515746 onderwerp: 06BM-Herziening

Collegebesluit
Collegevergadering: 26 april 2011
ONDERWERP
Herziening ligplaatsenbeleid
SAMENVATTING
Enige tijd geleden is gevraagd om een herziening van het ligplaatsenbeleid. Er is bij omliggende
gemeente gekeken naar hoe zij omgaan met ligplaatsen van vaartuigen.
Geadviseerd wordt te kiezen voor een verdere uitwerking van variant 2 (ligplaatsen uitgeven).
Nadat een keuze is bepaald, zal nader onderzoek plaatsvinden en een voorstel worden gedaan over de
uitwerking van het beleid en de tariefstelling.
BESLUIT B&W
1. Te kiezen voor variant 2 (uitgeven van ligplaatsen) en deze variant verder uit te werken.
2. De commissie Middelen in de gelegenheid te stellen haar zienswijze kenbaar te maken (B-stuk).
INLEIDING
Enige tijd geleden is gevraagd om een herziening van het ligplaatsenbeleid. Welke mogelijkheden zijn er
wat betreft ligplaatsen (voor- en nadelen). Ook de Verordening op het gebruik van openbare havens en
binnenwateren is sterk verouderd en aan een herziening toe. Deze herziening kan tegelijk plaatsvinden
met de verandering van het ligplaatsenbeleid.
Er is bij omliggende gemeente gekeken naar hoe zij omgaan met ligplaatsen van vaartuigen. Er zijn
globaal 3 varianten te onderkennen:
1. Aanleggen van vaartuigen mag alleen aan particuliere terreinen
2. Uitgeven van ligplaatsen
3. Een vaartuig mag overal binnen de gemeente aanleggen, men betaalt voor het vaartuig
MOTIVERING
Varianten
1. Aanleggen van vaartuigen mag alleen aan particuliere terreinen
Dit is de variant zoals Heemstede die nu (globaal) kent. Er mag alleen aan particulier terrein ligplaats
worden ingenomen. Heemstede gedoogt al wel zeer lange tijd vaartuigen van maximaal 5 meter lengte
aan gemeentelijk terrein.
De lengte van het vaartuig is voor het overige niet beperkt. De Verordening heffing en invordering van
precariobelasting 2011 bepaalt het volgende:
6.2
Het tarief bedraagt voor het innemen van een ligplaats met
een vaartuig:
6.2.1
per strekkende meter, gemeten over de langste zijde, per dag
€ 0,82
6.2.2
per strekkende meter, gemeten over de langste zijde, per week
€ 2,80
6.2.3
per strekkende meter, gemeten over de langste zijde, per maand
€ 6,65
6.2.4
per strekkende meter, gemeten over de langste zijde, per jaar
€ 36,80
Deze tarieven worden echter tot op heden niet in rekening gebracht voor vaartuigen die aan particuliere
terreinen liggen.
De Verordening heffing en invordering van precariobelasting 2011 sluit uit dat voor vaartuigen beneden
de 5 meter precariobelasting wordt geheven (artikel 4 sub j).
Daarnaast kent Heemstede de Cruquiushaven, de gemeentelijke haven en de Van Merlenhaven bij het
sportpark en bij de Spaarneborgh. De Cruquiushaven is een woonschepenhaven. De beide Van
Merlenhavens worden verpacht aan een vereniging die de ligplaatsen toewijst. In de gemeentelijke haven
liggen van oudsher een aantal vaartuigen maar reeds geruime tijd worden er geen ligplaatsen meer
uitgegeven, vanwege het gebrek aan ruimte en vanwege het feit dat de haven veranderd gaat worden.
515746
1/4
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 april 2011
Ligplaatsen in Heemstede en omgeving zijn schaars. Er is daardoor veel vraag naar ligplaatsen. Veel
Heemstedenaren met een woning die niet direct aan het water grenst willen graag een ligplaats voor een
bootje.
2. Uitgeven van ligplaatsen
De gemeente Haarlem hanteert vooralsnog het systeem waarbij ligplaatsen worden uitgegeven in
bepaalde wateren. Voor een ligplaats is een vergunning nodig. De ligplaatsen hebben een nummer.
Om in aanmerking te komen voor een ligplaatsvergunning moet men zich eerst inschrijven op een
wachtlijst waarbij gekozen kan worden voor een ligplaats in een van de stadsdelen Centrum, Noord,
Oost/Schalkwijk of Zuidwest.
Aan het inschrijven op de wachtlijst zijn geen kosten verbonden. Indien iemand in aanmerking komt voor
een ligplaatsvergunning dan moet er eenmalig leges worden betaald voor de vergunning ongeacht of
deze wordt verleend of geweigerd (€ 56,05). Daarnaast moet jaarlijks havengeld worden betaald
afhankelijk van de lengte van het vaartuig.
Haarlem hanteert 3 categorieen ligplaatsen (havengeld per jaar):
voor vaartuigen tot 5 meter (€ 98,45)
voor vaartuigen van 5 meter tot 10 meter (€ 222,80)
voor vaartuigen van 10 meter tot 15 meter (€ 337,50)
Er zijn daarnaast ook 3 gemeentelijke afmeervoorzieningen, maar deze gelden alleen voor bootjes tot 10
meter, en zijn geen permanente ligplaatsen voor bepaalde vaartuigen.
Daarnaast zijn er tarieven voor een afmeerpaal in het water per m2/per jaar en voor een gemeentelijke
steiger. Voor ringen aan de kademuur of beschoeiing worden geen kosten berekend.
Vaartuigen moeten herkenbaar zijn door een registratiebord en/of bijbehorende sticker. Bij het varen
moet ook de vergunning getoond worden, bijvoorbeeld bij controle voor betaling van doorvaartgeld.
3. Een vaartuig mag overal binnen de gemeente aanleggen, men betaalt voor het vaartuig
In de gemeente Amsterdam kent men het systeem waarbij het vaartuig een nummer heeft.
Een pleziervaartuig dat niet langer is dan 12 meter, mag overal in Amsterdam waar dat niet verboden is
worden afgemeerd. Voor een pleziervaartuig langer dan 12 meter is een ontheffing nodig.
Het is niet toegestaan het vaartuig af te meren aan eigendommen van de gemeente, zoals
parkeerhekjes, lantaarnpalen, bomen en brugleuningen. Als het stadsdeel afmeervoorzieningen heeft
aangebracht, zoals haalkommen, bolders of ringen, dan moet hiervan gebruik worden gemaakt. Als deze
voorzieningen er nog niet zijn, dan mag het pleziervaartuig alleen worden vast gemaakt aan een
parkeerhekje.
Bootbezitters betalen elk jaar een bedrag aan de Dienst Binnenwaterbeheer (BBA): het binnenhavengeld.
Deze gemeentelijke belasting geldt voor iedereen die in Amsterdam een bootje heeft liggen, of het nu
gaat om een klein sloepje of een groot schip. Wel hangt de hoogte van het bedrag nauw samen met het
aantal meters dat de boot lang is. Bootjes waar voor betaald is, zijn te herkennen aan een speciale
sticker, die de eigenaar aan bakboordzijde goed zichtbaar zelf op zijn of haar boot moet plakken.
De geldigheidsduur van een jaarsticker voor binnenhavengeld is een kalenderjaar. Dus van 1 januari t/m
31 december. Mocht iemand de jaarsticker halverwege het jaar aanschaffen moet gewoon het volledige
tarief worden betaald.
515746
2/4
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 april 2011
Keuze
Bij variant 1 verandert er niets. Er is echter veel vraag naar ligplaatsen. Met name Heemstedenaren met
een woning die niet direct aan het water grenst, willen graag een ligplaats voor een bootje.
Variant 3 is niet goed toepasbaar in de wateren in Heemstede. Er wordt juist gevraagd om vaste
ligplaatsen voor een bootje. Ook dienen de verboden plaatsen allemaal aangegeven te worden, wat
praktisch gezien niet haalbaar is aangezien niet aan particuliere terreinen mag worden aangelegd en er
ook andere plaatsen zijn waar het niet gewenst is om aan te leggen.
Variant 2 is het meest praktische om gehoor te geven aan de vraag van Heemstedenaren naar
ligplaatsen voor een vaartuig. Er kunnen zo op bepaalde plekken ligplaatsen worden gecreeerd. Alleen
die plaatsen hoeven gemarkeerd te worden en voorzien van nummers. Ook de handhaving is
eenvoudiger dan bij variant 3.
Er dient wel nader onderzoek te volgen naar:
Waar worden er ligplaatsen gecreeerd (in welke wateren en op welke plaatsen) en welke nadelen
ondervinden burgers hiervan (uitzicht op andermans vaartuig),
Welke investeringen moeten worden gedaan en wat zijn de kosten daarvan (vervanging /
versteviging beschoeiing, diepgang water (baggeren), bevestigingsmateriaal (palen en ringen/ogen),
nummers ligplaatsen),
Wel of geen passantenplaatsen (zo ja, welke extra voorzieningen (electra en water) worden
gerealiseerd).
Er zijn echter ook al bij voorbaat nadelen te onderkennen:
Investeringen,
Vergroting inzet Handhaving (controle en administratie),
Invoering kosten voor bootjes tot maximaal 5.00 meter (Haarlem hanteert: € 98,45).
Overige opmerkingen
Het water of delen van het water kunnen niet worden verpacht aan een derde (privaatrecht). Dit is in strijd
met de doorkruings- of twee-wegenleer. Deze leer houdt in dat een gemeente er niet voor mag kiezen
bepaalde kosten via een overeenkomst op de burger te verhalen (privaatrecht) terwijl zij dit via een
belastingverordening kan bewerkstelligen (publiekrecht). Verpachting van (grote delen van) het water aan
een een jachthavenvereniging is daarom niet mogelijk.
Particulieren zijn op sommige plaatsen ook eigenaar van een strook water, grenzend aan hun tuin. Het
ligplaatsenbeleid geldt niet ten aanzien van particulieren. Het is hen toegestaan om een bootje aan het
eigen terrein te leggen.
Indien een particulier geen eigenaar van een strookje water grenzend aan zijn tuin is kan daarvoor in
beginsel precario geheven worden..
FINANCIËN
De heffing van leges mag ten hoogste kostendekkend zijn. Voor de behandeling van een aanvraag voor
een ligplaatsvergunning kunnen leges worden geheven. Dit tarief moet dan worden opgenomen in de
Verordening heffing en invordering van leges.
Voor de ligplaatsen zelf kan naar de grootte van de ingenomen plek (lengte vaartuig) precario worden
geheven. De heffing van precario (gebruik gemeentegrond) is een van de zuivere belastingen. Enerzijds
staat tegenover deze belasting geen rechtstreeks individuele tegenprestatie van de gemeente en
anderzijds is deze belasting geen bestemmingsbelasting. Zij behoort tot een van de algemene middelen
van de gemeente. De gemeente is daarom vrij om de hoogte van de tarieven te bepalen.De belasting kan
515746
3/4
Collegebesluit
Collegevergadering: 26 april 2011
wel als bestemmingsheffing worden gebruikt en de opbrengst kan worden aangewend voor
voorzieningen ten behoeve van de ligplaatsen, maar dat is niet verplicht. De opbrengst van deze
belasting mag naar vrije keuze worden besteed.
JURIDISCH KADER
Verordening op het gebruik van openbare havens en binnenwateren
Verordening heffing en invordering van precariobelasting 2011
515746
4/4