Omega-3 vetzuren (algemeen) 3 vetzuren

Omega
Omega-- 3 vetzuren (algemeen)
Orthomoleculaire therapie
WERKING
De meervoudig onverzadigde vetzuren kunnen worden onderverdeeld in twee grote families: de omega-3 familie
(alfa-linoleenzuurgroep) en de omega-6 familie (linolzuurgroep). Omdat het lichaam deze vetzuren niet zelf kan
aanmaken moeten omega-3 en omega-6 vetzuren via de voeding worden binnengekregen. Deze essentiële
vetzuren werden vroeger ook wel vitamine F genoemd.
In de twintigste eeuw is de verhouding tussen omega-3 en omega-6 vetzuren in de voeding sterk opgeschoven in de
richting van omega-6 vetzuren. Het toenemend gebruik van plantaardige oliën en vetten, die rijk zijn aan omega-6
vetzuren, stimuleert de vorming van arachidonzuur, ten koste van EPA en DHA. Arachidonzuur zelf is in de westerse
voeding overvloedig aanwezig door het vleesgebruik. Geschat wordt dat de verhouding tussen omega-6 en
omega-3 vetzuren in de westerse voeding ongeveer 20-25 : 1 is. Onderzoekers stellen dat een verhouding van
ongeveer 5 :1 wenselijker is. Evolutionair gezien heeft de mens (en zijn voorlopers) miljoenen jaren omega-6 en
omega-3 in een verhouding van (waarschijnlijk) 1:1 geconsumeerd.
Het enzym delta-6-desaturase reguleert zowel de omzetting van linolzuur naar DGLA als de omzetting van ALA naar
(uiteindelijk) EPA. Bij een overmaat van linolzuur heeft dat tot gevolg dat ALA het enzym nauwelijks meer kan
gebruiken, en er dus nauwelijks meer EPA en DHA wordt gevormd. Dit enzym is sowieso al de langzaamste stap in
de keten en de werking van dit enzym wordt ook nog eens geremd door vele factoren in de voeding (o.a.
transvetzuren, verzadigde vetten, tekorten aan zink, magnesium en/of vitamine B6, alcohol) en metabole factoren
(anticonceptiepil, hypercholesterolemie, diabetes, bepaalde medicijnen). Dit heeft tot gevolg dat in onze westerse
samenleving veel mensen zelf nauwelijks meer GLA en EPA kunnen vormen, en dat deze vetzuren dus via de
voeding moeten worden aangevoerd.
Omdat deze essentiële vetzuren vaak hoog gedoseerd moeten worden (tot meerdere grammen EPA + DHA per
dag) is het nemen van een drinkolie die rijk is aan visvetzuren vaak een meer praktische toedieningsvorm dan vele
capsules per dag.
INDICATIES
● psychische aandoeningen (schizofrenie, depressie, bipolaire depressie, winterdepressie, gedragsstoornissen bij
kinderen, ADD, ADHD, autisme, dyslexie, dyspraxie, postpartum depressie)
● gedragsstoornissen bij kinderen (ADD, ADHD, autisme, dyslexie, dyspraxie). In het magazine "Van Nature" (nr. 5 zomer 2007) is een (gratis te downloaden) artikel verschenen over Omega-3-vetzuren bij de behandeling van
depressies bij kinderen.
● psychische aandoeningen bij ouderen (dementie, mentale retardatie)
● zwangerschap en groei van baby's en jonge kinderen
● cardiovasculaire aandoeningen (atherosclerose, hartinfarct, beroerte, cardiomyopathie, coronaire
hartziekten, hypertensie)
● huidaandoeningen (zoals psoriasis, neurodermatitis en atopisch eczeem)
● reumatische aandoeningen (artrose, Bechterew, reumatoïde artritis)
● hartritmestoornissen
● allergieën
● voedselallergieën
● auto-immuunziekten, zoals multiple sclerose en reumatoïde artritis
● immuunversterking
● menopauze
● CARA (astma, bronchtitis etc)
● diabetes type II
● mastalgia
● chronische darmontstekingen (Crohn, colitis ulcerosa)
CONTRA
CONTRA-- INDICATIES
In de aangegeven dosering zijn van omega-3-vetzuren geen contra-indicaties bekend.
BIJWERKINGEN
Los van een effect op de bloedstolling, zoals vermeld bij interacties, bestaat bij gebruik van hoge doses visolie
(meer dan 5 gram EPA + DHA per dag) het risico op diarree.
INTERACTIES
Omdat omega-3 vetzuren de eigenschap hebben bloedklontering tegen te gaan, kunnen bij patiënten die
bloedverdunners gebruiken, een tekort aan vitamine K vertonen of andere medicijnen gebruiken die de
bloedstolling remmen (aspirine), interne bloedingen ontstaan bij gebruik van hoge doses omega-3 vetzuren (meer
dan 5 gram EPA + DHA). In die gevallen wordt aangeraden de dosering aan te passen. Het effect op de
bloedstolling door omega-3 vetzuren is na 6 weken behandeling maximaal. Ook andere interacties met reguliere of
natuurgeneesmiddelen zijn mogelijk. Raadpleeg hiervoor een deskundige.
DOSERING
Voor een dagelijkse onderhoudsdosis kan uitgegaan worden van een hoeveelheid van ongeveer 300-500 mg EPA +
DHA per dag. De optimale therapeutische dosering omega-3 vetzuren per dag varieert per aandoening en hangt af
van de resultaten die u wilt bereiken. Therapeutische doses beginnen bij 500 mg EPA + DHA en kunnen oplopen tot 5
à 10 gram van beide vetzuren. In het algemeen hebben essentiële vetzuren tijd nodig om hun werkzaamheid te
bewijzen. Omega-3 vetzuren tonen hun effecten aan in een tijdsbestek variërend van 4 weken tot circa 4 maanden.
Visolie kan ook worden verwerkt in bijvoorbeeld salades, yoghurt of vruchtensappen.
SYNERGISME
Vanwege de sterke onverzadigdheid van omega-3 vetzuren wordt gelijktijdig gebruik van een vitamine E complex
product (dus inclusief andere tocoferolen!) van ongeveer 400 IE per dag sterk aangeraden. In de meeste omega-3
producten is weliswaar ook vitamine E aanwezig, maar uitsluitend genoeg om in het product de oxidatie tegen te
houden. Vetzuuroxidatie kan ook in het lichaam plaatsvinden en dan is bescherming door gelijktijdig gebruik van
extra vitamine E sterk aan te raden.
REFERENTIES
1. Abeywardena MY, Head RJ. Longchain Diabetes Care. 2000 Sep; 23(9): 1407-15.. 2001 Dec; 52(3): 361-71.
2. Anderson, J.W., et al. Breast-feeding and cognitive development: a meta-analysis. Am J Clin Nutr.1999;70
(4):525-35. EN Horwood, L.J. and D.M. Fergusson. Breastfeeding and later cognitive and academic outcomes.
Pediatrics. 1998;101(1):E9.
3. Belluzzi A et al. Effect of an enteric-coated fish-oil preparation on relapses in CrohnÕs disease. N Eng J Med
1996; 334(24):1557Ð60.
4. Calder PC. Dietary modification of inflammation with lipids. Proc Nutr Soc. 2002 Aug; 61(3): 345-58.
5. Cleland LG, James MJ, Proudman SM. The role of fish oils in the treatment of rheumatoid arthritis. Drugs. 2003;
63(9): 845-53.
6. Erasmus, U: Vitale vetten, fatale vetten. Publish The Good ISBN 90 75888066.
7. Ergas D, Eilat E, Mendlovic S, Sthoeger ZM. n-3 fatty acids and the immune system in autoimmunity. Isr Med
Assoc J. 2002 Jan; 4(1): 34-8.
8. Friedberg CE, Janssen MJ, Heine RJ, Grobbee DE. Fish oil and glycemic control in diabetes. A meta-analysis.
Diabetes Care. 1998 Apr; 21(4): 494-500.
9. Geleijnse JM, Giltay EJ, Grobbee DE, Donders AR, Kok FJ. Blood pressure response to fish oil supplementation:
metaregression analysis of randomized trials. J Hypertens. 2002 Aug; 20(8): 1493-9.
10. Harbige LS. Dietary n-6 and n-3 fatty acids in immunity and autoimmune disease. Proc Nutr Soc. 1998 Nov; 57
(4): 555-62.
11. Hibbeln JR. Seafood consumption, the DHA content of mother's milk and prevalence rates of postpartum
depression: J Affective Disorders 2001.
12. Hornstra G. Essential fatty acids in mothers and their neonates. m J Clin Nutr. 2000 May; 71(5 Suppl): 1262S-9S.
13. Hornstra G. Omega-3 long chain polyunsaturated fatty acids and health benefits. NutriScience Maastricht.
http://www.nutrivit.co.uk/professional/PDFs/Omega_3%20book.pdf
14. Joy CB, Mumby-Croft R, Joy LA. Polyunsaturated fatty acid (fish or evening primrose oil) for schizophrenia.
Cochrane Database Syst Rev. 2000; (2): CD001257.
15. Laidlaw, Maggie and Holub, Bruce J. Effect of supplementation with fish oil-derived n-3 fatty acids and
gamma-linolenic acid on circulating plasma lipids and fatty acid profiles in women. American Journal of
Clinical Nutrition, Vol. 77, January 2003, pp. 37-42.
16. Montori VM, Farmer A, Wollan PC, Dinneen SF. Fish oil supplementation in type 2 diabetes: a quantitative
systematic review. Diabetes Care. 2000 Sep; 23(9): 1407-15.
17. Morris MC, Sacks F, Rosner B. Does fish oil lower blood pressure? A meta-analysis of controlled trials. Circulation
1993; 88(2):523Ð33.
18. Nestel PJ. Fish oil and cardiovascular disease: lipids and arterial function. Am J Clin Nutr. 2000 Jan; 71(1 Suppl):
228S-31S.
19. Richardson AJ and Basant KP. A randomized double-blind, placebo-controlled study of the effects of
supplementation with highly unsaturated fatty acids on ADHD-related symptoms in children with specific
learning difficulties. Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biol. Psychiatry 2002;26:233-239.