Evidence based richtlijnen voor diagnose en behandeling van lage rugpijn Dr. Steens ME Lage rugpijn • Frequent voorkomend • Hoog risico op recidieven • groot medisch en maatschappelijk probleem • veel wetenschappelijk onderzoek lopende met als doel het opstellen van internationale richtlijnen betreffende het beleid Lage rugpijn • Acute lage rugpijn: <6weken • Subacute lage rugpijn: 6-12 weken • Chronisch lage rugpijn: >12weken Lage rugpijn Lage rugpijn: Specifiek 5-10% versus Aspecifiek 90-95% Lage rugpijn • “Specifieke” lage rugpijn: kent een specifiek pathofysiologisch mechanisme Spondylolisthesis Discitis Tumor Discushernia spondylartropathie Inflammatie lumboradiculair lijden etc. .. Lage rugpijn • “Aspecifieke” lage rugpijn: kent geen specifiek pathofysiologisch mechanisme o Mechanische oorzaak o Multifactoriële aandoening o Belang van Bio-Psycho-Sociale factoren (cultuur, opvoeding, pijnbeleving,emoties,etc..) o LsWK regio o Patiënt is niet ziek Lage rugpijn • Belang van Rode en Gele vlaggen Rode vlaggen: om specifieke oorzaken van lage rugpijn uit te sluiten omvatten bepaalde symptomen die “in combinatie met rugpijn” wijzen op ernstige pathologie Lage rugpijn • Belang van Rode en Gele vlaggen Rode vlaggen: -Trauma -Oncologische voorgeschiedenis -Regelmatig algemene malaise -Onverklaarde gewichtsdaling (>5kg /maand) -Infectie/Koorts -Neurologische uitval -Chronisch corticoïden gebruik -Eerste episode bij leeftijd jonger dan 20 of ouder dan 50 -Nachtelijke pijn of pijn die ‘s nachts verergert Lage rugpijn • Belang van Rode en Gele vlaggen Gele vlaggen : Psychosociale factoren: vormen gevaar voor overgang naar chronische lage rugpijn gewijzigde attitude en gedachten over pijn (schadelijk, invaliderend) ontwikkelen van kinesiofobie Lage rugpijn Gele vlaggen: • Compensatie aspecten zoals financiële vergoedingen • Problemen met werksituatie (ontevreden met job/pestgedrag) • Verdoken burn-out/bore-out Lage rugpijn • Behandeling: In het kader van multifactoriëel lijden Enerzijds Primaire en Secundaire preventie Cognitieve en Gedragsmatige aanpak Kinesitherapie - Oefentherapie Anderzijds Medicamenteuze aanpak Lage rugpijn • Medicamenteuze behandeling: ACUTE aspecifieke lage rugpijn: paracetamol NSAID kortdurende spierontspanners bij hypertonie (Benzodiazepines) • Indien onvoldoende: pijnstilling 2-3e lijn. Zwakke Opioïden: Tramadol Combinatiepreparaten: Paracetamol+Codeïne Paracetamol+Tramadol Lage rugpijn • Medicamenteuze behandeling: CHRONISCHE aspecifieke lage rugpijn: paracetamol NSAID Zwakke opioïden • Indien onvoldoende: Tricyclische antidepressiva (TCA) Sterke Opioïden: enkel meerwaarde bij een acute opstoot Lage rugpijn • Wat met Arbeidsongeschiktheid? Voorkeur Tijdscontingente aanpak versus Pijncontingente aanpak -Patiënt stimuleren, binnen graad van belastbaarheid, tot spoedige werkhervatting, tenzij het werk verdere schade toebrengt -Welke reden doet “thuisblijven” de rugpijn genezen? -TAO: dient te worden gebruikt om conditie van patiënt te verbeteren via multidisciplinaire revalidatie -Mogelijkheid van “progressieve werkhervatting” in samenspraak met de adviserend geneesheer en arbeidsgeneesheer Lage rugpijn • Wat met Arbeidsongeschiktheid? -Pijn die patiënt ervaart is geen parameter voor de arts om arbeidsongeschiktheidsduur te bepalen -Pijn alsook moeheid zijn eerder uitingen van de draagkracht van de patiënt Lage rugpijn “The good physician treats the disease; The great physician treats the patiënt who has the disease” Sir William Osler 1849-1919