10 reacties bij Komen alle geloven op hetzelfde

Komen alle geloven op hetzelfde neer?
Visionair: Germen op 1 januari 2012
http://www.visionair.nl/ideeen/filosofie/komen-alle-geloven-op-hetzelfde-neer/
Vaak hoor je de stelling opduiken dat de verschillende religies allemaal op hetzelfde
neerkomen. Onzin, vinden gelovigen. Wie heeft er gelijk?
Wat is een religie nu precies?
Een geloof of religie is een min of meer samenhangend geheel van esoterische filosofie,
rituelen, gedragingen en dergelijke. Het verschil met een politieke overtuiging of filosofie is
dat een religie ook uitspraken doet over esoterische onderwerpen waar we op
wetenschappelijke gronden weinig over kunnen zeggen. Denk aan zaken als leven na de dood,
de ziel en het al dan niet bestaan van geesten: kortom, een metafysische wereld die alleen
voor de gelovige relevant is.
Veel mensen denken dat alle godsdiensten op hetzelfde neerkomen.
Wat hebben alle geloven gemeenschappelijk?
Het enige echt gemeenschappelijke kenmerk van alle geloven is de aanwezigheid van
dogmatiek: een verzameling stelregels waaraan niet getwijfeld mag worden en die doorgaans
(niet altijd) buiten het wetenschappelijk beslisbare domein liggen. Zo kent de atheïstische
dogmatiek één stelregel: er is geen god en stelt de humanistische dogmatiek dat de mens goed
is.
De meeste geloven kennen een veel uitgebreidere dogmatiek. Het aantal dogmatische regels
verschilt per geloof; ook de rigiditeit waarmee gelovigen aan deze dogmatische regels
vasthouden verschilt. Hoe meer dogmatische regels en hoe rigider de dwang, hoe starder de
gelovigen zich gedragen.
En waarin verschillen geloven?
Weliswaar hanteren gelovigen alle een vorm van dogmatiek, de inhoud van de dogmatiek en
aanverwante regels en tradities bepaalt hoe het geloof uiteindelijk uitpakt. Zo was onderdeel
van het Azteekse geloof dat leven alleen voort kon komen uit de dood; met andere woorden
dat het brengen van mensenoffers de zon en andere goden voedde. Dit had tot gevolg dat het
Azteekse rijk voortdurend oorlogen moest voeren om aan slaven voor mensenoffers te komen.
Case study 1: boeddhisme brengt vrede in Mongolië en Tibet
De Mongolen en de Tibetanen waren ooit berucht wegens hun oorlogszuchtige activiteiten.
Na de komst van het boeddhisme (in Mongolië om die reden bewust gestimuleerd door de
Chinezen) veranderden beide rijken in vreedzame landen. Jonge mannen gingen niet in het
leger maar in het klooster. Dit omdat het boeddhisme geweld afkeurt: juist handelen,
onderdeel van het Achtvoudig Pad, houdt onder meer het niet mishandelen en doden van
medemensen of zelfs dieren in. Strenge boeddhisten zijn streng vegetarisch.
Case study 2: islam brengt oorlog
Een omgekeerd effect treedt op als het nieuwe geloof geweld verheerlijkt. De islam kent
bijvoorbeeld het concept van dar ul-Islam (gebied van de islam, waar alles loopt zoals dat van
de islam moet) versus de dar ul-harb (gebied van de oorlog). De islam wordt in het denken
van islamieten gelijk gesteld met de dar-ul-Islam.
Gelovigen dienen volgens de koran de dar ul-Islam steeds verder uit te breiden. In de
islamitische heilige boeken koran en hadith wordt geweld tegen vijanden van de islam en het
opofferen van het eigen leven om de macht van de islam te vergroten, geprezen, inclusief
beeldende beschrijvingen van beeldschone vrouwen en kostbare paleizen die martelaren voor
de islam te wachten staan (de overlevenden namen na de overwinning alvast een voorproefje).
De gevolgen laten zich raden. Ooit vreedzame volken als de Turken, Kashmiri en Maleiers
veranderen onder invloed van het nieuwe geloof in agressieve horden, die tal van buurlanden
onder de voet lopen.
Conclusie: geloven moeten op inhoud beoordeeld worden
Het is dus niet zo slim om (zoals veel mensen doen) alle geloven op één hoop te gooien.
Afhankelijk van de aard van de dogmatiek, kunnen geloven zowel heilzame als verwoestende
effecten hebben; doorgaans beide.
10 reacties bij Komen alle geloven op hetzelfde neer?

Robert
2 januari 2012 bij 08:31 · Reageren
” Het verschil met een politieke overtuiging of filosofie is dat een religie ook
uitspraken doet over esoterische onderwerpen waar we op wetenschappelijke gronden
weinig over kunnen zeggen. Denk aan zaken als leven na de dood, de ziel en het al dan
niet bestaan van geesten: kortom, een metafysische wereld die alleen voor de gelovige
relevant is.”
Misschien niet helemaal on topic maar;
er bestaan toch zat (niet religieuze) filosofieën die uitspraken doen over esoterische
onderwerpen?
En er zijn toch ook zat niet gelovige waarvoor de metafysische wereld wel relevant is?

Roeland
2 januari 2012 bij 09:33 · Reageren
In feite is de z.g. New Age geloof in een nieuw jasje. Bepaalde speculatieve uitspraken
worden als waarheden aanvaard en het worden dan dogma’s.
Zo valt reincarnatie niet te bewijzen, maar toch geloven de meeste New Agers daarin.
Het grote verschil is wel dat in het traditionele geloof de persoon ondergeschikt was
aan het geloof.
In de New Age is het geloof ondergeschikt aan de persoon. De persoon shopt zijn
eigen geloofje bij elkaar. Als het hem niet bevalt shopt hij vrolijk verder.
De New Age gelovige is een vrijblijvende consument, die datgene gelooft wat hem
‘een goed gevoel’ geeft. En uiteraard staan er producenten klaar die in de behoefte aan
een goed gevoel, zingeving e.d. willen voorzien.
De New Age kan dan ook gezien worden als een verzameling vrijblijvende
geloofssystemen aangepast aan de wensen van de hedendaagse consument.

Roelof
2 januari 2012 bij 15:09 · Reageren
Geert Wilders heeft dus toch echt gelijk als het om de islam gaat. De tekst hier in dit
artikel komt op hetzelfde neer als de koran film FITNA. Maar wat ik mis in dit artikel
is het feit dat de rooms-katholieke kerk ook een heleboel ellende heeft gebracht tot aan
heden toe.
o
Germen
2 januari 2012 bij 19:56 · Reageren
Klopt, denk onder andere aan het verbranden van ketters en het
priestercelibaat, wat een zeer onzalig idee is. In principe kan je heel veel
voorbeelden geven van de positieve en negatieve effecten van verschillende
geloven maar in een artikel van beperkte grootte moet je een keuze maken.

Anita Kroon
2 januari 2012 bij 16:53 · Reageren
Ik ben Heterodox Geraffineerd Getransformeerd en dat is een fusie tussen Prettig
Getransformeerd en Geraffineerd Vervormd. Ik geloof in Go(e)d. Scheelt één letter,
omvat Alles. Prachtreligie waar je alleen maar blij van wordt.
o
Razor
2 januari 2012 bij 18:56 · Reageren
Zolang het maar een geintje blijft!

Bart
2 januari 2012 bij 20:01 · Reageren
Germen, ik vind het jammer dat in dergelijke artikels steeds heel duidelijk naar voren
komt dat je niet zo veel dunkt hebt voor de Islam. Het hele stuk lijkt een opzet om de
Islam in de laatste alinea aan te vallen…
In mijn opinie komt geloof voort uit angst voor het onbekende. Zo waren er vroeger de
goden van donder en bliksem of van de Zon. Toen we deze natuurverschijnsels hebben
verklaard vielen deze geloven langzaam weg.
Het enige echt grote vraagstuk dat momenteel niet beantwoord is over de mens, is wat
er gebeurd na de dood. Deze ‘angst’ is opgevuld door religie in de vorm van een hel of
een boze god die zijn woede over een volk uitspreekt.
Religie zorgt verder ook voor z’n eigen zieltjes omdat ouders praktisch verplicht zijn
hun kinderen in hun religie op te nemen, terwijl de kinderen eigenlijk altijd te jong
zijn om hier een beslissing over te kunnen maken. Brainwashen heet zoiets.
Ik vind het erg arrogant (nog een understatement) van gelovige mensen dat ze denken
dat ze God kwaad kunnen maken. Als God namelijk ALLES heeft geschapen in ons
immense grote universum, dan stelt één mens, of zelfs een hele mensheid, totaal niets
voor. Als er een god is zullen wij nooit invloed op hem kunnen hebben of hem (haar?)
kunnen beïnvloeden.
Ik zelf ben agnost.
o
Germen
2 januari 2012 bij 20:41 · Reageren
Bart,ik kan het ook niet helpen, dit zijn de historische feiten. De islam heeft
ook spaarzame goede kanten, zo is er geen sprake van een kastensysteem,
naast de onderverdeling in diverse religies, sekse en slaaf/vrije dan. Ook plakt
de islam itt het christendom geen negatief predikaat aan seksualiteit an sich.
Maar met deze twee punten heb je het dan ook gehad.
Verder ben ik het in grote lijnen met je opmerkingen eens.

Frank
2 januari 2012 bij 22:06 · Reageren
Deze eeuw van ontwikkeling en vooruitgang gaat de bestaande religies flink op de
proef stellen. Velen zullen zich gaan afkeren van monotheistische religies, zeker van
de nihilistische, ultra-orthodoxe stromingen daarbinnen.
De geloven die meebuigen met de wind zullen transformeren en blijven bestaan,
religies die zelfontplooing en naastenliefde predikken zullen voortbestaan.
Religies die naargeestig, star en rigide blijven navelstaren en de rest van de mensheid
buitensluiten zullen deze eeuw grote klappen gaan krijgen.
Voor een religie in het bijzonder zie ik het einde naderen tegen het einde van deze
eeuw, simpelweg omdat ik geen enkele positieve verandering, geen enkele
transformatie zie, geen greintje zelfreflectie

Lucida
4 januari 2012 bij 12:17 · Reageren
Religie is ontstaan in de tijd dat we nog in dierenhuiden kleedden en in grotten
woonden. We begrepen onweer niet en we wilden er een verklaring voor. Toen hebben
we god bedacht om reden te geven aan zaken die we niet konden verklaren.
Tegenwoordig begrijpen we mijns inziens voldoende om religie te verlaten en gezond
verstand in de armen te sluiten.