pagina 8 MACAW INSITE NEWS COLUMN Brute kracht (21) Vanaf het immense getal van Skewes zijn we, via 3628799, 1729 en 666, in aan het dalen tot het gebied tussen de 10 en de 100. 28 W aar New Agers wel gelijk in hebben, denk ik, is de hypothese van het holisme – dat alles met alles te maken heeft. Dat je er vegetarisch van moet gaan eten, of dat je er glazig bij uit je ogen moet gaan kijken, dat is dan weer wat minder. Je zou een soort holistisch kwartetspel kunnen bedenken met allerlei ogenschijnlijk willekeurige zaken, waarin de opdracht steeds is: vind het gemeenschappelijke knooppunt. Paraplu, naaimachine, ontleedtafel, Lohengrin (Les Chants de Maldoror van Lautréamont). Grasparkiet, megacruiser, hoofddoekje, Dirk van den Broek (uitzicht vanuit mijn balkon in Amsterdam Noord). Stresstest, priemgetal, menstruatie, maanlicht (het getal 28). -tijn voor maand, dat weer teruggaat op het Griekse mene – maan. Berry Vorstenbosch Support Consultant MAS Zoals we in de vorige aflevering geëindigd zijn met het einde van de wereld, zullen we deze keer beginnen bij het begin, de schepping van hemel en aarde, welke volgens Genesis in zes dagen heeft plaatsgevonden. Klassieke wiskundigen hadden opgemerkt dat van het getal zes de som van de delers zelf weer zes is en noemden het daarom een “perfect” getal. Voor de klassieke denkers symboliseerden perfecte getallen harmonie, tegenover “ondermaatse” en “overvloedige” getallen, waarvan de som der delers respectievelijk lager en hoger is dan het getal zelf. Overvloedige getallen hadden iets monsterlijks en correspondeerden volgens de Romeinse wiskundige Nicomachus (c. 60 – c. 120) met gruwwezens “… tien monden bezittend, met negen lippen, ieder voorzien van drie rijen tanden; of met honderd armen, en met teveel vingers aan elke hand…” Christelijke theologen van het eerste uur, die kennis hadden genomen van perfecte getallen, dachten natuurlijk: zes scheppingsdagen, dat kan geen toeval zijn! Samen met de rustdag ligt zes ten grondslag aan onze weekcyclus. Wat die theologen niet beseften is dat die zes dagen een mythisch of cultureel gegeven is waar verder niets kosmisch mee correspondeert. Anders is dat met de maandcyclus. Deze is gebaseerd op de omwentelingssnelheid van de maan en staat daarom, ook al is het maar in ons kleine hoekje, in ons universum ingegrifd. Deze cyclus – dit is het meest mysterieuze verband in dit hele verhaal – correspondeert met de menstruatiecyclus van de vrouw. Etymologisch is het woord menstruatie afgeleid van mensis, La Deze cyclus duurt, zoals bekend, 28 dagen. En laat 28 nu óók een perfect getal zijn: 1 + 2 + 4 + 7 + 14 = 28 In de klassieke oudheid waren er in totaal vier perfecte getallen bekend: 6, 28, 496 en 8128. Heden ten dage staat de teller op 44. In diezelfde klassieke oudheid had Euclides al aangetoond dat er een verband bestaat tussen perfecte getallen en priemgetallen. De bijbehorende mathematische expressie is: 2n-1(2n – 1) Het priemgetal dat het perfecte getal 28 bestiert is 3 – vul het in bovenstaande formule in voor n, en je krijgt 28. Het priemgetal dat 496 bestiert is 5, en voor 8128 hebben we 7. Bij 11 gaat het mis. Het getal 11 zelf is wel priem, maar ook het getal in het rechterlid moet priem zijn en 211 – 1 is gelijk aan 2047 dat ontbonden kan worden in de factoren 23 en 89. LINKS Prime95 kun je downloaden van de site van GIMPS, the Great Internet Mersenne Prime. Search: http://www. mersenne.org/ Priemgetallen van het type 2n – 1 worden Mersenne priemgetallen genoemd, naar een Franse monnik uit de 17e eeuw. Het grootst bekende priemgetal is een Mersenne priemgetal, en de zoektocht naar een nog groter priemgetal is de zoektocht naar een nog groter Mersenne priemgetal – waarvoor natuurlijk de onvermijdelijke gedistribueerde computerspeurtocht bestaat. Op het moment waarop ik deze regels schrijf neemt het programma Prime95 50% van mijn CPU in beslag voor het vinden van het 45ste Mersenne priemgetal, waarmee ook het 45ste perfecte getal bekend zal worden. Zo’n programma als Prime95 geeft de CPU en het geheugen er flink van langs, zodat het niet verwonderlijk is dat het in de wereld van overclockers en andere hardwareavonturiers tot een populaire stresstool heeft mogen uitgroeien. En zo komt alles wat in den beginne verspreid en verbrokkeld leek, uiteindelijk weer in één groots verband bij elkaar. Amen. Volgende keer: The return of π – this time he’s really angry!