Allergie en luchtwegproblemen bij peuters en kleuters LOK 15/03/2012 Sascha van Nuijs Kinderarts GZA Sint-Augustinus Allergie Frequent probleem: tot 30% allergische luchtweglast Toenemend Symptomen zijn Uiteenlopend Aspecifiek Veranderend Allergic march Diagnostiek allergie Ook bij jonge kinderen, zeker vanaf zes maanden RAST Huidpriktesten Bloedbeeld (eosinofielen) DD uitwerken bv coeliakie RAST (radioallergosorbent tests) Geen beïnvloeding door medicatie Steeds correleren met kliniek Vaak vals negatief kort na acute allergische reactie door verbruik (gedurende 2-4w) Beperking 6 allergenen Huidpriktesten Vorm Meestal huidpriktesten Prik-priktesten Intracutane testen Reactie cutane mastcellen: wheal (oedeem) flare (erytheem) Huidpriktesten Voordelen: Snel en relatief goedkoop Goede sensitiviteit en specificiteit bij gestandaardiseerde inhalatieallergenen Hoge negatieve predictieve waarde Nadelen: Niet bij ernstige reacties Beïnvloed door medicatie, recente anafylactische reactie, jonge leeftijd Soms moeilijk bij eczeem Elise, 4 jaar Chronisch hoesten, voornamelijk in de winter en meer ‘s nachts Snel moe bij inspanningen Eczeem als baby Familiaal atopische belasting Elise, 4 jaar Klinisch onderzoek Goede algemene toestand Xerodermie Zuivere longauscultatie Geen afwijkingen in NKOgebied Elise, 4 jaar Huidpriktesten Goede reactie op histamine Duidelijk positief voor huisstofmijt Negatief voor Kattenepitheel Hondenepitheel Boompollen Graspollen Onkruidpollen Elise, 4 jaar Allergisch astma Behandeling Stofsanatiemaatregelen Start montelukast Duidelijk beter na 3 weken: minder hoesten en betere inspanningstolerantie Stop montelukast in lente en zomer Astma Prevalentie Symptomatologie Uitlokkende factoren Diagnostiek Behandeling Voorkomen Wheezing zuigeling zeer frequent: tot 50% < 1 jaar Prevalentie astma: ongeveer 10% bij <18 jaar Symptomatologie In aanvallen Vaak nachtelijk Hoesten: typisch bij kleuters Piepen Dyspnoe Pijn of beklemming thoracaal Vermoeidheid Uitlokkende factoren Virale infecties! Allergenen Inspanning Emoties (stress, hard lachen) Rook Mist Temperatuurswissel Irriterende stoffen Diagnostiek Vaak moeilijk bij jonge kinderen: anamnese, resultaat van β-mimetica Spirometrie: vanaf 5-6 jaar Oppuntstelling allergie Rx thorax (DD) (Zweettest) Aanvalsbehandeling: kortwerkende β-mimetica Kortetermijn Soms als enige behandeling bij milde klachten Puffs = voorkeur: Hogere longdepositie Hoog genoeg doseren: bij ernstige aanval Tot 6j: 6 puffs Vanaf 6j: 12 puffs Aerosols indien Te weinig ademteugvolume Continu zuurstofnood Onderhoudsbehandeling Dagelijks en langetermijn Step-up step-down (Stap 1: kortwerkende βmimetica zo nodig) Stap 2 Inhalatiecorticoïden lage dosis bv Flixotide 50 2 x 2 puffs Montelukast <6j: 4 mg >6j: 5 mg Onderhoudsbehandeling Stap 3 Stap 4 Lage dosis inhalatiecorticoïden + montelukast Verdubbel dosis inhalatiecorticoïden Systemische corticoïden Rol langwerkende βmimetica? Astma: inhalatiebehandeling Puffs steeds met voorzetkamer Juiste masker Mondstuk van wanneer het kan Steeds tussendoor 5-10x ademen Andere systemen Diskus Novolizer … Leg uit en controleer Bas, 5 jaar Sinds vorige lente veel hoesten, vnl lente en zomer Uitgesproken snurken Soms rode en jeukende oogjes in lente Wil sinds kort geen appel en peer meer eten Bas, 5 jaar Prima algemene toestand Normale hart- en longauscultatie NKO Forse tonsillen Gezwollen neusslijmvlies Doffe trommelvliezen Bilateraal milde conjunctivale injectie Bas, 5 jaar Totaal IgE: 340 kU/l RAST: Boompollen: 28 kU/l Graspollen: 1,5 kU/l Onkruidpollen: <0,1 kU/l Huisstofmijt: <0,1 kU/l Kattenepitheel: <0,1 kU/l Hondenepitheel: <0,1 kU/l Appel: 6,5 kU/l Peer: 3,8 kU/l Bas, 5 jaar Allergische rhinoconjuctivitis met oraal allergie syndroom Therapie Intranasaal corticoid Antihistaminicum Eventueel oogdruppels Klachten onder controle Oraal allergie syndroom Allergische reactie bij ingestie van fruit, groenten, noten of kruiden bij pollengesensitiseerde patiënten Meestal lokale reactie (mond-keel) Systemische reactie bij 2-10% Verhitte voedingsmiddelen worden meestal wel verdragen Anamnese! Sensitisatie voor pollen en voedingsmiddel Oraal allergie syndroom Eva, 14 maanden Sinds een drietal maanden progressief jeukende huiduitslag Voedingsproblemen als jonge baby, sindsdien sojavoeding Lust niet graag eieren en brood Huisdier: kat Eva, 14 maanden Eutrofe baby Eczeem, vnl thv gelaat en plooien Eva, 14 maanden Totaal IgE: 520 kU/l RAST: Huisstofmijt: <0,1 kU/l Kattenepitheel: 3,2 kU/l Hondenepitheel: <0,1 kU/l Koemelk: 1,2 kU/l Eiwit: 4,6 kU/l Tarwe: <0,1 kU/l Eva, 14 maanden Atopisch eczeem Therapie Ernstigere letsels: sterker corticoid bv Eumovate, Locoid Dieet Hydratatie en olie in badje Milde letsels/gelaat: zwak corticoid bv hydrocortisone 1-2,5% Voorlopig sojavoeding verder Eieren zeker onverwerkt vermijden Kat uit huis? Eczeem Vaak niet allergisch: ongeveer 50% gesensitiseerd Multifactorieel: krabben, stress, infecties, wrijving Behandeling Hydratatie Corticoïden (vnl lokaal) Antihistaminica Rol van calcineurineinhibitoren (Protopic, Elidel)? Cave restrictieve diëten! Besluit Allergiesymptomen aspecifiek en veranderend Belang anamnese voor gerichte diagnostiek Allergiediagnostiek ook bij jonge kinderen