Protocol najaarskinderen - Basisschool Heilig Hart

1
Protocol najaarskinderen:
_________________________________________________________
De Wet voor het Primair Onderwijs gaat er van uit dat kinderen in beginsel binnen een tijdvak van acht
aaneensluitende jaren het primair onderwijs doorlopen. De regeling dat een kleuter voor 1 oktober zes jaar moet
zijn om naar groep 3 te kunnen gaan is afgeschaft. De overheid heeft bepaald dat “Najaarskinderen” (kinderen die
tussen 1 oktober en 1 januari zes jaar worden) ook door kunnen gaan naar groep 3.
De inspectie geeft aan dat kinderen niet langer op grond van hun geboortedatum in de kleuterbouw mogen blijven.
Het besluit over doorstroming van groep 2 naar groep 3 of verlenging van de kleuterbouw moet worden gemaakt
op basis van individuele ontwikkeling van kinderen. De inspectie verwacht dat leerkrachten hun keuzes kunnen
beargumenteren. Als het voor enkele kinderen wenselijk is, kunnen zij een verlengde schoolperiode krijgen. De
inspectie ziet dit als een doublure en stelt dat de school moet kunnen uitleggen aan ouders en inspectie waarom
dat nodig is. Tevens moet in een handelingsplan worden vastgelegd wat de leerkracht in het volgende schooljaar
inzet om de ontwikkeling van het kind te bevorderen. Verlenging van kleuterbouw mag geen zittenblijven inhouden,
maar moet een voortgang zijn van wat het kind al kan. Daar horen ook andere activiteiten bij en ook de kans dat
het kind leert lezen in de kleuterbouw. De kinderen die jarig zijn in juli, augustus, september, oktober, november en
december, zijn omstreeks de overgang relatief jong en hebben vaak nog problemen op het gebied van motoriek,
sociale vaardigheden, taakgerichtheid, motivatie, concentratie en zelfstandigheid.
Op de H. Hartschool gaan we er niet zonder meer vanuit dat alle kinderen die voor 1 januari vijf jaar worden in het
daaropvolgende jaar naar groep 3 gaan. We bekijken zorgvuldig waar het kind het best zal functioneren en waar
de ontwikkeling op lange termijn het beste bij gebaat is. Kinderen ontwikkelen zich verschillend en het tempo
waarop dat gebeurt valt lang niet altijd samen met onze overgangen die gebaseerd zijn op kalenderleeftijd.
We proberen rekening te houden met de verschillen in het ontwikkelingstempo van de kinderen. Als we de jonge
kinderen overvragen leidt dat tot onzekerheid en faalangst. Kinderen die dat nodig hebben vragen om tijd en rust
om zich te kunnen ontwikkelen en zich sterker te maken.
Wel hanteren het volgende protocol m.b.t. de najaarskinderen:
 Alle najaarskinderen maken eind groep 1 de kleutertoetsen van CITO. (Rekenen voor Kleuters en Taal
voor Kleuters)
 Om een ononderbroken ontwikkeling te kunnen bieden zouden alle leerlingen moeten doorstromen naar
groep 2. Voor een aantal najaarskinderen is meteen duidelijk dat zij dit zonder problemen aankunnen. Dit
zijn kinderen die voor beide toetsen een DLE tussen -10 en 0 scoren. Zij starten na de zomervakantie als
groep 2 leerling.
 Er zijn echter kinderen waarvan we als leerkracht en/of ouders op basis van toetsgegevens en/of
observaties in de klas, het vermoeden hebben dat zij niet gebaat zijn met doorstromen naar groep 2.
 Het moeten maken van werkjes uit groep 2, die op dat moment nog niet passen bij het ontwikkelingsniveau
van het kind, kan het zelfvertrouwen van het kind ondermijnen. We laten deze najaarskinderen
doorstromen als zogenaamde middengroepers.
 De vorderingen van deze leerlingen worden na de zomervakantie nauwlettend gevolgd : zijn deze kinderen
geïnteresseerd in de werkjes van groep 2 en pakken ze hier op eigen initiatief naar of verloopt de
ontwikkeling anders en zoeken deze kinderen meer contact met kinderen en hun werkjes van groep 1.
De optie dat het kind aan het eind van het schooljaar alsnog door kan stromen naar groep 3 blijft open,
zonder dat de natuurlijke ontwikkeling van het kind geweld wordt aangedaan.
 In oktober/november net na de herfstvakantie, wordt door de leerkracht, intern begeleider en de ouders
bekeken of het voor deze leerlingen wenselijk en haalbaal is de leerlingen te stimuleren het programma
van groep 2 te volgen.
Indien dit niet het geval is krijgt het kind de gelegenheid zijn eigen ontwikkelingslijn te volgen en blijft hij/zij
middengroeper. Het kind doet niet meer mee met de CITO M2 toetsen. Kinderen waarvan de leerkracht,
intern begeleider en/of ouders nog wel het vermoeden hebben dat zij aan het eind van het jaar kunnen
doorstromen naar groep 3 worden gestimuleerd de werkjes van groep 2 te maken. Net als alle andere
kinderen van groep 2 maken zij wel de CITO M2 toetsen. De leerkracht en intern begeleider kijken of deze
leerlingen op basis van de toetsgegevens kunnen doorstromen naar groep 3.
Verder bekijkt de leerkracht met het oog op doorstroming naar groep 3 de volgende aspecten:
• De werkhouding van het kind moet goed zijn: een kind moet langere tijd achter elkaar door kunnen werken,
gemotiveerd zijn om te werken en het kind moet ook uit zichzelf regelmatig kiezen voor ontwikkelingsmaterialen
en moeilijke spelletjes.
• Hoe is de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind, speelt het met kinderen van groep 2, voelt het zich thuis
bij deze leeftijdsgroep en is de leerling ook door andere kinderen in de groep opgenomen. Het moet emotioneel
Protocol najaarskinderen
KPO basisschool Heilig Hart
januari 2013
2
stabiel zijn en zelfvertrouwen hebben.
• Hoe staat het kind in de spelontwikkeling, is er sprake van gevorderd rollenspel,
zoekt het kind ook naar extra uitdagingen in het spel, kiest het ook voor moeilijke
activiteiten.
• De taalontwikkeling is erg belangrijk, spreekt de leerling in goed opgebouwde
zinnen, heeft het een rijke woordenschat, beheerst hij/zij de leesvoorwaarden.
• Op het gebied van de rekenontwikkeling moet een kind goed kunnen tellen, logisch
kunnen denken en dus de rekenvoorwaarden beheersen.
• Wat de motoriek betreft, moet een kind de fijne motoriek beheersen omdat het moet leren schrijven.
• Het kind moet snel van begrip zijn, een goede concentratie hebben, een brede belangstelling hebben en goed
gemotiveerd zijn om naar groep 3 te gaan.
Om dit te kunnen beoordelen is een observatielijst (KIJK!) beschikbaar.
In januari/februari, nadat alle gegevens zijn verzameld delen we de ouders onze bevindingen mee, gekoppeld aan
een voorlopig advies. Vanaf dit moment handelen we verder zoals beschreven in het protocol overgang van groep
2 naar groep 3. Nogmaals het gaat om het welbevinden van de kinderen. Het kind moet zich competent voelen in
groep 3 en dat is meer dan een voldoende scoren op de toets. We proberen in goed overleg met de ouders tot een
juiste beslissing te komen. Er zijn ook najaarsleerlingen in groep 1 waarvan na het afnemen van de toetsen
meteen duidelijk is dat zij het niveau van groep 2 nog lang niet aankunnen. Deze kinderen scoren op de toetsen
dan een DLE tussen de -15 en -20. Wanneer zowel de leerkracht als de ouders ervan overtuigd zijn dat dit kind
niet gebaat is bij plaatsing in groep 2, wordt besloten het kind gewoon in groep 1 te plaatsen. Er kan ook voor
gekozen worden de leerling te laten doorstromen als middengroeper en het protocol voor de middengroepers te
volgen.
Belangrijk is dat de keuze, plaatsing in groep 2, plaatsing in de middengroep of plaatsing in groep 1, in goed
overleg met de ouders gemaakt wordt en door de leerkracht, met motivatie,wordt vastgelegd in het dossier van de
leerling.
Protocol najaarskinderen
KPO basisschool Heilig Hart
januari 2013