Kris Neirynck, klinisch psycholoog, systeemtherapeut Mantelzorgers centraal Rolveranderingen De relatie tussen sociale steun en welbevinden Sociale steun als buffer tegen stress Soorten sociale steun? Hoe creëer je sociale steun? Kris Neirynck, [email protected] 2 Principe systeemtherapie Beeld: Touw waar ieder gezinslid aan vast zit Stilstaan bij de impact en het effect op partners en sociale omgeving van de Q koorts patiënt Kris Neirynck, [email protected] 3 Kris Neirynck, [email protected] 4 Door Q koorts chronisch fysieke beperkingen & cognitieve en emotionele veranderingen Dit heeft gevolgen voor het contact met partner en andere naasten: andere taken in de huishouding? aanpassingen op je werk, wie wordt kostwinner ? hoe zorgen we voor de kinderen? veranderingen in uw relatie? welke hobby’s staan onder druk? hoe onderhouden we onze sociale contacten ? Kris Neirynck, [email protected] 5 Kostwinnerschap, contact met collega’s Zorg voor de kinderen: rol als moeder of vader. Rol van ouders, vrienden, buren Partnerschap: vanzelfsprekende samenspel binnen de relatie Vrije tijd, sporten en hobby’s Kris Neirynck, [email protected] 6 Levensverwachting Hartaanval/infarct. Vertrouwen in je omgeving. Nederland in de top 5 als het gaat om je gelukkig voelen. Pijn en sociale steun ( labo onderzoeken). Mensen in je omgeving kunnen bron zijn van sociale steun, buffer tegen stress Kris Neirynck, [email protected] 7 Kris Neirynck, [email protected] 8 Chronische gevolgen van Q-koorts verminderen de capaciteit om stress op te vangen en ermee om te gaan. Zowel voor de patiënt als zijn systeem. Kris Neirynck, [email protected] 9 Ervaren Sociale steun blijkt de schadelijke gevolgen van stress te verminderen . Sociale steun fungeert als een buffer. Waarom? Waarschijnlijk helpt sociale steun ons beter met de stress om te gaan. Kris Neirynck, [email protected] 10 Kris Neirynck, [email protected] 11 Stressvolle gebeurtenis Ervaren beschikbaarheid van sociale steun Beoordeling van de aard van de stressor en beoordeling van je vaardigheden Ervaren stress vaardigheden schieten tekort Negatieve emotionele reactie Lichamelijk reacties en gedrag Lichamelijke klachten Angst en stemmingsprobl emen Kris Neirynck, [email protected] 12 Stressvolle gebeurtenis Beoordeling aard stressor en eigen vaardigheden Ervaren Stress Ervaren Beschikbaarheid van sociale steun Tekort aan vaardigheden Negatieve emotionele reacties Lichamelijke reacties en gedrag Lichamelijke Klachten Angst en stemmingsprobl emen Kris Neirynck, [email protected] 13 Stressvolle gebeurtenis Beoordeling aard stressor en eigen adaptieve vaardigheden Ervaren stress Tekort vaardigheden Ngeatieve cognitieve en emotionele reacties Ervaren beschikbaarheid Sociale Steun Lichamelijke reactie en gedrag Lichamelijke klachten Angst en stemmingsklacht en Kris Neirynck, [email protected] 14 Mensen in je omgeving kunnen met onbegrip reageren De impact van chronische klachten wordt vaak door de sociale omgeving onderschat of vergeten. Sociale isolatie hangt sterk samen met psychische en lichamelijke klachten. Kris Neirynck, [email protected] 15 Trek je niet terug. Heb begrip voor het eerste onbegrip van de ander Geef informatie( eventueel op schrift) Geef aan hoe de ander je kan helpen (emotioneel en praktisch) en wat helpende reacties zijn Kris Neirynck, [email protected] 16 Kris Neirynck, [email protected] 17 Praktische steun Dagelijkse klusjes, vervoer, kleine reparaties, eten klaarmaken etc. Emotionele steun Gevoelens bespreken en delen, begrip krijgen, arm om je schouder, troosten, etc. Kris Neirynck, [email protected] 18 Stel een duidelijke hulpvraag ; vb vraag om mee te gaan naar belangrijke afspraken Vraag hulp van de ander om je aan je weekplanning te houden met name ook op goede dagen. Herstel gaat met vallen en opstaan. Deel kleine successen. Vermijdt negatieve aandacht overbelasting ligt steeds op de loer Kris Neirynck, [email protected] 19 Kris Neirynck, [email protected] 20 Maak tijd en ruimte in je weekplanning voor sociale contacten Laadt je batterij op ( vb middels sporten of een hobby) Bewaak en bespreek je grenzen Geef aan, wat jou zou helpen, vraag om hulp. Bespreek regelmatig met je partner/naaste wat je vindt van de rolverandering en vraag na hoe dit voor de ander is Kris Neirynck, [email protected] 21 Investeer in wederkerige, open (partner)relatie Beiden geconfronteerd met gevolgen, praat met elkaar over de aanpassingen die dit vraagt. Bewaak beiden je grenzen en zoek naar hulpmiddelen die overbelasting terugdringen en zo mogelijk voorkomen. Doorbreek , indien nodig, sociale isolatie Schakel professionele ondersteuning in, indien nodig Kris Neirynck, [email protected] 22 Kris Neirynck, [email protected] 23 Kris Neirynck, [email protected] 24