken; X GRF > 8,8: maatregel wel toepassen. ! concept-grenswaarden Microsoft Excel-werkblad 19 Lezing Offertes aanvragen voor geluidreducerende maatregelen 20 Algemene inhoud Actuele geluidsituatie Q Gewenste geluidreductie Q Gevolgen voor techniek en onderhoud In complexere situaties: Q Verificatie geluidspecificaties Q Sancties bij niet voldoen Q 21 7 Actuele geluidsituatie Q geluidniveau machine zonder stoorgeluid X eengetalswaarde (totaal dB(A)) X spectrale gegevens (per oktaaf/tertsband, oktaaf/tertsband, dB/dB(A)) meetpositie geluidniveau (arbeidsplaats) Q bedrijfstoestand machine Q X toerental, aantal producten per uur X dikte/soort papier of karton 22 Gewenste geluidreductie Q minimale noodzakelijke geluidreductie Q verzoek om opgaaf werkelijk geluidreductie X op totaal geluidniveau X op totaal geluidniveau X spectraal (octaaf/tertsbanden) Q verzoek om aanbieden alternatieven X kostenefficiëntie X beslissingsprotocol 23 Gevolgen techniek en onderhoud Verzoek om informatie over: Q onderhoud akoestisch voorziening: X vervanging absorptiemateriaal X vervangen van een geluiddemper Q technische gevolgen voorziening: X drukverliezen bij dempers X beperkte warmteafvoer bij omkastingen 24 8 Gevolgen techniek en onderhoud Opgaaf bijzondere bedrijfsomstandigheden: X luchtvochtigheid, bedrijfstemperatuur machine X toezicht op het productieproces X veiligheid en andere arbo-aspecten arbo-aspecten 25 Verificatie geluidspecificaties Q In complexere situaties X fabrikant / leverancier moet garantie geven X opnemen hoe zal worden gecontroleerd X welke sancties indien niet wordt voldaan 26 Offertes evalueren en beoordelen 27 9 Wat vraag ik en wat krijg ik ? In aanbiedingen van akoestische voorzieningen wordt zelden aangeboden hetgeen is gevraagd. Controle is beslist noodzakelijk, ook met het oog op eventuele kosten besparingen! 28 Wat vraag ik en wat krijg ik ? (aanbieding) Actuele geluidsituatie: de geluidbijdrage op een arbeidsplaats tgv een luchtafzuigkanaal (diameter 315 mm) bedraagt in de actuele situatie LAeq = 86 dB(A). Gewenste geluidsituatie: een geluidbijdrage LAeq = 77 dB(A). Benodigde geluidreductie: reductie 86 - 77 = 9 dB(A) ? AANBIEDING: reductie: 12 dB(A) KOSTEN: € 500,-- [€ 41 / dB(A)] LAeq (actueel) Demper LAeq (nieuw) Reductie Totaal 86.1 63 55 1 54 74.0 12.1 dB(A) 125 65 2 63 250 74 5 69 500 80 12 68 1000 2000 4000 8000 Hz 83 78 71 66 dB(A) 25 13 5 6 dB 58 65 66 60 dB(A) 29 Wat vraag ik en wat krijg ik ? (alternatieven) ALTERNATIEF 1: reductie: 7.5 dB(A) KOSTEN: € 375,-- [€ 49 / dB(A)] LAeq (actueel) Demper LAeq (nieuw) Reductie LAeq (actueel) Demper LAeq (nieuw) Reductie Totaal 86.1 63 125 55 65 1 1 54 64 78.5 7.6 dB(A) 250 74 3 71 500 1000 2000 4000 8000 Hz 80 83 78 71 66 dB(A) 7 12 7 2 3 dB 73 71 71 69 63 dB(A) Totaal 86.1 250 74 7 67 500 1000 2000 4000 8000 Hz 80 83 78 71 66 dB(A) 17 35 17 99 9 dB 63 48 61 -28 57 dB(A) 63 125 55 65 2 3 53 62 70.3 15.8 dB(A) ALTERNATIEF 2: reductie: 16 dB(A) KOSTEN: € 620,-- [€ 39 / dB(A)] 30 10 Wat vraag ik en wat krijg ik ? (omkasting) omkasting) Akoestisch eigenschap Geluidisolatie panelen Geluidabsorptie panelen LAeq (actueel) Geluidreductie panelen LAeq (nieuw) Reductie Verschil: 12 dB(A) LAeq (actueel) Geluidreductie in de praktijk LAeq (nieuw) Reductie 125 24 0.4 250 33 0.6 500 1000 2000 4000 8000 Hz 38 40 40 40 39 dB 0.8 0.7 0.7 0.6 0.7 -- Totaal 63 54 86.0 18 -36 48.5 37.6 dB(A) 125 65 24 41 250 73 33 40 500 1000 2000 4000 8000 Hz 80 83 78 71 66 dB(A) 38 40 40 40 39 dB 42 43 38 31 27 dB(A) Totaal 86.0 125 65 15 50 250 73 19 54 500 1000 2000 4000 8000 Hz 80 83 78 71 66 dB(A) 24 29 31 29 26 dB 56 54 47 42 40 dB(A) 60.4 25.6 63 18 0.2 63 54 11 43 dB(A) De voornaamste oorzaken die van invloed zijn op de akoestische werking van een omkasting: OORZAKEN • de geluidabsorptie aan de binnenzijde • de geluidisolatie van de kastwand (A) • de geluidoverdracht via openingen en spleten (B) • de constructiegeluidoverdracht (C) 31 Wat vraag ik en wat krijg ik ? Vergelijking aanbieding met de aanvraag X Controle offerte op geluidspecificaties Aandachtspunten indien de akoestische eigenschappen afwijken van hetgeen is aangevraagd? X Komen er nieuwe geluidbronnen bij ? X Bereikbaarheid voor onderhoud / storingen X Standaard leveringsvoorwaarden 32 Wat vraag ik en wat krijg ik ? Afwijkingen in akoestisch eigenschappen AANDACHT VOOR: X X (veel) kosten besparen door keuze voor akoestisch ‘minderwaardig’ alternatief dat een (marginale) verslechtering oplevert t.o.v. de beoogde situatie welke (beperkte) meerkost leidt tot een (relevante) extra geluidreductie 33 11 Case deel 5 Offertes van leveranciers beoordelen en een uiteindelijke keuze maken 34 Offertes beoordelen analyse geluidsituatie Actuele geluidsituatie machines + ventilator in bedrijf: blootstelling 8 uur per dag: LAeq = 86 dB(A) LEX,T = 86 dB(A) machines + ventilator in bedrijf: enkel ventilator in bedrijf: machines: 86 dB(A) - 85 dB(A) => blootstelling 8 uur per dag: LAeq LAeq LAeq LEX,T Doelstelling ARBO-convenant: LEX,T < 80 dB(A) = = = = 86 dB(A) 85 dB(A) 79 dB(A) 79 dB(A) 35 Offertes beoordelen analyse geluidsituatie Verbetering geluidsituatie middels een geluidreducerende maatregel ervoor zorgen dat de geluidbijdrage van de ventilator akoestisch gezien niet meer relevant is. machines: LAeq = 79 dB(A) ventilator: LAeq = ? dB(A) Totaal: LAeq = 79 dB(A) Bijdrage ventilator: maximaal 69 dB(A) Benodigde minimale geluidreductie: 85 - 69 = 16 dB(A) 36 12 Offertes beoordelen (beoordeling aanbieding) Prijs levering en montage: Akoestische kwaliteit: Onderhoud /storing: Ventilatie motor: ? Eindoordeel: 37 13