Klaar stelt zich tot doel reflectie te stimuleren rond twee

KLAAR
– Vereniging voor geweldloosheid en respect –
Klaar stelt zich tot doel reflectie te stimuleren rond twee maatschappelijke thema’s : geweldloosheid
en respect, en hoe deze terug te integreren in de maatschappij.
De opzet van klaar begint bij de vaststelling dat vele problemen beginnen bij gebrek aan respect en
bij gebrek aan ethiek, in het bijzonder een ethiek van geweldloosheid en respect. Interculturele
conflicten, milieuproblemen, vandalisme, ongebreideld kapitalisme en uitbuiting zijn alle vele
vertakkingen van eenzelfde dieperliggende oorzaak : een gebrek aan een van binnenuit beleefde en
als evident ervaren ethiek van respect.
Klaar stelt in grote geledingen van de maatschappij een erosie vast van de basiswaarden voor een
aangename, veilige maatschappij, waarin men in vertrouwen kan samen leven. Criminaliteit,
corruptie, machtsmisbruik enz. komen voor in de internationale politiek, maar tasten ook ons
algemene welbevinden aan wanneer zij op kleine schaal, in het huisgezin, in onze straat, onze
gemeente, stad of land zich voordoen.
Klaar ziet respect en geweldloosheid als voorwaarden voor menselijke waardigheid, en tegelijk als
de hoogste verwezenlijking van onze menselijk potentieel. Daarom wilt Klaar het debat openen over
hoe we ervoor kunnen zorgen dat respect en geweldloosheid als evident en vanzelfsprekend kunnen
beschouwd worden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat men er kan van uitgaan dat in alle geledingen
van de maatschappij bewustzijn en respect als richtlijn genomen worden en bij elke beslissing
afgewogen wordt welk doel ze dient en of ze in overeenstemming is met respect voor de aarde, voor
het milieu, de natuur en medemens.
Klaar meent dat de rechten van de mens moeten uitgebreid worden en dat een gezonde habitat
dient te behoren tot de fundamentele mensenrechten. Wij mensen kunnen niet los gezien worden
van de aarde die ons draagt, voedt en herbergt. Wij kunnen niet losgesneden worden van de natuur
en zullen onszelf en onze medemens schade alleen toebrengen wanneer wij het geheel waaruit en
waarbinnen wij bestaan geweld aandoen. Tegelijk hebben wij recht op een gezonde, biodiverse
planeet! Klaar stelt daarom in plaats van een antropocentrische blik (een blik die de mens centraal
stelt) een geocentrische blik voor die de harmonie tussen mens en aarde centraal stelt.
_______________________
Waar vroeger godsdienst nog enige richtlijnen meegaf voor respectvolle omgang met elkaar, zijn
stilaan alle instanties verdwenen die dagelijks of wekelijks ons op de een of andere manier
herinneren aan “moraal”, aan wat “goed” is. Het is zorgwekkend dat we het niet meer als evident of
vanzelfsprekend kunnen beschouwen dat we elkaars eigendom niet stukmaken, dat vuilnis niet op
straat gegooid wordt, dat men stilte respecteert, vriendelijkheid als norm hanteert, en gezamenlijk
zorg draagt voor de planeet waarop wij allen leven.
Bovendien lijken beleidsmakers niet meer wakker te liggen van morele kwesties. Laten we nochtans
niet vergeten dat in oude culturen ooit rechtspraak, religie, politiek en zelfs geneeskunde niet van
elkaar konden gescheiden worden (de sjamaan was niet zelden ook priester-koning, rechter en
genezer en werd geacht vanuit diverse standpunten te zorgen voor eenheid en welbevinden). Wij
zien hierin een consequente logica : waarden, gezondheid, welzijn, wetten hangen samen, en beogen
dat elk individu hierbinnen kan gedijen, ze kunnen richtlijnen zijn voor het grootste algemene welzijn.
Klaar stelt vast dat beleidsmakers zich vandaag niet meer willen bezighouden met de meest basale
voorwaarden voor een gezonde samenleving. Geen enkel “ethisch” adviesorgaan adviseert
beleidsmakers over implicaties en consequenties van beslissingen. Of het nu gaat om het leveren van
wapens, het niet prioritair achten van de luchtkwaliteit, het meelopen met facebook-hypes,
ongebreideld internetgebruik, mobiele telefonie, vrije markt verkeer, het doden van dieren, het
blijven bevuilen van de planeet, gelijke verdeling van winsten en kosten, telkens ontbreekt een
“morele component” als richtlijn. Men spitst zich toe op quota voor schapen, op import en export,
maar tegelijk lijkt de sociale ondergrond aan het wegzakken in de oneindige mogelijkheden en de
vluchtigheid van ICT, schermen en flitsbeleving. Wat hulpmiddelen kunnen zijn voor een grotere
welzijn voor de ganse planeet, worden luxe-artikelen of “life-styles” voor enkelingen. Wij missen
moed en wakkerheid bij onze leiders. Nochtans dragen we allen verantwoordelijkheid voor onze
medemensen wereldwijd.
Wat baten spitstechnologie en kernproeven als men niet weet hoe men ermee moet omgaan op een
zinvolle, constructieve manier die bijdraagt tot het geheel? Welke “ethische commissie” waakt over
het nut en de waarden die een gezonde samenleving schragen? Wat baat menselijke vooruitgang als
dit ten koste moet gaan van het welzijn van de planeet en van andere levende wezens ? Wat levert
het welzijn van één groep op als anderen hierdoor schade ondervinden? En hoe verantwoord is het
dat prioriteiten niet 100% naar een gezonde planeet en naar medemenselijkheid gaan?
Klaar stelt zich daarom nieuwe en tegelijk oude vragen : hoe kunnen we jonge mensen van kindsbeen
af bijbrengen om vanuit innerlijke waardigheid te handelen, om die normen na te leven die ervoor
zorgen dat elk individu erdoor beter wordt? Hoe kunnen we in de opvoeding terug respect als
vanzelfsprekendheid meegeven, als basiswaarde? Hoe leggen we strengheid aan de dag t.o.v.
gulzigheid, egocentrisme, afgunst, milieuschendingen, machtsmisbruik, enz. Hoe kunnen we mensen
bijbrengen hun gedrag af te stemmen op richtlijnen die respect en geweldloosheid ondersteunen
i.p.v. opteren voor destructiviteit, louter winstbejag, gemakzucht of eigenbelang? Hoe zorgen we
ervoor dat jonge mensen zich terug verontwaardigen over wat niet kan : onrechtvaardigheid,
ongelijkheid, oneerlijkheid, grootschalig geweld, inactiviteit, ego-tripperij, lelijkheid. Hoe verhinderen
we dat onverschilligheid, nihilisme en cynisme de bovenhand halen en dat men enkel lippendienst
bewijst aan deugdzaamheid?
Een gezonde basis aan wederzijds respect is de basis voor een aangenaam samen leven, voor een
veilige maatschappij. Laten we niet toelaten dat deze fundamenten van een aangename samenleving
verloederen en afbrokkelen in het consumentisme zonder grenzen. Laten we niet toelaten dat
hebzucht leidt van de ene naar de andere financiële crisis en dat bedrijven en winstmarges worden
tot politieke spelers die alle integriteit en gelijkheid voor allen uitschakelen.
De fundamentele vragen blijven open voor een hoog dringende discussie: hoe geven we ons leven
vorm, wat zijn principes voor een harmonieuze samenleving waar het voor iedereen goed is om te
vertoeven? Waar leggen we onze prioriteiten en welke beslissingen zijn juist t.a.v. het geheel van
onze planeet? Wordt het niet tijd dat het beperkte perspectief op groei, vooruitgang, economie
wordt bijgestuurd en dat duurzame kwaliteit in evenwicht wordt nagestreefd, zodat noch de aarde,
noch het menselijk potentieel wordt uitgeput? Wordt het niet tijd dat we fundamentele rechten
toekennen aan de aarde en dat we mensenrechten uitbreiden naar respect voor onze leefomgeving
en medemens, naar eerlijkheid en rechtschapenheid?
Klaar wilt het debat openen en steunt acties voor geweldloosheid en respect.