Energie- en eiwitverrijkte voeding

Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Energie- en eiwitverrijkte
voeding
Wanneer is een energie- en eiwitverrijkte voeding nodig?
Een energie- en eiwitverrijkte voeding is een voeding met extra veel
calorieën en eiwitten en bedoeld voor mensen die ondervoed zijn.
Verschijnselen van ondervoeding zijn vermoeidheid, verminderde weerstand
en verlies van spierkracht. Het doel van een energie- en eiwitverrijkte
voeding is om uw conditie en weerstand te verbeteren. Dit kan het herstel
bespoedigen. Er is een handige en snelle manier om vast te stellen of u
risico loopt op ondervoeding. Het belangrijkste signaal van (dreigende)
ondervoeding is gewichtsverlies.
Door het gebruiken van een energie- en eiwitverrijkte voeding kan uw
gewicht weer toenemen of verder gewichtsverlies worden voorkomen.
Regelmatig wegen is een eenvoudige controle om te zien of u voldoende
energie binnenkrijgt. Eenmaal per week wegen, op ongeveer hetzelfde
tijdstip en op dezelfde weegschaal, is voldoende. Een gewichtstoename van
1 kg per maand is al een goed resultaat.
Wat is een energierijke- en eiwitverrijkte voeding?
Bij een stabiel gewicht is er een goede balans tussen de energie die uw
lichaam verbruikt en de energie die uw lichaam met de voeding binnenkrijgt.
Bij gewenste gewichtstoename moet u meer energie met de voeding binnen
krijgen dan uw lichaam op dat moment verbruikt. Als u minder eet dan u
nodig heeft, gaat het lichaam ergens anders energie vandaan halen. Deze is
afkomstig uit vet en spieren. De spieren worden net als vet afgebroken, om
zo het lichaam alsnog van energie te kunnen voorzien. Dit heeft als gevolg
dat uw conditie en weerstand achteruit gaan. Om dit te voorkomen is het
naast het eten van voldoende energie ook erg belangrijk voldoende eiwitten
te gebruiken. Energie uit de voeding wordt geleverd door koolhydraten,
vetten en eiwitten. Daarnaast heeft u voor een goede conditie voldoende
Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
vitamines en mineralen nodig.
Hieronder volgt een overzicht van een basisvoeding die u per dag minimaal
nodig heeft om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Bij een
energierijke voeding heeft u naast de basisvoeding extra energie nodig. In
deze voedingsrichtlijn wordt uitgelegd op welke manier u uw voeding
energierijk kan maken.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 2 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Energie- en eiwitverrijkte voeding
Wanneer u problemen heeft met bovenstaande aanbevolen hoeveelheden
voedingsmiddelen, kunnen de volgende adviezen u wellicht helpen om meer
energie en eiwitten binnen te krijgen.
Gebruik energierijke voedingsmiddelen:
-
Vervang magere en halfvolle producten door volle producten,
Vervang light producten door normale producten,
Gebruik dubbel beleg op uw boterham,
Gebruik vetrijke jus of saus bij de warme maaltijd,
Maak ruim gebruik van eiwitrijke voedingsmiddelen zoals vlees, vis, ei en
melkproducten,
- Gebruik een tussenmaaltijd tussen de drie hoofdmaaltijden door,
- Verdeel de hoofdmaaltijd in 2 porties als het in 1 keer te veel is,
- Voeg energierijke producten toe, zoals slagroom, crème fraiche, suiker,
honing.
Tips voor de maaltijden
Broodmaaltijd
- Besmeer uw brood royaal met margarine of roomboter,
- Gebruik dubbel beleg en wat vettere belegsoorten zoals paté,
worstsoorten, vissoorten, vis of vleessalade, gebakken ei of volvette
(smeer)kaas,
- In plaats van brood kunt u ook vla of pap eten. Daar kunt u suiker en wat
ongeklopte slagroom bij doen.
- In plaats van brood kunt u ook een pasteitje eten of gevulde broodjes
zoals een satébroodje, een worstenbroodje of een pannenkoek.
Warme maaltijd
Het is belangrijk om een warme maaltijd te gebruiken. Een warme maaltijd
levert meestal méér energie en voedingsstoffen dan een broodmaaltijd of
een tussendoortje.
- In plaats van gekookte aardappelen kunt u ook gebruiken: gebakken
aardappelen, patat, aardappelpuree of stamppot met een extra klontje
roomboter of margarine. Gekookte rijst, macaroni, spaghetti of
peulvruchten.
- Groente; gekookte groente geeft een minder vol gevoel dan rauwe
groente. Gekookte groente kunt u serveren met een extra klontje
roomboter, een sausje of room.
- Vlees; gebruik bij voorkeur iedere dag vlees of een vleesvervanging zoals
vis, tahoe of tempé, eieren, noten en kaas.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 3 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Nagerecht
Varieer en combineer eens verschillende soorten nagerechten bijvoorbeeld:
- fruit of vruchtenmoes met vla, yoghurt, kwark of pap,
- verschillende soorten vla, vla met yoghurt of kwark, een pudding, ijs of
een ander kant en klaar nagerecht. Versier het nagerecht met bijvoorbeeld
wafels, lange vingers, puddingsaus, advocaat, slagroom, hagelslag of
chocoladevlokken.
Gebruik het nagerecht eventueel wat later als tussendoortje.
Dranken
Maak gebruik van energierijke dranken, ze worden vaak beter verdragen en
geven minder snel een vol gevoel. Ook kost het minder moeite om te
gebruiken. Probeer voldoende te drinken, minimaal 1½ liter per dag.
- volle zuivelproducten (melk, chocolademelk, yoghurtdrank),
- vruchtensap zoals sinaasappelsap, multivitaminedrank, dubbeldrank of
limonadesiroop,
- frisdrank met suiker.
Let op: Bouillon, thee en koffie zonder suiker en melk, water en light
frisdrank geven een vol gevoel maar leveren geen energie en
voedingsstoffen.
Tussendoortjes
Als tussendoortje kunt u kiezen uit bijvoorbeeld:
- beschuit, cracker, knäckebröd, croissant, een sneetje brood of een paar
toastjes met roomboter of margarine en beleg,
- gevulde koek, sprits, stroopwafel,
- mueslireep/evergreen/sultana/fruitkick/plak ontbijtkoek,
- schaaltje pap van volle melk, volle vla, (vruchten)yoghurt, (vruchten)kwark
of ander kant en klaar nagerecht evt. met cornflakes of muesli,
- glas volle melk, volle chocolademelk of warme volle melk met oploskoffie,
- milkshake, kant en klare melkdrank of een schaaltje ijs,
- portie fruit, schaaltje vruchtencompote of een glas vruchtensap,
- kopje soep met stukjes vlees en vermicelli,
- rolletje vleeswaar, reepje kaas, stukje worst of een (huzaren)slaatje,
- handje noten, studentenhaver of pinda’s.
Is een energierijke voeding ongezond?
Wellicht denkt u dat extra vet en suiker niet gezond is voor u. Op dit
moment heeft uw lichaam echter behoefte aan meer energie en daarom is
het (tijdelijk) toevoegen van extra vet en suiker aan uw maaltijden juist nodig.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 4 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Vet
Bij vet onderscheiden we 2 soorten: verzadigd vet en onverzadigd vet. Veel
verzadigd vet in de voeding kan ongunstig zijn voor uw cholesterolgehalte in
het bloed. Veel onverzadigd vet in de voeding heeft juist een gunstige
invloed op uw cholesterolgehalte.
Wenst u bij uw energierijke voeding rekening te houden met het
cholesterolgehalte van uw bloed dan is het goed om zoveel mogelijk voor
onverzadigd vet te kiezen.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 5 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Leefadviezen
Naast de adviezen die gericht zijn op de voeding, volgen hier nog enkele
tips gericht op uw leefstijl. Onderstaande adviezen kunnen u helpen bij het
uitbreiden van uw energie-inname.
- Zorg dat u voldoende nachtrust krijgt. Voorkom dat u te vermoeid bent
om te eten. Indien nodig kunt u even rusten voor de maaltijd.
- Een wandeling in de buitenlucht bevordert de eetlust en een goede
nachtrust. Probeer iedere dag naar buiten te gaan voor een wandeling als
dat voor u mogelijk is.
- Maak van het eten een gezellig moment, bijvoorbeeld door de tafel
aantrekkelijk te dekken en het eten smakelijk op te dienen.
- Probeer telkens iets méér te eten, maar forceer het niet.
- Zorg voor een regelmatige stoelgang. Als u een vol, opgeblazen gevoel
heeft, zult u minder zin hebben om te eten. De stoelgang wordt verbeterd
door:
- voldoende te drinken (1½ - 2 liter per dag),
- vezelrijke producten te gebruiken (bruin- of volkorenbrood en andere
volkorenproducten, vers fruit, groenten, peulvruchten en noten),
- op tijd naar het toilet te gaan,
- vraag uw diëtist naar adviezen voor een goede stoelgang.
- Overheersende etensgeuren zoals de geur van spruitjes, kool en uien
kunnen de eetlust bederven. Zorg voor een goede ventilatie van de
keuken.
Dieetproducten
Lukt gewichtstoename ondanks de adviezen niet, dan kunt u gebruik
maken van zogenoemde dieetpreparaten of kant- en klare drinkvoeding. Er
bestaan verschillende soorten en smaken drinkvoeding. De kant en klare
drinkvoeding/dieetpreparaten bevatten voedingsstoffen, vitamines en
mineralen. De diëtist kan aan de hand van haar bevindingen bepalen welke
extra voeding het beste bij u past. Tevens kan zij hiervoor een machtiging
regelen, zodat de aanvullende voedingen vergoed worden door de
zorgverzekeraar. Het kan zijn dat u een eigen bijdrage moet leveren in
verband met het eigen risico dat per jaar wordt vastgesteld.
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 6 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Meer informatie
Mocht u naar aanleiding van bovenstaande informatie nog vragen hebben,
dan kunt u telefonisch contact opnemen met afdeling Diëtetiek van het
Havenziekenhuis, tel: 010 - 404 34 95.
Het Voedingscentrum geeft een aantal brochures uit. Er zijn diverse
brochures verkrijgbaar met uitgebreide, praktische informatie. Kijk voor meer
informatie, uitgaven en bestelwijze op: www.voedingscentrum.nl/webshop
www.havenziekenhuis.nl
Have_Inprintfolders_Def.indd 2
- 7 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding
31-10-11 14:55
Havenziekenhuis
ROTTERDAM
Wat is uw mening?
Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht
bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar
ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U
kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij
'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan
uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010 - 404 33 00.
Afspraak afzeggen of wijzigen
Bent u onverwacht verhinderd? Laat u dit dan zo spoedig mogelijk aan ons
weten. Een andere patiënt kan dan wellicht eerder worden geholpen.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl
118116
DIE/15/11/Energierijke Voeding
Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan
geen rechten kunnen worden ontleend.
© Havenziekenhuis
POSTADRES
Telefoon & fax
HOOFDLOCATIE
buitenpolikliniek krimpen
Postbus 70031
010 - 404 33 00
Haringvliet 2
Patrijzenstraat 59
3000 LN Rotterdam
010 - 412 15 17
Rotterdam
Krimpen aan den IJssel
www.havenziekenhuis.nl
- 8 van 8 -
Energie- en eiwitverrijkte voeding