Voeding voor voetbal

Voeding voor voetbal
Peter Res, voedingskundige AFC Ajax
Overzicht
Inleiding
Fysiologie van wedstrijden en trainingen
Wedstrijdvoeding
Trainingsvoeding
Meetbare factoren
Vitamine D
Vetpercentage
Zweetmetingen
Vertaling naar de praktijk
Conclusies
Teamsport
Wikipedia:
Een teamsport is een sport waarbij de spelers in (meestal twee) ploegen
verdeeld zijn. De meeste teamsporten zijn balsporten.
Bij een teamsport zijn tactiek, strategie, en samenwerking vaak belangrijker in
het bepalen van het resultaat dan een individuele, meetbare, prestatie.
Gesprinte afstand in wedstrijden
Glycogeen
Starten met hoog koolhydraten
“stapelen” als bij duursport
6-8 gram koolhydraten per kg
lichaamsgewicht de laatste dag voor de
wedstrijd
Koolhydraten tijdens de wedstrijd
- Sprints
- Nauwkeurigheid in dribbelen /passes:
skills
- Effecten al aangetoond in de eerste 45
minuten
Vocht
Ook voetbalspecifiek: verminderde prestatie
rond 2% verlies lichaamsgewicht
Afhankelijk van klimaat
Vochtverliezen tijdens wedstrijden
Gemiddeld 2 liter, met een range van
1,1 - 3 liter
Caffeine
Prestatieverbetering
Vocht
Koolhydraten
Zouten
Caffeine
Herstel
Glycogeenherstel 780 gram vs 380 gram per
dag (Gunnarsson et al., 2013)
Vochtbalans: 150% verloren gewicht
+ natrium
Training
Hoeveel kcal is de gemiddelde training van
een voetballer?
Gemiddeld energieverbruik in
trainingen (unpublished data Ajax)
AVG -3 (kcal)
AVG-2 (kcal)
AVG-1 (kcal)
gemiddeld
567
495
330
laagste
370
365
195
hoogste
675
601
388
Trainingsadaptaties
Duurtraining adaptaties verlopen beter door af en toe te trainen met
laag glycogeen
Hansen et al., 2005
Yeo et al., 2008
Conclusie training
Minder focus op koolhydraten
Daarmee ruimte creëren voor goede vetten,
eiwitinname, vezels etc
Meetbare factoren
• Bloedonderzoek
– Vitamine D
• Zweetmetingen
• Vetpercentage
Vitamine D
•
•
•
•
Lipofiel
Voeding en blootstelling aan UVB
Meting in bloed: 25-(OH) vitamine D
“Optimale” status?
– Range tussen 30 nmol/l (gezondheidsraad) en 125
nmol/l (Heaney, 2011)
– Ajax beleid: optimaal 75-130 nmol/l
Classificatie vitamine D status op basis
van serum vit 25-(OH) D
Vit 25-(OH) D (nmol/l)
Ernstig deficiënt
<30
Deficiënt
<50
Inadequaat
<75
Optimaal
> 75
Overdosering? (Close & Fraser, 2012)
>130
(Lee et al., 2008)
Vitamine D status in Nederland
• 40% van de kinderen met donkere huidskleur
hebben een serum Vit 25-(OH)D van < 30
nmol/l (Gezondheidsraad, 2008)
Vitamine D deficiëntie in sport
• Sporters uit Midden-Oosten : 58% (Hamilton
et al., 2010)
• Atleten uit Groot-Brittanie: 57% (Close et al.,
2013)
• Gymnasten uit Australie: 33% (Lovell, 2008)
Vitamine D status in voetbal
• Engeland (Close et al. 2013) n=61:
– 7% ernstig deficiënt
– 28% deficiënt
– 26% inadequaat
• Nederland (Koedijk et al., 2013) n=13
– 0% ernstig deficiënt
– 38% deficiënt
Vitamine D en prestatie
• Russische proeven met UV straling verbeteren
sprintprestaties (Gorkin et al, 1938)
Recenter:
• Gunstige effecten van vitamine D suppletie op
sprint en sprong capaciteit (Close et al., 2013)
• Tegenstrijdige onderzoeken, geen effect
(Owens et al., 2013, Close et al., 2013)
Spierkracht
• Meta-analyse van 6 studies: Vitamine D
suppletie zorgt voor verhoogde spierkracht in
gezonde jonge mensen (geen sporters, geen
trainingsprogramma) (Tomlinson et al., 2014)
Indirect invloed op prestatie:
immuunsysteem
• Lage vitamine D status is een belangrijke
determinant voor risico op bovenste
luchtweginfecties in duursporters (He et al.,
2013).
Uitgangswaarden A-selectie
• December 2012
• N=21
• Gemiddelde vit 25-(OH) D waarde van 68 ± 13
nmol/L
• 2 spelers deficiënt <50 nmol/L
• 11 spelers inadequaat <75 nmol/L
Interventie
•
•
•
•
Maandelijkse dosering vitamine D3
Deficiënt: 100.000 IU
Inadequaat: 50.000 IU
Adequaat: onderhoudsdosering 25.000 IU in
de wintermaanden
Gemiddelde serum vit 25-(OH)D
(nmol/L)
Aantal spelers met vit 25(OH)-D
<75 nmol/L
Vervolgvraag
• Is deze vermindering van inadequate vitamine
D status van invloed op de voetbalprestatie?
-> lastig te beantwoorden
Vetpercentage
• Traditioneel waar meeste aandacht van
coaches voor is
• Power to weight ratio: verbetert acceleratie,
deceleratie
Meetmethode
• Verschillende methoden voorhanden
• Meest praktisch blijft huidplooimeting
• Mogelijk om de hele groep te meten voor de
ochtendtraining
• 4-site Durnin and Wormersley methode
Gemiddeld vetpercentage 2012-2014
Aantal spelers boven 12%
Aantal spelers boven 14%
Vertaalslag naar de praktijk
•Individuele coaching
•Intensief contact met de koks op “De
Toekomst”: 12 maaltijden op de club
•Protocollen voor hotels, eigen kok mee naar
het buitenland
•Maaltijdboxen voor thuis
Eten voor de jeugd
Eten op Sportpark “De Toekomst”
Samenwerking met Chef kok
Conclusies
Wedstrijden
Training
Effecten meetbaar maken
Duidelijke vertaling naar de praktijk brengen
Vragen?