Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio

Nederlandse Referentielaboratorium voor
Enzymen
Bio-Rad QC symposium
4 oktober 2011
Dr. Paul Franck
Nederlandse Referentie Laboratorium voor Enzymen
Lab West / HagaZiekenhuis Den Haag
30 jaar IFCC standaardisatie enzymen
1980: IFCC referentiemethoden voor ALAT, ASAT, CK en GGT bij 30°C.
Niet voor ALFO, Amylase en LD.
1994: 37°C officiële incubatie temperatuur voor IFCC referentiemethoden.
Fysiologische lichaamstemperatuur
Invloed van industrie: 37°snellere reactie / minder substraat / hulpenzymen
Herenigd Duitsland koos voor 37°C . Was 25°C West en 37°C Oost.
1999: Onderzoek transformatie IFCC referentie methoden 30°naar 37°C.
Wereldwijd netwerk van referentielaboratoria (n=13), o.a. HagaZiekenhuis.
2002 -2011: Publicatie nieuwe IFCC referentiemethoden 37°C met
referentiewaarden voor de kaukasische populatie.
Clin. Chem. Lab. Med: Part 1 tm 9 inclusief ALFO, Amylase en LD
2002 – 2011: (Primaire) Referentie materialen ontwikkeld en voorzien van
targetwaarden IFCC referentiemethoden.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC Referentie Methoden
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
AMYL
Alfa Amylase
EC 3.2.1.1
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
Clin Chem Lab Med. 2011; 49(9): 1439-46
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
Oorsprong: regio harmonisatie enzymen
1996: Harmonisatie Enzymen regio “Rond Vliet en Oude Rijn”
(n=19) ALAT, ALFO, Amylase, ASAT, CK, GGT en LD
1998: Publicatie resultaten :
“Multicenter harmonization of common enzyme results by fresh
patient-pool sera.”
Paul F.H. Franck, Gerard Steen, Arnold J.P.F. Lombarts, John H.M. Souverijn, and Robert K.A. van
Wermeskerken.
Clinical Chemistry 44:3 614-621 1998
1999: Ongeveer 50% van de Nederlandse NVKC regio’s
harmoniseren volgens het model “Rond Vliet en Oude Rijn” en
gebruiken dezelfde referentiewaarden.
2008: regio “Rond Vliet en Oude Rijn” is gestandaardiseerd op
IFCC referentie methoden en IFCC referentie waarden
Spreiding van ALAT in 1996
6 patiënten pool sera
Spreiding van GGT in 1996
6 patiënten pool sera
Harmonisatie versus Standaardisatie
Harmonisatie:
vergelijkbare nauwkeurige resultaten
maar nog geen
Standaardisatie:
Juiste vergelijkbare nauwkeurige resultaten
Regionale Rondzending LDH maart 2006:
6 patiënten monsters
LDH voor IFCC / SKML standardisatie
LDH na IFCC / SKML standaardisatie
2000
2000
Bronovo
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
In d iv id u e e l L a b o ra to r iu m U /l
In d iv id u e e l L a b o r a to r iu m U /l
1500
1000
500
0
1500
Lange Land
Leyenburg
LUMC
MCH_A
MCH_W
1000
Rijnland
Gemid.
IFCC
500
0
0
500
1000
Consensus Regio U/l
1500
2000
0
250
500
750
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
1000
Regionale Rondzending Amylase maart 2006:
6 patiënten monsters
Amylase na IFCC / SKML standaardisatie
Amylase voor IFCC / SKML standaardisatie
1000
1000
900
900
Bronovo
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
800
In d iv id u e e l L a b o ra to riu m U /l
Individueel Laboratorium U /L
800
700
600
500
400
300
MCH_W
300
0
Consensus Regio U/l
1000
Gemid.
IFCC
0
800
Rijnland
400
100
600
MCH_A
500
100
400
LUMC
600
200
200
Leyenburg
700
200
0
Lange Land
0
100
200
300
400
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
500
Regionale Rondzending ALAT maart 2006:
6 patiënten monsters
ALAT voor IFCC / SKML standaardisatie
ALAT na IFCC / SKML Standaardisatie
400
400
Bronovo
350
350
Diac. Leiden
JKZ-RKZ
300
In d iv id u e e l L a b o ra to riu m U /l
In d iv id u e e l L a b o ra to riu m
300
250
200
150
Leyenburg
250
LUMC
MCH_A
200
MCH_W
Rijnland
150
Gemid.
100
100
50
50
0
Lange Land
IFCC
0
0
100
200
Consensus Regio U/l
300
400
0
100
200
300
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
400
Traceerbaarheid en dagelijkse praktijk
Referentiemethoden zijn dan wel de gouden
standaard maar zijn niet praktisch.
Referentiematerialen zijn praktisch. Zij kunnen op
ieder analysesysteem worden geanalyseerd.
Resultaat wordt vergeleken met de targetwaarde
gevonden met de IFCC referentiemethoden.
Patiënten resultaten zijn hierdoor traceerbaar /
herleidbaar naar IFCC referentiemethoden.
Certified Reference Materials (CRM)
Primaire CRM /standaard:
IRMM en IFCC (C-RSE en netwerk enzymen referentielaboratoria)
http://irmm.jrc.ec.europa.eu
Secundaire CRM’s / standaarden:
Calibratoren diagnostica fabrikanten
Verificatoren o.a.
enzym verificator 2003 en 2007
QC rondzend materialen o.a.
Combi Algemene Chemie 2005
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentie Methoden
IFCC / IRMM
Primaire CRM
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
AMYL
Alfa Amylase
EC 3.2.1.1
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7)
:718-724.
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9):
1439-46
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9):
1146-55.
ERD AD 456 / IFCC
546 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7):
25-733.
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):
635-642.
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7):
734-738.
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6):
643-648.
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Commuteerbare stabiele materialen
Gedragen zich als patiënten monsters
Vergelijkende koppel / tweeling studies.
Constante reproduceerbare kwaliteit
Stabiel in opslag.
Spiken met dezelfde (recombinant) enzymen
van humane oorsprong.
Tweeling studie: Vergelijking patiënten - en kandidaat rondzendmonsters
Analyser Fabrikant 2
LDH
Analyser Fabrikant 1
Baadenhuijsen et al 2008
SKML project “Kalibratie 2000”
2000: “Kalibratie 2000” project: harmoniseren van de verschillende
analyse methoden via “commuteerbare” rondzendmaterialen.
2003: Secundaire enzym CRM / enzym trueness verificator
E 2003.00114 op de markt voorzien van “gemiddelde regionale”
targetwaarden.
2004: IFCC Referentielaboratoria (Milaan, Hannover en Den Haag)
voorzien SKML enzym verificator E 2003.0114 van officiële IFCC
targetwaarden
2005: Start Combi Algemene Chemie met rondzending van
“commuteerbare” monsters met IFCC targetwaarden door
Referentielaboratorium van het HagaZiekenhuis.
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentie Methoden
IFCC / IRMM
Primaire CRM
IFCC targetwaarde
SKML
Trueness Verificator
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
AMYL
Alfa Amylase
EC 3.2.1.1
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(7) :718-724.
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
Batch 2007.025
130 U/l
Clin Chem Lab Med. 2011 ;
49(9): 1439-46
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med. 2006;
44(9): 1146-55.
ERD AD 456 / IFCC
546 U/l
Batch 2007.025
115 U/l
Consensus gebruikers
Batch 2007.025
266 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002 ;
40(7): 25-733.
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
Batch 2007.025
127 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(6): 635-642.
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
Batch 2007.025
396 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(7): 734-738.
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
Batch 2007.025
112 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002;
40(6): 643-648.
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Batch 2007.025
650 U/l
Nederlandse Referentie Laboratorium
voor enzymen
hoogste metrologische norm van traceerbaarheid
ISO 185153 en IVD98/79/EC
KCHL - HagaZiekenhuis
CKCL - MC Haaglanden
Trombosedienst ‘s-Gravenhage e.o.
Lab West vanaf 1 juli 2011
Onderdeel is Nederlands Referentie Laboratorium voor Enzymen
Referentie Laboratorium
Den Haag
Combi Rondzending 2008 Pool A
Combi Rondzending 2008 Pool B
Primaire IFCC CRM
SKML trueness verificator
Rondzending voor Referentie Laboratoria RELA
U/l
160
145
130
80
90
100 U/l
Nummer 38 = Referentie Laboratorium Den Haag
www.dgkl-rfb.de : zie IFCC RELA surveys
SKML rondzending Combi Algemene Chemie
Sera gemengd uit één laag (A) en één “gespiket” hoog (B)
patiënten poolserum
24 x per jaar. Voorraad ingevroren -70°C.
Controle via nationale SKML / IFCC standaardisatie.
Juistheid via targetwaarden door IFCC referentiemethoden.
ASAT, Amylase, ALAT, GGT, CK en LDH. ALFO per 2012.
Veel laboratoria gebruiken wel IFCC methoden.
Echter zij zijn nog steeds op “onjuiste” wijze geharmoniseerd.
Met name LD en Amylase !
Referentie waarden voor patiënten verschillen.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen
Naam
EC nummer
IFCC
Referentiewaarden
IFCC / IRMM
Referentie Methoden
Primaire CRM
Kaukasische
IFCC targetwaarde
populatie
SKML
Trueness Verificator
IFCC targetwaarde
ALAT
Alanine Aminotransferase
EC 2.6.1.2
AF
Alkalische Fosfatase
EC 3.1.3.1
AMYL
Alfa Amylase
EC 3.2.1.1
ASAT
Aspartaat Aminotransferase
EC 2.6.1.1
CK
Creatinine Kinase
EC 2.7.3.2
GGT
Gamma Glutamyltransferase
EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(7) :718-724.
V < 34 U/l
M < 45 U/l
ERD AD 454 / IFCC
186,0 U/l
Batch 2007.025
130 U/l
Clin Chem Lab Med.
2011 ; 49(9): 1439-46
V < 98 U/l
M < 115 U/l
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med.
2006; 44(9): 1146-55.
V < 107 U/l
M < 107 U/l
ERD AD 456 / IFCC
546 U/l
Batch 2007.025
115 U/l
Consensus gebruikers
Batch 2007.025
266 U/l
Clin Chem Lab Med.
2002 ; 40(7): 25-733.
V < 31 U/l
M < 35 U/l
ERD AD 457 / IFCC
104,6 U/l
Batch 2007.025
127 U/l
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(6): 635-642.
V < 145 U/l
M < 171 U/l
ERD AD 455 / IFCC
101 U/l
Batch 2007.025
396 U/l
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(7): 734-738.
V < 38 U/l
M < 55 U/l
ERD AD 452 / IFCC
114,1 U/l
Batch 2007.025
112 U/l
LDH
Lactaat Dehydrogenase
EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med.
2002; 40(6): 643-648.
V < 247 U/l
M < 248 U/l
ERD AD 453 / IFCC
502 U/l
Batch 2007.025
650 U/l
30-09-2011
Regio-overzichten uniforme referentiewaarden
Referentiewaarden Regio = IFCC exact
Regio
Den Haag / Leiden
1996 -2008
IFCC
2011
Regio
Den Haag / Leiden
vanaf 1 juli 2008
34
45
ALAT
v
m
45
45
34
45
ALFO
v
m
120
120
98
115
Amylase
v
m
220
220
107
107
107
107
ASAT
v
m
40
40
31
35
31
35
CK
v
m
170
200
145
171
145
171
GGT
v
m
35
50
38
55
38
55
LDH
v
m
450
450
247
248
248
248
tenslotte
Nederlands referentie laboratorium speelt een belangrijke rol bij
de standaardisatie van de enzym resultaten in Nederland.
Door de recente introductie van de referentiemethode voor
alkalische fosfatase (ALFO) zijn alle belangrijke algemene
enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.
Oproep:
Nederland standaardiseer je referentiewaarden voor
enzymen: neem IFCC aanbevolen referentiewaarden !
per 1 januari 2012 !
Einde
Dank voor uw aandacht