Open brief Aan de leden van de CDA Tweede Kamerfractie Plein 2, Den Haag Utrecht, 28 augustus 2010 Beste partijvrienden, Met groeiende bezorgdheid volgen wij op enige afstand, maar met grote betrokkenheid de ontwikkelingen in de kabinetsformatie. We beseffen dat vele andere CDA leden hun zorg reeds openlijk met u gedeeld hebben. De indruk bestaat dat dit met name oudere CDA leden zijn. We hebben echter gemerkt dat de zorg partij- en generatie breed leeft. Na de uitslag van 9 juni was snel duidelijk dat de vorming van een nieuw kabinet geen eenvoudige opgave was. Het politieke landschap was versnipperd, het CDA had een gevoelig zetelverlies geleden en een duidelijk voor de handliggende coalitie was niet in beeld. Op grond van de kleine meerderheid lag een verkenning naar de totstandkoming van een rechts kabinet in de rede en werd ook door andere partijen gewenst. Nu echter op voorhand duidelijk is dat de vorming van een kabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV leidt tot een scheiding der geesten in de samenleving en een grote verdeeldheid in het CDA, roepen wij de fractie op om in te zetten op saamhorigheid en af te zien van deelname aan dit kabinet, een kabinet dat zo polariserend blijkt uit te werken. De beoogde coalitie is noch in het belang van het land, noch in het belang van onze partij. De zorgen van de kiezer moeten in een minder omstreden coalitie van een doordacht en doortastend antwoord worden voorzien. In haar standpunten en verkiezingsprogramma getuigt de PVV van een onomwonden wij-zijdenken ten aanzien van allochtonen in het algemeen en moslims in het bijzonder. Daarmee wordt een grote groep mensen apart gezet, waaronder velen die op alle manieren hun best doen om een bijdrage te leveren aan onze samenleving. Een coalitie met gedoogsteun van de PVV versterkt naar onze vrees deze polarisatie en draagt tevens het risico in zich van een legitimatie van de standpunten van de partij. Dat achten wij in hoge mate ongewenst. Deze verschillen van inzicht kunnen wij nooit accepteren. In de komende kabinetsperiode moeten forse maatregelen worden genomen om de gevolgen van de economische crisis op te vangen en de overheidsfinanciën weer op orde te brengen. Deze keuzes vragen een offer van alle Nederlanders. Een breed draagvlak in politiek en samenleving is nodig om deze moeilijke keuzes aan de burgers uit te leggen. Ook hier moet geconstateerd worden dat de beoogde coalitie deze voorwaarde niet kan vervullen. Sterker nog, met de beperkte meerderheid van een zetel staat de steun voor het noodzakelijk te voeren beleid voortdurend onder druk en kan het kabinet door het toedoen van een enkel Kamerlid vallen. Onze zorg betreft ook de internationale positie van Nederland. Het CDA staat van oudsher voor een internationale oriëntatie. Deze is vastgelegd in het Program van Uitgangspunten en is gekend in een lange rij van illustere namen als Luns, De Hoop Scheffer en Lubbers, die voor Nederland belangrijke internationale functies hebben bekleed. Het buitenland zal met gefronste wenkbrauwen kijken naar een land waarin een partij met opvattingen als die van de PVV zo’n vooraanstaande plek heeft bedongen. Nederland is geen eiland en mede gelet op het belang van de export en de economie, kan ons land zich een dergelijke reputatie in de internationale context niet permitteren. Tenslotte zijn wij bezorgd over de toekomst van het CDA. Niet eerder in haar dertig jaar bestaan heeft regeringsdeelname tot zoveel interne en publieke discussie geleid. In een poging de verloren kiezers terug te winnen, dreigt de partij zich te vervreemden van een belangrijk deel van de achterban, die op 9 juni wel op het CDA heeft gestemd. Daarbij is nog niet gezegd dat het CDA in een coalitie met de VVD en PVV voldoende profiel kan maken om de verloren kiezers opnieuw voor zich te winnen. Integendeel, door deelname aan deze coalitie bekent het CDA zich nadrukkelijk tot de rechts-conservatieve stroming en verlaat daarmee de vertrouwde middenpositie in het politieke landschap. Een afsplitsing dreigt. Onderling vertrouwen vormt de basis van elke samenleving. Het ontbreken van dit vertrouwen in de beoogde coalitie is een teken aan de wand. Nu de CDA-fractie eerdaags moet besluiten over deelname aan deze coalitie doen wij een oproep om in een open dialoog de balans op te maken. Wij zijn van mening dat regeringsdeelname in deze beoogde coalitie niet opweegt tegen de genoemde risico’s en zorgen. De saamhorigheid in samenleving en partij is ons vele malen meer waard. Wij wensen u veel wijsheid. Met groeten, Cees Veerman, voorzitter bestuur van het WI voor het CDA Tineke Lodders, oud-voorzitter CDA Herman Wijffels, oud-voorzitter SER Hanja Maij Weggen, oud-minister Verkeer en Waterstaat, oud-commissaris der koningin Noord Brabant Gerrit de Kruijf, hoogleraar ethiek Protestantse Theologische Universiteit Jeroen Alting Von Geusau Quinten Weeterings, voorzitter CDJA Noord Brabant Rob Goring, lid provinciale staten Noord Brabant Olivier Kimika, CDA Amsterdam Eric Masseus, CDA Baarn Klaas Heemskerk, burgerraadslid Leiderdorp Caroline Tax, gemeenteraadslid Leiderdorp Angela den Biesen, secretaris CDA bestuurdersvereniging Noord Brabant Egmond Evers, voorzitter CDJA Maastricht Pieter Hemels, directeur communicatiebureau Frans Andriessen, oud-fractievoorzitter, oud eurocommissaris Bert de Vries, oud fractievoorzitter, oud-minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid Sjeng Kremers, oud gouverneur van Limburg Doekle Terpstra Sam van Oostrum, uitgever SDU Arjan Kaaks, lid programcommissie CDA Muzaffer Bozaslan, raadslid Venlo Ron Rijnbende, voorzitter bestuur CDA Veenendaal Dirk Stoevenbelt, voorzitter bestuur CDA Lochem-Gorssel Bart Bruggeman, fractievoorzitter Leerdam Daan Binnendijk, wethouder Katwijk Wim Musters, fractievoorzitter Bergen op Zoom Jos Gelissen, fractievoorzitter Brunssum Charles Claessens, fractievoorzitter Heerlen Atti Noordhof, voorzitter bestuur CDA Bloemendaal Ans Willemsen, voorzitter bestuur CDA Zutphen Ali Kemal Kadi, raadslid Vlaardingen Paul Letterie, wethouder Hardinxveld-Giessendam Wilbert de Jong, Statenlid Zuid-Holland Peter Scholten, fractievoorzitter Teylingen Memet Tekinerdogan, raadslid Oude-IJsselstreek Peggy-Ann Clarck, raadslid Zoetermeer Jan Stevenson, fractievoorzitter Noordenveld Bertine Oosthoek-Bogaard, fractievoorzitter Breukelen Jo-Annes de Bat, wethouder Goes Ibrahim Wijbenga, raadslid Eindhoven Jouke Douwe de Vries, fractievoorzitter Dongeradeel Jan de Jong, fractievoorzitter Noordwijkerhout Hans Haarsma, raadslid Wunseradiel Johan Tuin van der, fractievoorzitter Hoorn Jannelies van Berkel-Vissers, wethouder Soest-Soesterberg Wiske Koster-Maris, raadslid Venray Rob Schwillens, fractievoorzitter Beek Jan Willem Pieter Slotema, raadslid Leek Meindert Bouma, wethouder Leek Piet Fortuin, fractievoorzitter Smallingerland Henk van der Beek, fractievoorzitter Midden-Drenthe