Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden? Daniel Jacobs-Tulleneers-Thevissen Oncologische, Thorax- en Transplantatieheelkunde, UZ Brussel Diabetes Research Center, Vrije Universiteit Brussel Vernietiging Beta Cellen Type 1 Diabetes Patient Insuline C-peptide negativiteit Aanval door eigen immuunsysteem Aanwezigheid van auto-antistoffen Insuline Acute Complicaties Ernstige hypoglycemie / zonder besef Ketoacidose Vernietiging Beta Cellen Type 1 Diabetes Patient Insuline Chronische Hyperglycemie Chronische Complicaties Eind Stadium Nierfalen Dialyse Acute Complicaties Ernstige hypoglycemie / zonder besef Ketoacidose Mortaliteit van patienten met type 1 diabetes en eind stadium nierfalen Normaal µalbuminurie Ernstig Nierlijden Eind Stadium Nierfalen Orchard et al., Diabetologia 2010 Vernietiging Beta Cellen Insuline Chronische Hyperglycemie Chronische Complicaties Eind Stadium Nierfalen Dialyse Type 1 Diabetes Patient Vernietiging Beta Cellen Insuline Chronische Hyperglycemie Niertransplantatie Immuunsupressie Chronische Complicaties Infectie/Kanker Type 1 Diabetes Patient Donor Nier Overleden Donor Levende Donor Levensverwachting van patienten met type 1 diabetes en eind stadium nierfalen na transplantatie Wachtlijst SPK Ojo et al., Transplantation 2001 Overleden Donor Nier Overleden Donor SPK Levende Donor Nier Levensverwachting van patienten met type 1 diabetes en eind stadium nierfalen na transplantatie Wachtlijst SPK Ojo et al., Transplantation 2001 Overleden Donor Nier Overleden Donor SPK Levende Donor Nier Levensverwachting van patienten met type 1 diabetes en eind stadium nierfalen na transplantatie Wachtlijst SPK Ojo et al., Transplantation 2001 Overleden Donor Nier Overleden Donor SPK Levende Donor Nier Beta Cellen Vervangen Type 1 Diabetes Patient Insuline Donor Nier Herstel Metabole Controle Acute complicaties Chronische complicaties Niertransplantatie Pancreastransplantatie Type 1 Diabetes Patient Insuline Donor Nier Herstel Metabole Controle Niertransplantatie 1966: Gecombineerde Nier-Pancreastransplantatie = SPK Nier + Pancreas van dezelfde (overleden) Donor Kelly en Lillehei Kelly et al., Surgery 1967 Anatomie van de Pancreas Endocriene Pancreas Eilandjes van Langerhans 1% van totale gewicht Anatomie van de Pancreas Endocriene Pancreas Exocriene Pancreas Spijsverteringsenzymes en Bicarbonaat Secretie in Duodenum Anatomie van de Pancreas Endocriene Pancreas Exocriene Pancreas Arteria Lienalis Vena Portae Uitgebreide bloedvoorziening Veneuze drainage via Poortader Vena Lienalis Arteria Mesenterica Superior Donorpancreas Uitname Transport Donorpancreas Voorbereiding van het orgaan Y-graft donor arteria iliaca Donor Pancreas Portaal versus Systemisch Blaas versus Dundarm Bazerbachi et al., Am J Transplant 2012 Sollinger et al., Ann Surg 1993 Pancreas Transplantatie Type 1 Diabetes Patient Donor Pancreas Insuline Donor Nier Herstel Metabole Controle Niertransplantatie Kelly et al., Surgery 1967 Graft survival = insuline onafhankelijkheid 1994-2000 Verbeteren resultaten 25% Technisch falen Sutherland et al., Annals of Surgery 2001 1986-1994 Perioperatieve Morbiditeit en Mortaliteit Vroegtijdige Complicaties - Graft Thrombose - Graft Pancreatitis - Lekkage Duodenale Anastomose - Intra-abdominale bloeding 30% Herinterventie Graft verlies Effect op overleving – Gecombineerde Nier-Pancreastransplantatie Getransplanteerd Wachtlijst White et al., Lancet 2009 Vernietiging Beta Cellen Type 1 Diabetes Patient Insuline Chronische Hyperglycemie Chronische Complicaties Eind Stadium Nierfalen Acute Complicaties Ernstige hypoglycemie / zonder besef Ketoacidose Beta Cellen Vervangen Type 1 Diabetes Patient Insuline Chronische Hyperglycemie Chronische Complicaties Eind Stadium Nierfalen Acute Complicaties Ernstige hypoglycemie / zonder besef Ketoacidose Pancreas Transplantation Alone Type 1 Diabetes Patient Donor Pancreas Amylase Graft survival = insuline onafhankelijkheid Minder goede lange termijn resultaten SPK vs PTA White et al., Lancet 2009 Graft survival = insuline onafhankelijkheid Meer laattijdig graftverlies - rejectie Eurotransplant Foundation Afname van aantal pancreastransplantaties door afname van geschikte donoren - Jong - BMI < 30 Dhanireddi., Gastroenterol Clin N Am 2009 Kan een pancreastransplantatie een oplossing bieden? + Excellente lange termijnsoverleving bij nier/pancreastransplantatie Langdurige insuline onafhankelijkheid - Belangrijke perioperatieve morbiditeit Chronische behandeling met immuunsupressieve medicatie Dalend aantal geschikte donoren In geselecteerde patiënten