Kwismeester De blauwe planeet.

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?
Hoofdstuk 1
•
Les 1
1 Rond de Noordpool en de
Zuidpool groeit niets. De
Noordpool bestaat alleen uit
water en ijs. De grond van de
Zuidpool is altijd bevroren:
wortels van planten kunnen
er niet groeien. Vanaf de
polen wordt het steeds
warmer.
•
•
Bij de evenaar staat de zon
hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water.
Die warme damp stijgt op
en koelt af: dan gaat het
regenen. De droge koude
lucht die overblijft, waait
weg naar de woestijnen.
’s Nachts is het daarom
koud in de woestijn!
Overdag warmt de lucht weer
op, het gaat waaien en de
lucht stroomt terug naar
de evenaar.
•
Zoek het op
3 In de woestijn regent het
bijna nooit. Er kunnen dan
ook bijna geen planten
groeien. Ook voor dieren is
het moeilijk daar te leven.
•
•
In het tropisch regenwoud
is het even warm als in de
woestijn. Toch groeien daar
veel planten. Hoe kan dat?
In de tropen regent het vaak
en in de woestijn is het
kurkdroog.
2 In het tropisch regenwoud
rond de evenaar valt veel
regen. Daardoor groeien er
veel planten. Ook leven er
veel dieren.
2
4 Op sommige plekken is
het soms warm en soms
koud. Het regent af en toe
wel, maar vaak ook niet.
In zo’n gebied heb je een
gematigd klimaat.
1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?
Hoofdstuk 1
Les 1
Stel de vraag
Ra, ra, wat is het?
Antwoorden
1 Hier staat de zon hoog.
1
bij de evenaar
2 Zo noem je het klimaat in een gebied waar het af en
toe regent, maar vaak ook niet.
2
een gematigd klimaat
3 Hier regent het bijna nooit.
3
in de woestijn
4 Hier is het even warm als in de woestijn.
4
het tropisch regenwoud
Weet je deze ook?
Antwoorden
5 Waarom groeit er op de Noordpool en de Zuidpool niets?
5
De Noordpool bestaat
alleen uit water en ijs. De
grond van de Zuidpool is
altijd bevroren: wortels
van planten kunnen hier
niet groeien.
6 Waarom groeien er veel planten in het tropisch regenwoud
en niet in de woestijn?
6
In de tropen regent het
vaak en in de woestijn is
het kurkdroog.
7 Wat gebeurt er als warme damp opstijgt en afkoelt?
7
Dan gaat het regenen.
8 Waarom is het ’s nachts koud in de woestijn?
8
De droge koude lucht
die na de regen overblijft,
waait weg naar de
woestijn.
3
2 Waar is het warm, koud, droog, nat?
Hoofdstuk 1
•
•
Les 2
Zoek het op
•
1
•
2
3
4
2 Waar is het warm, koud, droog, nat?
Hoofdstuk 1
Les 2
Stel de vraag
Ra, ra, wat is het?
Antwoorden
1 Welke letter hoort bij de Atlantische Oceaan?
1
G
2 Welke letter hoort bij Zuid-Amerika?
2
N
3 Welke letter hoort bij Siberië?
3
M
4 Welke letter hoort bij de Indische Oceaan?
4
H
5 Welk werelddeel is letter A?
5
Afrika
6 Welk werelddeel is letter B?
6
Australië
7 Welke oceaan is letter C?
7
de Grote Oceaan
Weet je deze ook?
Antwoorden
8 Het grootste tropische bos van de wereld, de Amazone,
ligt in het noorden van Zuid-Amerika. Hier is het altijd
warm en het regent er elke dag! Welk plaatje hoort erbij?
8
2
9 Midden-Amerika vormt de scheiding tussen twee oceanen:
de Atlantische Oceaan in het oosten en de Grote Oceaan
in het westen. Welk plaatje hoort erbij?
9
1
10
3
10 Grote delen van het noorden van Afrika zijn zo droog dat er
helemaal niets groeit. Hier ligt een uitgestrekte zandwoestijn:
de Sahara. Welk plaatje hoort erbij?
5
3 Hoe bepalen zee en bergen het klimaat?
Hoofdstuk 1
•
Les 3
•
De Canadese stad Saint John
ligt op dezelfde breedtegraad
als de Italiaanse stad Venetië.
Toch is het er niet even
warm. Langs Oost-Canada
stroomt ijskoud water,
de Labradorstroom.
Door die koude stroom uit
het noorden lijkt het klimaat
in Saint John meer op het
Nederlandse klimaat dan
op het Italiaanse.
•
Zoek het op
50° noorderbreedte
50° noorderbreedte
breedtegraad
evenaar
0° noorderbreedte
0° noorderbreedte
2 Kijk naar de breedtegraden: de rode lijnen
van links naar rechts over de wereldbol. Canada
en Europa liggen op dezelfde breedtegraden.
De landen liggen even ver van de evenaar.
•
3 De evenaar kent een droog
seizoen en een nat seizoen,
de regentijd. De aarde staat
scheef, zodat de zon niet
altijd recht boven de evenaar
staat. Als het bij ons zomer
is, is het warmer ten noorden
van de evenaar. Dan regent
het daar. In onze winter
regent het vooral ten zuiden
van de evenaar.
30° westerlengte
20° oosterlengte
0° oosterlengte
1 De rode lijnen van noord
naar zuid over de wereldbol
zijn de lengtegraden. De
lengtegraad met nummer
nul loopt door het plaatsje
Greenwich. Dat ligt vlak
bij Londen, in Engeland.
•
Boven op de bergen van
Indonesië sneeuwt het soms,
terwijl het onder aan de berg
snikheet is!
•
Het klimaat vanaf de evenaar
is op het noordelijk en op
het zuidelijk halfrond
hetzelfde.
6
3 Hoe bepalen zee en bergen het klimaat?
Hoofdstuk 1
Les 3
Stel de vraag
Ra, ra, wat is het?
Antwoorden
1 Zo heten de lijnen die van links naar rechts over de
wereldbol lopen.
1
de breedtegraden
2 Zo heten de lijnen die van noord naar zuid over de
wereldbol lopen.
2
de lengtegraden
3 Door dit plaatsje loopt de lengtegraad met nummer nul.
3
Greenwich
4 Zo noem je het natte seizoen bij de evenaar.
4
de regentijd
5 Zo wordt de aardbol ten noorden van de evenaar genoemd
5
het noordelijk halfrond
6 Hier is het klimaat vanaf de evenaar hetzelfde als op
het noordelijk halfrond
6
op het zuidelijk halfrond
Weet je deze ook?
Antwoorden
7 Waarom is het in Saint John kouder dan in Venetië?
7
omdat de koude
Labradorstroom langs
Saint John stroomt
8 Is het kouder op de top van een berg of aan de voet
van een berg?
8
op de top van een berg
9 Als het bij ons zomer is, waar is het dan regentijd?
9
ten noorden van
de evenaar
7