Deutsche Bank DB Personal MiFID : Een klare kijk op beleggingen Inhoud Inleiding 3 MiFID: belangen van de belegger beter gediend 4 In 15 minuten bepaalt u uw beleggersprofiel 4 Waaruit bestaat de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’? 4 Beleg volgens uw profiel 8 De verschillende instrumenten waarop de gedragsregels van MiFID in België van toepassing zijn 11 Investeringen waarop de gedragsregels van MiFID in België betrekking hebben 12 De andere spaar- en beleggingsinstrumenten 17 De verschillende types van risico’s 18 Samenvatting van het beleid inzake belangenconflicten 22 Onderkenning belangenconflicten 22 Beheersing van belangenconflicten 22 Voordelen (Inducements) 23 Beleid inzake optimale uitvoering van orders 24 Principes van toepassing op de uitvoering van orders in financiële instrumenten 24 Orderuitvoeringsbeleid voor de verschillende categorieën van financiële instrumenten 26 Voornaamste uitvoeringskanalen en -plaatsen waarop de bank een beroep doet 27 2 Deutsche Bank DB Personal MiFID, in het belang van belegger Sinds 1 november 2007 zijn specifieke regels van toepassing op beleggingen in financiële instrumenten. Die regels vloeien voort uit de Europese richtlijn ‘MiFID’, Markets in Financial Instruments Directive (de Europese richtlijn betreffende de markten voor financiële instrumenten), en hebben tot doel de beleggers beter te beschermen en hen transparantere informatie te waarborgen. Bovendien leidt MiFID tot een verdere liberalisering van de handel in financiële instrumenten in alle lidstaten. Op termijn zal dit, naar wij hopen, gunstige effecten hebben voor de consument. Het feit dat België het toepassingsdomein van deze regels in 2014 heeft uitgebreid naar de spaar- en beleggingsverzekeringen is een bevestiging van de strijd van Deutsche Bank in de wereld van het beleggen en het sparen. Voor ons dus een gelegenheid om u nog beter te adviseren. Wij moedigen onze cliënten sinds lang aan om hun beleggersprofiel te laten opmaken. We gaan immers uit van het principe dat hoe beter we u kennen, hoe beter we u kunnen adviseren. Uw profiel en uw financiële gegevens vormen in dit kader de basis voor elke doordachte beslissing. Wat betekent MiFID voor u concreet als belegger? ■■ Door de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’ in te vullen, krijgt u een beleggersprofiel dat uiteraard gebaseerd is op uw benadering van de beleggingswereld, maar vooral op uw financiële en persoonlijke doelstellingen. ■■ Op het moment dat u wenst in te tekenen op een belegging, gaan wij na of dit product overeenstemt met uw persoonlijke doelstellingen en het risiconiveau dat u – al dan niet – bereid bent te nemen. ■■ Als particuliere cliënt van Deutsche Bank geniet u de hoogste bescherming. ■■ Deutsche Bank ontwikkelde een beleid om uw beleggingsverrichtingen op de beste en meest transparante manier uit te voeren. Deutsche Bank DB Personal 3 MiFID: belangen van de belegger beter gediend De gedragsregels van MiFID bepalen dat uw bank voortaan verplicht is om, wanneer zij u beleggingsadvies verstrekt, eerst na te gaan of de voorgestelde financiële producten stroken met uw financiële situatie, met uw kennis en ervaring inzake beleggen en met uw beleggingsdoelstellingen. Een revolutie? Voor veel banken misschien wel, maar bij Deutsche Bank beschouwen we dit veeleer als een logische en gunstige evolutie. Al meer dan 10 jaar bepalen wij het risicoprofiel van onze cliënten en gaan we zo na of de door ons aanbevolen beleggingen overeenstemmen met dit profiel. Het juridische kader versterkt dus alleen het verplichte karakter van deze procedure. Het enige doel daarbij is wat wij altijd al als onze opdracht hebben beschouwd: waken over de belangen van de cliënt. In 15 minuten bepaalt u uw beleggersprofiel Zodra Deutsche Bank u een advies geeft of als u contact met ons opneemt om advies te vragen, dan bepalen de MiFID-gedragsregels dat er rekening moet worden gehouden met verschillende criteria: uw persoonlijke situatie, uw financiële situatie, uw kennis en ervaring inzake beleggingen en uw beleggingsdoelstellingen en -strategie. Daartoe moeten wij uiteraard over deze gegevens beschikken. We hebben ze samengebracht in de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’. Deze versie werd echter speciaal ontwikkeld voor onze DB Personal-klanten. Wij raden u ten stelligste aan om uw beleggersprofiel te bepalen. Dat kan op verschillende manieren: ➔➔ de eenvoudigste manier is wellicht via uw beveiligde Online Banking site. ➔➔ u kunt ook terecht bij uw DB Personal Adviseur in uw Financial Center. Het spreekt voor zich dat wij strikte vertrouwelijkheid garanderen. Dankzij Online Banking hebt u zelfs op elk moment toegang tot uw gegevens en kunt u ze indien nodig actualiseren. Een aanpassing van uw gegevens in uw Financial Center die aanleiding geeft tot een wijziging van uw financiële doelstellingen, uw beleggingsstrategie of uw kennis van de producten, zal schriftelijk bevestigd worden. U hebt nog geen toegang tot Online Banking? Bel dan onze Cliëntendienst op het nummer 078 156 160. Waaruit bestaat de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’? De vragenlijst bestaat uit twee delen, die overeenstemmen met de door MiFID opgelegde verplichtingen. Wij vragen u dus die twee delen in te vullen. 1. Het eerste deel bevat uw persoonlijke gegevens. 2. Het tweede deel is bedoeld om uw financiële doelstellingen te bepalen. Daarnaast zijn er nog twee facultatieve delen in de vragenlijst: 3. Het deel ‘Uw financiële situatie’ betreft informatie aan de hand waarvan wij u advies op maat kunnen verstrekken. Dit deel is enkel beschikbaar via uw Online Banking. 4. Het laatste deel ‘U beter leren kennen’ stelt ons in staat om service te bieden die nog beter is aangepast aan uw persoonlijke situatie. 4 Deutsche Bank DB Personal Misschien hebt u al een vorige versie van de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’ ingevuld? Dat is een goede zaak, want in de nieuwe versie die we speciaal voor onze DB Personal cliënten hebben ontwikkeld, werd alleen het tweede deel gewijzigd. U hoeft het eerste deel dus niet meer in te vullen, tenzij uw gegevens ondertussen gewijzigd zijn. Bovendien werden alle oude gegevens die we in de nieuwe versie terugvinden bewaard. We raden u uiteraard aan om de DB Personal versie zo snel mogelijk in te vullen om meteen te kunnen profiteren van ons persoonlijk advies en de benadering die we speciaal voor u hebben ontwikkeld. Ondertussen blijven we uw beleggingen natuurlijk evalueren op basis van de oude vragenlijst. Waarom is het belangrijk de eerste twee delen in te vullen? De enkele minuten die u vrijmaakt, zullen u later het leven vereenvoudigen. Door de eerste twee delen in te vullen: ➔➔ krijgt u eenvoudig toegang tot de producten uit het beleggingsuniversum van Deutsche Bank, ➔➔ krijgt u bij elke belegging een evaluatie van uw persoonlijke doelstellingen en uw beleggingsstrategie, ➔➔ ontvangt u gepersonaliseerd advies van uw adviseurs in uw Financial Center. Wij herinneren eraan dat de wet ons oplegt rekening te houden met al deze elementen om u advies te kunnen verstrekken.Mocht u ons deze informatie niet meedelen, dan kunnen wij u niet adviseren en moeten wij ons beperken tot het uitvoeren van uw orders. En als u de vragenlijst niet invult? In dat geval kunnen wij u geen advies geven. Als u beslist om financiële producten te kopen, zal de bank uw beslissing zeker kunnen doorvoeren. Maar in dat geval zal dat op uw eigen verantwoordelijkheid zijn. Opgelet, het zal dan niet meer mogelijk zijn om op een product in te tekenen in uw Financial Center. Deel 1: uw persoonlijke gegevens Het deel over uw persoonlijke gegevens is belangrijk voor de inhoud van de andere delen. Hier vragen wij u inlichtingen zoals uw burgerlijke staat en uw huwelijksstelsel om te bepalen hoe de vermogens van de echtgenoten zijn samengesteld. We vragen ook naar uw huidige beroep of naar uw vroegere beroepssituatie indien u gepensioneerd bent. Deel 2: Uw financiële doelstellingen Dit is het belangrijkste deel, want hier laat u ons weten hoe u uw tegoeden wilt structureren in 3 portefeuilles waarvan de kenmerken met 3 fundamentele doelstellingen overeenstemmen: de portefeuille die uw liquiditeiten bevat (Liquiditeiten), de portefeuille met de activa waarvan u vooral het kapitaal wil beschermen of waarvan u regelmatige inkomsten wenst (Bescherming) en tot slot de portefeuille waarmee u groei wil realiseren (Groei). Elke portefeuille bestaat uiteraard uit financiële producten met verschillende kenmerken om deze doelstellingen te bereiken. Om u producten te kunnen voorstellen die u kent en begrijpt, vragen we u ook om ons uw ervaringen in dit domein te laten weten. Maar om u niet te beperken tot wat u al kent, vindt u hier voldoende informatie om uw kennis uit te breiden. Uw portefeuille Liquiditeiten Het gaat om het bedrag waarover u op elk moment wilt kunnen beschikken. U zult een minimumbedrag kunnen bepalen waaronder uw portefeuille niet mag dalen, of toch niet zonder dat we u vooraf op de hoogte hebben gebracht. Deze portefeuille zal uiteraard hoofdzakelijk bestaan uit producten waarvan de belangrijkste kenmerken beschikbaarheid en veiligheid zijn. Aangezien een hoog rendement niet het belangrijkste criterium is voor deze producten, wilt u vermoedelijk niet al uw middelen in deze portefeuille beleggen. Daarom kunt u ook een maximumdrempel bepalen waarboven u andere beleggingsmogelijkheden wilt overwegen. Deutsche Bank DB Personal 5 Uw portefeuille Bescherming Dit is het deel van uw vermogen dat u met het oog op een hoger rendement dan haalbaar in Liquiditeiten voor een langere termijn wil investeren. U bent hierbij bereid een investeringsrisico te nemen, maar behoud van het kapitaal blijft uw voornaamste objectief. De portefeuille Bescherming bestaat daarom uit effecten die u recht geven op een terugbetaling van de nominale waarde door de emittent (al dan niet aangevuld door een derde-garant) op vervaldag en, indien u voor distributie van de inkomsten kiest, ook op een regelmatig inkomen. Niettegenstaande de keuze voor emittenten die door onafhankelijke derden (bv. ratingagentschappen) als kwaliteitsvol worden beschouwd of die onderhevig zijn aan een risicobeperkend mechanisme (bv. de diversificatieplicht voor fondsen), houden deze producten nog steeds een kapitaalrisico in (bv. in geval van faillissement van de emittent) wat kan leiden tot verlies van kapitaal en inkomsten en zijn deze effecten tot aan hun vervaldag onderhevig aan waardeschommelingen. U kunt een minimumbedrag bepalen dat u in dit type producten wilt beleggen. Onze beleggingsvoorstellen houden hier rekening mee en uw prioriteit is ook de onze: het bedrag in deze tweede portefeuilles veilig stellen. Uw portefeuille Groei In deze portefeuille belegt u het gedeelte van uw middelen waarvoor u meer risico wilt nemen – en een hoger rendement wilt behalen. Wilt u de impact van het risico beperken, dan laat u ons weten welk maximumbedrag u in deze portefeuille wilt beleggen en welke beleggingsstrategie u wilt toepassen. We maken een onderscheid tussen twee beleggingstypes in deze portefeuille: de ‘activa met gematigd risico’* en de ‘risicoactiva’**. Uw beleggingsstrategie (low moderate - moderate - dynamic -offensive) voor deze portefeuille zal het maximum in risicovolle beleggingen bepalen (low moderate: 0%, moderate: 30 %, dynamic: 70%, offensive: 100%). Onder ‘activa met gematigd risico’ verstaan we bijvoorbeeld munten uit niet-groeilanden, Belgische obligaties zonder rating, obligataire fondsen en defensieve gemengde fondsen. ** Onder ‘risicoactiva’ verstaan we hoog volatiele beleggingsinstrumenten zoals afgeleide producten, aandelen, aandelenfondsen, gemengde fondsen, producten van het type Tak 23 vastgoedeffecten (certificaten, fondsen, vastgoedbevaks enz.), producten van het type ‘reverse convertible’, schuldinstrumenten zonder recht op terugbetaling op eindvervaldag, beleggingen in grondstoffen, hogerendementsobligaties (high yield), obligaties met heel lange looptijd (> 35 jaar), fondsen van converteerbare obligaties, fondsen van het type ‘absolute return’ (behalve obligatiefondsen van het type ‘absolute return’) en hedge funds. * 6 Deutsche Bank DB Personal ■■ Strategie Moderate Als u deze beleggingsstrategie kiest, aanvaardt u het feit dat u, om een aantrekkelijk rendement te kunnen krijgen, moet beleggen in volatiele waarden, maar door het percentage van producten met een hoog risico te beperken, wenst u het risico van uw groeiportefeuille toch ‘moderate’ te houden. Daarom aanvaardt u ‘Groei’ een gedeelte van uw vermogen in volatiele activa te beleggen, zoals aandelen, vastgoed, grondstoffen of hogerendementsobligaties, maar beperkt u het maximumpercentage aan hoog volatiele risicoactiva* tot 30% van uw Groei portefeuille zodat het overblijvende en dus grootste gedeelte van uw portefeuille bestaat uit producten met een lage tot middelmatige volatiliteit (bv. hoogrentende obligatie (Groei)). Als u binnen uw portefeuille Groei niet wilt beleggen in risicoactiva, kiest u voor de strategie ‘Low Moderate’. ■■ Strategie Dynamic Om de kans op een positief rendement op lange termijn te verhogen, geeft u de voorkeur aan hoog volatiele risicoactiva* maar wenst u toch nog een veiligheidsnet in te bouwen door ook een deel van uw Groei-portefeuille te beleggen in activa met lage tot middelmatige volatiliteit. U aanvaardt dus een verhoogd risico dat u uw kapitaal verliest maar wil door de beperking van het totale percentage risicoactiva* toch nog de impact van negatieve marktsituaties afzwakken. In deze strategie zouden de ‘risicoactiva’* niet meer dan 70% van uw portefeuille ‘Groei’ mogen vertegenwoordigen. ■■ Strategie Offensive Met uw Groei portefeuille wenst u een hoog rendement op middellange of lange termijn te bekomen. U kiest binnen uw Groei portefeuille daarom uitsluitend voor risicovolle beleggingen. In deze strategie mogen de risicoactiva* tot 100% van het vermogen van uw portefeuille ‘Groei’ vertegenwoordigen. De onderstaande grafieken tonen voor de 3 van de 4 Groei-strategieën de hoogste en de laagste actuariële rendementen over 4 verschillende looptijden. Ze zijn gebaseerd op historische gegevens van de voorbije 10 jaar. Ze zijn echter geen betrouwbare voorspelling of garantie van resultaten in de toekomst. Moderate 150 50 140 40 % 30 130 120 20 110 10 100 0 90 -10 80 -20 70 -30 Dynamic 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 50 140 40 % 30 130 Offensive 120 20 110 10 100 0 90 -10 80 -20 70 -30 60 -40 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 5 jaar 7 jaar 5 jaar 7 jaar 3 jaar 1 jaar -50 150 50 140 40 % 30 130 120 20 110 10 100 0 90 -10 80 -20 70 -30 3 jaar -40 60 2000 7 jaar -50 150 2000 5 jaar -40 60 2000 3 jaar 1 jaar 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 -50 1 jaar Deutsche Bank DB Personal 7 Beleg volgens uw doelstellingen Onze rol als bank bestaat erin om u te adviseren en te evalueren of elke overwogen belegging overeenstemt met uw verwachtingen, uw doelstellingen en uw capaciteit of bereidheid om een zeker risico te nemen. Al deze gegevens zijn verwerkt in ‘Mijn financiële gegevens’. De eerste etappe bestaat er dus in na te gaan of u de vragenlijst correct invulde. Als u de vragenlijst niet invult, kunt u uiteraard naar goeddunken blijven beleggen. Maar we kunnen u in dat geval niet meer adviseren en we kunnen niet nagaan of een bepaalde belegging opportuun is in het licht van uw doelstellingen. Beleggen dient met kennis van zaken te gebeuren. Daarom zien wij erop toe dat u terdege vertrouwd bent met de gekozen belegging, dit op basis van het deel ‘Kennis en ervaring’ van de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’. Zo nodig geven we de nodige toelichting. 8 Deutsche Bank DB Personal Beleg naargelang van uw behoeften De DB Personal benadering heeft tot doel de beleggingsportefeuille van elke cliënt beter af te stemmen op zijn behoeften, zodat de evolutie van de portefeuille van in het begin aan zijn verwachtingen beantwoordt. Elke cliënt heeft uiteraard andere behoeften, maar we hebben 3 algemene behoeften gedefinieerd die alle beleggers met elkaar gemeen hebben. Alleen het belang van deze behoeften verschilt van persoon tot persoon. Deze 3 bijna ‘universele’ behoeften zijn de behoefte aan liquiditeiten, de behoefte aan bescherming van een gedeelte van de tegoeden en de behoefte aan groei van de tegoeden. U kunt ons dan laten weten hoe belangrijk deze 3 behoeften voor u zijn door ons mee te delen over welk bedrag u in liquide middelen wilt beschikken, welk minimumbedrag u zo goed mogelijk wilt beschermen en welk maximumbedrag u niet wilt beschermen en waarvoor u een specifieke beleggingsstrategie kiest (van defensief tot offensief). Om te weten of een belegging bij u past, moeten we dus weten aan welke behoefte u wilt voldoen, want met elke behoefte stemmen bepaalde types beleggingen overeen. We hebben criteria bepaald die voor elk financieel instrument aangeven of het aan een behoefte aan liquiditeit, bescherming of groei voldoet. De behoefte aan bescherming vertaalt zich in de beperking van het risico dat een uitgever in gebreke blijft en verplichtingen inzake de terugbetaling van de nominale waarde op de eindvervaldag niet kan nakomen. Alle instrumenten waarvan de waardering onzeker is, zijn dus uitsluitend geschikt voor de behoefte aan groei. Met welke criteria houden we rekening? ■■ Het kapitaalrisico Opdat een belegging in het raam van DB Personal in aanmerking zou komen voor de portefeuille Bescherming, moet ze recht geven op terugbetaling van 100% van de nominale waarde door de uitgever op de eindvervaldag, eventueel aangevuld met een derde garant. ■■ De vervaldag van de belegging Hoe langer de looptijd van een belegging, des te groter is het risico, aangezien de belegging sterk zal worden beïnvloed door renteschommelingen, een eventuele verslechtering van de kwaliteit van de uitgever, enz. Opdat een belegging die aan de beschermingsbehoefte voldoet, beperken we de looptijd tot maximum 15 jaar voor gestructureerde schuldinstrumenten met een rating van minimum BBB- en tot 10 jaar voor ratings tussen BBB- en BBB+. ■■ De rating Het risico van obligaties houdt ook verband met de eventuele rating zoals die wordt toegekend door onafhankelijke noteringsagentschappen zoals Standard & Poor’s en Moody’s. Opdat een belegging in het raam van DB Personal in aanmerking zou komen voor de portefeuille Bescherming hebben we een minimum ratingniveau van BBB- gedefinieerd voor S&P en Baa3 voor Moody’s. Dat betekent dus dat de kwaliteit van de uitgever hoog moet zijn om aan de beschermingsbehoefte te voldoen. ■■ Valuta Een product dat in vreemde valuta genoteerd is, heeft een onzeker karakter, want we kunnen de evolutie van de wisselkoers niet voorspellen. Elke belegging in vreemde valuta wordt dus beschouwd als een product dat aan de behoefte aan groei voldoet, zelfs als het om een defensief product gaat, zoals een obligatie met een zeer hoge rating. ■■ Het type product Bepaalde producten zoals kasbons en Tak 21-producten worden beschouwd als beleggingen die voldoende veilig zijn om te beantwoorden aan de behoefte aan bescherming. Deutsche Bank DB Personal 9 DB Personal benadering € De 3 portefeuilles sluiten aan bij 3 ­doelstellingen. De producten en hun onderverdeling in elke portefeuille. € € Liquiditeit Bescherming Groei De bedragen waarover ik op elk moment moet kunnen beschikken Het bedrag dat ik wens te beschermen De bedragen waarvoor ik een hoger risico aanvaard voor een beter rendement Min-Max bedrag Min. bedrag ■■ Zichtrekeningen, deviezenrekeningen ■■ Spaarrekeningen ■■ Monetaire fondsen ■■ Termijnrekeningen (< 12m) ■■ Obligaties en gestructureerde schuldtitels uitgegeven in euro met een rating van min. BBB- en een looptijd < 15 jaar (<10 jaar voor de ratings tussen BBB- en BBB+) ■■ Fondsen uitgegeven in euro met gegarandeerd of beschermd kapitaal ■■ Tak 21, staatsbons,kasbons Max. bedrag + Beleggingsstrategie ■■ Andere obligaties ■■ Fondsen, gemengde fondsen ■■ Aandelen, trackers, afgeleide producten, Tak 23, ... Beschikbaarheid De behoeften waarmee deze portefeuilles overeen­ stemmen Veiligheid Verwachte rendement Hoog Laag Uw beleggingsdoelstellingen kunnen variëren, ons advies ook Vanuit onze ervaring ontwikkelden wij bijgevolg een innoverende benadering. Het is immers best mogelijk dat u als belegger meer dan één doelstelling voor ogen hebt. En meerdere beleggingshorizonten. De benadering moet dus verfijnd worden en mag zich niet beperken tot het louter toekennen van een beleggersprofiel. Toch mogen de doelstellingen uw beleggingsuniversum niet beperken. Want zelfs als u een defensieve belegger bent, kunt u toch het bedrag bepalen dat u wilt beschermen. Maar u kunt ook een zeer offensieve strategie kiezen voor een gedeelte van uw kapitaal. 10 Deutsche Bank DB Personal De verschillende instrumenten waarop de gedragsregels van MiFID in België van toepassing zijn De MiFID richtlijn is van toepassing op alle financiële instrumenten. Ze geldt voor kasbons, staatsbons, schuldinstrumenten, aandelen, afgeleide producten (warrants, opties, …), fondsen* en beleggingen in vastgoed. De MiFID-richtlijn gold niet voor spaarboekjes, termijnrekeningen en beleggingsproducten in de vorm van verzekeringen. Maar om de beleggers beter te beschermen heeft de Belgische wetgever het toepassingsdomein van de gedragsregels van MiFID uitgebreid door ook de verzekeringen eraan te onderwerpen. Een voorbeeld ter verduidelijking U hebt de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’ correct ingevuld. U beschikt over een kapitaal van 200.000 euro en u wilt 40.000 tot 50.000 euro liquiditeiten behouden omdat u binnen een jaar een nieuwe auto wilt kopen. Verder wilt u minimum 125.000 euro optimaal beschermen en wilt u voor dit bedrag zo weinig mogelijk risico’s nemen. De behoefte om dit bedrag te beschermen is belangrijker dan de behoefte om dit gedeelte van uw kapitaal te laten aangroeien. Dat betekent niet dat deze portefeuille niet mag groeien, maar dat de behoefte aan bescherming primeert op de behoefte aan rendement. In uw portefeuille Bescherming belegt u dus uitsluitend in producten genoteerd in euro, met een maximale looptijd van 15 jaar (10 jaar voor ratings van BBB- tot BBB+) en met terugbetaling van de nominale waarde op de eindvervaldag. U kunt ook beleggen in kasbons, Tak 21-producten en fondsen uitgegeven in euro met kapitaalsgarantie. U wilt het saldo van uw kapitaal beleggen volgens een eerder defensieve strategie, maar u stelt minder hoge eisen aan de visibiliteit en de voorspelbaarheid van de evolutie van deze portefeuille. Met andere woorden, de behoefte aan bescherming voor dit gedeelte van uw vermogen is niet prioritair en, in ruil voor deze hogere onzekerheid wilt u een hoger rendement behalen. Toch wilt u het bedrag beperken dat wordt belegd in een portefeuille die minder zekerheid biedt. Voor het beheer van deze portefeuille opteert u voor een ‘moderate’ strategie die de blootstelling aan risicovolle producten tot maximum 30% beperkt. U kunt dus beleggen in aandelen van de opkomende landen, in grondstoffen, enz. voor maximum 30% van uw portefeuille Groei (zie pagina 6 voor de definitie van risicovolle producten). * De term “fonds” is een verzamelnaam voor Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s). Deutsche Bank 11 DB Personal Investeringen waarop de gedragsregels van MiFID betrekking hebben Kasbons Het gaat om een schuldbrief van een ontlener (de financiële instelling die de kasbon uitgeeft) tegenover een lener (de belegger die de kasbon koopt). In ruil voor het kapitaal dat hij toevertrouwt aan de emittent, ontvangt de belegger een rente op het toevertrouwde bedrag. Het kapitaal wordt terugbetaald op de eindvervaldag. De rente op kasbons is momenteel onderworpen aan een roerende voorheffing van 25%. Er bestaan verschillende types van kasbons, die zich hoofdzakelijk onderscheiden door de manier waarop de rente wordt uitgekeerd. ➔➔ Kasbon met gewone distributie: vooraf gekende, vaste rentevoet. ➔➔ Kapitalisatiebon: de jaarlijkse rente wordt niet uitgekeerd maar gekapitaliseerd tot de eindver valdag. ➔➔ Kasbon met progressieve rente: die stijgt met de tijd. ➔➔ Kasbon met facultatieve kapitalisatie of aangroeibon: die biedt de belegger de keuze tussen kapitalisatie van de rente (tegen een lager tarief dan het normale rendement) of de uitkering. ➔➔ Kasbon met periodieke rente: maandelijks, driemaandelijks, halfjaarlijks of jaarlijks. Wanneer de kasbons kapitaalgarantie bieden en een looptijd hebben van maximum 15 jaar, worden ze ondergebracht in uw portefeuille Bescherming. Dat geldt in elk geval voor de kasbons die door Deutsche Bank worden uitgegeven. Staatsbons De staatsbon is een vastrentend effect met een jaarlijkse coupon (zonder de mogelijkheid tot kapitalisatie) die viermaal per jaar door de staat (maart, juni, september en december) wordt uitgegeven in euro. Het bijzondere is dat u erop kunt intekenen op de primaire markt en dat het effect genoteerd is op de Beurs van Brussel. De rente is momenteel onderworpen aan een roerende voorheffing van in principe 25%. Er kunnen diverse formules uitgegeven worden: de staatsbon op 3, 5 of 8 jaar, de staatsbon 5-7, de staatsbon 3-5-7 en de staatsbon met jaarlijks herzienbare rente. De staatsbons worden altijd in uw portefeuille Bescherming ondergebracht. 12 Deutsche Bank DB Personal Obligaties Een obligatie is een verhandelbare titel van schuld die een fractie vertegenwoordigt van een lening die uitgegeven wordt door een privéonderneming, een publieke instelling of een buitenlandse staat, waarbij de uitgever zich ertoe verbindt 100% van het geïnvesteerde kapitaal terug te betalen op de eindvervaldag. Obligaties bestaan in talrijke varianten en met zeer uiteenlopende risico’s. ➔➔ De gewone obligatie (met coupons), die normaal elk jaar rente uitkeert. Ze hebben een vaste looptijd en een vaste rentevoet. In geval van faillissement van de emittent heeft men het over een achtergestelde obligatie wanneer de intekenaars terugbetaald worden na alle bevoorrechte schuldeisers en van een bevoorrechte obligatie wanneer de intekenaars met voorrang worden terugbetaald. ➔➔ De zero coupon obligatie, die de gekapitaliseerde rente op de eindvervaldag uitkeert en die uitgegeven wordt onder pari. ➔➔ De obligatie met variabele rente, waarvan de rente periodiek herzien wordt. ➔➔ De geïndexeerde obligatie, waarvan het rendement gekoppeld is aan de evolutie van een index. ➔➔ De converteerbare obligatie, uitgegeven door een onderneming en voorzien van een onomkeerbaar recht om ze om te zetten in aandelen van deze onderneming, dit tijdens een bepaalde periode en tegen vooraf vastgelegde voorwaarden. ➔➔ Lineaire obligaties (OLO’s), uitgedrukt in euro, uitgegeven door de Belgische staat op middellange, lange of zeer lange termijn (tot 30 jaar) en waarvan de rente, de looptijd en de terugbetalingsprijs vastliggen. Ze worden uitgegeven in schijven en de uitgifteprijs wordt bepaald door aanbesteding. Het gaat om een product dat in wezen voorbehouden is voor professionals, maar particulieren kunnen OLO’s kopen via hun financiële instelling. Een obligatie wordt uitgegeven op de primaire markt en beleggers kunnen erop intekenen tijdens de uitgifteperiode. Na deze periode kan de obligatie enkel nog op de secundaire markt worden aangekocht, waar de prijzen dagelijks schommelen (wanneer de rente stijgt, dalen de koersen en omgekeerd). De kwaliteit van de emittent wordt aangeduid met een ‘rating’, een standaardcode die toegekend wordt door gespecialiseerde, onafhankelijke firma’s (bv. Moody’s en Standard & Poor’s). Zij geven een waardering van de solvabiliteit van de debiteur. Hoe hoger de rating, hoe kleiner het risico. Deze rating kan herzien worden tijdens het leven van een obligatie. Een obligatie kan worden uitgegeven aan pari (de uitgifteprijs = 100% van de nominale waarde), boven of onder pari. De terugbetalingswaarde op de eindvervaldag is vaak 100% van de nominale waarde, maar er kan een terugbetalingspremie voorzien worden. De looptijd wordt bepaald bij de uitgifte van de obligatie, maar er kan ook een vervoegde terugbetaling voorzien worden. Bij de terugbetaling op de eindvervaldag kan de reële waarde van de hoofdsom gedaald zijn wegens de inflatie. Gestructureerd schuldinstrument of ‘Structured Note’ Een gestructureerd schuldinstrument, ook gekend onder de naam Structured Note, is een schuldinstrument met een bepaalde looptijd en met (in de meeste gevallen) of zonder verbintenis van de uitgever om u het belegde kapitaal terug te betalen en dat ook een mogelijk hogere coupon aanbiedt. Er zijn verschillende mogelijke varianten (en combinaties van varianten). Een overzicht: 1. Met of zonder recht op terugbetaling van het totale geïnvesteerde kapitaal: De meeste gestructureerde schuldinstrumenten voorzien in de uitkering op de vervaldag van een bedrag dat minstens overeenstemt met het belegde kapitaal. De schuldinstrumenten met deze verbintenis van de uitgever zijn ook bekend onder de benaming ‘gestructureerde obligaties’. Er bestaan ook gestructureerde schuldinstrumenten die geen recht geven op 100% terugbetaling van het kapitaal door de uitgever. De belegger wordt voor dit hogere risico normaal gezien beloond met een hogere coupon. 2. Met of zonder uitkering van een tussentijdse coupon. In dit laatste geval zijn de coupons gekapitaliseerd en wordt de meerwaarde uitbetaald op de vervaldag (kapitalisatie). In het andere geval wordt op regelmatige tijdstippen een coupon uitgekeerd (distributie). Normaliter is de waarde van de coupon verbonden met de evolutie van het onderliggende (zie hierna) en is ze vast/gewaarborgd, variabel of een combinatie van beide. In het geval van een minimaal gewaarborgde coupon, spreekt men van floor. Wanneer de deelneming in de stijging van het onderliggende beperkt is, spreekt men van cap. 3. Op basis van het onderliggende: Gestructureerde schuldinstrumenten verschillen van elkaar door het onderliggende actief. Als onderliggend actief kan worden gekozen voor beleggingsfondsen, een groep (korf) aandelen, aandelenindexen/ vastrentende indexen, grondstoffen (indexen) of de spread (verschil) tussen twee indexen. 4. Met of zonder call (vervroegde terugbetaling): De emittent heeft het recht het schuldinstrument vervroegd terug te betalen. Het tijdstip waarop het schuldinstrument kan worden terugbetaald of ‘gecalled’ (bijvoorbeeld vanaf het tweede jaar) wordt vermeld in de voorwaarden. Een andere mogelijkheid is een ‘lock-up’-periode vast te stellen. Dit is de periode waarin de emittent zich ertoe verbindt de obligatie niet vervroegd terug te betalen. Vaak wordt deze periode gekenmerkt door een hogere gewaarborgde coupon (bijvoorbeeld 5% tijdens de eerste twee jaar). Dit heeft vooral tot doel de aantrekkingskracht ervan voor de cliënt te vergroten. Er wordt overgegaan tot vervroegde terugbetaling wanneer voor de emittent de kosten van de lening lager zijn dan de intrest op de gestructureerde obligatie. Bij vervroegde terugbetaling ontvangt de cliënt het oorspronkelijk belegde kapitaal. Eventuele andere vergoedingen moeten vooraf worden bepaald. Bij terugbetaling op de vervaldag ontvangt de cliënt het oorspronkelijk belegde kapitaal, vermeerderd met de laatste coupon of met de meerwaarde (in het geval van kapitalisatie). Gestructureerde schuldinstrumenten zijn vrij nieuw. Daardoor is een secundaire markt vaak niet gewaarborgd, hoewel ze dagelijks worden genoteerd. Dit hangt af van de emittent. Deutsche Bank 13 DB Personal Obligaties en gestructureerde schuldinstrumenten Voor uw gedeelte ‘Bescherming’ kiest Deutsche Bank alleen obligaties en Notes die in euro zijn genoteerd, met een maximale looptijd van 15 jaar (10 jaar voor ratings tussen BBB- en BBB+), en met minimum een BBB- van S&P (of gelijkwaardig bij Moody’s), fondsen uitgegeven in euro met gegarandeerd of beschermd kapitaal, Tak 21-producten, staatsbons en kasbons. Om u te helpen uw doelstelling ‘Bescherming’ te bereiken, houdt Deutsche Bank u op de hoogte van belangrijke veranderingen die het kapitaalrisico van de obligaties en Notes in het gedeelte ‘Bescherming’ kunnen verhogen. In het kader van uw doelstelling ‘Groei’ en in tegenstelling tot uw gedeelte ‘Bescherming’ is er voor de voorgestelde obligaties en gestructureerde schuldinstrumenten niet altijd een verbintenis van de uitgever om de nominale waarde terug te betalen op de eindvervaldag, ze kunnen een rating hebben van minder dan BBB- of een looptijd van meer dan 15 jaar of in vreemde valuta zijn genoteerd. Fondsen zijn niet uitgegeven in euro en hebben geen gegarandeerd of beschermd kapitaal. Al deze factoren verminderen het beschermingsniveau maar verhogen het potentiële rendement. Aandelen Een aandeel is een deelbewijs van het eigen vermogen van een onderneming. Het vormt dus een financieringsbron voor de onderneming, net als titels van schuldvordering, maar het aandeel is in wezen verschillend. Het aandeel heeft een onbeperkte levensduur (uitstappen is slechts mogelijk door overdracht van het effect en er is geen contractueel vastgelegde terugbetaling). De aandeelhouder draagt het volledige risico van de onderneming (hij ontvangt geen enkele vergoeding wanneer het slecht gaat met de onderneming en bij een vereffening komt de aandeelhouder pas na de schuldeisers bij de verdeling van de opbrengst van de verkoop van de activa, wat er meestal op neerkomt dat hij helemaal niets kan recupereren). Anderzijds geeft het aandeel recht op een deel van de winst en op deelname aan het beheer van de onderneming via het stemrecht. Uw aandelen worden altijd ondergebracht in uw portefeuille Groei. Afgeleide producten Afgeleide financiële instrumenten (of producten) werden ontwikkeld om risico’s te dekken in verband met de wisselkoersen, de rentevoeten en voornamelijk de volatiliteit. Ze worden ‘afgeleid’ genoemd omdat ze afgeleid zijn van de onderliggende financiële instrumenten die ze moeten dekken. Een afgeleid financieel instrument geeft zijn houder het recht of de verplichting om een onderliggende waarde te kopen of te verkopen (bijvoorbeeld een aandeel, een munt, een beursindex) tegen een vooraf bepaalde prijs en gedurende een bepaalde periode. Een afgeleid product mag niet worden verward met een belegging in de onderliggende waarde. Na afloop van de uitoefeningsperiode verliest het al zijn waarde. Onder de belangrijkste afgeleide instrumenten vinden we opties, warrants, futures en trackers. De reverse convertible obligatie: titel van schuldvordering waarbij een normale obligatie wordt gecombineerd met een putoptie op aandelen in hoofde van de belegger, over een korte periode en met een relatief hoge coupon. Deze coupon moet beschouwd worden als vergoeding voor de mogelijkheid die de emittent zich voorbehoudt om de effecten van schuldvordering op de eindvervaldag terug te betalen hetzij in cash tegen de nominale waarde van de effecten zoals een gewone obligatie, hetzij in een aantal aandelen. 14 Deutsche Bank DB Personal Warrants Een warrant is een financieel instrument dat zijn houder het recht geeft om activa te kopen of te verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs. Deze activa kunnen aandelen zijn, een korf van waarden, obligaties, munten, een handelswaar of een index en worden ook aangeduid als het onderliggende van de warrant. Opties Een optie is een financieel instrument dat zijn houder het recht geeft, maar niet de verplichting, om onderliggende activa te kopen (koopoptie of call) of te verkopen (verkoopoptie of put) tegen een bepaalde prijs gedurende een bepaalde periode. Futures Een future is een termijncontract waarmee twee partijen zich ertoe verbinden om een bepaalde hoeveelheid van een onderliggende waarde, met name valuta, obligaties, beursindexen te kopen of te verkopen tegen een vaste prijs en op een bepaalde datum in de toekomst. In tegenstelling tot opties houden futures een verplichting in voor beide partijen. Trackers Het gaat om beursgenoteerde fondsen of aandelenkorven met als doel: het rendement bieden van een index of van een aandelenkorf en de voordelen van aandelen (eenvoud, permanent genoteerd) combineren met die van traditionele fondsen (toegang tot een ruime keuze aan waarden, diversificatie). Al deze instrumenten worden ondergebracht in uw portefeuille Groei. Fondsen Wanneer men het heeft over fondsen in België, dan denkt men hoofdzakelijk aan beveks en gemeenschappelijke beleggingsfondsen. Fondsen zijn een van de favoriete beleggingsproducten geworden van de Belgische spaarder. Maar er bestaan nog andere types van fondsen, onder meer de bevak, de bevaki (zie verder), de privak... Een fonds kan beleggen in zeer uiteenlopende beleggingsproducten en er bestaan verschillende types fondsen, waaronder: ➔➔ het aandelenfonds, dat voornamelijk in aandelen belegt, ➔➔ het obligatiefonds, dat voornamelijk in obligaties belegt, ➔➔ het thesauriefonds of monetaire fonds, dat voornamelijk in instrumenten van de geldmarkt belegt, ➔➔ het gemengde fonds, dat gelijktijdig in verschillende beleggingsproducten belegt, ➔➔ het ‘fonds van fondsen’, een bevek die belegt in andere fondsen, Fondsen bestaan in de vorm van een beleggingsvennootschap – bijvoorbeeld bevek (beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal) - of gemeenschappelijke beleggingsfondsen. In de meeste gevallen wordt een fonds opgericht door een financiële instelling, maar vormt ze vanuit juridisch oogpunt een onafhankelijke entiteit. Een deelbewijs in een fonds geeft recht op een deel van het behaalde resultaat, afhankelijk van het belegde bedrag. Het belegde kapitaal kan ook in waarde dalen. Door te beleggen in een fonds kan men het beleggingsrisico spreiden en krijgt men gemakkelijker toegang tot beurzen en buitenlandse markten. In uw gedeelte ‘Bescherming’ neemt Deutsche Bank alleen fondsen op die in euro zijn genoteerd en een gegarandeerd of beschermd kapitaal bieden. Een fonds met beschermd kapitaal belegt niet hoofdzakelijk in de onderliggende waarden. Het richt zich meer op vastrentende waarden. De beleggingen moeten immers garanderen dat de nominale waarde terugbetaald wordt door de uitgever en/of garantiegever.. De fondsen met kapitaalgarantie bieden twee garanties: enerzijds de terugbetaling van het belegde kapitaal op de eindvervaldag en anderzijds de koppeling van de prestaties van het fonds aan de evolutie van een onderliggende waarde. In uw portefeuille Groei kunt u fondsen onderbrengen zonder beschermd of gegarandeerd kapitaal of waarvan de kapitaalgarantie minimum 100% is. Meestal wordt er zelfs geen enkele garantie toegekend. Het gaat om open fondsen, eventueel in vreemde valuta, zonder vervaldatum. Deutsche Bank 15 DB Personal Alternatieve beleggingen Hefboomfondsen (hedge funds) Een hedge fund is een beleggingsproduct dat een maximale prestatie beoogt via alternatieve beleggingsstrategieën en dat positieve rendementen wil genereren los van de evolutie van de financiële markten (strategie gericht op absoluut rendement). De beleggingsmethoden van he ge funds zijn het hefboomeffect, de ongedekte verkoop, de afgeleide producten, swaps en arbitrages. Hedge funds zijn complexe producten die voorbehouden zijn voor ervaren beleggers. Vastgoedcertificaten Het vastgoedcertificaat is een effect dat aan de eigenaar ervan een recht geeft op een deel van de huur- en de verkoopprijs van het gebouw (of een groep van gebouwen) waarop het certificaat betrekking heeft. De emittent is officieel eigenaar van het gebouw, de houder van het certificaat is enkel de financier. Het vastgoedcertificaat wordt juridisch en fiscaal gezien als een obligatie. Het is een document met enerzijds een mantel en anderzijds coupons. De vastgoedvak of bevaki Een bevaki (beleggingsvennootschap met vast kapitaal op het gebied van vastgoed/immobiliën) is net als het vastgoedcertificaat geëffectiseerd vastgoed, dat wil zeggen dat de belegger niet rechtstreeks maar onrechtstreeks gebouwen verwerft via de aankoop van een effect dat de gebouwen van de bevaki vertegenwoordigt. De bevaki is verplicht om in verschillende gebouwen te beleggen (maximaal 20% van de activa in één onroerend goed). Het gaat meestal om kantoorgebouwen, gebouwen met een commerciële of semi-industriële roeping, maar soms ook om woningen. De bevaki kan ook vastgoedcertificaten en effecten van vastgoedmaatschappijen bezitten. Tenzij ze van een kapitaalgarantie genieten, worden de meeste van deze instrumenten in uw gedeelte Groei ondergebracht. 16 Deutsche Bank DB Personal Beleggingsproducten in de vorm van een verzekering In de categorie van de beleggingsproducten onder de vorm van een verzekering moet een onderscheid gemaakt worden tussen Tak 21 en Tak 23 producten a. Producten van Tak 21 Een tak 21 verzekering omvat een gewaarborgd kapitaal en meestal ook een gewaarborgd rendement, eventueel aangevuld met een variabele winstdeelname afhankelijk van de beleggingsprestaties van de onderliggende fondsen of de algemene resultaten van de verzekeraar. De opbrengst van de tak 21 levensverzekeringen zonder gewaarborgde rente bestaat enkel uit een niet-gewaarborgde winstdeelname. Het levensverzekeringscontract wordt afgesloten tussen de verzekeringnemer en de verzekeringsmaatschappij. In principe is er steeds een verzekeringsnemer, verzekerde, een begunstigde bij leven en een begunstigde bij overlijden. b. Producten van Tak 23 Een Tak 23 verzekering biedt in principe geen gewaarborgd kapitaal of rendement. Het financiële risico ligt bij de verzekeringnemer. Een tak 23 contract is een beleggingsverzekering, gekoppeld aan een of meer onderliggende fondsen naargelang de mogelijkheden geboden door de verzekeraar en/of de keuze van de verzekeringnemer. De waarde van het Tak23 contract zal bijgevolg afhangen van de evolutie van de onderliggende fondsen. Tak 21 bevindt zich in uw portefeuille Bescherming, Tak 23 in uw portefeuille Groei. De andere spaar- en beleggingsinstrumenten Het depositoboekje Het depositoboekje is een spaarrekening in euro zonder termijn. De cliënt kan in alle vrijheid over zijn geld beschikken en hij ontvangt een rente die samengesteld is uit de basisrente, een aangroeipremie en een getrouwheidspremie indien hij aan de voorwaarden voldoet. Volgens de momenteel van kracht zijnde wetgeving is de eerste intrestschijf van 1.900 euro vrijgesteld van roerende voorheffing voor natuurlijke personen met woonplaats in België (voor het inkomstenjaar 2014). Deze vrijstelling is van toepassing per jaar en per belastingplichtige. De termijnrekening De termijnrekening is een beleggingsrekening in euro of in valuta. In de meeste gevallen gaat het om kortlopende beleggingen (doorgaans tot 12 maanden), maar langere looptijden zijn eveneens mogelijk. De cliënt plaatst een bedrag voor een bepaalde looptijd (die hij zelf kiest) tegen een bepaalde rente. Indien de rente tijdens deze periode verandert, blijft de overeengekomen rentevoet van toepassing. U vindt al uw rekeningen in euro in uw portefeuille ‘Liquiditeiten’. Ook uw eventuele rekeningen in vreemde valuta zijn hierin ondergebracht, maar hun saldo komt niet in aanmerking voor de berekening van uw verschillende drempels. Deutsche Bank 17 DB Personal De belangrijkste types van risico’s Insolvabiliteitsrisico Het insolvabiliteitsrisico van de debiteur is de kans dat de emittent van de roerende waarde niet meer in staat is om zijn verbintenissen na te komen. De kwaliteit van de emittent van een roerende waarde is zeer belangrijk aangezien hij verantwoordelijk is voor de terugbetaling van het initiële kapitaal. Dit risico goed inschatten is dus primordiaal. Hoe zwakker de financiële en economische situatie van de emittent, hoe groter het risico om niet terugbetaald te worden (of slechts voor een deel). De door dit soort emittent geboden rentevoet zal hoger zijn dan de rentevoet die een debiteur van betere kwaliteit zal bieden voor een vergelijkbaar effect. Een belangrijke houvast is de rating: het gaat om een risico-evaluatie door een onafhankelijke instelling zoals Standard & Poor’s en Moody’s. Liquiditeitsrisico Het kan gebeuren dat de belegger over zijn geld (kapitaal + eventuele intresten) wenst te beschikken voor de vervaldag van de belegging, hetzij uit noodzaak, hetzij om in een rendabeler product te herbeleggen. Het liquiditeitsrisico is de kans dat de belegger moeilijkheden ondervindt om voor de vastgestelde eindvervaldag (indien er een is) zijn initieel belegde kapitaal volledig te recupereren. De liquiditeit van een belegging wordt beïnvloed door diverse factoren: 18 ➔➔ Het transactievolume van de markt waar het product verhandeld wordt: de koersen variëren sterker op een beperkte markt, waar een omvangrijk order een forse koerswijziging met zich mee kan brengen. Hoe omvangrijker de markt, hoe geringer het liquiditeitsrisico. ➔➔ De inherente kosten bij het uitstappen uit een belegging. ➔➔ De tijd die vereist is voor het recupereren van de fondsen (betaalrisico). Deutsche Bank DB Personal Wisselrisico Door te beleggen in een andere munt dan de euro loopt men onvermijdelijk een wisselrisico of muntrisico. Het wisselrisico is de kans dat een ongunstige evolutie van de munt waarin men heeft belegd, het rendement van de belegging doet verwateren. Indien de munt ongunstig evolueert, zal het rendement negatief beïnvloed worden op het moment van de omzetting in euro. Indien de evolutie gunstig is, zal de belegging het normale rendement genieten én een meerwaarde dankzij de gunstige wisselkoers. Renterisico Het renterisico is het risico dat verband houdt met een rentewijziging op de markt die leidt tot een koersdaling van het effect. Voor vastrentende beleggingen zoals obligaties bestaat het risico erin dat een rentewijziging een impact heeft op de beurskoers van de obligatie en dus tot een meerwaarde of minderwaarde leidt. Bij een verkoop op de secundaire markt voor de eindvervaldag op een moment dat de marktrente hoger is dan de nominale rente van de obligatie, zal de spaarder een minderwaarde moeten verwerken. Maar als de marktrente lager is dan de nominale rente, dan zal de spaarder een meerwaarde realiseren, terwijl alle andere elementen dezelfde blijven. Voorbeeld: een obligatie op tien jaar die wordt uitgegeven in 2011, met een rentevoet van 5%, zal in waarde afnemen indien de marktrente in 2012 boven de 6% uitkomt. Als de marktrente daalt onder de 4%, zal ze in waarde toenemen. Voor beleggingen zonder vaste rentevoet, zoals aandelen, heeft een stijgende marktrente doorgaans een negatieve impact op de koers. Risico van de koersvolatiliteit Het volatiliteitsrisico is de kans dat de koers van een belegging met variabele rente onderhevig is aan min of meer sterke marktschommelingen, wat een meer- of minderwaarde van het effect met zich zal meebrengen. De belegger zal een minderwaarde verwerken bij een koersdaling en een meerwaarde bij een koersstijging. Inkomstenrisico Het risico op afwezigheid van inkomsten is de kans dat de belegger geen inkomsten haalt uit zijn belegging. Kapitaalrisico Het kapitaalrisico (of terugbetalingsrisico) is de kans dat de belegger op de eindvervaldag of wanneer hij uit de belegging stapt, zijn initiële inleg niet volledig recupereert. Wanneer men bijvoorbeeld in aandelen belegt, is het kapitaalrisico groot, aangezien het kapitaal schommelt volgens de financiële en economische situatie van de onderneming, en volgens de evolutie van de beursmarkten. Andere risico’s Risico’s die specifiek zijn voor een type van belegging. Zie overzichtstabel op pagina 20 en 21. Deutsche Bank 19 DB Personal Insolvabiliteits­ risico Wisselrisico Renterisico Kasbons Verwaarloosbaar, aangezien termijndeposito’s geopend worden bij kredietinstellingen die onder streng toezicht staan van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België (BNB). Kredietinstellingen zijn verplicht om toe te treden tot het ‘Beschermingssysteem van deposito’s en financiële instrumenten’, dat beleggers vergoedt in geval van faillissement van een instelling. Dit geldt ook voor kasbons indien ze nominaal, gedematerialiseerd of op een effectenrekening worden aangehouden geopend bij een financiële instelling dat lid is van de beschermingsregeling. Relatief liquide beleggingsinstrumenten. Kasbons zijn officieel niet verhandelbaar op de beurs. Indien de belegger voor de vervaldag over zijn in een kasbon belegde geld wenst te beschikken, dan kan hij hetzij een koper zoeken, hetzij de bank vragen de kasbon terug te kopen tegen een overeen te komen prijs. In de praktijk kopen de meeste banken hun eigen kasbons terug. Geen, aangezien de kasbon verplicht in euro uitgegeven wordt (financiële instellingen geven geen kasbons in andere munten uit). Aangezien de rentevoet bepaald wordt op het moment dat de belegging wordt uitgevoerd en vast blijft tijdens de volledige looptijd van de belegging, zijn onaangename verrassingen uitgesloten. Staatsbons Geen, de Staat in de OESO-landen wordt als de beste debiteur beschouwd (soeverein risico). Geen. De Staatsbon is een vlot verhandelbaar instrument, makkelijk voor de eindvervaldag verkoopbaar tegen redelijke voorwaarden op de beurs. Geen, want de Staatsbon wordt verplicht in euro uitgegeven. Idem kasbon Obligaties en gestructureerde obligaties Hangt af van de kwaliteit van de emittent. Deze kwaliteit wordt geëvalueerd door agentschappen die ‘ratings’ toekennen aan ondernemingen. Hoe hoger de toegekende rating, hoe geringer het risico. Ratingagentschappen zijn evenwel niet onfeilbaar. Hangt af van het bestaan en de werking van een secundaire markt voor het effect. Hoe groter de transactievolumes, hoe kleiner het liquiditeitsrisico. Geen voor beleggingen in euro. Kan hoog zijn voor beleggingen in andere munten, vooral in ‘exotische’ munten. Idem kasbon Aandelen Aandelen vormen risicokapitaal: de onderneming die ze uitgeeft, is niet verplicht om ze terug te betalen. In geval van faillissement kunnen aandelen nagenoeg al hun waarde verliezen. De liquiditeit wordt verzekerd door het bestaan van een georganiseerde markt, de beurs. Ze hangt vooral af van het transactievolume op het effect: hoe hoger de beurskapitalisatie van de onderneming, hoe ruimer en dus hoe liquider de markt voor haar aandelen. Gering voor aandelen in euro. Voor andere munten risico op wisselverlies bij de verkoop van de aandelen. De evolutie van een wisselkoers kan een positief of negatief effect hebben op het rendement van een belegging in aandelen. Zelfs wanneer een aandeel in euro is genoteerd, kan een wisselrisico bestaan indien een deel van de activa of omzet van de onderneming in andere munten wordt uitgedrukt. Meestal heeft een stijging van de marktrente een negatieve impact op de aandelenkoersen. Afgeleide producten De solvabiliteit van de emittent dient te worden nagegaan. Indien dit een gecontroleerde instelling is, zal het risico relatief gering zijn, maar nooit onbestaand. Opties zijn verhandelbaar op georganiseerde secundaire markten (zoals Euronext). De liquiditeit is echter relatief: men is niet zeker van een interessante prijs bij de verkoop. Geen voor opties in euro. Het wisselrisico kan groot zijn voor opties in andere munten, vooral wanneer het om volatiele munten gaat. De rente-evolutie heeft een impact op de koers van aandelen en onrechtstreeks op de ervan afgeleide producten. De afgeleide producten waarvan het onderliggend een rentevoet is, zijn des te gevoeliger voor een rente-evolutie. Verwaarloosbaar. De in België erkende fondsen worden streng gecontroleerd en moeten aan strikte normen voldoen. Meestal gering. Deze effecten kunnen altijd verkocht worden tegen marktconforme voorwaarden. Voor bepaalde bevaks is dat niet het geval. Hangt af van de munt waarin het onderliggend is uitgedrukt. Hangt af van het onderliggend waarin de fondsen beleggen. Geen voor vastgoedcertificaten in euro. Ja, gevoelig aan de evolutie van de rentevoeten (in principe leidt een stijging van de marktrente tot een daling van de waarde van het certificaat, net als voor aandelen van ondernemingen). Vastgoedcertificaten zijn beleggingen op lange termijn en hun rente hangt ten dele af van de langetermijnrente: indien de obligatierente stijgt, zullen veel beleggers vastgoedcertificaten links laten liggen voor obligaties, waarvan het rendement zowel hoger als zekerder zal zijn. Fondsen Vastgoed­ beleggingen 20 Liquiditeitsrisico Deutsche Bank DB Personal Hangt af van de kwaliteit van de emittent. Bepaalde certificaten zijn niet verhandelbaar op de beurs. Voor genoteerde certificaten hangt de liquiditeit af van het transactievolume. Het aantal uitgegeven vastgoedcertificaten is altijd relatief beperkt. In een beperkte markt kan een verkoop- of aankooporder de koers sterk beïnvloeden wanneer er aan de andere zijde weinig liefhebbers zijn. Volatiliteitsrisico Inkomstenrisico Kapitaalrisico Andere risico’s In geval van verkoop op de secundaire markt op een moment dat de marktrente hoger is dan de nominale rente van de kasbon, zal de spaarder een minderwaarde verwerken. De koers zal immers dalen tot het niveau waar het rendement (de rentevoet in verhouding tot de koers) gelijk zal zijn aan het rendement van een nieuw uitgegeven kasbon (meestal aan pari) op de primaire markt. In het tegengestelde geval (marktrente lager dan de nominale rente) zal de spaarder een meerwaarde realiseren. Geen Geen Geen Kasbons Idem kasbon Geen Geen Geen Staatsbons Idem kasbon. Bovendien kan de kwaliteit van de emittent een impact hebben op de obligatiekoers (zie insolvabiliteitsrisico). Hangt af van het type van obligatie. Voor klassieke obligaties die een rente opleveren, is dit risico gering. Voor gestructureerde obligaties die verbonden zijn met aandelen of beursindices, kan dit risico zeer hoog zijn. Kan zeer hoog zijn voor zogenaamde gestructureerde obligaties, waarvan de terugbetalingsvoorwaarden afhangen van relatie risicovolle onderliggende waarden (aandelen, beursindices...). Geen Aandelen Obligaties en gestructureerde obligaties Is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de onderneming, van de evolutie van haar activiteitssector en van de algemene evolutie van de beurs. Een zogenaamd ‘speculatief’ aandeel heeft een groter volatiliteitsrisico dan een aandeel van een onderneming met stabiele activiteiten. Dividenden zijn variabele inkomsten. De onderneming kan om diverse redenen beslissen om voor bepaalde jaren geen dividend uit te keren. Het risico om een aandeel met verlies te moeten verkopen (d.w.z. aan een lagere koers dan de aankoopkoers) is altijd aanwezig. Dit risico is groot, vooral op korte termijn. Het marktrisico (onzekerheid over de rente-evolutie, de conjunctuur, de politieke situatie en onverwachte gebeurtenissen) is altijd aanwezig op de aandelenmarkten. Voor buitenlandse beurzen bestaat een specifiek risico omdat hun evolutie globaal ongunstiger kan zijn dan die van Euronext. Zeer grote koersvolatiliteit, wat de evoluties en anticipaties van de onderliggende activa weerspiegelt. De afgeleide producten leveren geen inkomsten op, maar enkel een eventuele meerwaarde, afhankelijk van de koers van de onderliggende waarde. De meeste afgeleide producten verlenen een koop- of verkooprecht. Dit recht verwerven heeft een prijs. Op de vervaldag dooft het recht uit, maar zonder terugbetaling van het contract. Sterk afhankelijk van de aard van het onderliggend. Afgeleide producten Hangt af van het onderliggend waarin de fondsen beleggen. Doorgaans biedt de diversificatie van de fondsen een lagere volatiliteit dan die van de individuele onderliggende waarden. Een fonds met kapitalisatie keert geen inkomsten uit. Distributiedeelbewijzen keren wel inkomsten uit, overeenkomstig het distributiebeleid van het fonds. Hangt af van de prijsevolutie van het deelbewijs in het fonds in functie van de evolutie van de financiële markten. Sterk afhankelijk van de aard van het onderliggend. Fondsen Ja, hangt sterk af van de evolutie van de vastgoedsector en van de intrinsieke kenmerken van het gebouw (ligging, ouderdom, kwaliteit van de huurders...). De uitgekeerde inkomsten zijn variabel: het hangt met name af van de bezettingsgraad van het gebouw en de indexering van de huurprijzen. De coupon kan eventueel een terugbetaling van de initiële inleg inhouden. Bij de verkoop van het gebouw kan een meer- of minderwaarde gerealiseerd worden; de waarde van het certificaat op de eindvervaldag is dan ook niet bekend. Sterk afhankelijk van de aard van het onderliggend. Vastgoed­ beleggingen Deutsche Bank 21 DB Personal Insolvabiliteits­ risico 22 Liquiditeitsrisico Wisselrisico Renterisico Producten van Tak 21 Hangt af van de kwaliteit van de verzekeringsmaatschappij. De verzekeringsmaatschappijen staan onder streng toezicht van de FSMA en de BNB. Bovendien zijn de verzekeringsmaatschappijen verplicht om reserves aan te leggen om aan hun verplichtingen tegenover de cliënten te voldoen (via technische provisies en een solvabiliteitsmarge). Deze reserves worden met voorrang aangewend voor de begunstigden van de polissen. Beleggers in Tak 21 (met uitzondering van de producten van de tweede pensioenpijler) genieten bovendien voor een bedrag tot 100.000 euro per verzekeringnemer en per verzekeringsmaatschappij het ‘Beschermingssysteem van deposito’s en financiële instrumenten’, waartoe de verzekeringsmaatschappijen verplicht moeten toetreden en dat de beleggers tegen een faillissement beschermt. Hangt af van de opnemingsmogelijkheden van het verzekeringscontract. Geen, indien de beleggingen uitgedrukt zijn in euro. Hangt af van de gewaarborgde rentevoet, die op het ogenblik van de storting van de premie wordt bepaald. De op het ogenblik van de storting van de premie bepaalde rentevoet blijft echter vast tijdens de overeengekomen duur van de belegging (behalve in het geval van afkoop voor de vervaldag; in dat geval bestaat er een risico op waardeverlies, aangezien de verzekeringsmaatschappijen uitstapkosten en een financiële vergoeding kunnen aanrekenen in het geval van een stijging van de rentevoeten). Producten van Tak 23 Beleggers in Tak 23 genieten niet van het ‘Beschermingssysteem van deposito’s en financiële instrumenten’. Anders dan bij een effect behoren de activa van de onderliggende fondsen van de contracten in Tak 23 toe aan de verzekerings­ maatschappij. De waarden die de technische provisies voor de levensverzekeringscontracten van Tak 23 vertegenwoordigen, vormen echter een onderscheiden vermogen op de balans van de verzekeringsmaatschappij. Dit vermogen komt de verzekerden toe: zij hebben voorrang tegenover de andere schuldeisers op de onderliggende activa van het fonds van Tak 23. De verzekeringsmaatschappijen staan onder streng toezicht van de FSMA en de BNB. Hangt af van de opnemingsmogelijkheden van het verzekeringscontract en de liquiditeit van de onderliggende fondsen. Hangt af van de munt waarin de onderliggende fondsen uitgedrukt zijn Hangt af van de activa waarin de onderliggende fondsen beleggen. Deutsche Bank DB Personal Volatiliteitsrisico Inkomstenrisico Kapitaalrisico Andere risico’s Geen Hangt af van de productkatareristieken. Geen op het einde van het contract Geen Producten van Tak 21 Hangt af van de onderliggende waarden waarin het Tak 23 product belegt. Over het algemeen leidt de diversificatie van de fondsen tot een lagere volatiliteit dan die van individuele activa. Hangt af van de kenmerken van het product. Hangt af van de evolutie van de netto-inventariswaarden van de onderliggende fondsen volgens de evolutie van de financiële markten. De omvang van de risico’s hangt sterk af van de aard van de onderliggende fondsen. Producten van Tak 23 Deutsche Bank 23 DB Personal Samenvatting van het beleid inzake belangenconflicten De gedragsregels van MiFID verplichten de banken de nodige maatregelen te treffen om belangenconflicten die betrekking hebben op beleggingsdiensten te voorkomen of te vermijden opdat de banken deze diensten op een integere manier aan hun cliënten kunnen aanbieden, zonder mogelijke belangenconflicten. Deutsche Bank heeft al lang geleden een aantal maatregelen ingevoerd om belangenconflicten op het vlak van beleggingsdiensten te identificeren, te voorkomen en te beheersen. De doelstellingen en de wensen van de cliënten komen voor Deutsche Bank altijd op de eerste plaats. Belangenconflicten kunnen zich voordoen tussen de Bank, een relevante persoon (een bestuurder, manager, gevolmachtigde, bediende, hierna ‘relevante persoon’), desgevallend de verzekeringsmaatschappij, desgevallend de verzekerings­ maatschappij en een cliënt of cliënten van de Bank, of zelfs tussen verschillende cliënten van de Bank. Het beleid van Deutsche Bank (‘de Bank’) is erop gericht om redelijke en efficiënte organisatorische en procedurele maatregelen te treffen voor het identificeren, het voorkomen en het beheersen van de mogelijke belangenconflicten. Onderkenning belangenconflicten Belangenconflicten kunnen zich meer bepaald voordoen (geen alomvattende opsomming) wanneer: ➔➔ de Bank in het kader van beleggingsadvies of discretionair vermogensbeheer beleggingsproducten aanbeveelt of verkoopt die uitgegeven zijn door de Bank zelf, de moedermaatschappij of aan haar verbonden bedrijven, ➔➔ de Bank, in het kader van het verlenen van beleggingsadvies of discretionair beheer, aanzienlijke (al dan niet geldelijke) voordelen (bv. onderliggende commissies, kortingen op de emissieprijs aangeboden door de emittent en andere voordelen) aan derden betaalt of van derden ontvangt, ➔➔ de Bank in het kader van bemiddelingsdiensten in verzekeringen beduidende (al dan niet geldelijke) voordelen van derden ontvangt of aan derden betaalt (bv. onderliggende commissies, door de verzekeringsmaatschappij aangeboden prijskortingen of andere voordelen); ➔➔ de Bank resultaatgerichte vergoedingen of voordelen toekent aan haar personeel, ➔➔ de Bank vergoedingen ontvangt die afhangen van het verhandelde volume, ➔➔ de Bank beschikt over vertrouwelijke, niet publiek toegankelijke informatie over beleggingsproducten die aan de cliënten worden aangeboden relevante personen externe mandaten uitoefenen, ➔➔ de Bank de discretionaire vermogensbeheerder is van verschillende cliënten en in het bijzonder in geval van toewijzing van orders. Beheersing van belangenconflicten Een uitgebreide deontologische code, onderschreven door de Bank en haar personeel, moet maximale garanties bieden dat belangenconflicten in het kader van beleggingsadvies, orderuitvoering en discretionair vermogensbeheer worden onderkend en beheerst. De Bank verwacht van haar personeelsleden te allen tijde toewijding en een integer, correct en professioneel gedrag, respect voor de marktrichtlijnen en in het bijzonder voor de belangen van de cliënt Binnen de Bank staat de afdeling ‘Compliance’, die onafhankelijk functioneert en onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid valt van het directiecomité, in voor de identificatie en de beheersing van de belangenconflicten. De volgende maatregelen werden o.a. getroffen: 24 ➔➔ het vastleggen van procedures om de belangen van de cliënten te vrijwaren op het vlak van beleggingsadvies en bemiddeling in verzekeringen (bv. het bepalen van de beleggingsobjectieven en de ervaring van de cliënt aan de hand van een concrete vragenlijst en de periodieke controle door ‘Compliance’ van de geschikt - en gepastheid van de beleggingsproducten ten aanzien van het beleggersprofiel van de cliënt), ➔➔ het vastleggen van interne regels i.v.m. de aanvaarding van (al dan niet geldelijke) voordelen, ➔➔ de toewijzing van het beheer en onderhandelen van commissies en aanverwante voordelen verstrekt door derden aan een afdeling die onafhankelijk functioneert van de commerciële afdelingen, ➔➔ de toekenning van vergoedingen aan de portefeuillebeheerder op basis van de prestatie van de portefeuille ten opzichte van de benchmark, ➔➔ de toewijzing van orders volgens objectieve criteria d.w.z. op basis van een proportionele verdeelsleutel, ➔➔ de onmiddellijke registratie van vertrouwelijke informatie in een beveiligde omgeving (Control Room) om belangenconflicten te onderkennen en te voorkomen en de instelling van informatiebarrières (Chinese Walls) conform de procedures van de Bank, ➔➔ het opleggen aan relevante personen van een voorafgaandelijk akkoord van de Bank voor het aanvaarden en aangaan van externe mandaten, ➔➔ het instellen van een deontologische code voor alle personeelsleden en controle op de naleving ervan door onafhankelijke afdelingen als Compliance en interne/externe audit, ➔➔ het instellen van een gepaste onafhankelijkheid van de verschillende afdelingen inclusief de toekenning van gescheiden werkplaatsen, ➔➔ het aanleggen van een register met gegevens i.v.m. belangenconflicten of mogelijke belangenconflicten, ➔➔ de bekendmaking van onvermijdelijke belangenconflicten aan de cliënt vóór het afsluiten van de verrichtingen of het verlenen van beleggingsadvies, ➔➔ de constante opleiding van het personeel. Deutsche Bank DB Personal Voordelen (Inducements) Bij het verhandelen van beleggingsfondsen ontvangt de Bank meestal recurrente ‘trailer fees’. Dit zijn retrocessies, toegekend door de beheerder of de distributeur van het desbetreffende fonds, van een deel van de onderliggende commissies. De hoogte van de ’trailer fees’ is marktconform en varieert in het algemeen tussen 50% en 60% van de beheerscommissie. De onderhandelingen en opvolging van deze ‘trailer fees’ gebeuren door een nietcommerciële afdeling. De objectieven van de commerciële afdelingen die instaan voor de distributie van de fondsen, zijn niet rechtstreeks gekoppeld aan de omzet die de ‘trailer fees’ genereert. De cliënt zal worden geïnformeerd over deze voordelen. Verdere details worden meegedeeld op verzoek. Bij het verhandelen van schuldinstrumenten ontvangt de Bank verkoopcommissies in de vorm van plaatsingscommissies en/ of kortingen op de emissieprijs. Deze commissies en/ of kortingen zijn steeds marktconform. De Bank zal de omvang van de voordelen aan haar cliënten bekendmaken vóór het afsluiten van de verrichting. Op de secondaire markt zorgt de Bank ervoor om de schuldinstrumenten te quoteren aan een fair market price die een spread kan bevatten, berekend volgens regels eigen aan de Bank en onderworpen aan interne controle, bestemd om het marktrisico ten laste van de Bank in te dekken, waaraan een commissie wordt toegevoegd (zie onze tarievenlijst). Deze spread komt overeen met het verschil tussen de prijs toegepast voor de transactie en de effectieve prijs waaraan de bank in de markt zich heeft kunnen indekken. Dit prijsverschil varieert in het algemeen tussen -0.2% en +0.2%. Op het vlak van discretionair vermogensbeheer neemt de Bank beslissingen over aan- en verkopen conform de beheersovereenkomsten, zonder voor elke afzonderlijke verrichting de toestemming van de cliënt te vragen. De belangenconflicten die kunnen voortspruiten uit discretionair vermogensbeheer, worden afdoende verholpen door de gepaste organisatorische maatregelen van de Bank. De Bank zorgt er in het bijzonder voor dat het selectieproces met betrekking tot potentiële investeringen terdege rekening houdt met de belangen van de cliënt. Daarnaast zal de Bank het bestaan van de voordelen bekendmaken vóór het afsluiten van de overeenkomst voor vermogensbeheer. Verder wordt dit belangenconflict verkleind doordat de Bank de vergoeding van de vermogensbeheerder bepaalt op basis van de prestatie van de portefeuille i.p.v. de commissieresultaten. Een ander belangenconflict kan zich voordoen wanneer de Bank verschillende functies uitoefent, bv. als portefeuillebeheerder en emittent van financiële instrumenten of als ‘market maker’, vooral dan voor die financiële instrumenten die de Bank zelf verkocht heeft en die buiten de beurs worden verhandeld aangezien de Bank in het kader van discretionair vermogensbeheer verrichtingen uitvoert met haarzelf als tegenpartij en in naam en voor rekening van de cliënt. De Bank bepaalt de prijs voor een ‘over the counter’ verrichting (d.w.z. een verrichting buiten de beurs) zelf. Dit belangenconflict wordt beheerst door het feit dat de vergoeding van de portefeuillebeheerder bepaald wordt door de prestatie van de portefeuille en dat de prijs van de verrichting een correcte marktprijs is. In het kader van haar beleggingsdiensten ontvangen de Bank en haar personeel nietgeldelijke voordelen zoals financiële analyses en ander informatiemateriaal, opleidingen en in zekere mate technische diensten die toegang geven tot informatiesystemen van derde partijen. De aanvaarding van deze voordelen is niet rechtstreeks afhankelijk of verbonden met de beleggingsdiensten die de Bank aan haar cliënten verstrekt. Deze voordelen worden eerder aangewend om een kwaliteitsvolle dienstverlening te verzekeren en die continu te verbeteren. Voor de effectentransacties resulterende in een wisseltransactie, kan de bank commissies ontvangen (zie onze tarievenlijst). Bijkomend, op basis van haar politiek van wisseldekking, kan de bank een bijkomend wisselverlies of -winst realiseren die overeenstemt met het verschil tussen de referentiekoers toegepast voor de transactie en de effectieve wisselkoers waaraan de bank in de markt zich heeft kunnen indekken. Dit koersverschil varieert in het algemeen tussen -0.1% en +0.1%. Bij het verhandelen van verzekeringsproducten ontvangt de Bank afhankelijk van het type van het product ofwel recurrente commissies, de zogenaamde “portefeuillecommissies”, ofwel een rappelcommissie. Het niveau van de portefeuillecommissies is marktconform. De onderhandeling over en de follow-up van deze portefeuillecommissies gebeuren door een niet-commerciële afdeling. Voor andere producttypes ontvangt de Bank daarentegen een zogenaamde rappelcommissie. Dit is een eenmalig marktconfom percentage op het jaarlijkse streefbedrag per contract. De cliënt wordt over deze voordelen geïnformeerd in de financiële infofiche; meer gedetailleerde informatie zal op verzoek verkrijgbaar zijn. Over het algemeen wordt er door de verzekeringsmaatschappij een instapkost afgehouden van de gestorte premie en integraal of gedeeltelijk doorgestort naar de Bank. De hoogte van deze instapkost wordt in onderling akkoord bepaald tussen de Bank en de verzekeringsmaatschappij. De cliënt wordt hierover geïnformeerd in de financiële infofiche. Op verzoek kunnen wij u meer details verstrekken over deze principes. Verder kunt u de ‘Global Policy’ van Deutsche Bank raadplegen op: www.deutschebank.be. Deutsche Bank 25 DB Personal Beleid inzake optimale uitvoering van orders In dit deel wordt het optimale orderuitvoeringsbeleid toegelicht dat Deutsche Bank in het belang van haar cliënten heeft uitgestippeld in het kader van MiFID. MiFID streeft naar meer concurrentie en transparantie op de financiële markten door het bevorderen van het grensoverschrijdend effectenverkeer en de afschaffing van het beursmonopolie. Principes van toepassing op de uitvoering van orders in financiële instrumenten Een van de basisprincipes van MiFID is het principe van ‘Best Execution’. Dit houdt in dat financiële tussenpersonen alle redelijke stappen moeten nemen om bij de uitvoering van orders in financiële instrumenten op consistente wijze het best mogelijke resultaat te bereiken voor de cliënten. Deutsche Bank vestigt er de aandacht op dat ‘Best Execution’ een middelenverbintenis inhoudt. Met andere woorden moet de bank niet voor iedere individuele transactie steeds het best mogelijke resultaat bereiken maar wel haar optimale orderuitvoeringsbeleid voor elk order toepassen teneinde het best mogelijke resultaat te bekomen in overeenstemming met haar huidige orderuitvoeringsbeleid. Uitgangspunt van het orderuitvoeringsbeleid Cliëntenorders inzake financiële instrumenten kunnen via verschillende kanalen worden uitgevoerd: op gereglementeerde markten1, maw op beurzen in België of in het buitenland, via multilaterale handelsfaciliteiten (MTF2), of via zgn. Onderhandse OTC (‘over the counter’) transacties, waarbij beleggingsondernemingen de orders voor eigen rekening uitvoeren. Dit hoofdstuk beschrijft de uitvoeringskanalen die Deutsche Bank heeft gekozen om voor de verschillende categorieën van financiële instrumenten uitgedrukt in euro of in deviezen (zie lijst pagina 29) op een consistente wijze het best mogelijke resultaat te bereiken. In voorkomend geval voor iedere betrokken transactie, zal Deutsche Bank haar cliënteel om een uitdrukkelijke toestemming vragen om een order buiten een gereglementeerde markt of MTF uit te voeren, door middel van het akkoord op de bevestiging van de transactie op het ogenblik dat het order bij de bank wordt geplaatst. Voor het merendeel van de financiële instrumenten heeft de bank een uitvoeringskanaal geselecteerd in het orderuitvoeringsbeleid. Maar het is onmogelijk om alle financiële instrumenten te dekken in dat beleid. In die gevallen waarvoor geen orderuitvoeringsregelingen zijn getroffen, zal de bank de cliënt om een uitdrukkelijke instructie verzoeken. Voorts wordt de aandacht gevestigd op het feit dat bepaalde markten (o.m. in de VS) onderworpen zijn aan specifieke orderuitvoeringsbepalingen, wetten en/of gebruiken die, naargelang van de marktomstandigheden, de markt of het handelsplatform waarop het order moet worden uitgevoerd, dwingend bepalen. Bovendien kan de uitvoeringsplaats verschillend zijn van de uitvoeringsplaats voorzien in dit optimale orderuitvoeringsbeleid indien de financiële tegenpartij (broker) waaraan de bank het order toevertrouwd heeft (in het bijzonder uit de VS) dit order uitvoert op een uitvoeringsplaats die geselecteerd is volgens de criteria van haar eigen optimale uitvoeringsbeleid in het belang van de cliënt. Dit kan er in bepaalde gevallen toe leiden dat het order buiten een gereglementeerde markt of een handelsplatform wordt uitgevoerd of dat het wordt uitgevoerd op een andere uitvoeringsplaats dan deze die door de cliënt werd opgegeven. Door het order over te maken aan de bank verklaart de cliënt zich hier uitdrukkelijk mee akkoord. Vanaf het ogenblik dat, conform de bepalingen van onderhavig orderuitvoeringsbeleid, een uitvoeringsplaats wordt geselecteerd, zal het order integraal op de betrokken plaats worden uitgevoerd. Deutsche Bank heeft de uitvoering van de orders in financiële instrumenten toevertrouwd aan het bedrijf ProCapital SA. Voorrang van uitdrukkelijke instructies De cliënt behoudt het recht om specifieke instructies te geven aan de bank met betrekking tot de uitvoering van een order (bv. de beurs waarop het order dient te worden uitgevoerd). Deze instructies hebben voorrang op de bepalingen van het orderuitvoeringsbeleid. Dit kan ertoe leiden dat de bank niet meer in staat is om haar beleid inzake optimale uitvoering bij de uitvoering van de betrokken orders toe te passen. Buitengewone marktomstandigheden In geval van buitengewone marktomstandigheden en/of marktverstoringen kan de bank genoodzaakt zijn af te wijken van onderhavig orderuitvoeringsbeleid. De bank zal hierbij steeds rekening houden met de belangen van de cliënt. Uitvoering van orders met een grote omvang Voor wat betreft grote orders die de markt zouden kunnen verstoren, zal de bank in samenspraak met de cliënt bijzondere zorg besteden aan het order. Dat kan tot gevolg hebben dat wordt afgeweken van het orderuitvoeringsbeleid zoals hier beschreven (bv. om de waarschijnlijkheid van uitvoering te vergroten en/of om de verstoring van de markt te vermijden en/of te beperken). Maximale geldigheidstermijnen van beursorders De geldigheidstermijn van orders gegeven door de cliënt is bepaald door de wetten, reglementen, en gebruiken van kracht en/of overeenkomsten met brokers via wie Deutsche Bank toegang heeft op de markten. Gereglementeerde markt: erkend multilateraal verhandelingssysteem, uitgebaat voor een beursbedrijf (bv. Euronext) waar derden financiële instrumenten kunnen verhandelen. 2 MTF (Multilateral Trading Facility): multilateraal verhandelingssysteem, georganiseerd door een beleggingsbedrijf, een kredietinstelling of een marktbedrijf, dat de uitwisseling van financiële instrumenten tussen verschillende partijen vergemakkelijkt. Deze platformen zijn een alternatief voor de gereglementeerde markten. 1 26 Deutsche Bank DB Personal Uitvoering van orders in het kader van discretionair vermogensbeheer Wanneer het de bank is toegestaan blokorders aan te wenden in het kader van het discretionair vermogensbeheer, staat het de bank vrij het uitvoeringskanaal te kiezen, inclusief de uitvoering buiten een gereglementeerde markt, voor zover dit in het belang is van de cliënt. De toestemming van de cliënt wordt gevraagd via de overeenkomst voor vermogensbeheer. Herziening van het orderuitvoeringsbeleid Deutsche Bank verbindt er zich toe haar orderuitvoeringsbeleid minstens jaarlijks aan een evaluatie te onderwerpen. De bank zal het orderuitvoeringsbeleid ook herzien telkens wanneer zij kennis krijgt van een wezenlijke verandering ten gevolge waarvan ze niet langer kan waarborgen om op consistente basis het best mogelijke resultaat te behalen via de geselecteerde kanalen. De bank zal de cliënt informeren over elke belangrijke wijziging van onderhavig orderuitvoeringsbeleid. Voorts is het orderuitvoeringsbeleid beschikbaar in alle Financial Centers van de bank alsook op haar website www.deutschebank.be. Deutsche Bank 27 DB Personal Orderuitvoeringsbeleid voor de verschillende categorieën van financiële ­instrumenten Beursgenoteerde aandelen - warranten - certificaten - trackers en opties Criteria voor de selectie van markten Deutsche Bank gaat ervan uit dat de cliënt vooral geïnteresseerd is in de best mogelijke prijs, rekening houdend met alle kosten die verbonden zijn aan de uitoefening van het order. De bank waakt ook over andere relevante criteria, zoals de marktomstandigheden, de waarschijnlijkheid van uitvoering en afwikkeling, de snelheid van uitvoering, de omvang en de aard van het order of het veiligheidsniveau inzake afwikkeling en uitvoering van de orders. De voornaamste uitvoeringsplaatsen die in het kader van onderhavig uitvoeringsbeleid werden geselecteerd, zijn opgenomen in de tabel op pagina 29. Selectie van de uitvoeringsplaats Wanneer het effect slechts op één van de op pagina 29 vermelde markten verhandelbaar is, zal het aankooporder geplaatst worden op die markt. Wanneer het effect op meer dan één van de op pagina 29 vermelde markten verhandelbaar is, zal het aankooporder op de thuismarkt worden uitgevoerd. Deutsche Bank is van oordeel dat, globaal genomen, de thuismarkt in principe het meest beantwoordt aan de criteria inzake liquiditeit en snelheid van uitvoering van het order. In afwijking van dit principe is voor de volgende effecten de thuismarkt niet de meest liquide markt. De orders zullen in principe worden uitgevoerd op de volgende meest liquide markt: - APERAM (LU0569974404) Euronext Amsterdam - RTL GROUP (LU0061462528) Euronext Bruxelles - ARCELORMITTAL (LU0323134006) Euronext Amsterdam - SES SA (LU0088087324) Euronext Paris - FOYER SA (LU0112960504) Euronext Bruxelles - SOPHEON PLC (GB00B8CLGJ79) Euronext Amsterdam - ROYAL DUTCH SHELL (GB00B03MLX29) Euronext Amsterdam - STMICROELECTRONICS (NL0000226223) Euronext Paris Gezien het beperkte aantal uitvoeringsplaatsen beschikbaar via het Online Banking kanaal (zie tabel op pagina 27) en het feit dat de thuismarkt niet noodzakelijk beschikbaar of open is op het moment van de transactie, is de Bank van oordeel dat voor de aankooporders doorgegeven via Online Banking, de meest liquide markt (met andere woorden, waar het grootste volume aan transacties wordt verwerkt) diegene is die op regelmatige wijze het beste resultaat biedt. Daarom is de per default voorgestelde markt voor de via Online Banking doorgegeven aankooporders, de markt die, in het aanbod van de bank, op dat moment open is en de grootste liquiditeit biedt (het grootste volume van transacties van de 4 voorbije weken op basis van de informatie ter beschikking gesteld door onze data provider). Indien gewenst, kan de cliënt een andere markt selecteren op basis van de lijst van de voorgestelde uitvoeringsplaatsen aangeboden door de Bank voor een bepaalde ISIN-code. In dit geval zal de bank niet in staat zijn om haar beleid inzake optimale uitvoering bij het uitvoeren van dit order toe te passen. In principe worden verkooporders doorgegeven via alle kanalen automatisch uitgevoerd op de markt waar het effect werd aangekocht. Indien het effect afkomstig is van een transfer of fysieke afgifte, zal de verkoop worden uitgevoerd op de markt waaraan het effect toegekend werd. Door het verkooporder door te geven, geeft de cliënt derhalve de instructie aan de bank om het order op de voornoemde markt uit te voeren. Limietorders die niet onmiddellijk kunnen worden uitgevoerd of orders zonder limiet die niet integraal kunnen worden uitgevoerd, worden geplaatst op de uitvoeringsplaats die overeenkomstig bovenstaande regels wordt vastgelegd. Zodra deze orders bij een uitvoeringsplaats geplaatst zijn, blijven zij bij de betrokken uitvoeringsplaats voor verdere uitvoering of tot de geldigheidsdatum van het order verstreken is. Obligaties en andere interestdragende effecten Deutsche Bank biedt de cliënt de mogelijkheid om obligaties en andere vastrentende effecten (inclusief zero bonds) te kopen of te verkopen. Informatie over het bestaande productassortiment, de prijs en andere toepasselijke voorwaarden kan op aanvraag verkregen worden bij de Bank. De Bank bepaalt de uitvoeringsplaats voornamelijk in functie van het bereiken van het best mogelijke resultaat voor de cliënt. Het best mogelijke resultaat wordt bepaald op basis van de totale tegenprestatie, dit wil zeggen de prijs van de obligatie en alle kosten verbonden aan de uitvoering van het order. De obligatiemarkt wordt voornamelijk beïnvloed door de interbancaire markt die de referentieprijs bepaalt. Dit heeft als gevolg dat de orders van de particuliere cliënten niet noodzakelijk uitvoerbaar of toegankelijk zijn aan de prijzen geleverd door de dataleveranciers of aan de indicatieve prijzen gepubliceerd op de gereglementeerde markten. De prijzen zijn voornamelijk afhankelijk van de vraag en aanbod en van de beschikbare liquiditeit. In het geval dat het een obligatie betreft onderworpen aan een notering op een gereglementeerde markt, zal de bank ook rekening houden met de beschikbare liquiditeit. De aankoop- en verkooporders met betrekking tot obligaties worden in principe uitgevoerd met de Bank als tegenpartij van de cliënt (internalisatie). Effecten worden gekocht of verkocht tegen een vaste prijs die met de cliënt wordt overeengekomen (­transactie aan vaste prijs). Deutsche Bank komt haar optimale uitvoeringsverplichting na door prijzen te hanteren die in lijn liggen met de marktprijs op het moment van de transactie (fair market price die een spread kan bevatten, berekend volgens regels eigen aan de Bank en onderworpen aan interne controle, bestemd om het marktrisico ten laste van de Bank in te dekken). Indien het uitvoeren van orders met betrekking tot obligaties die genoteerd zijn op een voor de broker van de Bank toegankelijke gereglementeerde beurs, via die beurs een kennelijk betere prijs voor de cliënt oplevert, en de liquiditeit van de obligatie voldoende is opdat het order kan worden uitgevoerd op die gereglementeerde beurs, zal de Bank, in afwijking van bovenvermeld principe van internalisatie, het order rechtstreeks via die gereglementeerde beurs uitvoeren. De aankoop- en verkooporders op de secundaire markt met betrekking tot Belgische Staatsbons, eeuwigdurende of converteerbare obligaties, alsook obligaties waarvan de rating lager is dan BBB- (non investment grade) of zonder rating of waarvoor de bank zich niet als directe tegenpartij wenst op te stellen, worden in principe uitgevoerd conform de volgende prioriteit: rechtstreeks op de gereglementeerde beurs voor de effecten die genoteerd worden op Euronext (Brussel, Parijs, Amsterdam) of op de beurs van Luxemburg; in de andere gevallen, “over the counter” (OTC) met de Bank als tegenpartij of via de boeken van een andere broker indien dit in het belang van de cliënt is aan een bepaalde prijs 28 Deutsche Bank DB Personal die met de cliënt wordt overeengekomen (transactie aan vaste prijs). Indien het een groot order betreft zal de bank het beste uitvoeringskanaal kiezen in functie van de prijs en van de liquiditeit. De orders met een koers limiet of een datum limiet zullen enkel aanvaard worden voor obligaties genoteerd op Euronext (Brussel, Parijs, Amsterdam) of op de beurs van Luxemburg en zullen steeds op een van deze gereglementeerde beurzen worden uitgevoerd. De cliënt dient zijn uitdrukkelijke toestemming te geven om een transactie die betrekking heeft op een financieel instrument dat noteert op een gereglementeerde markt, buiten deze markt uit te voeren (bv als de Bank of een broker als tegenpartij van de cliënt optreedt). Gestructureerde schuldinstrumenten en Certificaten (buiten beurs) De bank biedt notes / certificaten aan uitgegeven door zowel Deutsche Bank groep-entiteiten als door derde emittenten voor inschrijving, aankoop, verkoop en terugkoop tegen een vaste prijs (vasteprijstransactie). Voor deze transacties die niet via de beurs zijn uitgevoerd, wegens het lage verhandelde volume, is Deutsche Bank steeds tegenpartij van de cliënt. Informatie over het bestaande productassortiment, de prijs en andere toepasselijke voorwaarden kan op aanvraag verkregen worden bij de bank. Deutsche Bank komt haar optimale uitvoeringsverplichting op de secundaire markt na door prijzen te hanteren die in lijn zijn met de marktprijs op het moment van de transactie (fair-marketprice). Op de primaire markt worden de regels van het uitgifteprospectus nageleefd. De cliënt dient zijn uitdrukkelijke toestemming te geven om een transactie die betrekking heeft op een financieel instrument dat noteert op een gereglementeerde markt, buiten deze markt uit te voeren (bv als de bank als tegenpartij van de cliënt optreedt). Deelbewijzen in instellingen voor collectieve belegging De inschrijving op deelbewijzen in fondsen, de terugkoop van deelbewijzen in beleggingsfondsen alsook de compartimentswijziging zijn niet onderworpen aan de wettelijke voorschriften inzake optimale uitvoering. De bank voert instap- en uitstaporders met betrekking tot deelbewijzen in fondsen alsook orders tot compartimentswijziging binnen een beleggingsvennootschap uit tegen de netto-inventariswaarde, desgevallend vermeerderd met de instap/uitstap/ compartimentswijzigingsprovisie. Voor meer details in dit verband wordt verwezen naar het prospectus en de tarievenfiche van het betrokken fonds. Instaporders, uitstaporders alsook orders tot compartimentswijziging worden door de bank overgemaakt aan de transferagent van het fonds of indien van toepassing, aan een centraliserende agent die het order naar de transfertagent van het fonds doorstuurt. Voornaamste uitvoeringskanalen en -plaatsen waarop de bank een beroep doet Deutsche Bank heeft de uitvoering van de orders in bepaalde financiële instrumenten toevertrouwd aan het bedrijf P ­ roCapital SA, dat rechtstreeks of via brokers toegang heeft tot de volgende uitvoeringsplaatsen. Deze lijsten kunnen aan veranderingen onderhevig zijn. Lijst van de voornaamste gereglementeerde markten Naam van de markt Landen AMEX1 USA Athens Stock Exchange Greece Australian Stock Exchange Australia Berlin Stock Exchange Germany Copenhagen Stock Exchange Denmark Frankfurt Stock Exchange Germany Helsinki Stock Exchange1 Finland Hong Kong Stock Exchange Hong Kong Lijst van de voornaamste brokers geselecteerd door ProCapital ABN Amro (voor aandelen) Knight Capital (voor aandelen) Natixis (voor aandelen) Winterflood (voor aandelen en obligaties en andere ­interestdragende effecten) Pershing (voor aandelen) Irish Stock Exchange Ireland Johannesburg Stock Exchange South Africa London Stock Exchange1 UK Luxembourg Stock Exchange2 Luxembourg Madrid Stock Exchange Spain AUD BRL (wisselkoers rechtstreeks gelinkt aan EUR of USD) CAD CHF CZK EUR DKK GBP HKD HUF ISK JPY NOK NZD PLN SEK SGD THB TRY USD ZAR Milan Stock Exchange Italy Munich Stock Exchange Germany NASDAQ1 USA 1 New York Stock Exchange1 USA NYSE Euronext Amsterdam1 2 The Netherlands NYSE Euronext Bruxelles1 2 Belgium NYSE Euronext Lisbon Portugal NYSE Euronext Paris1 2 France Oslo Stock Exchange Norway Singapore Stock Exchange Singapore Stockholm Stock Exchange Sweden Stuttgart Stock Exchange Germany Tokyo Stock Exchange Japan Toronto Stock Exchange Canada Deviezen Enkel de effecten uitgedrukt in een van de volgende deviezen zijn aanvaard: Vienna Stock Exchange Austria Six Swiss Exchange1 Switzerland 1 markten beschikbaar via Online Banking Xetra Germany 2 markten ook toegankelijk voor obligaties 1 Deutsche Bank 29 DB Personal 30 Deutsche Bank DB Personal Deutsche Bank 31 DB Personal MiFID is een feit. Wat moet u concreet doen? Wij nodigen u uit om de vragenlijst ‘Mijn financiële gegevens’ in te vullen. Dat vraagt ongeveer 15 m ­ inuten tijd. Aan de hand van uw antwoorden krijgt u uw beleggersprofiel, op basis van objectieve criteria (uw persoonlijke financiële situatie, uw financiële doelstellingen, uw leeftijd, uw gezinssituatie…), maar ook een aantal subjectieve criteria (uw houding tegenover risico, uw verwachtingen wat betreft rendement, enz.). Wij beschikken zo over de noodzakelijke gegevens om u beleggingsadvies te geven conform uw verwachtingen. ■■ Via uw beveiligde Online Banking site, waar u de vragenlijst online kunt invullen. Dit is wellicht de eenvoudigste en meest comfortabele manier. ■■ Bij uw volgende bezoek aan uw Financial Center zal uw vertrouwde gesprekspartner vragen om de vragenlijst samen in te vullen Publicatiedatum - 26 januari 2015 Deutsche Bank AG, Taunusanlage 12, 60325 Frankfurt am Main, Duitsland, HR Frankfurt am Main HRB nr. 30000. Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel, Marnixlaan 13-15, 1000 Brussel, België, RPR Brussel, BTW BE 0418.371.094, IBAN BE03 6102 0085 7284, IHK D-H0AV-L0HOD-14.