Stoffen en stofeigenschappen Atomen • Een stof is opgebouwd uit een of meer atomen. • Een atoom bestaat uit een kern (+) met er omheen elektronen (-). • Het soort atoom wordt bepaald door het aantal protonen in de kern. • Er zijn meer dan 100 soorten. • Elke soort wordt aangegeven met een letter. • De soorten atomen worden weergegeven in het periodiek systeem en zijn verdeeld in 18 groepen. Het periodiek systeem Molecuul • Een molecuul is het kleinste deeltje van een stof. • Een molecuul is opgebouwd uit een of meer atomen. • Om moleculen weer te geven kennen we scheikundige benamingen. • Water H20 bestaat uit twee waterstof atomen en èèn zuurstof atoom Molecuul model • Een opsomming van eigenschappen – – – – – – Smelt/kookpunt Kleur Dichtheid Soortelijke weerstand Soortelijke warmte Uitzettingscoëfficiënt Aantal gram van 1 cm³ Elektrische geleiding Energie die nodig is om 1 gram stof 1 °C te verwarmen Aantal mm die een stof van 1m lang en 1mm² bij 1°C verwarming uitzet • Een opsomming van veronderstellingen – – – – – – Elke soort heeft zijn eigen soort moleculen. De moleculen van een stof bewegen (trillen). Er zit ruimte tussen de moleculen. Moleculen trekken elkaar aan. In een vaste stof bewegen moleculen rond een evenwicht stand (vaste plaats). In een gas bewegen de moleculen vrij door de ruimte. (bewegingsenergie is groter dan kracht om moleculen bij elkaar te houden. – Moleculen bewegen sneller als temperatuur toeneemt. Gevolgen van aantrekkingskracht Moleculen Twee soorten krachten – Kracht tussen moleculen van dezelfde soort (Cohesie). – Kracht van moleculen van verschillende soort.(Adhesie). • De Cohesie krachten bepalen het kookpunt van de vloeistof Massa • De hoeveelheid stof (afhankelijk van aantal moleculen) massa (m) in gram (g) • Massa kan je op aarde wegen op een weegschaal. • Massa is evenredig met volume. Volume • Omvang van hoeveelheid stof Volume (V) in kubieke centimeter (cm³) • Volume kan je bereken • Balk: V=l•b•h • Cilinder V = π • r² • h • Via onderdompelingmethode voor onregelmatig voorwerp Dichtheid • Verhoudingsgetal tussen massa en volume • Dichtheid is een stofeigenschap. Zie tabel 15 en 16 Binas • Grootheid ρ (RHO) • Eenheid g/cm³ of kg/dm³ • Aantal gram van één kubieke centimeter stof Formule • Tabel 9 van de Binas • m=V•ρ • ρ=m/V • V=m/ρ Voorbeeld Een klompje goud dompelen we onder in een maatcilinder. Het waterniveau stijgt van 30 mL naar 46 mL. Bereken de massa. Dichtheid is een stofeigenschap Zoek in tabel 15 de dichtheid van goud op. Berekening m=? V = 46 mL – 30 mL = 16 mL = 16 cm³ (tabel 2 Binas) ρ = 19,3 g/cm³ m=V•ρ m = 16 cm³ • 19,3 g/cm³ m = 308,8 g