Aardrijkskunde : Ons zonnestelsel

Leerkrachten.
Het Zonnestelsel
Een Internetproject voor de 5de en 6de klas
Ontworpen door
Van Geyte Kristien:
[email protected]
Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties |
Leerlingenpagina
Inleiding
Naar aanleiding van de totale zonsverduistering van 11 augustus 1999 besloot ik
een lessenpakket te ontwikkelen voor het vijfde en zesde leerjaar over het
zonnestelsel.
Hoewel het die dag slecht weer was, werd deze zonsverduistering toch door zeer
veel mensen gezien. Voor velen was dit de eerste totale zonsverduistering die zij
zagen en voor de meeste mensen zal het ook wel hierbij blijven.
In de lessen rond dit project zullen jullie allerhande activiteiten moeten uitvoeren
zoals een internetopdracht uitvoeren, iets knutselen omtrent dit thema,…
Om zo jullie kennis in verband met het zonnestelsel een beetje bij te schaven.
Klas
Dit internetproject is ontworpen voor de vijfde en zesde klas. Deze lessen passen
in het kader van de les wereldoriëntatie, meer bepaald bij het onderdeel de nietlevende natuur.
Bij natuuronderwijs gaat het immers om de confrontatie met de levende en de
niet-levende natuur. Dat betekent dat kinderen ervaringen opdoen met
organismen, materialen, voorwerpen en verschijnselen. Natuuronderwijs wordt zo
ingericht dat kinderen de ruimte krijgen ontdekkend bezig te zijn: door eigen
onderzoek proberen ze antwoorden te vinden op door henzelf geformuleerde
vragen. Vanuit de betrokkenheid met de dingen om hen heen groeit het inzicht in
de samenhangen in de werkelijkheid. Natuuronderwijs legt de basis voor een
onderzoekende houding en een besef van zorg en verantwoordelijkheid voor de
medemens en de omgeving. In deze lessen wordt ook gezocht naar evenwicht
tussen de systematiek van het programma en dat wat kinderen spontaan
bezighoudt.
Leerdoelen
Kennisdoelen + eindtermen:

De leerlingen weten dat de aarde deel uitmaakt van ons zonnestelsel en
met andere planeten een baan beschrijft rond de zon. Ze kunnen met
behulp van deze informatie enkele natuurverschijnselen verklaren,
waaronder in elk geval: het dag-/nachtritme en het wisselen van de
seizoenen.

De leerlingen kunnen tonen hoe de aarde om zichzelf en de aarde, de zon
en de maan ten opzichte van elkaar bewegen.

De leerlingen kunnen minstens één natuurlijk verschijnsel dat ze
waarnemen via een eenvoudig onderzoekje toetsen aan een hypothese.

De leerlingen kunnen aan de hand van een concreet voorbeeld het verschil
tussen beleefde en absolute afstand illustreren.

De leerlingen kennen en gebruiken de belangrijkste begrippen in verband
met de ruimte

Gebruik makend van de taxonomie van De Block:
hij onderscheidt een aantal dimensies:
1. De inhoudsdimensie: dit is waarbij het zijn, het kunnen en het kennen
voorop staat. De leerlingen gaan kennisinhouden verwerven waarbij ze
ook sociale vaardigheden en verschillende attitudes gaan leren.
2. De gedragsdimensie: De lerende moet een aantal zaken weten zoals
feiten (het ontstaan van het zonnestelsel, de planeten en hun namen,…)
en relaties (het gevolg van de draaiing van de aarde om haar as,…). Dan
volgt er een fase van persoonlijke verwerking van de inhoud. Daarop
volgend is er de toepassingsfase waar de lerende inhouden kan
gebruiken in een andere situatie dan waarin ze oorspronkelijk is
aangeleerd (zie de verschillende hoeken waar ze zelf opdrachten moeten
uitvoeren). Dit gebeurt evenwel nog steeds op vraag. En tenslotte is er
de integratiefase waarbij de leerlingen de inhouden spontaan toepassen
(zie de derde les rond dit thema).
Vaardigheidsdoelen + eindtermen:

De leerlingen kunnen op hun niveau verschillende informatiebronnen
raadplegen.

Ze moeten problemen kunnen oplossen.

De leerlingen kunnen in een taakgroep aan een goede onderlinge
verstandhouding meewerken.

De leerlingen kunnen in groepsverband meewerken en een toegewezen
opdracht uitvoeren.
Proces
1.
De eerste les rond het thema ‘Het zonnestelsel’ is een infomoment via
internet.
De leerlingen zullen met behulp van dit medium de leerstof omtrent het
zonnestelsel nader bekijken.
De klas wordt verdeeld in groepjes van twee.
Voor aanvang van het internetgebruik vraag de leerlingen wat ze van het
zonnestelsel weten. Weten ze hoeveel planeten er zijn? Kennen ze de namen?
Laat ze kort vertellen wat ze weten.
Vertel dat er op het internet een ruime waaier aan sites zijn over de planeten, de
zon, de maan,…
De kinderen zoeken op internet:
http://www.sterrenkids.nl (de beste website over het heelal voor kinderen)
http://home.wanadoo.nl/~gjdekok/zonstel.htm (website over het zonnestelsel)
http://www.crosswinds.net/~solarsys (website met beknopte informatie over het
zonnestelsel)
http://www.dma.be/p/infoster/negepl (meeste omvattende website over de
planeten, deze site is meer geschikt voor volwassenen maar is wel de moeite
waard)
http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm
http://home-1.worldonline.nl/~quast/pages/schrikkeljaar.htm
1. In je groep ga je bij verschillende internetadressen langs. Je mag kiezen in
welke volgorde. Je gaat bij een adres langs door te klikken op het adres.
2. Je leest alle informatie die op deze site staat en je noteert de belangrijkste
gegevens op een blaadje.
3. Na afloop zal de leerkracht bespreken wat alle leerlingen over het zonnestelsel
gevonden hebben.
 Tips voor de leerkracht:
Besteedt aandacht aan de volgende punten:
 Hoeveel planeten zijn er?
 Wat zijn de namen van de planeten? Welke bijnamen hebben ze en
waarom, denk je?
 In wat voor banen draaien de planeten rond de zon (ellips)? Is er veel
verschil in afstand tot de zon?
 Is er veel verschil in grootte tussen de planeten?
 Welke planeten kun je met het blote oog zien , welke alleen met een
telescoop?
 Welke planeten hebben manen? Welke hebben ringen?
 In hoeveel uur draait de aarde om haar as? Wat is het gevolg hiervan?
 Hoelang duurt de reis van de aarde om de zon? Wat is het gevolg hiervan?
Hier is het nodig de leerlingen te begeleiden om de computer als bron van
gegevens te leren kennen.
Hou er als leerkracht rekening mee dat nog niet alle leerlingen technische kennis
hebben om de computer als zoekmachine te gebruiken!
2.
In een volgende les rond dit thema wordt er gewerkt in hoeken. De
verschillende hoeken zijn: de computerhoek, de knutselhoek en de speelhoek
De klas wordt verdeeld in 3 groepen. De groepen zullen dus in de 3 hoeken
terecht komen. Men mag ongeveer een half uur werken aan de opdrachten per
hoek. De organisatie van de les gebeurt dus door middel van een
doorschuifsysteem.
Organisatie
De computerhoek
De leerlingen worden in groepjes van twee verdeeld. De leerlingen bezoeken op
internet websites over de tekens van de dierenriem.
Vraag de leerlingen of ze weten onder welk sterrenbeeld ze geboren zijn. Leg ze
zonodig uit hoe je dat te weten kunt komen ( in veel tijdschriften staat vaak een
horoscoop waar de data bij staan). Schrijf eventueel alle tekens van de
dierenriem op het bord met de juiste data erachter zodat ieder kind weet welk
sterrenbeeld het heeft.
Vraag de leerlingen of ze weten wat het sterrenbeeld inhoudt. Lezen ze wel eens
een horoscoop? Vertel dat ze op internet informatie gaan zoeken over hun eigen
sterrenbeeld. Daarbij moeten ze letten op de eigenschappen die bij het
sterrenbeeld horen. Die moeten ze vergelijken met wat ze van zichzelf vinden.
De leerlingen zoeken op internet:
http://home.soneraplaza.nl/mw/prive/rdejong/astrologie_zodiac.htm
http://www.kortblok.demon.nl
http://www.inspiratiesite.nl/planeten3.html
De leerlingen kunnen de belangrijkste gegevens noteren op een blaadje
Na afloop zal de leerkracht met jullie bespreken wat jullie te weten gekomen zijn
over het sterrenbeeld.
Tips voor de leerkracht:
Hou rekening met de volgende punten:
 Wat zegt het sterrenbeeld over jou? Vind je dat dat klopt? Vinden andere
leerlingen dat het klopt?
 Hoe ziet het teken van jouw sterrenbeeld eruit?
 Welke planeet hoort bij jouw sterrenbeeld?
Bespreek tot slot of de leerlingen geloof hechten aan wat er over hun
sterrenbeeld staat geschreven. Vertel daarbij dat er mensen zijn die er een
speciale studie van maken. Dit neemt niet weg dat de leerlingen vrij zijn om er
wel of geen geloof aan te hechten. Laat ze hierbij uitspreken of de sterren het
leven wel of niet kunnen beïnvloeden.
Hier is het nodig de leerlingen te begeleiden om de computer als bron van
gegevens te leren kennen.
Hou er als leerkracht rekening mee dat nog niet alle leerlingen technische kennis
hebben om de computer als zoekmachine te gebruiken!
De knutselhoek
Deze groep wordt niet verder onderverdeeld. De leerlingen maken een
wandmodel van het zonnestelsel.
Schrijf op het bord de namen van de planeten. Onder de planeten schrijft u de
afstand tot de zon en de diameter.
Mercurius
1 cm
grijs
Venus
4 cm
blauw
Aarde
4 cm
lichtblauw
Mars
2 cm
rood
Jupiter
48 cm
geel
Saturnus
38 cm
donkerrood
Uranus
20 cm
donkerblauw
Neptunus
20 cm
groen
Pluto
8 mm
donkergrijs
Vertel de leerlingen dat ze een wandmodel gaan maken van het zonnestelsel.
Daarbij moet te zien zijn hoe groot de planeten zijn en hoe ver ze van de zon
staan. Om dat te weten moeten de afmetingen in een andere schaal staan zodat
ze te gebruiken zijn. Eventueel kunt u ze aanpassen aan de lengte van de wand.
Hierna gaan de kinderen het wandmodel maken. Als achtergrond kunt u gebruik
maken van behangselpapier dat de kinderen blauw of zwart schilderen met witte
puntjes die de sterren voorstellen. Voor elke planeet wordt een platte schijf
gemaakt ter grootte van de diameter die op het bord staat. Om het nog meer op
de werkelijkheid te laten lijken, kunt u ook bollen laten maken met behulp van
proppen papier. Iedere planeet krijgt een aparte kleur.
Aan elke planeet wordt een draad bevestigd die aan de bovenkant van het
wandmodel wordt gehangen, bijvoorbeeld aan een lat of gordijnrail. Zorg dat aan
de rand de zon hangt, die u zo groot mogelijk maakt. Vertel dat de zon in feite
meer dan honderd keer zo groot is als de aarde, maar dat dit te groot is om op
de juiste schaal weer geven. Hang vervolgens de planeten op de goede afstand
van de zon. Aan de wand hangt nu een model van het zonnestelsel dat de juiste
onderlinge verhoudingen weergeeft.
De speelhoek
De leerlingen worden niet meer verder onderverdeeld in groepjes. Het is de
bedoeling bij deze opdracht dat de leerlingen de banen van de planeten
simuleren.
De leerlingen weten (door de inleidende les) dat er negen planeten zijn en dat ze
in een verschillende baan rond de zon draaien. Alsook dat ze allemaal op een
andere afstand van de zon staan.
Teken de zon en de planeten op het bord, waarbij te zien is dat hoe groot de
afstanden tot de zon zijn. Je kan gebruik maken van de volgende gegevens:
Mercurius
1 cm
Venus
4 cm
Aarde
4 cm
Mars
2 cm
Jupiter
48 cm
Saturnus
38 cm
Uranus
20 cm
Neptunus
20 cm
Pluto
8 mm
Je kan nu eventueel met de leerlingen naar de gymzaal gaan. Teken op de grond
de banen van de planeten of markeer ze met linten. Gebruik de schaal die
hierboven staat en pas die aan de grootte van de gymzaal aan. Leg bij elke baan
een kaartje met de naam van de planeet.
Verdeel de leerlingen over de banen van de planeten. Ga zelf in het midden (zon)
staan en laat de leerlingen enkele rondjes rond de zon lopen. Vraag wat hen is
opgevallen (denk aan: verschillende baan, looptijd en snelheid).
Vraag daarna hoe lang de aarde erover doet om één keer rond de zon te draaien
(dit is dus één jaar)
Bespreek aan de hand daarvan de omlooptijd van de andere planeten.
Laat de leerlingen schatten hoeveel dagen of jaren de andere planeten erover
doen om één keer rond de zon te draaien. Vertel daarbij dat hoe verder een
planeet van de zon staat, hoe trager hij rond de zon draait. Maak eventueel
gebruik van de volgende tabel:
Omlooptijd
Afstand tot de zon
Snelheid
km/sec
Mercurius
88 dagen
85 miljoen km
48
Venus
225 dagen
108 miljoen km
35
Aarde
365 dagen
150 miljoen km
30
Mars
687 dagen
228 miljoen km
24
Jupiter
12 jaar
779 miljoen km
13
Saturnus
30 jaar
1,43 miljard km
10
Uranus
84 jaar
2,86 miljard km
7
Neptunus
165 jaar
4,49 miljard km
5,5
Pluto
248 jaar
5,91 miljard km
4,5
Bespreek alle gegevens en laat de leerlingen conclusies trekken. Bijvoorbeeld de
omloopsnelheid van Mercurius is ruim tien keer zo groot als de omloopsnelheid
van Pluto. Als Pluto één keer om de zon heeft gedraaid, heeft de Aarde er al 248
rondjes op zitten.
Laat de leerlingen nogmaals langs de banen van de planeten lopen, maar nu op
een manier die overeenkomt met de gegevens hiervoor. Laat ze onderling
discussiëren over de verschillende snelheden waarmee rond de zon gelopen moet
worden.
Ten laatste kunt u hen vertellen dat de planeten ook nog om hun eigen as
draaien. Dat houdt in dat de leerlingen tijdens het lopen zich steeds (langzaam)
omdraaien.
Alles bij elkaar kan dit een fraai beeld geven van het zonnestelsel. Dat de
uitvoering niet altijd lukt, is minder erg. Waar het om gaat, is dat ze een indruk
krijgen van de onderlinge verschillen tussen de afstand, de snelheid en de
omlooptijd van de planeten.
3.
In een laatste les rond dit thema kunnen de leerlingen nog een virtuele toer
door het zonnestelsel maken. De hele klas wordt nu verdeeld in groepjes van
twee.
De leerlingen kunnen via de volgende website naar de cyber-space pagina:
http://www.cyber-space.nl/
Ze moeten dan op het icoontje ‘cyber-space Een virtuele toer door het
zonnestelsel’ drukken. En dan moeten ze het onderdeel ‘Interactief’ aanklikken.
Hier kunnen ze een keuze maken uit: legpuzzels, de cyber-space quiz en ze
kunnen ook hun gewicht op andere planeten berekenen.
De leerlingen kunnen al deze activiteiten eens uitproberen.
 Tips voor de leerkracht:
Hier is het nodig de leerlingen te begeleiden om de computer als bron van
gegevens te leren kennen.
Hou er als leerkracht rekening mee dat nog niet alle leerlingen technische kennis
hebben om de computer als zoekmachine te gebruiken!
Bronnen
Wat hebben de leerlingen nodig?
 bij de eerste les




een computer met internetaansluiting
een eigen e-mail adres
pen en papier
de volgende websites:
- http://www.sterrenkids.nl
- http://home.wanadoo.nl/~gjdekok/zonstel.htm
- http://www.crosswinds.net/~solarsys
-
http://www.dma.be/p/infoster/negepl
http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm
http://home-1.worldonline.nl/~quast/pages/schrikkeljaar.htm
 bij de tweede les
 computer met internetaansluiting
 pen en papier
 de volgende websites:
http://home.soneraplaza.nl/mw/prive/rdejong/astrologie_zodiac.htm
http://www.kortblok.demon.nl
http://www.inspiratiesite.nl/planeten3.html
 verschillende kleuren papier of karton
 draden
 eventueel behangselpapier
 tekening van de planetenbanen om de zon op het bord
 linten of krijt om in de gymzaal de banen van de planeten aan te geven
Aandachtspunten voor de leerkracht:
Het kan misschien wel nuttig zijn dat er per hoek een leerkracht aanwezig is voor
het uitleggen van de opdrachten en voor het begeleiden van de leerlingen.
Evaluatie
Bij de evaluatie van deze lessenreeks wordt er zowel rekening gehouden met de
inhoud van deze lessen als met de manier waarop jullie samengewerkt hebben.
Bij deze opdracht hoort een toets over de geziene leerstof (zie bijlage1). De
resultaten zullen dan door jullie leerkracht meegedeeld worden na de
verbeteringsfase.
De toetsing van de vaardigheden (sociale vaardigheden,…) en attitudes zal
gebaseerd worden op een aantal criteria:
- klasactiviteit:
 taakgerichtheid
 medewerking in de klas
 participatie in groepswerk
 tijdig klaar met de opdrachten
 zorg voor de taken
 mondelinge taalvaardigheid
- de resultaten van de zelfstandig te realiseren taken:
 het hanteren van de leermiddelen
 het nemen van notities bij het opzoeken van informatie op het internet
De beoordeling van deze vaardigheden zal gebeuren door middel van een
beoordelingsschaal gaande van:
zeer goed goed voldoende onvoldoende zwak
Er kan ook gebruik gemaakt worden van zelfevaluatie waarbij de leerlingen hun
mening kwijt kunnen omtrent deze lessenreeks (over de opdrachten, de te
kennen leerstof, de samenwerking, de begeleiding,…). De leerlingen kunnen dit
doen door te mailen naar het e-mail adres van de leerkracht.
Conclusie
Deze lesactiviteiten beogen een aantal doelstellingen:
1. De leerlingen leren op een speelse manier omgaan met informatica en meer
bepaald met het internet. Ze leren allerlei zaken zelfstandig op te zoeken en te
noteren om daarna dit te bespreken met de leerkracht.
2. De leerlingen kunnen door deze activiteiten uit te voeren, leren omgaan met
leeftijdsgenoten en samen zoeken naar oplossingen. Deze lessenreeks stimuleert
dus de sociale vaardigheden.
3. De leerlingen leren op een creatieve en speelse manier omgaan met de
aangeboden leerstof.
Referenties
Websites
-
http://www.sterrenkids.nl
http://home.wanadoo.nl/~gjdekok/zonstel.htm
http://www.crosswinds.net/~solarsys
http://www.dma.be/p/infoster/negepl
http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm
http://home-1.worldonline.nl/~quast/pages/schrikkeljaar.htm
http://home.soneraplaza.nl/mw/prive/rdejong/astrologie_zodiac.htm
http://www.kortblok.demon.nl
http://www.inspiratiesite.nl/planeten3.html
http://www.vlaanderen.be/
-
De grote spectrum encyclopedie
M. Valcke ‘Onderwijskunde als ontwerpwetenschap’
Gent, Academia Press, 1999
Boeken
Laatst bewerkt op 9-2-00. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page
BIJLAGE LEERKRACHT
Aardrijkskunde : Ons zonnestelsel
1. Geef een omschrijving
 maan: ……………………………………………………………………………………………..
 planeet: ………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
 satelliet: ………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………….
 Komeet: …………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
 ster: ………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………….
 asteroïde: ………………………………………………………………………………………
2. Welke planeet kennen wij het best?………………………..
3. Wat is het middelpunt van ons zonnestelsel? ………………………..
4. Noem een stelsel dat een onderdeel is van het melkwegstelsel:
……………………………………….
5. Welke planeet heeft ringen?…………………………….. Deze ringen zijn geen
echte ringen, het zijn ………………………………….
6. Waarom kunnen wij de zon niet bezoeken? ……………………………………….
7. Wat is een schrikkeljaar? Geef de berekening + uitleg hoe we tot een
schrikkeljaar komen. Wees heel duidelijk.
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
8. Hoe noemt men de ‘Aarde’ nog?
Hoe noemt men ‘Mars’ nog?…………………………….;
9. Noem een heel bekende komeet: ………………………………………..
10. Geef de 9 planeten, foutloos geschreven en zet ze op de juiste plaats.
Begin met de planeet die het dichtst bij de zon ligt
__I__I__I__I___I____I_____I_______I______I______I______I
Zon
1
2
3
4
1: ……………………………………
2: ……………………………………
3: ……………………………………
4: ……………………………………
5: ……………………………………
5
6
7
8
6: ……………………………………
7: ……………………………………
8: ……………………………………
9: ……………………………………
9
De aarde draait in ………………………………………………………………………… om de zon en de
aarde draait in ……………………………… om haar as. Het gevolg van het draaien
van de aarde om haar as is ………………………………………. .
Elke ster straalt ………………………… .
Vorig jaar gebeurde er iets heel bijzonders met de zon. Het was te zien in
het zuiden van het land. Het was een ……………………………………… . De maan
schoof voor de zon. Toen moesten we een speciaal brilletje opzetten om dit
gebeuren te kunnen bekijken.
Leerlingen.
Het Zonnestelsel
Een Internetproject voor de 5de en 6de klas
Ontworpen door
Van Geyte Kristien: [email protected]
Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties |
Inleiding
Vorig jaar gebeurde er iets heel bijzonders met de zon. Het was te zien in het
zuiden van het land. Het was een zonsverduistering. De maan schoof voor de
zon. Toen moesten we een speciaal brilletje opzetten om dit gebeuren te kunnen
bekijken. Vandaar dat ik jullie met deze lessen iets meer wil bijbrengen over het
zonnestelsel.
In de lessen rond dit project zullen jullie allerhande activiteiten moeten uitvoeren
zoals een internetopdracht uitvoeren, iets knutselen omtrent dit thema,…
Om zo jullie kennis in verband met het zonnestelsel een beetje bij te schaven.
Taak
Gedurende een drietal lessen krijgen jullie een aantal opdrachten omtrent het
zonnestelsel.
In een eerste les wordt er van jullie verwacht dat jullie enige internetadressen
bezoeken om meer te weten te komen omtrent het zonnestelsel.
In een tweede les kunnen jullie in een drietal hoeken een aantal opdrachten
uitvoeren.
En in een afsluitende les kunnen jullie je kennis nog eens testen via interactieve
spelletjes.
Proces
1. De eerste les rond het thema ‘Het zonnestelsel’ is een infomoment via
internet.
Jullie zullen met behulp van dit medium de leerstof omtrent het zonnestelsel
nader bekijken.
Jullie worden verdeeld in groepjes van twee. Gedurende één lesuur zullen jullie
informatie kunnen opzoeken op internet en daarna zal dit besproken worden met
de leerkracht.
Je leerkracht zal jullie enkele vraagjes stellen als inleiding. Jullie kunnen dan
eventjes nadenken over die vragen.
Vraag1: Wat weten jullie allemaal al over het zonnestelsel?
Vraag2: Weten jullie hoeveel planeten er zijn?
Vraag3: Kennen jullie die namen van die planeten?
Op het internet staan een ruime waaier aan sites over de planeten, de zon, de
maan,…
Jullie kunnen nu die sites bezoeken door op de onderstaande sites te klikken:
http://www.sterrenkids.nl (de beste website over het heelal voor kinderen)
http://home.wanadoo.nl/~gjdekok/zonstel.htm (website over het zonnestelsel)
http://www.crosswinds.net/~solarsys (website met beknopte informatie over het
zonnestelsel)
http://www.dma.be/p/infoster/negepl (meeste omvattende website over de
planeten, deze site is meer geschikt voor volwassenen maar is wel de moeite
waard)
http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm
http://home-1.worldonline.nl/~quast/pages/schrikkeljaar.htm
1. In je groep ga je bij verschillende internetadressen langs. Je mag kiezen in
welke volgorde.
2. Je leest alle informatie die op deze site staat en je noteert de belangrijkste
gegevens op een blaadje. Om van het ene adres naar het andere te gaan, druk
je eerst op de pijl “vorige” en vervolgens klik je op het adres naar keuze.
3. Na afloop zal de leerkracht bespreken wat jullie allemaal over het zonnestelsel
gevonden hebben.
2. In een volgende les rond dit thema wordt er gewerkt in hoeken. De
verschillende hoeken zijn: de computerhoek, de knutselhoek en de speelhoek
Jullie worden verdeeld in 3 groepen. Jullie zullen in één van die hoeken terecht
komen. De leerkracht zal je een hoek aanwijzen waar jullie met je groepje naar
toe gaan. Jullie mogen ongeveer een half uurtje werken aan de opdrachten per
hoek. Via een doorschuifsysteem zullen jullie elke hoek kunnen bezoeken.
Wanneer jullie niet goed weten wat jullie moeten doen, is er altijd een leerkracht
ter jullie beschikking.
Organisatie
De computerhoek
Jullie worden verdeeld in groepjes van twee. Wanneer jullie per twee zijn kunnen
jullie zich aan een computer zetten. In deze hoek zullen jullie informatie
opzoeken op internet omtrent een bepaald onderwerp.
Vooraleer jullie aan de opdracht kunnen beginnen, zal de leerkracht jullie nog
enkele vraagjes stellen en hij/zij zal jullie ook de opdracht uitleggen:
Vraag1: Weten jullie onder welk sterrenbeeld jullie geboren zijn?
Vraag2: Weten jullie wat het sterrenbeeld inhoudt?
Vraag3: Lezen jullie soms eens de horoscoop?
En dan kunnen jullie nu van start gaan met een aantal sites te bezoeken in
verband met de horoscoop en het sterrenbeeld:
http://home.soneraplaza.nl/mw/prive/rdejong/astrologie_zodiac.htm
http://www.kortblok.demon.nl
http://inspiratiesite.nl/planeten3.html
Jullie kunnen ook enkele belangrijke gegevens noteren op een blaadje.
Na afloop zal de leerkracht met jullie bespreken wat jullie te weten gekomen zijn
over het sterrenbeeld.
De knutselhoek
Jullie worden hier niet meer verder onderverdeeld. Jullie zullen hier een
wandmodel van het zonnestelsel maken.
Bij het maken van het wandmodel zullen jullie moeten opletten hoe groot de
planeten zijn en hoe ver ze van de zon staan. De leerkracht zal de juiste
afmetingen op het bord noteren (deze afmetingen staan wel in een andere
schaal zodat jullie de planeten in een verkleinde versie kunnen maken.
De leerkracht zal jullie behangselpapier ter jullie beschikking stellen. Jullie
kunnen dit dan blauw of zwart schilderen met witte puntjes die de sterren
voorstellen. Voor elke planeet kunnen jullie een platte schijf (van karton) maken
ter grootte van de diameter die op het bord genoteerd staat. Om het nog meer
op de werkelijkheid te laten lijken, kunnen jullie ook bollen maken met behulp
van proppen papier. Iedere planeet krijgt een aparte kleur (de verschillende
kleuren zal ook door jullie leerkracht meegedeeld worden). Aan elke planeet
moeten jullie een draad bevestigen die aan de bovenkant van het wandmodel
wordt gehangen (jullie kunnen dit hangen aan een lat of een gordijnrail). Zorg
ervoor dat aan de rand de zon hangt, die jullie zo groot mogelijk maken. Hang
vervolgens de planeten op de goede afstand tot de zon. Wanneer alles klaar is
zal iedereen nu een model van het zonnestelsel hebben dat de juiste onderlinge
verhoudingen weergeeft.
De speelhoek
Jullie worden hier niet meer verder onderverdeel in groepjes. In deze hoek is het
de bedoeling dat jullie de banen van de planeten simuleren (=nabootsen).
Jullie weten nu ondertussen al dat er negen planeten zijn en dat ze in een
verschillende baan rond de zon draaien. Alsook dat ze allemaal op een andere
afstand van de zon staan.
De leerkracht zal de zon en de planeten op het bord tekenen, waarbij te zien is
hoe groot de afstanden tot de zon zijn.
Daarna zal de leerkracht jullie voorstellen om met hem/haar naar de gymzaal te
gaan. Hij/zij zal de banen van de planeten op de grond tekenen of hij/zij zal ze
markeren met linten. De leerkracht zal ook bij elke baan een kaartje met de
naam van de planeet leggen.
Vervolgens zal de leerkracht jullie verdelen over de banen van de planeten. De
leerkracht zal zelf in het midden (zon) staan en jullie zullen dan enkele rondjes
rond de zon moeten lopen. Hierbij zal de leerkracht jullie enkele vragen stellen:
Vraag1: Wat is jullie hierbij opgevallen?
Vraag2: Hoe lang doet de aarde erover om één keer rond de zon te draaien?
Daarbij zal de leerkracht de omlooptijd van de andere planeten met jullie
bespreken. En hij/zij zal ook nog een bijkomende vraag stellen:
Vraag3: Proberen jullie eens te schatten hoeveel dagen of jaren de andere
planeten erover doen om één keer rond de zon te draaien.
Alle gegevens zal de leerkracht met jullie bespreken en dan mogen jullie je
conclusies hieromtrent maken.
Daarna zullen jullie nogmaals langs de banen van de planeten lopen, maar nu op
een manier die overeenkomt met de gevonden gegevens. Jullie zullen hier dan
ook mogen over discussiëren
Als de uitvoering niet altijd lukt, is dat niet zo erg. Waar het om gaat, is dat jullie
een beeld krijgen van de onderlinge verschillen tussen de afstand, de snelheid en
de omlooptijd van de planeten.
3. In een laatste les rond dit thema kunnen jullie nog een virtuele toer door het
zonnestelsel maken. Jullie worden nu verdeeld in groepjes van twee.
Jullie kunnen via de volgende website naar de cyber-space pagina gaan:
http://www.cyber-space.nl/
Jullie kunnen dan op het icoontje ‘cyber-space Een virtuele toer door het
zonnestelsel’ drukken. En dan moeten jullie het onderdeel ‘Interactief’
aanklikken.
Hier kunnen jullie een keuze maken uit: legpuzzels, de cyber-space quiz en jullie
kunnen ook jullie gewicht op andere planeten berekenen.
Jullie kunnen al deze activiteiten eens uitproberen.
Evaluatie







Bij de evaluatie van deze lessenreeks wordt er zowel rekening gehouden met de
inhoud van deze lessen als met de manier waarop jullie samengewerkt hebben.
Bij deze opdracht hoort een toets over de te kennen leerstof. Dus na deze
lessenreeks krijgen jullie een invulblaadje. De resultaten zullen dan door jullie
leerkracht meegedeeld worden na de verbeteringsfase.
De toetsing van de vaardigheden (sociale vaardigheden,…) en attitudes zal
gebaseerd worden op een aantal criteria:
- klasactiviteit:
jullie taakgerichtheid
jullie medewerking in de klas
jullie participatie in groepswerk
of jullie op tijd klaar zijn met de opdrachten
jullie zorg voor de taken
jullie mondelinge taalvaardigheid
kijken of jullie notities nemen bij het opzoeken van informatie op het
internet
De beoordeling van deze vaardigheden zal gebeuren door middel van een
beoordelingsschaal gaande van:
zeer goed
goed
voldoende
onvoldoende
zwak
Jullie zullen ook een eigen evaluatie kunnen maken door jullie mening door te
mailen naar het e-mail adres van de leerkracht (over de opdrachten, de te
kennen leerstof, de samenwerking, de begeleiding,…).
Conclusie
Deze lesactiviteiten beogen een aantal doelstellingen:
1. Jullie leren op een speelse manier omgaan met informatica en meer bepaald
met het internet. Jullie leren allerlei zaken zelfstandig op te zoeken en te noteren
om daarna dit te bespreken met de leerkracht.
2. Jullie kunnen door deze activiteiten uit te voeren, leren omgaan met
leeftijdsgenoten en samen zoeken naar oplossingen. Deze lessenreeks stimuleert
dus de sociale vaardigheden.
3. Jullie leren op een creatieve en speelse manier omgaan met de aangeboden
leerstof.
Referenties
Websites
http://www.sterrenkids.nl
http://home.wanadoo.nl/~gjdekok/zonstel.htm
http://www.crosswinds.net/~solarsys
http://www.dma.be/p/infoster/negepl
http://www.hetweer.org/HetWonderlijkeWeer/seizoene.htm
http://home-1.worldonline.nl/~quast/pages/schrikkeljaar.htm
http://home.soneraplaza.nl/mw/prive/rdejong/astrologie_zodiac.htm
http://www.kortblok.demon.nl
http://inspiratiesite.nl/planeten3.html
http://www.vlaanderen.be/
Boeken
-
De grote spectrum encyclopedie
Laatst bewerkt op 9-2-00. Gebaseerd op de template van The WebQuest Page