Collegebesluit Collegevergadering: 12 juni 2012 ONDERWERP Anticiperen op afschaffen huishoudinkomenstoets. SAMENVATTING Op 1 januari 2012 werd de huishoudinkomenstoets ingevoerd voor mensen met een bijstandsuitkering. Een huishouden had nog recht op 1 gezamenlijke uitkering. Nu het kabinet is gevallen, heeft een meerderheid van de Tweede Kamer op 26 april 2012 besloten die huishoudinkomenstoets weer af te schaffen. Dat gebeurt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2012. Dit besluit moet nog in een wet worden vastgelegd. Omdat het overgangsrecht op 1 juli a.s. afloopt en het zittende bestand dan herbeoordeeld zou moeten worden, heeft staatssecretaris De Krom op 29 mei 2012 een brief naar de college's verzonden waarin hij verzoekt om te anticiperen op het wetsvoorstel tot afschaffen van de huishoudinkomenstoets. BESLUIT B&W In te stemmen met de beschreven uitvoering naar aanleiding van de brief van 29 mei 2012 en het wetsvoorstel tot afschaffing huishoudinkomenstoets, kortgezegd anticiperen op de komende wetgeving. INLEIDING In het Begrotingsakkoord (Lente- akkoord) is afgesproken dat de huishoudinkomenstoets in de Wet werk en bijstand (WWB) komt te vervallen. Sinds 26 april 2012 zijn hierover diverse berichten verschenen. Naar aanleiding van deze berichten heeft de IASZ besloten om: - de beoordeling van het zittende bestand inzake het recht op bijstand per 1 juli 2012 te staken; - indien mogelijk later te beslissen op aanvragen die in behandeling zijn. Inmiddels is op 29 mei 2012 een brief van de Staatssecretaris ontvangen met daarbij het wetsvoorstel inzake de afschaffing van de huishoudinkomenstoets. In deze notitie wordt aangegeven wat de gevolgen zijn van deze brief met bijbehorend wetsvoorstel Wet afschaffing huishoudinkomenstoets voor de uitvoering van de WWB door de IASZ. Het college wordt gevraagd een besluit te nemen inzake de te volgen werkwijze naar aanleiding van de brief van 29 mei 2012. MOTIVERING Het vaststellen van de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets moet het normale traject van een wetsvoorstel door. Ook wanneer dit met spoed gebeurt dan zou dit nog enige tijd vergen. De staatssecretaris vraagt te anticiperen op de vaststelling van deze wet. In de brief van 29 mei 2012 geeft de Staatssecretaris het volgende aan: a. de voorbereidingen van de gemeenten en de SVB voor de invoering van de huishoudinkomenstoets voor het zittende bestand komen te vervallen; b. voor gezinnen die geen recht hadden op een WWB-uitkering in verband met de huishoudinkomenstoets en die tussen 26 april 2012 en twee maanden na publicatie van de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets, wordt bijstand toegekend vanaf de dag waarop dit recht is ontstaan, ook indien deze dag ligt voor de dag van melding, maar niet eerder dan 1 januari 2012; c. belanghebbenden met bijstand waarbij de huishoudinkomenstoets gevolgen heeft gehad voor de hoogte van de bijstand worden herbeoordeeld per 1 januari 2012. Ad a.: De IASZ heeft behalve het voeren van gesprekken met het zittende bestand nog geen formele herbeoordelingen of besluiten genomen. Naar aanleiding van de brief van 29 mei 2012 kan gesteld worden dat de herbeoordeling definitief kan stoppen. In de Memorie van Toelichting op de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets wordt dit bevestigd. 578266 1/3 Collegebesluit Collegevergadering: 12 juni 2012 De volgende actie dient richting het zittende bestand genomen te worden: het gesprek over gezinsbijstand heeft al plaatsgevonden, maar er is nog geen besluit ontvangen over recht bijstand met ingang van 1 juli 2012: o de uitkering wordt voortgezet met ingang van 1 juli 2012. Wanneer er wijzigingen zijn dan kan dit wel van invloed zijn op het recht op uitkering of de hoogte van de uitkering; o belanghebbenden ontvangen een brief waarbij aangegeven wordt dat er door het intrekken van de huishoudinkomenstoets geen wijzigingen komen in de uitkeringssituatie per 1 juli 2012. Ad b.: Bij de gevallen onder b. genoemd doet zich de vraag voor of het mogelijk is om besluiten te nemen op grond van wetgeving die nog niet is vastgesteld. Een besluit zou dan gemotiveerd moeten worden met de brief van 29 mei 2012 en de Memorie van Toelichting van de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets. Strikt juridisch is dit niet juist. Het scheelt echter uitvoeringswerkzaamheden, een aanvraag zou anders eerst afgewezen moeten worden en wanneer de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets is vastgesteld weer moeten worden toegekend. Visie derden: - Divosa legt de brief van 29 mei 2012 zo uit dat ook bij aanvragen er al toegekend kan worden; - Langhenkel gaat als uitgangspunt op de juridische stoel zitten en gaat uit van besluiten op grond van de geldende wetgeving; - Schulinck: ten tijde van het schrijven van deze notitie is nog geen reactie ontvangen; - Stimulansz: anticiperen op het wetsvoorstel middels een collegebesluit is mogelijk. Er is dan sprake van buitenwettelijk begunstigend beleid en dat doorstaat de rechtelijke toetsing. In de brief van 29 mei 2012 geeft de Staatssecretaris aan dat de Inspectie SZW geïnformeerd is. Hiermee lijkt impliciet aangeven te worden dat er geen problemen met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Ministerie SZW) verwacht hoeven te worden inzake de rechtmatige uitvoering van de WWB wanneer er geanticipeerd wordt op de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets. Gelet op bovenstaande gaat de IASZ namens de colleges van Heemstede, Bloemendaal en Haarlemmerliede en Spaarnwoude besluiten nemen anticiperend op de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets. Dit geldt zowel voor aanvragen die nu nog in behandeling zijn, als voor belanghebbenden die nog gaan aanvragen. De staf IASZ zorgt voor teksten ten behoeve van de beschikkingen en past de toetsingskaders ten behoeve van de beoordeling van de rechtmatigheid van de WWB aan. De brief van 29 mei 2012 wordt hier onderdeel van. Ad c.: In het verlengde van hetgeen hierboven onder b. is aangegeven zullen de gevallen waarbij op grond van de huishoudinkomenstoets met ingang van 1 januari 2012 of later bijstand is toegekend herbeoordeeld moeten worden anticiperend op de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets. FINANCIËN Uitvoeringskosten: De brief van 29 mei 2012 bevat, volgens verwachting, geen mededeling over de claim die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft ingediend voor de uitvoeringskosten van de afschaffing van de huishoudtoets (20 mln). 578266 2/3 Collegebesluit Collegevergadering: 12 juni 2012 Inkomensdeel WWB-budget: De besparingen op de uitkeringslasten worden teruggedraaid met de Wet afschaffing huishoudinkomenstoets en toegevoegd aan het Inkomensdeel van het WWB-budget (27 mln 2012). Een beschikking inzake deze toevoeging van het Ministerie SZW is te verwachten. JURIDISCH KADER De brief van de staatssecretaris en een besluit van het college op het anticiperen op het wetsvoorstel bevestigd het voeren van buitenwetttelijk begunstigd beleid wat door de rechtelijke macht wordt toegestaan. COMMUNICATIE/BEKENDMAKING Aan het zittend bestand wat te maken zou krijgen met de huishoudinkomenstoets wordt een brief gestuurd. Alle klanten van de IASZ ontvangen komende week een nieuwsbrief met nadere informatie. De websitetekst wordt aangepast en er verschijnt een publicatie in de gemeenteberichten. BIJLAGEN kenmerk: 577924 onderwerp: Anticiperen op afschaffen huishoudinkomenstoets in de WWB 578266 3/3