Denk vooruit! - Pandemieën Intro In deze les leer je meer over pandemieën, wereldwijde besmettelijke ziekten. Je kijkt naar de mogelijke gevolgen, de maatregelen die je kunt nemen en de keuzes die je soms moet maken. Pandemie - Wat is dat? Een epidemie wordt veroorzaakt door een besmettelijke ziekte die zich snel uitbreidt. Er zijn een aantal ziektes die heel besmettelijk zijn en een epidimie kunnen veroorzaken, zoals griep. Griep is een een besmettelijke ziekte die zich vaak snel door het land verspreidt. Als in het land of een regio meer dan een ‘normaal’ aantal mensen tegelijk griep of griepachtige symptomen heeft, dan spreken we van een epidemie. Een griepepidemie wordt ook wel griepgolf genoemd en komt vrijwel ieder jaar voor tussen november en april. In de geschiedenis zijn epedimieën geweest die miljoenen mensenlevens hebben geëist. Bekende voorbeelden zijn de pest, pokken en tyfus. Een pandemie is een epidemie die zich in minstens drie werelddelen verspreidt. Hieronder zie je een filmpje over een pandemie die al meer dan 25 jaar miljoenen levens heeft geëist op de hele wereld. Vul in: Hoe groter kleiner de mensenbal, hoe sneller langzamer hij rolt en hoe meer minder slachtoffers. Om welke ziekte gaat het? Vind je de mensenbal een goed symbool voor de epidemie? Leg uit waarom wel of niet. Andere pandemieën Je hebt net gezien dat AIDS ook een epidemie is die al vele levens in verschillende werelddelen heeft gekost. Hoeveel doden heeft de AIDS pandemie al gekost? Kijk op Wikipedia. Noem nog twee andere grote pandemieën. Bij AIDS sterven veel van de besmette mensen. Er zijn ook pandemieën waar veel mensen ziek van worden en relatief weinig mensen sterven. Bekijk de eerste drie minuten van dit filmpje. Volg de volgende link om het beeldfragment te bekijken In welk jaar is dit filmpje gemaakt? Hoe wordt de Mexicaanse griep overgedragen? Meerdere antwoorden zijn mogelijk niezen sex zoenen hoesten wondjes deurknoppen aanraken Pandemie - Mexicaanse griep De Mexicaanse griep treft veel meer mensen dan een ziekte als AIDS. Gelukkig is de griep een stuk minder dodelijk. Bekijk het filmpje. Waarom moet je niet naar de dokter met Mexicaanse griep? Een gewone griep treft ongeveer 1 op de 100 Nederlanders. Hoeveel mensen kan de Mexicaanse griep treffen volgens het filmpje? ongeveer 3 keer zoveel ongeveer 10 keer zoveel ongeveer 30 keer zoveel ongeveer 50 keer zoveel Pandemie - De gevolgen De overheid is bang dat er te veel mensen tegelijk ziek worden. Wat zou dat tot gevolg hebben?... Wat gebeurt er als 1 op de 3 mensen ziek is in de gezondheidszorg? Wat gebeurt er als 1 op de 3 mensen ziek is bij de politie? Wat gebeurt er als 1 op de 3 mensen ziek is in het goederenvervoer? Als er niet genoeg in de winkels ligt, zullen mensen misschien gaan hamsteren. Kijk op Wikipedia. Wat is er tegen hamsteren? Tip Geen paniek Mondkapjes en zakdoekjes Het is dus belangrijk om te zorgen dat er niet veel mensen ziek worden. Voor de mensen zelf maar ook omdat anderers heel veel dingen fout gaan in de maatschappij doordat het werk niet gedaan wordt. Lees dit artikel. Is het een goed idee om iedereen mondkapjes te geven? Licht je antwoord toe. Bekijk dit filmpje. Hoe kun je beter op je hygiëne te letten? Geen paniek - Hype of griep In het vorige filmpje zegt de plaatsvervangend directeur dat ze geen paniek wil veroorzaken. Toch is het belangrijk om de pandemie serieus te nemen. Kiezen: wel iets doen of afwachten. Zo'n moeilijk twijfelgeval noem je een dilemma. De overheid worstelt ook steeds met dat dilemma: Als de griep meevalt krijg je het verwijt dat je de pandemie hebt overdreven. Als de griep tegenvalt krijg je het verwijt dat je te weinig hebt gedaan. Maar het is nu eenmaal onvoorspelbaar hoe een nieuwe griepvorm zich gaat ontwikkelen. Je kent dat wel: iedereen heeft het erover, het journaal gaat bijna alleen nog maar over de dreigende epiemie, maar in jouw omgeving valt het nog allemaal reuze mee...; het lijkt wel een hype om praten over griep. Zoek op Google naar griep + hype. Zoek twee artikelen. Eén waarin de griep als een hype wordt gezien. En één waarin de griep niet als een hype wordt gezien. Kopieer de links hieronder. Hype: Geen hype: En wat vind jij? Hype of niet? Licht je antwoord toe. Geen paniek - Vaccineren Wat moet de overheid doen? Welke beslissingen moeten ze nemen in het dilemma dat je net hebt bestudeerd? Om een beslissing te kunnen nemen laat de overheid zich adviseren door wetenschappelijk instituten zoals het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). Op basis van hun adviezen kan de overheid bijvoorbeeld beslissen te vaccineren. Door vaccinatie hebben mensen veel minder kans om een virus op te lopen. Toch zijn er mensen die liever geen vaccinatie krijgen. In 2009 kregen meisjes van 12 een uitnodiging om zich in te enten tegen HPV, het virus dat baarmoederhalskanker veroorzaakt. Bekijk het filmpje. Wat is voor sommige meisjes reden om zich niet in te enten? Er zijn zelfs speciale sites die meisjes proberen over te halen om zich niet in te enten. Kijk maar eens hier. Kijk ook naar de reacties onder het artikel. Kies twee heel verschillende meningen uit. Kopieer ze hieronder. Vóór vaccineren: Tegen vaccineren: En wat zou jij doen? Vaccineren Niet vaccineren Eerst meer informatie zoeken Stel je voor - Quarantaine Stel je voor... Je bent op vakantie en krijgt de griep. Daarom mag je je hotel niet meer uit. Met een moeilijk woord heet dat: je moet in quarantaine (spreek uit: karrantenne). Overdreven of niet? Leg uit. Stel je voor - Vliegverbod Stel je voor... Je staat op het punt om drie weken op vakantie te gaan. Krijg je net de griep. Lees dit artikel. Overdreven of niet? Leg uit. Stel je voor - School dicht Stel je voor... Je fietst vrolijk naar school, maar komt voor een dichte deur. Er zit een briefje op het raam: Gesloten omdat er te veel griepgevallen zijn. Overdreven of niet? Leg uit. Dilemma - Discussie Je hebt gezien dat er een aantal dilemma's zijn hoe je het best om kunt gaan met besmettelijke ziekten. Je krijgt nu een aantal stellingen te zien. Breng je stem uit en wacht even totdat alle leerlingen van de klas hebben gestemd. Daarna ga je met de klas een discussie voeren over de uitslag. Dilemma's - Poll De overheid weet het best wat goed voor je is. Ik laat me zonder meer vaccineren als zij zeggen dat dat nodig is. helemaal mee eens mee oneens mee eens helemaal mee oneens weet niet Poll 2 Als ik griep heb zoen ik gewoon met mijn vriend(in). helemaal mee oneens mee oneens weet niet mee eens helemaal mee eens Poll 3 Stel je voor: steeds meer mensen worden ziek. Veel mensen slaan in de supermarkt alvast een voorraad in voor het geval zij ook ziek worden. De schappen worden steeds leger, ook al omdat de supermarkt slecht bevoorraad wordt: veel vrachtwagenchauffeurs zijn ziek. Sla jij ook aan het hamsteren? Als iedereen hamstert, hamster ik ook. mee eens helemaal mee oneens helemaal mee eens weet niet mee oneens Dilemma's - Discussie Wacht even tot iedereen gestemd heeft. Presenteer dan de uitslag met behulp van een beamer of smartboard. Bespreek nu klassikaal de uitslag. Laat steeds een leerling beginnen die het met een stelling helemaal eens of oneens is. Daarna mogen anderen reageren. Laat iedereen argumenten geven voor zijn keuze en bespreek de gevolgen van de keuzes. Wijs een gespreksleider aan. Bepaal vooraf hoeveel tijd je hebt en zorg dat alle drie stellingen aan bod komen. Bespreek een voor een de drie stellingen. Kijk nog eens naar de drie stellingen 1. De overheid weet het best wat goed voor je is. 2. Als ik de Mexicaanse griep heb, kan ik gewoon met mijn vriend(in) zoenen. 3. Als iedereen hamstert, hamster ik ook. Schrijf hier een kort verslag van de discussie.