Open Source Software en Open Standaarden

Centric Productbeleid Lokale Overheid 2017 2018 › ALGEMEEN BELEID › Technologische ontwikkelingen › Open standaarden en open
source
Open Source Software en Open Standaarden
Met de komst van het overheidsprogramma NOiV ( Nederland Open in Verbinding) kwam er meer aandacht voor Open
Source Software en Open Standaarden binnen de overheid. De aandacht voor Open Standaarden is de afgelopen jaren
onverminderd groot gebleven. Het onderwerp Open Source Software lijkt, na een minder intensieve periode, aan een
opleving bezig.
Centric werkt doorlopend aan het verbeteren van Open Standaarden en ondersteunen van Open Source Software waar dat past.
De software die wij voor lokale overheden maken, kent een ander businessmodel. Dat is gebaseerd op het voor eigen rekening
en risico ontwikkelen van software. Deze software wordt vervolgens door gebruiksrechten in licentie aangeboden.
Gestandaardiseerde software voor grote groepen lokale overheden. In voorkomende gevallen verloopt de onderhandeling
collectief, waarbij de Gebruikersvereniging (GV) Centric een belangrijke rol vervult. Samen met de GV Centric bieden wij een
uitstekend platform om de inbreng van gebruikers te borgen bij de ontwikkeling en excessen te voorkomen.
Open Source Software
Waar het past maken we bij de ontwikkeling gebruik van open source software-componenten. Dit hergebruik heeft een gunstig
effect op de ontwikkelsnelheid en de benodigde investeringen. Bij het beoordelen of open source-componenten toepasbaar zijn,
kijken we naar verschillende aspecten. Bijvoorbeeld naar technische aspecten, de volwassenheid van de community en het Open
Source licentiemodel. Een goed voorbeeld hiervan is het gebruik van OpenLayers voor het werken met geo-informatie in onze
oplossingen.
Naast het toepassen van open source-componenten als bouwsteen bieden wij onze klanten mogelijkheden om gebruik te maken
van open source ‘commodity-software’. Als er voldoende vraag en markt is, zorgen wij dat onze oplossingen kunnen koppelen
met genoemde commodity software. Denk hierbij aan bijvoorbeeld kantoorautomatisering en besturingssytemen. Het is
onmogelijk om voor alle beschikbare open source software een garantie af te geven dat het gevalideerd en wel werkt. De kosten
voor een dergelijke vrijgave, ondersteuning en eventueel benodigde aanpassingen zijn heel groot. Dat betekent dat wij in goede
afstemming met onze gebruikers keuzes maken welke software wij ondersteunen. De actuele vrijgave communiceren wij via dit
Productbeleid 2016-2017 op de pagina ‘Infrastructuur en platformen’.
Voorgaande jaren was FireFox als open source browser volledig vrijgegeven. Helaas is er door het afschaffen van de
ondersteuning voor specifieke browser plug-ins in het afgelopen jaar een beperking ontstaan. Om te zien of dit voor uw
gemeente effect heeft, kunt u per product de vrijgave bekijken. Hiervoor kunt u terecht op de customerportal. We werken er aan
deze beperking op te lossen, zodat FireFox weer volledig kan worden ondersteund.
Afgelopen jaar is onderzoek gedaan naar ondersteuning van PostgreSQL. De eerste testen met één van onze toepassingen waren
bemoedigend. Naast technische aspecten zijn ook financiële aspecten beoordeeld met onze klanten. Vanwege de geringe
financiële voordelen is de noodzaak om snel te migreren naar PostgreSQL bij onze klanten weggevallen. Samen met de GV Centric
is daarom besloten het vrijgavetraject specifiek voor PostgreSQL te stoppen. Natuurlijk blijven wij de ontwikkeling volgen en
houden bij nieuwe ontwikkeling rekening met databaseonafhankelijkheid.
Voor het genereren van documenten ondersteunde Centric eerder open source kantoorautomatisering en het documentformaat
ODF. Helaas zijn er na het bieden van deze ondersteuning begin 2008 geen grootschalige implementaties geweest bij lokale
overheden van open source tekstverwerkers of ODF. Hierdoor is het maar de vraag of ondersteuning op actuele office varianten
ook in de praktijk sluitend is. Centric gaat komend jaar opnieuw onderzoek doen naar de ondersteuning van open source
kantoorautomatisering en ODF.
Open Standaarden
Centric zet zich al jaren in voor het gebruiken en door ontwikkelen van open standaarden. Interoperabiliteit is hierbij het
sleutelwoord. Door de verschuiving van taken naar lokale overheden en het werken in steeds complexer wordende keten- en
netwerkstructuren moeten services met elkaar communiceren en berichten uitwisselen. Niet alleen tussen applicaties, ook tussen
gemeenten onderling, gemeenten en hun ketenpartners. Dit is alleen mogelijk door het goed gebruik van open standaarden.
Centric conformeert zich niet alleen aan de geldende open standaarden, maar wij leveren ook een actieve bijdrage aan de
totstandkoming hiervan. We zijn een van de grondleggers van het Standaard Uitwisselingsformaat (StUF) en participeren al
jarenlang in tal van expertgroepen. Samen met andere leveranciers en KING trekken wij op om nieuwe standaarden te realiseren
en de ondersteuning van bestaande standaarden uit te breiden. Een volledig overzicht van beschikbare koppelvlakken en
standaarden vanuit Centric is te vinden in het ‘overzicht koppelingen’ in dit productbeleid.
In de Compliancy Monitor, die KING elke maand publiceert en ook bij het Forum Standaardisatie is te zien, welke door hun
aangegeven standaarden wij ondersteunen.
Realisatie standaard en koppelvlakken
KING publiceert maandelijks een overzicht van applicaties die de koppelvlakken ondersteunen. Elke leverancier maakt een eigen
keuze in het tempo waarin koppelvlakken beschikbaar komen. Een belangrijke rol is weggelegd voor de gebruikers van de
applicaties. Zij moeten gaan afdwingen dat koppelvlakken gerealiseerd worden door alle leveranciers die in hun
applicatielandschap de keten vormen. Het heeft geen nut als slechts één onderdeel van de keten de standaard ondersteunt. Het
succes van standaarden ligt in de ondersteuning door alle partijen.
Centric heeft de ontwikkeling voor het Wabo-BAG-koppelvlak doorgeschoven in de planning. Uit de Compliancy Monitor die KING
in december 2015 gepubliceerd heeft, blijkt dat er nog geen leverancier is die dit koppelvlak ondersteunt. Wij hebben ons dan
ook de vraag gesteld of dit koppelvlak een toegevoegde waarde heeft in uw processen van vergunningverlening. De marktvraag
blijft uit waardoor wij realisatie van de koppelvlak aanhouden.
Er zijn ook koppelingen door KING vastgesteld die voor onze software een hele grote impact hebben. Hoewel Centric de
doelstelling van de standaard onderschrijft, moeten wij de gevolgen daarvan wel goed in kaart brengen. Wat zijn de kosten voor
u? Wat zijn de gevolgen voor uw bedrijfsprocessen?
Voorbeeld is de standaard voor Documentcreatie. Deze heeft grote gevolgen voor onze applicaties. Wij moeten dit dan ook goed
analyseren om een goede realisatie en implementatie te kunnen waarborgen.
Een aantal koppelvlakken bevat de ondersteuning van verschillende interactiepatronen. Het gaat dus verder dan alleen een enkel
bericht tussen twee applicaties. Het gaat over het ondersteunen van bedrijfsprocessen met meerdere berichten. Soms worden
ketens ook complex gemaakt door het inzetten van allerlei componenten die te samen de keten vormen.
De Zaak-documentservices zorgt er voor dat informatie over zaken en documenten centraal beschikbaar komen zodat deze in
alle processen gebruikt kunnen worden. U dient zich echter wel de vraag te stellen hoe u de referentiecomponenten (zie hiervoor
de GEMMA) in uw architectuur heeft ingevuld. In welke applicatie wilt u een bepaalde zaak behandelen? Heeft u een
documentmanagementsysteem, een zaaksysteem, een zakenmagazijn of een zaaksysteem met een geïntegreerd
documentmanagementsysteem? En met welke leverancier(s) denkt u deze keten te realiseren? Allemaal vraagstukken die
uitgezocht moeten worden en dan pas komt de implementatie van de standaard aan bod.
Aangezien elke applicatie in meer of mindere mate met zaken en documenten van doen hebben, is er voor elke Centric-applicatie
een aparte planning voor de ondersteuning van de Zaak-documentservices. Voor de Suites in het Sociaal Domein bleek de vraag
naar deze standaard erg groot gezien de hoeveelheid documenten. Daarom dat deze Suites deze services al biedt, terwijl voor
andere applicaties de ontwikkeling in 2016 start. Elk aandachtsgebied heeft een eigen dynamiek.
In een aantal gevallen worden berichtenstandaarden afgedwongen in de keten. Dat is dan ook de reden waarom standaarden als
iWmo en iJw een succes zijn geworden. Het is een verplichting waar zowel ketenpartners als leveranciers aan moeten voldoen.
De vraag is of dit de toekomst moet zijn: hebben we een “wettelijk” kader nodig om standaardisatie te gaan afdwingen?
Leveranciersmanifest Open standaarden
In november 2015 heeft het Forum Standaardisatie leveranciers uitgenodigd om een nieuw leveranciersmanifest te
ondertekenen. Ook Centric heeft het manifest ondertekend. Daarmee onderschrijven wij dat open standaarden bijdragen aan de
interoperabiliteit van de Digitale Overheid.
Bij onze ontwikkelingen maken wij gebruik van de lijst met verplichte standaarden (pas-toe-of-leg-uit lijst) zoals deze door het
Forum gepubliceerd worden.
Wij hebben met name expertise van de volgende standaarden:
StUF
Digikoppeling – koppeling landelijke voorzieningen
NEN-ISO/IEC 27001 of 2 – informatiebeveiliging
SAML – Identity management
Semantisch model e-Factureren
Ook zorgen wij ervoor dat onze oplossingen aansluiten bij de Generieke Digitale Infrastructuur van het Nationaal Beraad.
www.centric.eu/productbeleid 18/07/2017