Max Weber - Politika

Iris In ’t Ven
2. RZL inleiding.
Mitroff en Denton : geindividualiseerde spirutualiteit
Harvey Cox: religie in de stad van de mens. religieuze herleving en de terugkeer van het
sacrale
Lionel tiger en Mcguire: menselijke brein. Religie als product vh menselijke brein.
Botton: eucharistie neem god en kerk weg mensen zoeken nog altijd naar een
bijeenkomst van liefde en eenheid. sociale nut.
Kepel: publieke rol van de godsdienst. The revenge of God.
Casanova secularisatietheorien beweren ten onrechte dat religie irrelvant is geworden .
Civil society en drie verschillende aspecten secularisatie
Appleby en Gopin: Religie en Geweld. Religie in publieke sfeer zorgt niet enkel voor
gewel maar ook voor peacemaking
Ricoeur: ens is een moi identietei en een soi identiteit. Mens is zichzelf biahet andere
dan zichzelf andere via personen en teksten. hoe meer teksten we lezen die verschillen
hoe meer we loskomen van de opgedronen identificatiemodellen.
Frankl: Das leiden am sinnlosen leven? waarom is zingeving moeilijk
Paul Verhaeghe: cijferfetishisme: taal heeft invloed op onze identiteit.
Bentham en Foucault: gevaar panoptische organisaties
Pieper: proletarisering individu
M. Nussbaum: management mensen als cijfers
Mcintyre: mens is als actuer die met grote haast van het ene naar het ander podium
homt. samenhang is verdwenen er is geen plot meer.
Max Weber: kapitalisme zonder ziel door verdwijnen God. Disconnectie.
Dupré: de mens is een leeg subject geworden. Terugkeer naar de innerlijkheid is
belangrijk eerst leegte doorleven via atheïsme bewust zijn dat dit ook een optie is.
Christelijke zwijgen negatieve weg naar godservaring;
Glucksmann: la troisieme mort de dieu: genocides
2. Spreken van God na Auschwitz.
Elie wiesel: nobelprijs van de vrede voor werk la nuit schrijft over ervaringen in
concentratiekapen en zijn relatie tot god hierna. Belangrijk om te vertellen zodat dit
herinnerd word. Door oude verhalen op tehalen kan men god terug ontdekken.
Wanhoop maar toch gebed.
Moltmann: de gekruisde Zoon vgl met de ervaringen in auschwitz. Identificatie kind aan
de galg met zoon god. Ook lijden in God (opgenomen in smart van de Vader)
Sölle: God is geen toeschouwer maar staat aan de kant van de slachtoffers. VGl met kruis
want allen zijn kinderen van God.
Metz: Elke theodicee (rechtvaardiging van god) elk spreken over de zin van god is
godslastering. Geen identificatie met gehangen en god. Galg is geen symbool van hoop,
maar van absolute wanhoop.
Maybaum: holocaust moet een zin gehad hebben, lineaire geschiedenis
Rubenstien: zinloos, trahisch en absurd. enkel nihilisme mogelijk na Auschwitz.
Fackenheim: slechts 1 antwoor dis mogelijk het nee van het kwaad en het ja van god.
Holocaust als root experience.
Bonhoeffer: Protestanten: Status confessionis: als de politieke beslissingen nelen die
tegen de mensenrechten zijn en onmenselijk, dan is het de taak van de kerk om een
Pol.
theologie
Iris In ’t Ven
doctrine op te stellen die zegt dat als je bv gelooft in hitler je ipso facto niet Christelijk
bent. God is geen gatenvuller, oplosser van onze problemen. Gelovig zijn is niet een apart
soort mensen gaan behoren. Jezus roept niet to een religie , maar tot een leven lijden.
God is machteloos in onze wereld. WE moeten god niet overal bijhalen om gaten te
vullen.
Levinas: Totalité et infini. Afwijziging van religie en atheisme.
Etty Hillesum: liberalen joden schrijft over haar belevingen en ervaringen
3. Politiek en Religie
Scheiding van religie en politiek
Casanova: drie verschillende aspecten van secularisatie en drie niveaus van politieke
actie. Mensen moeten een gezonde scheiding kiezen. Dus een publieke rol van
Godsdienst voor de Civic Society
Augustinus: onderscheid aardse rijk en de stad van god
Benedictus XVI: deus caritas est. Kerk zorgt voor caritas de staat voor
rechtvaardigheid.
McnTyre: Opnieuw
Hauerwas:Christenen moeten alternatieve tegenmaatschappij scheppen
Milbank:hele politieke filosofie heeft verkeerde politiek bedacht. Altijd gebaseerd op
ontologie van geweld.
Luther: Twee rijken leer .
Fusie van religie en politiek (tussenin eigenlijk)
Bonhoeffer: Protestanten: Status confessionis: als de politieke beslissingen nelen die
tegen de mensenrechten zijn en onmenselijk, dan is het de taak van de kerk om een
doctrine op te stellen die zegt dat als je bv gelooft in hitler je ipso facto niet Christelijk
bent.
Max Weber : Politik als Beruf. De tragische held. Geen afwijziging van spirituele weg,
wel van de revolutionaire roes, hetzij een geloof dat aan de kant blijft staan. Mensen die
zich utopische idealen voorstellen en daarom aan de politiek gaat doen maar geen
rekening houden met de machtsfactoren.
Walzer: kritiek op max weber met de tragische held. Moet idealen behouden en dit is
moeilijk. hoe kunne idealen samen gaan met vuile handen?
Bellah: nodig van gemeencschappen, want zij dienen vaak een hoger goed en de
waarden van alle mensen omdat zij meer loyaal zijn tov god dan de staat. Daarom
Religie in Civil society nodig.
publieke theologie
M. Novak: empty shrine. the state does not have the right to define what the good of
society should be.
Neuhaus: nation under god, critical patriotis en constitution grounded in christianjudeo values.
burgerlijke religie
Rousseau: du contrat social onderscheid tussen religie van de priester, van de mens en
van de burger.
Iris In ’t Ven
Bellah: nodig van gemeencschappen, want zij dienen vaak een hoger goed en de
waarden van alle mensen omdat zij meer loyaal zijn tov god dan de staat. Daarom
Religie in Civil society nodig.
bevrijdings theologie
H. Kuiterd: kritiek op deze theologie. Alle sis politiek maar politiek is niet alles.
Theologie mag zich niet laten aanpraten dat de betekenis van het geloof staat of valt met
zijn poltiieke relevantie. theologie zou beter de analyse overlaten aan sociale
wetenschappers, ondrscheid tussen politieke doen vanuit de kerke en als burger.
4. Contemplatieve Dimensie.
Julia Kristeva: de vreemdeling zit in onszelf. Zelfbewustzijn is niet vanzelfsprekend.
Edith Stein: overactiviteit verlamt de mens. Verkrampt resultaten te halen. Jezelf
bewijzen door veel te doen  je loopt leeg Rust en Stilte er is een kracht in de mens
aanwezig die niet verkrampt is. Er zit veel energie. Openstellen daarvoor.
Etty Hillesum: = Edith Stein
Chris Lowney: Cultuur van het geïnstitutionaliseerd wantrouwen  je moet in het
leven vertrouwen. beste in mensen aanspreken geeft hen energie.
5. Spreken over god
Stephen Gould: Noma theorie. Non overlapping magisteria. onderscheid tussen het
magisterium van de wetenschap dat betrekking heeft op de sfeer van de empirie en de
vraag stelt hoe het universum is opgebouwd en waarom het is of werkt zoals het doet en
het magisterium van de religie dat betrekking heeft op ultieme betekenis en morele
waarden.
Wittgenstein: woruber man nicht reden kann , daruber muss man sweigen. Britse
filosoof 1890-1951 Volgens Wittgenstein I kan met taal alleen zinvol worden omgegaan
als daarmee "standen van zaken" worden beschreven (hierin volgt hij zijn
voorbeeld Augustinus, wiens werk hij later sterk zal bekritiseren). Over het overige zegt
hij: "Waarover men niet spreken kan, daarover kan men niet anders dan zwijgen."
Hoewel er volgens Wittgenstein weliswaar over ethiek en dergelijke niets zinnigs
gezegd kan worden, vindt hij deze transcendentale zaken wel heel belangrijk. De
uiteindelijke levensvervulling vindt juist hierdoor plaats. Radicale ommekeer Later
theorie van de taalspelen dat taal te complex is om de wereld in een één-op-één
verhouding te beschrijven. Zo is het onmogelijk om bijvoorbeeld een minachtend
zuchten binnen het taalsysteem een duidelijke plaats te geven. In plaats daarvan spreekt
hij van taalspelen.
T.S. Eliot We had the experience, but missed the meaning” Mensen hebben diepte
ervaringen die de realiteit overstijgen, maar ze kunnen hier geen betekenis aan geven
door hun verarmde taal/ management taal. Mens geeft betekenis aan wat hij doet via de
taal. Poëtische taal
I.T. Ramsey: disclosure experiences. ervaringen waarin we onszelf vinden/ erkennen.
Zelfbewustwording
Rilke: Rolmodel voor Etty Hillesum. was een van de belangrijkste lyrische dichters in
de Duitse taal. Metaforen en verhalen laten ons vergeten dimensies zien van het leven
(Weltinnenraum)
Hopkins: metaforen en verhalen laten ons toe de werkelijkheid te zien in een nieuw licht. ( The
dearest freshness deepdown things)
Iris In ’t Ven
John Williams: metaforen en verhalen maken het mogelijk om imaginair nieuwe zijns
en handelswijze te testen onder meer dankzij identificatie met de personages uit het
verhaal.
Richard Dawkins: The God Delusion, 2006. Beweert te kunnen bewijzen dat God niet
bestaat en dat religie gevaarlijk is.. Dawkins heeft geen begrip van ‘tweede taal’
(metafoor, verhaal). Geloven is infantiel en irrationeel. Er is geen bewijs voor het
bestaan van god en de kans dat hij bestaat is heel klein.God is als gatenvullen voor wat
mensen nog niet hebben verklaard. Religie zorgt voor geweld en is gevaarlijk. Er zijn
geen argumenten voor het bestaan van God.
McGrath: Tegenargumenten Dawkins. Ook rijpe mensen geloven in God en bewijzen
gaan terug op oppervlakkig gebruik van internetcitaten over Luther en Tertullianus/
Verkeerd begrijpen van de 5 wegen van Thomas van Aquino. Wat onwaarschijnlijk is
kan wel bestaan en theologie verwerpt het idee van God als gatenvuller.
Darwin: Darwinisme: verwijst naar de theorie van Charles Darwin in “The Origin of
Species” (1859): evolutie door aanpassing en natuurlijke selectie, niet door de ingreep
van een goddelijk wezen. De verwijzing naar ‘survival of the fittest’ gaat echter terug op
Herbert Spencer, die vooral door J.B. Lamarck was beïnvloed).
Adnan Otkar: Het boek “The Atlas of Creation”. In the appendix van zijn boek, The
Collapse of the Theory of Evolution wordt het Darwinisme geïnterpreteerd als bron van
racisme. Creationisme
William Dembski: Intelligent design “Er bestaan natuurlijke systemen die niet
voldoende kunnen verklaard worden in termen van ongeleide natuurlijke krachten en
die eigenschappen hebben die wij in elke andere omstandigheid aan intelligentie zouden
toeschrijven”
Teilhard de Chardin: poging om geloof en evolutieleer te verbinden. Franse jezuiet en
paleontoloog. Ziet de evolutie van de kosmos als een gebeuren met drie fasen: geosfeer,
biosfeer en noösfeer. Daarbij hebben kwalitatieve sprongen plaats gevonden.De evolutie
gaat verder: groei van complexiteit en bewustzijn in de noösfeer via socialisering. Alles
evolueert naar het punt Omega. Voltooiing van de mensheid l’amorisation.
Panentheïsme en ‘God is de God van de wereld in wording’ De schepping is een continu
proces (“la création n’a jamais cessée). God is aanwezig in dit proces van schepping (“le
Dieu cosmique”)
Whitehead en Hartshorne: Procesttheologie. Verzoenen evolutie theorie en relgie.
Uitgangspunt: de categorie ‘gebeuren’ (event). Leven is relatie en gebeuren.Ondanks de
vele gebeurtenissen is er orde en geen wanorde. Er is geen orde zonder een ordenend
beginsel. God is de bron van deze orde, niet als de deïstische horlogemaker, maar als
‘divine level of synthesising’.Panentheïsme
Lynn White: 1967: “The historical roots of our ecological crisis” De arrogantie van de
technocratische mens is niet alleen een gevolg van techniek, maar ook van de joodschristelijke visie op de mens: deze heeft met een kosmocentrische visie gebroken en de
mens in het centrum geplaatst. Dubbele secularisering: de aarde en de kosmos worden
gedesacraliseerd en de mens aangesteld tot ‘heerser’ (antropocentrisme). Vraag: klopt
de theorie van White en is het antropocentrisme niet veeleer een gevolg van het
Cartesianisme
Paus Franciscus: laudato si. Climate change gevolgen voor de armsten onder de
mensen. Mens zien als belangrijk en waardevol, niet zomaar opofferen (joods
christelijke traditie). een integrale ecologie als oplossing voor radicaal antropocentrisme
of de hersacralisering vn de natuur. unieke combinatie van zorg aan milieu en zorg aan
de mens en de rechtvaardige structuren. Hfst 1: versnelling. aarde als
Iris In ’t Ven
gemeenschappelijk goed. hfst 2 drinkwater. hfst 3 biodiversiteit. hfst 4 negatieve invloed
van de mens en de samenleving. Hfst5 sociale ongelijkheid. hfst 6. zwakke internationale
antwoorden. hfst 7 verschillende opinies. Oplossingen aanbieden dialogeren voor
oplossingen het evangelie van de schepping, de menselijke oorzaken, integrale ecologie,
actie in dialoog gaan over het milieu en transparantie in beslissisingen. Religie en
wetneschap in dialoog. Ecologische opvoeding en spiritualiteit