Bio- ethisch essay: Copyright

Bio- ethisch essay: Copyright.
1. Woord vooraf: bedoeling van het boek:
In het bijzonder focussen we ons op het reproductief kloneren van
menselijk genetisch materiaal met het oog op het verwekken van
personen. We hopen enkele misverstanden uit de wereld te helpen.
2. Hoofdstuk 1: Biotechnologie tussen droom en nachtmerrie
-
zwaartepunt van de filosofische en sociale aandacht is verschoven van fysica naar
de levenswetenschappen, in het bijzonder biologie en geneeskunde.
Recente Gallup –polls tonen dat liefst 46% van de Amerikanen geloven dat de
wereld omstreeks tienduizend voor Christus, God de mens heeft geschapen.
A)Biotechnologie; enkele historische aspecten(pg.13)

Van jager-verzamelaartijdperk naar neolithische revolutie
-opmerkingen: de domesticatie van de hond:
-de ontwikkeling van landbouw en veeteelt is de
belangrijkste gebeurtenis in de geschiedenis van de
mensheid en dit heeft de menselijke samenleving
drastisch veranderd:
 Wie aan landbouw doet is genoodzaakt om te blijven.
 Zo ontstond de behoefte naar het verdediging van de
eigendommen (omdat andere mensen ook opzoek
zijn naar vruchtbare gronden)
 De sedentaire culturen hadden nood aan specialisatie
 Zo ontstonden de eerste steden (omdat meerdere
mensen op één plaats kwamen, in leven gehouden
door landbouw en veeteelt)
 De ontwikkeling van steden bracht een bijzondere
vorm van specialisatie met zich mee namelijk de
politiek.
 Civis betekent stadsbewoner, civilis is het adj.
Waarvan civilisatie afkomstig is
B) Biotechnologie; enkele hedendaagse agriculturele aspecten. (pg. 20)
- recent ontdekte bio technologische mogelijkheden oplossing voor
hongersnood?
 genetische manipulatie en het ontstaan van ‘gut feelings’= een niet
beargumenteerde of gefundeerde afkeer van biotechnologisch
geproduceerd voedsel. De opvatting dat transgene gewassen
onnatuurlijk zijn.
1

3 bedenkingen van mogelijke gevaren
- Verwijzen naar de mens die organismen van het éne ecosysteem
naar het andere heeft gebracht, met desastreuze gevolgen.
- Gevaar voor kruising met wilde soorten, waardoor het
‘soortvreemde genetisch materiaal zich kan verspreiden naar
andere soorten, zodanig dat menselijk ingrijpen onmogelijk
wordt
- Veiligheid voor mensen is niet te garanderen.

biotechnologie; high- risk technologie?zoals kernenergie
Discussies omtrent precautionary principle; auteurs die pleitten
voor een totaal verbod op kloneren of op zijn minst meer onderzoek
en voorzichtigheid
Transgene dieren; mishandelde dieren?
- de stier Herman; ingeplant menselijk gen met oog op de
productie van een ontstekend remmend middel
- de oncomuis; menselijk gen ingeplant waardoor het dier
kanker krijgt iedereen die toepassingen op dit dier wil
uitvoeren moet geld betalen (octrooi)
geld is macht?; de multinationals hebben een verkeerde invloed,
ontstaan van een grotere kloof tussen arme en rijkere landen.
Diegene die kennis en technologie bezitten, zullen de aard van de
landbouw en veeteelt in de toekomst nog meer bepalen



-C) Biotechnologie; enkele medische aspecten ( pg.28).

grote bezorgdheid omtrent de vele toepassingen van biotechnologie
in de humane geneeskunde.
- Xenotransplantatie.
- 2 vormen van gen therapie:
- Somatic Gene Therapy’ = lichaamscel-therapie
-Germ Line Gene Therapy = geslachtslijntherapie

pre- implantatie diagnose; op basis van de informatie die de
genetische screening oplevert, maakt men een selectie uit enkele
invitro verwekte embryo’s alvorens in de baarmoeder in te planten.
-D) Ethisch handelen en biotechnologie (pg. 33)


Wat is bio-ethiek?: de wijsgierige discipline die zich buigt over
ethische problemen betreffende de biotechnologie.
Redenering: Men moet zich de vraag stellen of de voordelen van de
gentherapie opwegen tegen de mogelijke nadelen, waarbij men
voor- en nadelen in functie van menselijk leed en welzijn moet
afwegen. In sommige gevallen kan het ook relevant zijn om dierlijk
leed en welzijn in rekening te brengen.
- Toepassing hiervan; Baby Adam.
De mens moet men steeds als doel beschouwen, als een doel op
zichzelf en nooit louter als middel.
2
Ontstaan van de terminator technologie; boeren die elk jaar
opnieuw zaad moeten kopen opdoet het hunne steriel is.



Het begrip octrooi speelt een grote rol in het debat over de ethische
implicaties van de biotechnologie.
- patent op cellijn v/e vrouw die tot het Guaymi- volk in
Pananma behoort door het NIH; National Institutes of
Healths.
- Octrooien op een onderdeel van de levende natuur???
- Reactie; bvb. Chimaera’s van Rifkin & Newman; zo
proberen ze te vermijden dat bepaalde biotechnologische
firma’s de techniek zouden toepassen.
- Octrooien kunnen niet genomen worden op de genetische
informatie van iemand anders en zeker niet voor financieel
gewin.
Er is een diepe nood aan nieuwe normen en waarden , regels
aangepast aan de nieuwe omstandigheden
Grote kloof tussen diegenen die weten wat biotechnologie betekent
en diegene die het niet weten!!
3
3. Hoofdstuk 2; Kloneren: wetenschappelijke en technische achtergrond (pg. 47)
A) ophefmakend nieuws
 Ian Wilmut en collega’s van het Schotse Roslin Instituut hadden in
samenwerking met een bio technologisch bedrijf PPL- Therapeutics
een kloon verwekt; Dolly genaamd uit een volwassen lichaamscel
van een zoogdier.
 Overal ter wereld werden wetten gestemd dat kloneren
mensonwaardig en onethisch was en dus werd kloneren illegaal.
 Reden: Velen waren mentaal niet voorbereid op de geboorte van
Dolly, zodat de filosofische vraagstukken nog niet waren doordacht
op het moment dat het artikel verscheen, vele twijfelden nog lang
aan het waarheidsgehalte van wat Wilmut en zijn team beweerden.
B) klonen, niets nieuws (pg. 49)



een kloon = dat organisme dat het resultaat is van een aseksuele
voortplanting en geproduceerd werd dor één cel of organisme ,
waarbij elk van deze cellen of organismen gelijk zijn aan de
donorcel of donororganisme = de genetisch identieke ouder.
In de natuur is kloneren niet nieuws:
-celdeling
-planten
-ééneiige tweelingen
Waarom seks?
De uitwisseling van genetisch materiaal is een verdediging tegen
parasieten en virussen.
Bij geslachtelijke geproduceerde organismen moet de genetische
code door parasieten en virussen steeds opnieuw gekraakt worden,
bij organismen die ontstaan door kloneren is dit niet het geval.
C) Voortplanten op grootmoeders wijze (pg.53)
 de evolutie van bevruchting; van zaadcel en eicel naar baby.
D) The clone ranger (pg.56)



In het beginstadium van onze embryonale ontwikkeling zijn bijna
alle cellen genetisch en cellulair identiek aan elkaar; na verloop van
tijd ontstaat er specialisatie of differentiatie.
Men nam aan dat zodra cellen gespecialiseerd zijn , zijn ze niet
langer totipotent; ze kunnen niet langer tot onverschillig welke soort
lichaamscel uitgroeien.
De basis voor deze misvatting ontstond aan het einde van de 19e
eeuw, de bioloog Weisman dacht dat de in elke celkern aanwezige
informatie afneemt naarmate het embryo zich verder ontwikkelt.
De embryoloog Roux probeerde kikkers te kweken door de blastula
te splitsen; de aldus verkregen helften ontwikkelden zich tot halve
kikkerembryo’s.
4

Roux zijn experiment was verkeerd uitgevoerd, dit tonen andere
experimenten van Driesch (zee-egels) aan en ook later met
salamanders en kikkers.
E) een fantastisch experiment (pg.58)


Het begon met Spemann die geslaagde experimenten uitvoerde met
salamanders; zijn techniek werd nog uitgevoerd met weer geslaagde
eindresultaten. Maar men stelde vast dat er toch een point of no
return was bij de embryonale ontwikkeling, hoe ouder de cellen hoe
geringer de kans op succes.
In zijn in 1938 gepubliceerde Embryonic Development and Iduction
stelde Weismann een fantastisch experiment voor; het kloneren van
een organisme uit een volwassen cel, maar hij voegde er aan toe dat
hij niet wist of het principieel mogelijk was.
F) Onmogelijk bevonden en toch gelukt.(pg.60)



algemeen: tot hiertoe waren de wetenschappers ervan overtuigd dat
men geen leven kon creëren door het genoom van een volwassen
organisme te kloneren.( vele experimenten in de jaren 60 en 70)
Ian Wilmutt die zich baseerde op Willadsens bevindingen om Dolly
te kloneren, was lid van een wetenschappelijke gemeenschap die
onderzoek doet naar vruchtbaarheidsaspecten van dieren die in de
veeteelt worden gebruikt. (motivatie door economische motieven)
Willadsen zei: veeleer dan de natuurwetten te aanvaarden moet de
wetenschappers ze proberen te doorbreken.
G) De schreeuw van het lam. (pg.62)



doel: nakomelingen produceren met optimale eigenschappen, bv.
hoge melkproductie.
Ian Wilmutt en zijn collega’s van het Roslin Institute hebben in
samenwerking met een ander bedrijf (PPL –Therapeutics) een lam
op de wereld gezet vanuit volkomen gedifferentieerde cellen.
Werkwijze van de wetenschappers (pg.64), het gebruik van de NST
techniek of Nuclear Somatic Transfer
H) Klonen en transgene dieren (pg66)

Transgene dieren zijn dieren waarvan het genetisch materiaal van
een andere soort is ingebracht.
Het ingebrachte gen kan een bepaalde stof aanmaken die voor
dieren en mensen nuttig kan zijn; meestal is het ook een stof die
door het menselijk lichaam in kleine hoeveelheden wordt
aangemaakt. Als een geslacht dier zich geslachtelijk voortplant
bestaat er een kans dat de vermenging van zaad en eicel tot gevolg
heeft dat die bepaalde stof niet meer aangemaakt zal worden daarom
beseft men wat klonen van volwassenen betekent.
5

Ontstaan van het schaap Polly; menselijke genen voor de
bloedstolling werden er ingeplant.
I) Niet honderd procent een kloon (pg.69)


Een klein aantal procent van het DNA is aanwezig in de ontkernde
eicel; hierdoor is de kloon nooit 100procent identiek.
Toch is het toch mogelijk om 100 procent identieke klonen te
creëren, maar dit is alleen mogelijk bij vrouwelijke individuen.
J) Andere ontwikkelingen (pg.71)




Neti en Deti; 2 rhesusaapjes die gekloneerd werden uit
ongedifferentieerde embryocellen. Apen zijn genetisch en
evolutionair nauwer met ons verwant.
We gaan voornamelijk in op de ethische problemen van de
celkerntransplantatie.
Embryo splitting; een bepaalde techniek die in 93 werd gebruikt
door Hall en Stillman om te kloneren.
Invriezen van embryo’s= cryopreservatie
6
4) Hoofdstuk 3: Kloneren: cultuurhistorische aspecten
A) Brave New World (pg.75)


Seeds (fysicus); eerste wetenschapper die na de bekendmaking van
Dolly mensen wou kloneren.
Zijn houding werd onethisch genoemd, zelfs gevaarlijk. Nu weten
we dat hij een aantal rare ideeën had; dankzij kloneren zullen we
gelijk aan God staan, maar in één standpunt had hij wel gelijk;
klonen wordt altijd in een negatief daglicht geplaatst.
Vb. - Adolf Huxley’s; Brave New World(1932)
- The Boys from Brazil( 1976)
Het beeld van een kloon was:
- hij zal uit een kunstmatige baarmoeder komen.
- Hij zal voortkomen uit een cel van een dictator
- Hij zal een soort slaaf zijn, zonder persoonlijkheid
- Hij zal zich tegen zijn schepper keren
- Hij zal geprogrammeerd zijn om het kwade te doen
B) Wetenschappelijke overmoed (pg.77)


In alle tijden hebben bepaalde critici gezegd dat de mens moet
opletten met wetenschappelijke overmoed, dat loopt slecht af.
Vb. -Vele mythes ten tijde van de Grieken
- Golem verhaal
- Dr Frankenstein, or the modern Prometheus
Wat is echt gevaarlijk?(kernwapens, virussen, chemische stoffen, of
biotechnologie?)
Het ontstaan van het ludditisme( the luddites); verzetten tegen elke
vorm van vooruitgang.(ijveren ook voor de eleminatie van het
World Wide Web)
Vb. Wiskunde professor Theodor Kaczynski, a.k.a. de
unabomber
C) Onbetrouwbare wetenschap (pg.81)



neemt wetenschap het mysterieuze weg van het leven?
Vb. uitspraken van dichters, feministische auteurs,
katholieke en protestantse meningen…..
Rorviks boek (non-fictie); de duplicaatmens, Het opzienbarend
verslag van het ontstaan van een menselijke kloon. Waarschijnlijk
onzin
Uitbreken van schandalen
Vb. Tuskegee Study of Untreated Syphilis in the Negro
Male.; de peneciline die al na WO II bestond werd niet
gebruikt om hen te genezen
- Willowbrook Study; het inspuiten van een mentaal
gehandicapte met het hepatites B virus
7
-
Dergelijke schandalen wekten de indruk dat wetenschappers niet te
vertrouwen zijn.
D) kloneren en bio-ethiek (pg.85)



ontstaan van de bio-ethiek als academische discipline
Sommige bio-ethici gebruiken dezelfde argumenten als in de jaren
70 (invitro-fertilisatie) als nu voor het kloneren van mensen.
standpunt: veel bio-ethici stellen zich ronduit negatief op tegenover
kloneren.
Vb. Verwijzing naar The picture of Dorian Gray van Oscar Wilde
E) Angst voor tweelingen (pg. 87)



In veel culturen bestaat enerzijds een afkeer en anderzijds
bewondering ten opzichte van eeneiige tweelingen.
Er bestaan hier veel voorbeelden van
-doden van tweelingen en moeder in sommige culturen
-In de oudheid lieten mannen hun teelballen verwijderen.
-wetenschappelijke experimenten in Auschwitz.
studies over gescheiden tweelingen
Leiden we wel een uniek leven?
Vb. verwijzing naar het boek; Strange case of Dr. Jeckyll and Mr
Hide.
8
5). Hoofdstuk 4: Waarom niet? Argumenten contra reproductief kloneren.
A)Kloneren, personen en persoonlijke identiteit (pg.91)

Zal een kloon een persoonlijke identiteit, zelfbesef en uniciteit
ontwikkelen?
Om daarop te antwoorden ontleden we dit argument in een aantal
aspecten: -wat is een persoon?
- wat maakt iemand uniek?
Eerst de verklaring voor de laatste vraag:

-
Het bestaan van verwarring; vb. waarschuwen voor het verlies
aan uniciteit en dat vervolgens proberen te ondersteunen met
verhalen die op het tegenovergestelde wijzen.
Vb. Het monster golem werd pas gevaarlijk toen het zijn
persoonlijke identiteit verkreeg.
 Maatschappelijk idee: ideologie van het ideologisch
determinisme; wordt de persoonlijkheid van iemand bepaalt
door zij of haar genen?
Ja en nee…. Er zijn sowieso omgevingsinvloeden die inspelen
op de genen zelfs bij personen die (moest het bestaan) 100
procent aan elkaar gelijk zijn.
De genen opereren in voortdurende dialoog met zijn omgeving.
Genen ondergaan mutaties, daardoor gaan monozygote
tweelingen altijd maar minder op elkaar lijken naarmate ze
ouder worden.
fission = splitsing, het slaat op elke situatie waarin één enthiteit
zich in tweeën deelt.
Vb. Arnold heeft twee identieke hersenhelften; men
plaats de twee hersenhelften in aparte lichamen; Lefty en
Righty. De vraag is nu: wie is Arnold? Bestaat Arnold
nog wel?
Een persoon is niet gelijk aan zijn DNA
B) Wat is een persoon? (pg.97)



ontstaan: (Lat) persona; een masker dat gedragen wordt door een
acteur in een toneelstuk.
christelijk denkers:
John Locke: in zijn essay: Essay Concerning Human Understanding
Een persoon is een denkend intelligent wezen, dat over een rede en
het vermogen tot reflecteren beschikt en dat zichzelf kan
beschouwen als zichzelf, één en hetzelfde denkende ding op
verschillende tijdstippen en plaatsen, waarbij het dat enkel doet met
dat bewustzijn dat niet los te beschouwen is van het denken en er
essentieel aan is.
9




Men kan op deze theorie niet alleen mensen plaatsen maar ook
primaten en dolfijnen die ook een bewustzijn en het vermogen tot
communicatie hebben.
Etienne Vermeersch hanteert de volgende definitie: alleen een
wezen met een bewustzijn, (=authentieke ervaring van zintuiglijke
indrukken en emoties) een zelfbewustzijn (met reflectie over de
eigen belevenissen en uitingen), met sociale relaties en met een
minimale deelname aan cultureel erfgoed.
We kunnen hier uit afleiden dat een embryo, zelfs een baby GEEN
persoon is.
Wat zegt de definitie van identiteit over celkerntransplantatie met
als doel het verwekken van menselijke personen?
Vb. de verenigde tweeling Eng & Chan, Lori & Riba.
Elke helft van een tweeling beschouwt zichzelf als uniek,
als een wezen met persoonlijke identiteit.
Tal van verenigde tweelingen hebben indien ze voldoen
aan de criteria van een persoon een duidelijk en ondubbelzinnig
besef van eigen identiteit.
Wright zegt; Stel dat je een tweeling bent en je lijkt zo sterk op je
broer ook qua persoonlijkheid, dat niemand je van je broer zou
kunnen onderscheiden…….Wie ben je nu?
Wright antwoordt: “Jij bent jezelf, je kunt alles veranderen aan je
identiteit, maar je kunt je bewustzijn van jezelf als een afzonderlijk
wezen niet wijzigen, We zouden in staat zijn om onze levens uit te
wissen maar onszelf uitwissen lukt niet
Personen die genetisch identiek zijn zullen sterk op elkaar lijken
maar toch zullen er verschillen zijn, men kan geen personen
kloneren, wel het genetisch materiaal.
C) Kloneren, menselijke waardigheid en respect voor klonen.(pg.102)



Tegenstanders van kloneren redeneren meestal als volgt; het
kloneren van personen doet afbreuk aan de persoonlijke identiteit of
uniciteit en dit betekent bijgevolg een aantasting van de menselijke
waardigheid.
We hebben hierboven aangetoond dat een verlies aan identiteit een
misvatting is.
Wat is nu menselijke waardigheid (Human Dignity)? Of beter
gesteld, waarop berust de menselijke waardigheid?
Dit wordt vaak als slotargument gebruikt in een discussie; men stelt
dat een bepaalde handeling in strijd is met de menselijke
waardigheid zonder dat verder te beargumenteren.
Dit argument is herhaaldelijk gebruikt, ook in de jaren 70 over
invitro-fertilisatie.
-John Grabowski (theoloog) stelt dat het kloneren van mensen de
menselijke heerschappij overschrijden en, het doet de menselijke
waardigheid geweld aan en reduceert de mens tot een
subpersoonlijke status. Dit doet weeral verwarring ontstaan.
10




-De resolutie van het Europees parlement zegt ongeveer net
hetzelfde, zonder verdere argumentering; blijkbaar is dat genoeg.
We passen dit toe op tweelingen; druist hun bestaan in tegen de
mensenrechten?
De historische wortels van menselijke waardigheid:
- Middeleeuwen: de mens in de middeleeuwen was afhankelijk
van Gods wil, de natuur of het lot. De mens heeft wel de
mogelijkheid om zelfstandig te leven dit in tegenstelling tot
dieren die volledig afhankelijk zijn van de natuur. De menselijke
natuur ligt niet vast, de mens is een vrij wezen.
(Nu weet men dat de mens wel afhankelijk is van de natuur, bv.
we zijn ondergeven aan de natuurwetten)
- Renaissance; idee: de mens bepaalt zelf zijn doel. Dit alles
kunnen we aanduiden als de eerste karakteristieken van
menselijke waardigheid, met het begrip autonomie. Op
autonome wijze leven is enkel mogelijk indien men in staat is
om zelfstandig te denken, wat als 2e component van menselijke
waardigheid beschouwd werd.
- De hele menselijke waardigheid ligt dus in het denken
Vb. de natuur kan ons vernietigen maar wij zullen het
beseffen dat we vernietigd worden, de natuur niet!
De mens is bewust van zijn omgeving en van zijn eigen bestaan;
kortom hij bezit zelfbewustzijn; het derde kenmerk van
menselijke waardigheid. De mens kiest zijn eigen waarden en
normen. Dit alles werd ook als het begin van de mensenrechten
beschouwd.
Een aanslag op de menselijke waardigheid houdt dus in dat er een
inbreuk wordt gepleegd op de autonomie en het geluk van een
persoon, is dit zo bij kloneren????
Het vermogen tot het opdoen aan informatie en inzicht te verkrijgen
in de determinerende factoren, bieden een fundament om de
menselijke waardigheid een moderne invulling te geven. Het gevolg
hiervan is dat kloneren geen afbreuk doet aan de menselijke
waardigheid maar ze juist vergroot!
D) Geplande en toevallige voortplanting (pg. 109)



De ontwikkeling van anticonceptiva en de technologie om het
bevruchtings- en voortplantingsproces te bepalen zoals de mens dat
zelf kiest, dragen bij tot de ontplooiing van de menselijke
waardigheid.
We merken op dat diegenen die van mening zijn dat kloneren
indruist tegen de menselijke waardigheid ook vaak diegenen zij die
van mening zijn dat een onnatuurlijke voortplanting gevaarlijk is.
Wie van een kloon zou beweren dat hij of zij geen menselijke
waardigheid heeft, doet aan discriminerende projectie van de eigen
misvattingen omtrent de vraag wat het betekent om een waardig
mens te zijn.
11
E)Respect voor personen.




a.d.h.v. de definitie van personen kunnen we besluiten dat
experimenten op embryo’s geen vermindering inhouden van het
respect voor personen.
Verdient een persoon wiens genoom wordt gekopieerd minder
respect?
Het is niet eenvoudig om het begrip respect te verklaren. Is het een
geloof, een houding of een gedragspatroon? Wat bepaalt het
verschil tussen respect enerzijds en bijvoorbeeld angst, liefde,
eerbied, bewondering anderzijds? Kan men respect hebben voor
personen op zich of meer voor eigenschappen, talenten, vermogens
van personen; bijv. een beroep dat iemand uitoefent of de kennis die
hij bezit?
Men mag geen mensen discrimineren op basis van de manier
waarop ze werden verwekt, net zo min als op basis van geslacht,
huidskleur, seksuele geaardheid, enz.
Wat hierbij de oorzaak soms is, is de kritiek, die verspreid wordt via
de media….
Bv.; Men beweert dat iemand minder respect verdient en hoewel
men daar geen enkel zinnig argument voor geeft, gaan sommigen
door de bewering zich zelf minder respectvol opstellen; de kritiek
maakt zichzelf waar.
Bv.; monozygote tweelingen zijn genetisch aan elkaar gelijk. Zij
verdienen niet meer of niet minder respect dan personen die uniek
zijn qua genoom.
Besluit: als we respect voor personen invullen door naar
eigenschappen, vermogens, talenten en handelingen te verwijzen ,
dan zullen klonen in meer of mindere mate gerespecteerd worden
naargelang het leven dat ze leiden, net zoals iedereen.
F) Menselijke waardigheid gekoppeld aan instrumentaliteit. (pg.113)



Het begrip menselijke waardigheid wordt ook vaak gekoppeld aan
de Katiaanse ethiek; de vraag of iemand uitsluitend als doel of als
middel gebruikt kan worden, maar dit is niet altijd bruikbaar want
soms kan de vraag of iemand uitsluitend als middel of uitsluitend
als middel gebruikt wordt niet altijd worden beantwoord.
De idee dat individuen gebruikt worden als middel voor de doelen
van anderen wordt ook aangeduid als instrumentalisering.
Ontstaan: bijvoorbeeld de franse genethicus Axel Kahn beroept zich
op de 18e eeuwse filosofie van Immanuel Kant, namelijk dat een
individu nooit louter als middel maar ook steeds als doel moet
gebruikt worden.
Vaak worden er ook slechte motieven toegeschreven in de context
van kloneren. Ouders zouden een kind kloneren om het te gebruiken
als orgaanbank. Niettemin stelden critici dat de ouders om
verkeerde redenen een kind willen
12
Bv. Anissa Ayala, een meisje met leukemie werd gered door haar
zusje; verwekt om Anissa’s leven te redden door een
beenmergtransplantatie.
De vraag is nu; wat zijn de goede redenen om een kind te
verwekken?
G) Kloneren, onnatuurlijke voortplanting en seks (pg.116)




Het argument dat men kloneren van het menselijk genoom moet
verbieden omdat het onnatuurlijk is, is één van de meest gehoorde
argumenten.
Wat is op deze idee gegrond en wat bedoelt men met onnatuurlijk?
We kunnen stellen dat alles wat natuurlijk is, betrekking heeft op
alles wat los staat van het menselijke. Sommigen bedoelen met
‘natuurlijk’, dat we de natuur zijn gang moeten laten gaan. Hieruit
spreekt een sterk geromantiseerde visie op het verleden.
Men denkt bovendien dat de natuur goed is, maar de natuur is niet
goed of slecht, ze trekt haar niets aan van het menselijke bestaan;
van het menselijk geluk of leed.
Het menselijke handelen gaat voortdurend in tegen het natuurlijke;
de natuurlijke gang van zaken kan zowel positieve als negatieve
gevolgen hebben. Nergens komt de menselijke waardigheid beter
tot uiting dan wanneer hij ingrijpt in de natuurlijke gang van zaken.
Bv. in het geval van een ernstige ziekte kunnen we de dood
misschien vermijden met een operatie.
De bewering dat we de natuur haar gang moeten laten gaan lijkt ons
de negatie van het meest typische aan de mens.
H) Kloneren en de wil van God.( pg.118)



Ook bestaat er een argument dat het kloneren van menselijk
genetisch materiaal ingaat tegen de wil van God.
Wetenschapslui die mensen willen kloneren; zo luidt het bezwaar,
zouden slechts uit zijn op het nastreven van hun eigen belangen, wat
ingaat tegen de wil van God.
Men haalt verschillende passages aan uit het Oude en Nieuwe
testament; in de meerderheid moet het erop lijken dat kloneren
ingaat tegen de wil van God terwijl anderen zeggen dat het juist een
goddelijke must is. Wij weten dat de Bijbel gewoonweg niets zegt
over kloneren.
Wat de functie van seks is, moeten de mensen zelf bepalen en dat
kan verschillend zijn van mens tot mens. Dankzij anticonceptiva
zijn we in staat om seks als volwaardige menselijke activiteit te
beschouwen en dat niets te maken moet hebben met reproductie.
13
I)
Kloneren, geneeskunde en pedagogie (pg.122)





Velen zijn van mening dat men kloneren moet verbieden zolang er
geen garanties bestaan dat de kinderen die erdoor verwekt worden
gezond zullen zijn. Dit is het sterkste argument om het kloneren te
verbieden.
Er bestaan twee vormen van het argument:
- in de eerste versie verwijst men erop dat het produceren van
Dolly vele pogingen nodig waren en dat uiteindelijk maar één
gelukt is. Het verlies van embryo’s betekent niet de dood van
een persoon maar vele vrouwen die aan dit experiment
deelnemen zullen ongetwijfeld vele traumatische gevolgen
hebben.
- Een tweede versie van het medische argument om kloneren te
verbieden, hangt samen met het risico op afwijkingen die zich
pas zullen uiten nadat een menselijke kloon al enkele weken of
jaren heeft geleefd; wetenschappers spreken over junk DNA
Ian Wilmut benadrukt dat hij niet weet hoe het
verouderingsproces zal verlopen, het gevaar is nog steeds groot
dat ze op jonge leeftijd zal sterven
Bij mensen toegepast zou het kunnen dat bepaalde ziektes die
zich op oudere leeftijd voordoen, ook zou voorkomen bij tieners
Bv. een tiener die aan dementie lijdt.
werkwijze van het verouderingsproces: pg 126
De filosoof Tooley concludeert het volgende: Er zijn redenen voor
een tijdelijk, wettelijk verbod op het kloneren van menselijk
genetisch materiaal met als doel het produceren van personen. Het
risico dat kloneren met zich meebrengt is dat iemand een persoon
zal laten bestaan die vroegtijdig zal verouderen of zal lijden onder
ander defecten.
We kunnen ons nu afvragen hoe veilig de techniek moet zijn
vooraleer we op een moreel verantwoorde manier een poging
ondernemen om een persoon te verwekken via klonering.
- we kunnen enerzijds de lat te hoog leggen, zodat er geen enkel
risico meer is.
- We kunnen anderzijds de lat te laag leggen waardoor de kans
bestaat dat kinderen die verwekt zijn via klonering zich een
slachtoffer zouden voelen van een overhaast uitgevoerd
wetenschappelijk experiment.
14
J) Problemen met de psychische identiteit. (pg.129)



Sommige auteurs zijn van mening dat menselijk klonen grotere
problemen zullen ondervinden met betrekking tot hun psychische
identiteit, omdat het verwachtingspatroon van hun omgeving anders
zal zijn dan bij kinderen die een uniek genetisch patroon hebben.
Ian Wilmut deelt deze mening; ‘De sociale bezorgdheid is da de
ouders niet in staat zouden zijn om een kind dat een kopie van één
van hen is, op een natuurlijke manier te behandelen.
De bezorgdheid die Wilmut uit, duikt in sterkere mate op wanneer
een kloon niet genetisch identiek zou zijn aan één van de ouders.
Bv. Peter Singers en Deane Wells drukken het zo uit: Als een
ouder veel moeite zou gedaan hebben om een kloon te
verkrijgen van een briljant man of leidend staatsman dan zou de
teleurstelling zou groot zijn moest het kind geen eigenschappen
hebben van deze persoon.
Het verwachtingspatroon waar Singer en Wells verwijzen is een
variant op het genetisch determinisme waar we het al eerder
over hadden.
Men kopieert altijd het genoom niet de persoon zelf.
Stel dat een vrouw zwanger wordt van een donorspermacel van een
Nobelprijswinnaar en er blijkt na enkele jaren dat het kind de
eigenschappen van die persoon niet heeft geërfd. Dan zal de moeder
toch nog altijd van het kind houden en zal ze het toch goed
verzorgen?
Kinderen worden overwegend gewaardeerd om wat ze zijn en niet
om wat ze eventueel kunnen worden. Er is geen reden om te denken
dat het in het geval van klonen anders zou zijn.
K) Klonen en hun toekomst.(pg. 134)


“Klonen zullen geen toekomst hebben, zo luidt de opmerking,
omdat hun ouders al hun hele leven hebben uitgestippeld.”
Beslissingen van ouders sluiten altijd een paar
toekomstperspectieven uit, maar ze openen ook andere.
Het is de taak van alle oudersom beslissingen te nemen ten aanzien
van hun kinderen, hoe ze ook zijn verwekt, die aansluiten bij
wensen, verlangens en mogelijkheden van het kind zelf.
“Weten hoe je eruit ziet, aldus het argument, doet afbreuk aan het
recht van eenieder op een open toekomst en, volgens sommigen ook
aan het recht van onwetendheid.”
Het is evenwel duidelijk dat de inhoud en verpakking twee
verschillende zaken zijn.
Vb. Sommige kinderen hebben heel sterke gelijkenissen met één
van de ouders, lijden die kinderen omdat ze deze gelijkenissen
hebben?
Monozygote tweelingen verschillen uiterlijk vaak meer
naarmate ze ouder worden.
15

Besluit: een jongere kloon zal niet de indruk hebben dat zijn of haar
leven weerspiegeld wordt in een leven dat al geleid is door een
oudere kloon.
L) Kennis over erfelijke ziekten. ( pg.137)

Aangezien klonen genetisch identiek zijn kan een jongere kloon,
indien hij de genetische ouder kent, weten welke erfelijke ziekten
hij zal ontwikkelen op latere leeftijd.
Je kan deze informatie nu al verkrijgen, namelijk wanneer iemand
hem laat genetisch testen of screenen. De situatie is niet dezelfde
aangezien niemand verplicht is om hem te laten screenen. Een
kloon heeft de keuze tussen het al dan niet geïnformeerd zijn; hij is
altijd geïnformeerd tenzij dat hij niet weet dat hij of zij door
kloneren verwekt is, of haar genetische ouder niet kent.

We kunnen het ook op een positieve manier bekijken: ten eerste
biedt geïnformeerd zijn veel mogelijkheden die een onwetend
iemand niet heeft.
In de meerderheid van de ziekten speelt de omgeving ook een rol;
door een dieet te volgen of preventieve medicatie te nemen kan men
het probleem vermijden.
Besluit: Het leven van een oudere kloon kan op een positieve wijze
richtinggevend zijn voor het leefpatroon van de jongere kloon.
Ook hier geldt dat kennis, in dit geval zelfkennis, de
zelfbeschikking en autonomie vergroot.
Dat neemt niet weg dat sommige mensen liever onwetend zijn dan
geïnformeerd, maar dat probleem lijkt ons niet voldoende om een
verbod op kloneren van menselijk genetisch materiaal te
rechtvaardigen.

M) Verwantschapsrelaties en gezinsstructuren. (pg.139)





Protest tegen kloneren van menselijk genetisch materiaal heeft vaak
ook te maken met angst dat de huidige familie- en gezinsstructuren
zullen veranderen.
Klonen zullen nog meer verward zijn over hun afkomst omdat ze
minder duidelijkheid hebben over de vraag wie nu hun ouders,
grootouders, zussen, broers, neven, onkels en tantes zijn.
Er zijn inderdaad verschillende combinaties mogelijk; zie pg 140
In feite moeten we nog redelijke en uitvoerbare regels ontwikkelen,
zelfs voor elementaire vragen zoals wie van de 5 mogelijke ouders
door de wet erkend moet worden als diegene met rechten en
plichten ten aanzien van het kind.
De moeilijkheden met betrekking tot het ouderschap waar Anas op
wijst bestaat voornamelijk in het hoofd van de critici van IVF en
kloneren, zoals Anas zelf.
Besluit; kinderen die seksueel zijn voortgebracht, hebben bv.50
procent van de genen van de moeder, dit kind 100 procent. Het
wordt opgevoed door een man die ze, terecht, als haar vader
16
beschouwt, ook al hebben ze geen genen gemeenschappelijk. Is dit
werkelijk problematisch?
N) Kloneren en de angst voor de glibberige helling. (pg.143)

In nagenoeg elk debat over om het even welke bio-ethische
problematiek duikt het argument van het hellend vlak of de
glibberige helling (slippery slope) op. Dat drukt de vrees uit dat,
zodra een bepaalde praktijk wordt toegelaten we ons op een
glibberige helling begeven waardoor we onze controle verliezen en
beginnen glijden, zonder mogelijkheid om af te remmen. Kortom,
men weet waar men begint maar niet waar men eindigt.
Bv. Sommige tegenstanders van euthanasie denken dat
uiteindelijk ook bejaarden en gehandicapten zullen gedood
worden, zonder daar om gevraagd te hebben.
Het beeld van een glibberige helling of hellend vlak is vaak
misleidend.
 Ook bestaat er nog een andere vrees, namelijk die van het kloneren
van dictators en het kloneren van superlegers.
- op het eerste valt er vlug te antwoorden, er is een groot verband
tussen het genoom kopiëren en de persoonlijkheid kopiëren.
- Het tweede is gewoon niet realistisch, ten eerste ei si veel
tijdverlies, ten tweede voor een leger heb klonen heb je veel
baarmoeders nodig, en die vrouwen moeten dan nog eens hun
kind afstaan aan een dictator.
Kortom dit alles is heel onwaarschijnlijk.
O) Eugenetica en de glibberige helling (pg.147)



Een voorspelling die we ernstig moeten nemen stelt dat men zal
kloneren vanwege eugenetische redenen.
Men zou, aldus de engelse wetenschapper Galton, die de eugenetica
op de voorgrond bracht, het rudimentair barbarisme uit de wereld
willen helpen door selectieve voortplanting
De geschiedenis van de eugenetica behoort tot de donkerste
bladzijden van de westerse geschiedenis van de 19e en 20ste eeuw.
Vb. in de 19e eeuw werden programma’s voorgesteld om de
bevolking aan selectieve voortplanting te laten doen waarbij de
staat zou meebeslissen wie zich mocht voortplanten met wie en
wanneer, dat met oog op het verbeteren van het menselijke
soort.
Maar eugenetica heeft momenteel een andere betekenis gekregen.
De waarden die men nu in de biomedische context benadrukt zoals
autonomie, empathie, vrijheid van reproductie, vrijwaren van leed
en schade zijn waarden die volledig haaks staan op de vroegere
eugenetische ideologie.
17


Aangezien toeval inherent is aan seksuele reproductie, is het
resultaat altijd voor een groot deel onvoorspelbaar. We weten niet
hoe de genetische kaarten worden geschud.
Het bijzondere aan kloneren nu is dat de toevalsfactor van seksuele
reproductie grotendeels wordt uitgeschakeld maar zoals we al weten
zal het kloneren van een bijzonder intelligent persoon niet
noodzakelijk een bijzonder intelligent kind opleveren; hetzelfde
geldt voor allerlei andere persoonlijkheidskenmerken.
Maar er zijn vanzelfsprekend eigenschappen die wel in hoge mate
voorspelbaar zullen zijn; bv. schoonheid.
Probleem: ontstaan van een handel in embryo’s van
bv. filmsterren.
Oplossing: onderzoek naar kloneren te reguleren en ,eens
de medische aspecten op punt staan, ook de
celkerntransplantatie niet te verbieden maar aan strikte
voorwaarden te onderwerpen. Zo is het mogelijk om er
een goede controle op uit te voeren.
Wel is het een goede zaak om het commercieel
verhandelen van embryo’s of lichaamscelkernen door
klonering te verbieden.
Van het grootste belang evenwel, is de kwaliteit van het genoom
wat potentiële gezondheid betreft en de mate waarin een goede
opvoeding (in de ruime zin van het woord) wordt gegarandeerd.
We kunnen betwijfelen of iemand in staat is om voor een
kwalitatieve opvoeding te zorgen als het motief voor het verwekken
van een kloon duidelijk niet gericht is op het kind in totaliteit maar
op specifieke eigenschappen.
P) Kloneren, demografie en genetische diversiteit. (pg.154)


Een veel gehoorde opmerking in het debat over kloneren, is dat
mensen die geen kinderen kunnen verwekken op de gangbare
seksuele manier, hun toevlucht moeten zoeken in adoptie.
Het zou een vorm van discriminatie zijn ten opzichte van
onvruchtbare mensen om hen te verplichten toevlucht te zoeken tot
adoptie. Niet iedereen die onvruchtbaar is en een kinderwens heeft,
beschouwt adoptie als een bevredigend alternatief.

Het lijkt ons wenselijk om onvruchtbare mensen voor ze overgaan
tot bv. IVF of klonering , te informeren over de voor- en nadelen
van adoptie. Maar als men na het overwegen van alle alternatieven
toch opteert voor IVF of in de toekomst klonering dan moeten we
hun keuze respecteren.
 Dit standpunt wordt, zo denken we, verder ondersteund door:
a) het gegeven dat mensen die hun toevlucht zoeken tot kunstmatigereproductietechnieken vaak gemotiveerd zijn om voor een
kwaliteitsvolle opvoeding te zorgen,
18
b) door het feit dat vruchtbare vrouwen zich in principe zich zondere
voorwaarden kunnen voortplanten en
c) door het inzicht dat ongewenste kinderloosheid door sommige
mensen als iets bijzonder traumatiserend wordt ervaren.




Andere critici maken de volgende bedenking: de wereld is nu al
overbevolkt, daarom doen onvruchtbare mensen er beter aan om
ofwel kinderloos te blijven om ofwel kinderen uit armere landen te
adopteren.
Een verbod op kloneren vanuit bezorgdheid voor de demografische
groei is slechts een druppel op de hete plaat. Het lijkt veel meer
aangewezen om de bevolkingsexplosie tegen te gaan door middel
van geboorteplanning, educatie, het scheppen van jobs, enz.
Het laatste argument is de opvatting dat kloneren er op de lange
duur zal op leiden dat de genetische diversiteit van de mens in het
gedrang komt
Het is zeker dat de genetische diversiteit , uitgaande van de
overweldigende meerderheid van mensen die zich seksueel blijven
voortplanten nooit door klonering zal worden bedreigd.
19
6) Hoofdstuk 5: Waarom wel? Argumenten pro reproductief kloneren.



Zodra de techniek medisch verfijnd is, bestaat er geen afdoende
argument om de toepassing van de NST- techniek
(celkerntransplantatie) op mensen te verbieden. Maar het is niet
omdat er geen redenen zijn om iets te verbieden dat men het daarom
ook moet doen. Mag alles wat kan?, Moet alles wat kan?
We zouden kunnen opmerken dat, aangezien er niets op tegen is, er
ook geen reden hoeft te worden gegeven waarom men personen wil
verwekken door middel van klonering.
Misschien is het beter om de kredieten van kloneringtechnieken aan
te wenden voor de behandeling van medische problemen van al
bestaande personen?
Wanneer we denken aan derdewereldlanden en weten dat we met
het geld aan kloneren spenderen, duizenden mensen kunnen helpen
met goedkope, maar levensreddende geneesmiddelen, dan lijkt het
inderdaad medisch onverantwoord het onderzoek naar NST op
mensen voort te zetten. Maar het financiële argument op zich kan
niet doorslaggevend zijn om een bepaalde vorm van onderzoek te
verbieden want anders zou men het idee uithollen van vrij
onderzoek, wat een gevaarlijke ontwikkeling zou zijn.
A) De vloek van onvruchtbaarheid (pg. 161)


Kloneren houdt de belofte in dat onvruchtbare mensen die niet door
de bestaande technieken kunnen worden geholpen, toch aan een
kind zullen geraken. Dit is ongetwijfeld het belangrijkste voordeel
van de techniek. Een belangrijke vaststelling is dat
onvruchtbaarheid geen zeldzaam fenomeen is.( in 1990: 8-10 % van
de wereldbevolking)
Onvruchtbaarheid (=het onvermogen om een gezond kind te baren,
te dragen of te concipiëren.) kan verschillende oorzaken hebben.
- Onvruchtbaarheid bij mannen kan te wijten zijn dat er geen of te
weinig spermacellen worden geproduceerd worden, of omdat ze
geen bevruchting tot stand kunnen brengen.
- Bij de vrouw wordt onvruchtbaarheid meestal veroorzaakt door
een fysieke of chemische barrière in haar voortplantingsorganen,
waardoor eicellen niet bevrucht worden of waardoor de
bevruchte eicel niet in de baarmoeder terechtkomt.
B) Intermezzo: geassisteerde voortplanting. (pg.163)

We belichten even kort de voornaamste reproductietechnieken:
 Kunstmatige inseminatie (KI)
-Deze techniek waarbij zaadcellen van een man meestal met
injectie, in de geslachtsorganen van de vrouw worden
gebracht.
-impotentie of het onvermogen om een erectie te krijgen is
een onrechtstreekse vorm van onvruchtbaarheid bij mannen.
20
-Als het sperma van de man onvruchtbaar is, kan de vrouw
of het koppel toch een beroep doen op KI, door gebruik te
maken van een donorinseminatie.
 In-vitrofertilisatie (IVF) en verwante technieken
-IVF werd ontwikkeld door Steptoe & Edwards in 1978
-De techniek was aanvankelijk bestemd voor vrouwen met
verstopte eileiders, maar wordt nu toegepast bij
verschillende vormen van onvruchtbaarheid. Bij IVF worden
onbevruchte eicellen met een naald opgezogen uit de
eierstokken en vervolgens bevrucht met sperma buiten het
lichaam, in een reageerbuis of een petrischaaltje.
(in vitro= in glas)
- GIFT = gamete intrafallopian transfer; eicellen die
rechtstreeks komen uit de eileiders worden samen met de
zaadcellen rechtstreeks in de eileider gebracht, de
bevruchting gebeurt in de baarmoeder.
- ZIFT = zygote intrafallopian transfer, als men de zygote
kort na de bevruchting ( één à twee dagen)in de eileider
brengt
- Dankzij het gebruik van een recent ontwikkelde
kweekvloeistof kan het embryo gedurende vijf dagen in vitro
groeien. Zo kan men sterkere embryo’s selecteren en hoeft
men er niet vier of vijf in te planten maar een stuk of twee;
zo verkleint de kans op de geboorte van een meerling.
- Wanneer men vaststelt dat een vrouw na een IVF
behandeling zwanger is van een meerling kan de vrouw
verschillende beslissingen nemen:
1)de zwangerschap verder laten evolueren, ook al kunnen
er zich verdere complicaties voordoen.
2)één of meerdere embryo’s opofferen zodat de
overlevingskansen van de andere toenemen.
3)de zwangerschap niet laten door gaan en eventueel
opnieuw beginnen.
- De werkwijze, toegepast in de meeste fertiliteitsklinieken,
om meerdere embryo’s tegelijk in de baarmoeder in te
planten in de plaats van één, heeft duidelijke nadelen.
Problematisch is ook de valse hoop die bij onvruchtbare
koppels met een kinderwens wordt gewekt.
C) Onvruchtbaarheid bij mannen (pg. 170)


Naast impotentie zijn er ook nog andere oorzaken van
onvruchtbaarheid zoals hormonale of fysiologische afwijkingen,
overmatig gebruik van drugs of alcohol en ziekte.
Voor mannen met sperma dat onvoldoende beweegt kan IVF
evenwel geen hulp bieden.
ICSI= De enige techniek die hier efficiënt kan worden gebruikt is de
injectie van één zaadcel in de eicel van de vrouw.
21



Als de man niet enkel sperma produceert van slechte kwaliteit maar
ook geen rijpe spermacellen aanmaakt dan kan ROSNI ( round
spermatid nucleus injection) een oplossing bieden.
Een variant op de techniek, ROSI wordt de volledige spermatide
geïnjecteerd.
De follow-up studie, uitgevoerd aan de universiteit van Brussel
toont aan dat de bijna 3000 ICSI baby’s die sinds 1992 zijn geboren,
geen groter risico lopen op aangeboren aandoeningen en zich niet
trager ontwikkelen dan gewone IVF kinderen of kinderen die
seksueel werden verwekt.
D) Draagmoederschap (pg. 173)


Er zijn verschillen situaties mogelijk waarbij men een beroep doet
op draagmoeders
- Onvruchtbaarheid van de vrouw, het onvermogen om eicellen te
produceren
- De vrouw is vruchtbaar maar heeft een aandoening aan de
baarmoeder of heeft er geen.
Vrouwen die onvruchtbaar zijn omdat ze geen eierstokken hebben
of omdat ze geen eicellen kunnen produceren, kunnen nog niet
geholpen worden.
E) Problemen bij draagmoederschap ( pg. 175)




In sommige gevallen waarbij een beroep werd gedaan op
draagmoeders ontstonden er conflicten
Bv. een baby uit New Jersey
Wat betekent het om draagmoeder te zijn?
Wij zijn van mening dat de centrale moeder de draagmoeder is, dit
wil niet zeggen dat de andere moeders onbelangrijk zijn.
Positieve en negatieve gevolgen: Zonder te willen ontkennen dat het
draagmoederschap inderdaad aanleiding kan geven tot grotere
problemen, willen we er toch op wijzen dat tot op heden in de
overgrote meerderheid van de gevallen waarbij kinderen via
draagmoederschap ter wereld zijn gebracht alles uitstekend is
verlopen.
Opmerkelijk is ook dat gewone adoptie wel gemakkelijk wordt
aanvaard, hoewel de procedures vaak omslachtig en de
selectiecriteria erg streng zijn. In het algemeen wordt het niet
maatschappelijk betwist.
22
F) Verminderde vruchtbaarheid. (pg.177)





Verschillende onderzoekers kwamen recent tot dezelfde,
verontrustende vaststelling. Het aantal zaadcellen per millimeter
ejaculaat daalde vrij spectaculair gedurende de 2e helft van de 20ste
eeuw bij mannen uit geïndustrialiseerde landen.
De meest waarschijnlijke oorzaak van de verminderde
vruchtbaarheid is de abnormale hoeveelheid oestrogeen of
oestrogeen- imiterende chemicaliën in het milieu. Deze chemische
stoffen die op geslachtshormonen gelijken of ermee interfereren,
ontstaan in de industrie en uit producten die zich ontwikkelen bij het
verbranden van benzine. Bepaalde stoffen die worden toegevoegd
aan plastic en verwekt worden in inkten, verven en aan
lijmensoorten worden ervan verdacht kanker aan de
voortplantingsorganen te veroorzaken. Maar hierover bestaat nog
geen algemene zekerheid.
Vruchtbaarheidsspecialisten zijn ervan overtuigd dat het aanbod aan
reproductietechnieken, waaronder kloneren, moet worden uitgebreid
omdat de natuurlijke vruchtbaarheid afneemt.
Sommige auteurs verwijzen zelfs naar een nieuwe seksuele
revolutie.
Onderzoek in 1996 toont aan dat de eerste stap op weg naar
produceren van sperma van verschillende zoogdieren, misschien
ook de mens, in testikels van andere diersoorten.
Vb. de xenotransplantatie van een rattentestikel naar een man
- risico’s zijn: -virussen van de rat overbrengen op de
mens
-mutaties in het DNA
G) Kunstmatige baarmoeder (pg. 179)




De onderzoekers verkiezen in plaats van kunstmatige of artificiële
baarmoeder, de term Extrauterine Fetal Incubation System (EUFI)
Voordelen:- het bestuderen van de embryonale ontwikkeling zou
veel gemakkelijker worden
- men zou de zieke foetussen die niet met de huidige
behandelingen worden gered, in leven kunnen
houden
- foetussen zouden in de laatste fase van de
zwangerschap kunnen geholpen worden indien de
baarmoeder te klein wordt
- als de moeder sterft zou men de foetus in leven
kunnen houden.
Indien ook het menselijk kloneren mogelijk wordt dan kunnen ook
mannen op deze manier een kind krijgen zonder beroep te doen op
draagmoeders.
Dit is allemaal nog toekomstmuziek maar het is nuttig om nu al na
te denken over de potentiële voor- en nadelen.
23
H) Kinderen à la carte (pg. 180)




Zodra de techniek ver genoeg gevorderd is, kan kloneren een
oplossing bieden voor onvruchtbare mensen die toch een genetisch
eigen kind willen, maar ook voor homo- seksuele koppels en
mensen die aan een erfelijke aandoening leiden en die liever niet
doorgeven aan hun nakomelingen.
De kloneertechniek staat niet stil. Met de Polly techniek kan men
ook transgene organismen maken die DNA bevat dat afkomstig is
van een andere soort, maar ook om een genoom te maken die
afkomstig is van twee personen. Zo kan men een baby creëren die
niet een kloon is want hij of zij bezit de genomen van beide ouders
Bovendien omzeilt men op die manier een aantal mogelijke
bezwaren die we hierboven hebben besproken, aangezien een
persoon die op die manier totstandkomt technisch gezien geen kloon
is.
Andere bezwaren duiken dan wel weer op.
Bv. het ontstaan van de ultieme designer- baby, die werd
verwekt uit het DNA van 3of meerdere personen.
Maar zo’ n scenario is niet realistisch , zelfs met de kennis die
het Human Genome Project ons bezorgt is het verre van
duidelijk welke genen we moeten gebruiken die voor bv.
intelligentie zorgt.
I) Moderne Eugenetica. (pg. 183)



Kloneren met behulp van de Dolly techniek zou ervoor kunnen
zorgen dat koppels een kind verkrijgen dat genetisch identiek is aan
één van de partners, daardoor kan vermeden worden bepaalde
schadelijke genen worden doorgegeven.
Toepassing: De asjkenazim, joden uit Midden- en Oost- Europa
afkomstig zijn, zijn drager van een relatief groot aantal schadelijke
genen, verantwoordelijk voor ziekten zoals bijv. mucoviscidose. In
de Verenigde Staten screent de Comissie voor Joodse erfelijke
ziekten systematisch joodse schoolkinderen. Dankzij dat advies
komt de ziekte bijna niet meer voor binnen de Joodse bevolking in
de Verenigde Staten.
Is dat erg? We zouden kunnen argumenteren zodra we daar de
mogelijkheid voor hebben dat het zelfs immoreel zou zijn om de
genen die dergelijke ziekten veroorzaken niet uit te schakelen.
Is dit eugenetica? Ja, als men onder de term uitsluitend het ingrijpen
in genetisch materiaal met oog op het verminderen of vermijden van
potentieel leed verstaat.
De grondlegger van de eugenetica is Francis Galton. De eugenetici
toentertijd hadden het over de kwalitatieve verbetering van de
menselijke soort. Wij zijn niet geïnteresseerd in het verbeteren van
de genen- pool van de menselijke soort. Het gaat ons enkel en alleen
over het vermijden van leed dat door potentiële of al bestaande
personen zou kunnen worden ervaren. Als deze mogelijkheid
bestaat, waarom zouden we dat dan niet doen?
24








We moeten er wel op wijzen dat genen, zoals Matt Ridley in zijn
boek Genome duidelijk maakt, niet de functie hebben om ons ziek te
maken. Het is maar als we een gen ontberen, of als een gen zijn
werk niet goed doet, dat problemen ontstaan.
Kloneren kan een vorm van eugenetica zijn als bv. een koppel kiest
om een kloon te maken van één van de partners omdat de andere
partner een erfelijke ziekte heeft die hij liever niet doorgeeft.
Toenemende kennis van genetica en voortplanting en
wetenschappelijke en technologische macht erover, resulteert in
meer zelfbeschikking en vermindering van menselijk leed.
Ons standpunt over genetica niet beledigend ten aanzien van
mensen met een bepaalde ziekte of handicap, op geen enkel moment
in onze redenering gaat het over mensen die al geboren zijn.
We hernemen ook nog eens de problematiek die wordt opgeroepen
door het ingrijpen in het genetisch materiaal, niet om therapeutische
redenen maar om het te verbeteren. Dit neemt evenwel niet weg dat
de weg tussen therapie en verbetering in de toekomst steeds kleiner
zal worden.
Bv. Stel dat men door in te grijpen in de embryonale toestand
het immuunsysteem van de mensen kan gaan verbeteren.
Dit kan evengoed als een therapeutische ingreep of als een
verbetering begrepen worden.
Kloneren kan ervoor zorgen dat eigenschappen wel doorgegeven
worden, tenminste deze die erfelijk zijn. Bij seksuele reproductie
kunnen bepaalde eigenschappen niet meer aanwezig zijn in de
volgende generatie.
Vb. intelligentie, artistieke aanleg, schrijf of muzikaal talent,
sportieve aanleg, enz.
Vele mensen zijn van mening dat we geen genoom mogen kloneren
met oog op reproductie van bij. Een intelligent of muzikaal kind.
Als we dan toch kunnen kloneren waarom niet ineens begaafde
kinderen.
Men stelt dat alleen nodig is om mensen te helpen die onvruchtbaar
zijn en niet kunnen geholpen worden door andere technieken.
Is dit geen vorm van discriminatie tegenover van gezonde en
vruchtbare mensen?
We mogen niet vergeten dat de biotechnologische ontwikkelingen
nog maar van een recente datum zijn, we zijn nog niet vertrouwd
met de mogelijkheden en de beperkingen ervan. Een te snel njet
tegen het gebruik en de toepassing ervan, kan ons beroven van
potentiële voordelen.
25
J) Therapeutisch kloneren.(pg.192)




Reproductief kloneren gaat over de voortplanting, over de
mogelijkheid om een mens te maken die genetisch identiek is aan
een andere mens.
Therapeutisch kloneren heeft betrekking op de mogelijkheid om
organen, weefsels of zogenaamde stamcellen te produceren.
Vb. dit kan een grote verandering zijn in de wereld van
transplantaties.
Tegenstand komt vooral van mensen die het problematisch vinden
dat men eerst embryo’s moet creëren om er vervolgens stamcellen
uit weg te nemen. Dat betekent volgens critici dat men eerst
potentieel menselijk leven maakt om daarna te doden.
Voor ons wegen de voordelen veel meer door dan de nadelen.
De Britse wetgever heeft het wetsvoorstel goedgekeurd om het
onderzoek naar therapeutisch kloneren verder te zetten.
6) Bij wijze van conclusie.( pg.195)
Zie boek. De verschillende contra- en pro- argumenten worden nog
eens opgesomd.
-De Raëliaanse sekte, die de organisatie Clonaid oprichtte, wil een baby
kloneren uit het genetisch materiaal van een overleden meisje.
-Er is in het algemeen een eenzijdige berichtgeving over kloneren, door
de voortdurende verwarring van sciencefiction met realiteit en door het
beklemtonen van doemdenkscenario’s
26
27