NHG-kaderopleiding Ouderengeneeskunde, kwaliteitsproject fase 2 Opheffen van vitamine D deficiëntie bij ouderen (55+) in Overvecht (Utrecht) 1-9-2009 t/m 17-5-2010 Margot Tuijp Inleiding In september 2009 is een project van start gegaan in de Huisartsenkliniek Overvecht (4400 patiënten, 5 part time werkende huisartsen) om met name bij 2 doelgroepen vitamine D te bepalen en een eventuele vit D deficiëntie op te heffen. Een van deze doelgroepen was de groep ouderen (55+). Dit was voor mij de aanleiding om dit als onderwerp te kiezen van mijn kwaliteitsproject. Doel van dit kwaliteitsproject: Bewerkstelligen van een gedragsverandering bij huisartsen en ouderen, zodat beide groepen zich bewuster worden van de noodzaak en voordelen van een gezonde vitamine D spiegel. Bewerkstelligen van een goede vitamine D spiegel bij ouderen. Methode Er is een gezamenlijke kernboodschap geformuleerd. 3 peilers: voeding, zonlicht, suppletie. Er is een richtlijnkaart opgesteld voor de huisartsen. De diëtist heeft een voedingsadvies opgesteld. Onder redactie van de medewerkster van de GG&GD is gezamenlijk een folder opgesteld. Samen met de GG&GD zijn voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Vanuit het FTO is een suppletieschema opgesteld met colecalciferol-preparaten die vergoed worden. Richtlijnkaart, voedingsadvies, folder en suppletieschema zijn begin februari ook aangeboden aan alle huisartsen in de HAGRO, hun medewerking is gevraagd. 6 huisartsen hebben deze toegezegd. De huisartsen zijn aangemoedigd om bij bepaalde klachten en bepaalde risicogroepen laagdrempelig vitamine D te bepalen en dit zoveel mogelijk ook te combineren met bloedonderzoek voor andere aandoeningen zoals diabetes en hypertensie. Na start suppletie ( bij aangetoonde deficientie) werd zoveel mogelijk na 3 maanden een controle bepaling geadviseerd. Resultaten Tabel 1 en 2 betreffen de Huisartsenkliniek Overvecht. Tabel 3 alle praktijken in de Hagro die cijfers geleverd hebben. Tabel 1: 184 personen, 214 uitslagen m+v 55+ 55-64 65-74 75-84 85-94 50150 30 33 22 30-50 23 26 20-30 17 0-20 3 Tabel 2: 140 vrouwen, 167 uitslagen v 55+ 55-64 65-74 75-84 85-94 6 24 23 18 26 7 16 18 13 5 1 15 1 1 0 2 Tabel 3: HAGRO 203 personen, 222 uitslagen. m+v 55+ 55-64 65-74 75-84 85-94 5 30 34 26 6 22 5 23 29 29 9 12 4 1 18 15 5 3 1 1 0 3 1 1 1 Huisartsenkliniek Overvecht: 1- 9-2009 t/m 17-5-2010 214 vitamine D bepalingen bij 184 personen (55+). 16-12-2008 t/m 31-8-2009 59 vitamine D bepalingen (55+) De periode na 1-9-2009 vertoont een stijging van 362% ten opzichte van de voorafgaande periode van dezelfde duur. Alle leeftijden: 1-1-2008 t/m 17- 5- 2010 610 personen, 790 uitslagen. Paars 2. Alle leeftijden: 1-1-2000 t/m 31-12-2007 (1ste bepaling dec-2004) 60 pers., 73 uitslagen. 55+ 1-1-2000 t/m 31-12-2007 29 uitslagen. Voorbeeld: Mw B-F, 61 jaar, van Turkse afkomst had de volgende vitamine D uitslagen: 3-4-2009 15,9 nmol/l 29-9-2009 26,2 5-1-2010 71,8 6-4-2010 81,2 Paars : Vit D3 Groen : VitD3 Geel : Vit D3 Oranje: Vit D3 Rood : Vit D3 Groen 226. Geel 296. Oranje 204. Rood 62. Groen 10. Geel 12. Oranje 27. Rood 24. Groen 7. Geel 7. Oranje 7. Rood 8. > 150 nmol/l, < 160 nmol/l. >= 50 nmol/l, <= 150 nmol/l >= 30 nmol/l, < 50 nm ol/l >= 20 nmol/l, < 30 nmol/l < 20 nmol/l. Conclusie Collega huisartsen zijn beslist te motiveren om vitamine D bij patiënten te bepalen en te suppleren. Het is de moeite waard om bij ouderen vitamine D individueel in te stellen zoals bijvoorbeeld bij hypothyreoidie, dit leidt sneller tot voldoende bloedspiegels : het groene gebied 50-150 nmol/l. Suppletie mbv colecalciferoldrank FNA of colecalciferolcapsules 2800 IE geeft snellere suppletie dan door tabletten van 400 IE. Beide toedieningsvormen worden door de zorgverzekeraars vergoed. Voorlichting zowel op individueel niveau ( diëtist, huisarts, POH, praktijkassistente) als op groepsniveau (medewerker GG&GD, huisarts en diëtist) wordt zeer aangeraden. De patiënten tonen zich geinteresseerd! Met hartelijke dank aan allen die meegewerkt hebben en aan de cursusleiding van de Kaderopleiding Ouderengeneeskunde.