Samenstelling van de bevolking in de verschillende wijken
advertisement
Inhoudstafel 0. Toelichting bij dit cultuurbeleidsplan .......................................................................... 3 1. Koekelberg – Situatieschets ...................................................................................... 5 2. De culturele spelers in de gemeente ........................................................................ 13 3. Sterkte-zwakte analyse van de gemeente ................................................................ 21 4. Missie - Visie....................................................................................................... 25 5. Algemene en concrete doelstellingen ............................................................... 25 6. Beleidsinstrumenten ............................................................................................... 30 7. Een proces van participatie voor een integraal cultuurbeleidsplan .............................. 34 8. Evaluatie van het Integraal cultuurbeleidsplan 2008 - 2013: Voor een speels en leefbaar Koekelberg ................................................................... 36 9. Synergie met andere plannen ................................................................................. 38 1 2 0. Toelichting bij dit cultuurbeleidsplan Het ‘Integraal Cultuurbeleidsplan van Koekelberg 2014 - 2019’ gaat de uitdaging aan met 5 v’s die ook van toepassing zijn op het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: verjonging, verbondenheid, verkleuring, vergrijzing en verarming. De partners van het Lokaal Cultuurbeleid zullen hiervoor op zijn minst beroep moeten doen op het ‘Algemeen beleidsprogramma van de gemeente / legislatuur 2012 - 2018’. Transversaal werken wordt hierbij de boodschap en evident. Doelstellingen die in dit cultuurbeleidsplan staan, worden vermeld in het ‘Algemeen beleidsprogramma van de gemeente’ en vice versa. Zo zijn er doelstellingen en acties voorzien in het ‘Algemeen beleidsprogramma’, die zeker niet in handen kunnen liggen van het Lokaal Cultuurbeleid, maar waarop het Lokaal Cultuurbeleid graag zou inspelen: acties die zullen uitgevoerd worden door andere gemeentediensten: de aanleg van een groene promenade en voetgangerspaden langs de spoorweg, ruimte voor gemeenschappelijke tuinen, de bouw van een Internationaal Centrum voor Circuskunsten, Chocolate Village en toerisme… Het Lokaal Cultuurbeleid wenst, in de mate van het mogelijke en van de beschikbare middelen, hieraan mee te werken. De partners van het Lokaal Cultuurbeleid wensen de evoluties van deze projecten alvast te stimuleren en de inwoners hiervoor te sensibiliseren. ‘Cultuurbeleidsplan’ en ‘Algemeen beleidsprogramma’ van Koekelberg ogen ambitieus. In de gemeente staan inderdaad vele projecten op stapel. De aanzetten en linken met het ‘Cultuurbeleidsplan’ bestaan al zowel op inhoudelijk vlak als qua samenwerking. De projecten die nu of in de nabije toekomst op stapel staan: - - De verdere uitbouw van de site van de gemeentelijke Nederlandstalige bibliotheek ‘Boekelberg’ tot een multifunctioneel centrum met vergader- en repetitielokalen. ‘Central Park’ in het Elisabethpark moet verder uitgroeien tot een grootstedelijk project. Tijdens de zomer van 2013 was ‘Plazey’, in een zelf gebouwd café in het Elisabethpark, gedurende één maand lang van 16:00u tot 04:00u ’s morgens open. In het ‘Algemeen beleidsprogramma’ staat dat de gemeente, samen met het Instituut voor Milieubeheer, de transformatie van het paviljoen en de renovatie van de kiosk in het Elisabethpark wil ondersteunen. Dit zou het project ‘Central Park’ alvast een enorme boost geven. Een gemeenschappelijk communicatiebeleid. De Divisie II (werkkring waaronder de dienst Nederlandse cultuur ressorteert) wordt versterkt met een communicatieverantwoordelijke. Het hart van dit Cultuurbeleidsplan zijn de Missie, de Visie en de Algemene en Concrete doelstellingen. Voor de beschrijving van de culturele spelers in de situatieschets van Koekelberg werd volop geput uit het vorige Cultuurbeleidsplan 2008 - 2013, voor een speels en leefbaar Koekelberg. De bronnen voor de cijfers die in de situatieschets gebruikt worden, zijn variabel. Nu eens is de bron de dienst bevolking van de gemeente zelf voor de meest recente cijfers, dan weer de cijfers van het BISA (het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse) tot en met de website van de gemeente. Enkel deze cijfers worden gepubliceerd, waarvan wij denken dat zij relevant zijn voor de uitbouw van een lokaal cultuurbeleid in onze gemeente. De constante betrokkenheid van de bevolking bij de uitwerking van en steeds mogelijke aanpassingen aan dit lokaal cultuurbeleid wordt alvast een permanente uitdaging. 3 4 1. Koekelberg – Situatieschets 1.1 Ligging Koekelberg is één van de 19 gemeenten die deel uitmaken van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en is gelegen in het noordwesten van het gewest. Het grenst in het westen aan SintAgatha-Berchem, in het noorden aan Ganshoren en Jette en in het zuiden en oosten aan Sint-Jans-Molenbeek. De grens tussen Koekelberg en Ganshoren loopt schuin en gedeeltelijk door de Basiliek en het Elisabethpark, de grootste niet-bebouwde ruimte van de gemeente. Met de wijzers van de klok mee, is Koekelberg gelegen in de tweede kroon van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De gemeente heeft een oppervlakte van 1,2 km² (0,7 % van het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en is daarmee de op één na kleinste gemeente in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest na Sint-Joost-ten-Node. 1.2 Kenmerken Een sterk contrast in de historiek van de verschillende wijken kenmerkt de gemeente: In het midden van de 19de eeuw was Koekelberg sterk geïndustrialiseerd (vandaag de wijk ten oosten van de metrolijn) met een vast stramien van arbeiderswoningen en doodlopende steegjes. De levensomstandigheden waren er vaak schrijnend. Hier situeren zich dan ook de oudste wijken van de gemeente. Ook nu nog is de bevolkingsdichtheid er erg groot, zijn de levensomstandigheden er vaak moeilijk (minder comfortabele woningen) en zijn er nog altijd kleine en middelgrote ondernemingen gevestigd. 5 De wijken ten westen van het Simonisplein zijn veeleer van ‘landelijke afkomst’. De verstedelijking is hier eerder ‘recent’. Sinds begin 20e eeuw heeft West-Koekelberg dan ook een uitgesproken, residentieel karakter met een grote diversiteit van eengezinswoningen, herenhuizen en modernere appartementsgebouwen. Het contrast tussen West- en Oost-Koekelberg wordt bovendien niet alleen versterkt door het reliëf maar ook door de spoorweg die het stadslandschap doormidden snijdt. Kenmerkend voor Koekelberg is tevens het indrukwekkende stadsplan bedacht door Leopold II (de Basiliek, het Elisabethpark, de symmetrie van de omringende lanen). Belangrijk voor Koekelberg is haar centrale ligging, dichtbij Brussel-Centrum, gemakkelijk bereikbaar via een goed uitgebouwd openbaar vervoer (Simonisplein / metro- en buslijnen), en als kruispunt van meerdere invalswegen naar het Brussels Gewest. De bekendste is ongetwijfeld de as Oostende - Brussel-Centrum via de tunnel onder de Leopold II- laan. Tenslotte verbindt de baan voor de Basiliek Anderlecht met Jette via de Mettewielaan. Vóór de aanleg van de grote ring rond Brussel was dit de verplichte doorgang van het verkeer van Parijs richting Amsterdam. De Gentse- en de Jetsesteenweg vormden van oudsher de natuurlijke toegangswegen tot Brussel-Centrum. De Gentsesteenweg was dan ook de handelsroute bij uitstek en is dat tot vandaag gebleven, zij het dan toch wel meer voor de dichtstbijzijnde buurten. Hoek Simonisplein Gemeentehuis op een vernieuwd plein Op het Henri Vanhuffelplein, op een boogscheut van het Eugène Simonisplein, staan het Gemeentehuis en de Sint-Annakerk recht tegenover elkaar. Het eerste werd gemoderniseerd aan het eind van de jaren dertig, de tweede werd gebouwd tijdens de jaren tachtig. 6 1.3 De Basiliek van het Heilig Hart De Basiliek van het Heilig-Hart van Brussel, kortweg en gemoedelijk ‘basiliek van Koekelberg' genoemd, is de jongere zus van die van Parijs. Geïnspireerd door deze is ze ook gewijd aan het Heilig-Hart. Het plateau van Koekelberg, dat Brussel overheerst, was koning Leopold I al opgevallen. Hij zou het voornemen gehad hebben om er een koninklijke residentie te bouwen. Maar het was uiteindelijk koning Leopold II, die er een statige dreef wenste aan te leggen die tot een ‘Pantheon der Belgen’ zou leiden. Dit project viel echter niet in de smaak van de katholieke burgerij, die toen aan de macht was. Het was, zegt men, in 1902 dat de vorst na een werfbezoek aan de “Sacré-Coeur” in Parijs, het plan opvatte om Brussel te verrijken met een nog grotere basiliek. Het ontwerp van dit neogotisch gigantisch bouwwerk (ofschoon Horta en de “art nouveau” in die periode en vogue waren) werd toevertrouwd aan Pierre Langerock. De ministers verzetten zich tegen dit peperdure project maar de monarch had het voornemen om dit project te financieren met zijn privé-kas, rijkelijk gespijsd door zijn Congo-Vrijstaat. Bij zijn dood in 1909 stopte het project hoewel hij in 1905 al de eerste steen had gelegd. Het einde van de oorlog in 1918 blies het idee van de basiliek nieuw leven in. In 1926 werden de bouwwerken hervat op de al bestaande funderingen. Deze keer was het Albert Van Huffel die de plannen ondertekende. Hij combineerde de gedurfde Bauhaus-stijl met een meer conventionele neobyzantijnse stijl. Het gebruik van gewapend beton, bezet door bakstenen en terracotta, verminderde het budget aanzienlijk. De grote depressie in de jaren 1930, gevolgd door de Tweede Wereldoorlog, vertraagde de bouw alweer. Ondanks het feit dat de basiliek op 14 oktober 1951 werd ingewijd, gingen de werken slechts gestaag vooruit (en dankzij jaarlijkse collecten in alle kerken en katholieke scholen van het land). Pas in 1970 eindigden de bouwwerken. Dit gigantisch gebouw is de vijfde grootste kerk ter wereld: 141 m lang, 107 m breed en 100 m hoog en het grootste art-décogebouw ter wereld. 1.4 Het Elisabethpark Het Elisabethpark is gelegen op het plateau van Koekelberg en verspreid over de gemeenten Koekelberg en een stukje Ganshoren. Het neemt de vorm aan van het Koninklijk Monogram van Leopold II. Wandelingen kunnen er gemaakt worden langs een dubbele laan met grote middenberm of langs de vele kleinere dreven met esdoren langs de kant van de Pantheonlaan en met, langs het gedeelte van de Landsroemlaan, prachtige platanen. Naast de bouw van een paviljoen en muziekkiosk werden er in het park ook een speel- en basketbalplein aangelegd. Het park is permanent toegankelijk en bewaakt. 7 1.5 Kort historisch Over het ontstaan van de naam Koekelberg bestaat geen definitief uitsluitsel. Eén versie: “Koek” is een verhoogd en rond stuk grond. “Berg” vereist geen uitleg. Koekelberg zou dus betekenen: een heuvel of een berg met een ronde vorm. In het begin van de 13de eeuw bevoorraadden de heren van “Coeckelberghe” de stad Brussel met de opbrengsten van hun landerijen (bloem, groenten, melk, boter enz.). De stedelijke bevolking groeide in de Middeleeuwen echter voortdurend aan en de druk op het nabijgelegen platteland werd groot. De Magistraat van Brussel wou zijn machtsgebied uitbreiden maar stuitte op het hardnekkig verzet van deze heren die geenszins afstand wilden doen van hun privileges. Koekelberg maakte bijgevolg nooit deel uit van de toenmalige ‘Brusselse Kuip’. Door het toenemend belang van de abdij van Dielegem (Jette) veranderde Koekelberg in de daarop volgende eeuwen grondig. Van de 17de tot en met het einde van de 18de eeuw waren de macht en de rijkdom van deze abdij aanzienlijk. Tussen de abdij en de stad ontstond een drukke handelsroute en dit langs de Jetsesteenweg over het grondgebied van Koekelberg en langs de Gentse steenweg. Onder druk van de Franse revolutie (en na een eeuw van economische groei) kreeg de abdij van Jette het echter zwaar te verduren. De Jetsesteenweg lag er verlaten bij en dus ook Koekelberg. Op administratief vlak maakte Koekelberg deel uit van Sint-Agatha-Berchem, een gemeente die een overwegend landelijk karakter had. Vanaf de 19de eeuw veranderde Koekelberg echter grondig van uitzicht en dit vooral door de nabijheid van het kanaal en van Sint-JansMolenbeek, een gemeente die in een sneltempo verstedelijkte. Zo werd het Molenbeeks grondgebied regelmatig overstroomd door de Zenne en haar zijtakken. Voor de landbouw (en zeker voor de ‘gegoede burgerij’) was dit weinig interessant. Nijverheden kwamen er zich vestigen. Aangetrokken door deze industrialisatie kwamen op hun beurt vele arbeiders zich in Oost-Koekelberg (dichtbij Molenbeek) vestigen, wat tot op vandaag zo gebleven is. In 1841 werd Koekelberg een autonome gemeente, los van Sint-Agatha-Berchem dat zijn landelijk karakter behield. Samen met de 18 andere Brusselse gemeenten maakt Koekelberg deel uit van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat in 1989 eigen instellingen kreeg. Brouwerij in Koekelberg 8 Oud gemeentehuis 1.6 Bevolking Op 6 september 2013 telde Koekelberg 21.233 inwoners* waarvan 10.482 mannen en 10.751 vrouwen voor een oppervlakte van 1,2 km². Het behoort hiermee tot één van de dichtst bevolkte gemeenten van België. De leefruimte per inwoner bedraagt in Koekelberg gemiddeld 57,9 m². De bevolking is jong en blijft sterk verjongen: de grootste stijging doet zich voor bij jongvolwassenen en kinderen. De groep 80-plussers vormt ook een steeds groter deel van de groep senioren (volgens de prognoses van het “Algemeen beleidsprogramma van de gemeente” zal Koekelberg in 2020 nog 200 senioren van boven de tachtig meer tellen en in totaal tot 24.000 inwoners gaan). Kenmerken van de bevolking (2013)* Aantal 6.027 12.565 2.641 0 - 19 jaar 20 - 64 jaar 65 jaar en meer *Bron: Gemeente Koekelberg-Dienst Bevolking, opgevraagd op 06/09/13 Een zeer groot deel van de bevolking heeft de Belgische nationaliteit. Op 6 september 2013 telde Koekelberg 3.250 vreemdelingen* waarvan 1.637 mannen en 1.613 vrouwen. Nationaliteiten (2013)* Marokko Roemenië Frankrijk Polen Italië Spanje Portugal Congo - Kinshasa Griekenland Turkije Aantal 968 1.042 497 476 378 387 181 201 104 128 *Bron: Gemeente Koekelberg-Dienst Bevolking, opgevraagd op 06/09/13 We zien een sterke aanwezigheid van Marokkanen, Italianen, Spanjaarden en onderdanen uit de nieuwe EU-landen (vooral uit Roemenië en ook uit Polen) in de gemeente. Dit profiel van de niet-Belgen is een goede weergave van de constante toestroom van arbeiders of laaggeschoolde werkkrachten naar deze gemeente van oude(re) immigratie. 1.7 Huishoudens Op 1 januari 2010 bestond de bevolking uit 8.690 private huishoudens. De gemiddelde grootte van een privaat huishouden in de gemeente Koekelberg wordt geraamd op 2,25 personen. 9 Types private huishoudens (2008) Alleenstaanden Personen zonder familiekern Echtparen zonder kinderen Echtparen met kinderen Eenoudergezinnen Huishoudens met twee familiekernen Andere of meer Aantal 3.968 475 1.178 1.744 1.361 60 Koekelberg 8 BHG % 45,1 5,4 13,4 19,8 15,5 0,7 % 49,5 5,3 12,5 17,8 14,1 0,7 0,1 0,0 Bron: FOD Economie-ADSEI 2013 Berekeningen BISA (MBHG), opgehaald op 10/05/13 via website. Gezinnen met kinderen, onder wie grote gezinnen en eenoudergezinnen, wonen vooral in het oosten van de gemeente. Wat echter het aantal alleenstaanden betreft, zit Koekelberg onder het gemiddelde van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het oostelijke deel van Koekelberg telt wel een groot aantal alleenstaande moeders. In het oostelijke deel is de ‘verhuisintensiteit’ groter dan in het westelijke deel. Het oostelijke deel is uitgesproken multicultureel met concentraties van bevolkingsgroepen. In het westelijke deel wonen vooral hoge en lage middenklasgezinnen. In het oostelijke deel woont een mix van Marokkanen, Turken, Zuid-Europeanen, Oost-Europeanen en inwijkelingen uit de zogenaamde ontwikkelingslanden. 1.8 Arbeidsmarkt In 2011 waren 10.000 personen actief op de arbeidsmarkt, dat is 76,7 % van de bevolking op arbeidsleeftijd (15 tot 64 jaar). Koekelberg BHG Aandeel werkende bevolking in de actieve bevolking (2011) Aandeel zelfstandigen in de werkende bevolking (2011) Werkloosheidsgraad (2011) Werkloosheidsgraad vrouwen (2011) Werkloosheidsgraad mannen (2011) Werkloosheidsgraad jongeren (< 25 jaar) (2011) Aandeel langdurig werklozen (sinds > 1 jaar) (2011) Aandeel laaggeschoolde werklozen (2011)* Inactiviteitsgraad (2011) % 78,0 20,2 22,0 24,1 20,2 31,8 65,7 31,7 23,3 % 79,8 21,2 20,2 20,8 19,6 31,2 62,0 29,2 29,8 Bron: FOD Economie-ADSEI 2013. Berekeningen BISA (MBHG), *Onderwijsniveau basisonderwijs en lager secundair onderwijs, opgehaald op 10/05/13 via website. De gemeentelijke werkloosheid ligt boven het gewestelijk gemiddelde. In Koekelberg 22,0 % tegenover 20,2 % in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 10 1.9 Economie Verdeling van het aantal ondernemingen (2011) Koekelberg volgens de grootte van de onderneming % BHG % 0 werknemers 82,3 77,00 1 - 9 werknemers 13,6 16,1 10 - 49 werknemers 3,5 5,7 50 - 199 werknemers 0,3 0,3 200 werknemers en meer 0,3 0,9 Bron: FOD Economie-ADSEI 2013. Berekeningen BISA (MBHG), opgehaald op 10/05/13 via website. Verdeling van het aantal ondernemingen (2011) Koekelberg BHG Volgens de bedrijfssectie van de onderneming % % Industrie Marktdiensten Niet-marktdiensten Andere secties 4,5 3,9 67,7 73,8 9,1 10,2 18,8 12,1 Bron: FOD Economie-ADSEI 2013. Berekeningen BISA (MBHG), opgehaald op 10/05/13 via website. Vele ambachtelijke (zowel kleine als middelgrote) ondernemingen zijn in Oost-Koekelberg gevestigd. Dichtbij de spoorweg bevinden zich voor Koekelberg twee belangrijke, industriële werkplaatsen: de chocoladefabriek Godiva en banketbakkerij Debailleul. De lokale economie (horeca, handelszaken…) van Koekelberg kan de concurrentie met de lokale economie van de dichtst bijgelegen gemeenten moeilijk aan. Zo telt Koekelberg bijvoorbeeld weinig cafés. Enkel op en rond het Simonisplein is de concentratie van eet- en drankgelegenheden groot. De redenen hiervoor liggen voor de hand: de onmiddellijke nabijheid van het metrostation, de drukke Leopold II- laan, het Elisabethpark, de chocoladefabriek Godiva en de scholen in de buurt. Het wegtrekken van de HUB uit Koekelberg werd ondertussen deels opgevangen door de komst van het atheneum (secundaire afdeling). Door de heraanleg van het Vanhuffelplein en het Victoriapark ontstaan ook nieuwe handelszaken, waaronder cafés en restaurants die voorlopig goed gedijen. 1.10 Inkomens en sociale bijstand Inkomens en sociale bijstand Gemiddeld inkomen per inwoner in euro (2010) Gemiddeld inkomen per aangever in euro (2010) Gemiddeld inkomen per aangifte in euro (2010) Mediaaninkomen van de aangiften in euro Begunstigden van het leefloon in % van de bevolking (2011) Begunstigden van de financiële steun in % van de bevolking (2011) Koekelberg 11.671 17.114 22.255 16.798 2,89 1,39 BHG 12.593 19.236 24.318 17.228 3,53 1,49 Bron: FOD Economie-ADSEI 2013. Berekeningen BISA (MBHG), opgehaald op 10/05/13 via website. Koekelberg heeft een bevolking met een uiteenlopend sociaaleconomisch profiel; hoofdzakelijk een combinatie van huishoudens uit de volksklasse en uit de middenklasse en dit volgens een oost-west richting binnen de gemeente. 11 Op gemeentelijke schaal betekent dit dat de belastbare inkomens lager liggen dan het Brusselse gemiddelde en zelfs aanzienlijk lager in het oosten van de gemeente met veel bewoners uit de volksklasse die uit de immigratie voortkomen. 1.11 Onderwijs Tijdens het schooljaar 2013 - 2014 waren, langs Nederlandstalige zijde, respectievelijk 353, 478 en 520 leerlingen ingeschreven in het kleuteronderwijs, het lager en het secundair onderwijs in Koekelberg. 1.12 - 1.13 Woningen Oost-Koekelberg (dichtbij Sint-Jans-Molenbeek) telt veel woningen met weinig comfort; De toestand verbetert in de buurt van het gemeentehuis (H. Vanhuffelplein) en in de buurt van het metrostation Simonis; In het westen van Koekelberg bevinden zich de woningen met het hoogste comfort (hier zijn veel nieuwe appartementsgebouwen). Internet is hier overal aanwezig. Aandachtspunten - uit dit statistische overzicht van de gemeente Koekelberg kunnen we een aantal aandachtspunten distilleren: De kwetsbare financiële situatie van een groot deel van de bevolking, vooral in de oude wijken in het oosten van de gemeente, is te wijten aan de hoge werkloosheid, maar ook aan de laaggeschoolde en dus minder betaalde arbeid. De kwetsbare financiële situatie van een groot deel van de bevolking wordt eveneens weerspiegeld in de huisvesting, vooral in de wijken met oude gebouwen en dit zowel bij de privé- als bij de sociale woningen. In de gemeente zijn zeer veel jonge kinderen en het aantal geboorten ten opzichte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest neemt significant toe. Het overgrote deel van de kinderen en de jongeren groeit op in kwetsbare omstandigheden. Daarnaast wordt Koekelberg geconfronteerd met heel wat senioren, vooral in het westelijke deel van de gemeente. De financiële situatie lijkt gunstiger in het westen van de gemeente, waar de beroepsbevolking voornamelijk bestaat uit de werkende middenklasse. Hier treffen we ook inwoners van vreemde origine aan die beter op de arbeidsmarkt zijn ingeschakeld en daarom de oude wijken verlaten. Bron: ULB-IGEAT en Observatorium voor Gezondheid en Welzijn - Analyse van de lokale statistieken / Editie 2/2010 p. 6 1.14 De 5 v’s (verjonging, verbondenheid, verkleuring, vergrijzing en verarming) Met de omgevingsanalyse in ons achterhoofd stemmen we dit Cultuurbeleidsplan 2014 2019 helemaal af op de 5 grootste uitdagingen van de grootstad: de verjonging (28,38% van de bevolking in Koekelberg is tussen de 0 en 19 jaar), de verbondenheid (wijkwerking), de verkleuring (van onze bevolking of 15,30% is van buitenlandse origine), de vergrijzing (12,44% is ouder dan 65 jaar) en spijtig genoeg ook de verarming (werkloosheidsgraad: 22%). 12 2 De culturele spelers in de gemeente 2.1 De decretale partners Voor de uitbouw van een geïntegreerd cultuurbeleidsplan zijn zij de natuurlijke partners: De gemeente en de dienst Nederlandse cultuur: De dienst Nederlandse cultuur van de gemeente staat in voor het reguliere cultuurbeleid en biedt jaarlijks een gevarieerd programma aan (van tentoonstellingen over ‘Brussels Stamenei’ tot de 11 juli-viering). Daarnaast organiseert zij ook regelmatig culturele uitstappen (naar theaters, musea,…). Het Lokaal Cultuurbeleid staat in voor de promotie, programmering en organisatie van de gemeenschapsvormende projecten (o.a. Serenade aan balkon, Central Park,…) in het kader van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019. Het streeft hierbij naar een maximale samenwerking met de culturele partners: gemeenschapscentrum De Platoo en de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg. In de gemeentelijke administratie behoort de dienst Nederlandse cultuur tot de Divisie II, waaronder ook de diensten Franse cultuur, Nederlands- en Franstalig onderwijs en jeugd, Nederlands- en Franstalige bibliotheken, Sport, Feesten, Senioren, ‘Verzusteringen’, Europa, Gezondheid, Gelijke Kansen, Lokale economie en Brede School ressorteren. Bij de dienst Nederlandse cultuur is één halftijdse ambtenaar werkzaam en één halftijdse cultuurbeleidscoördinator. De Schepen van Nederlandse cultuur is tevens bevoegd voor Nederlandstalig onderwijs, jeugd, bibliotheek naast tewerkstelling en volksgezondheid. Het gemeenschapscentrum De Platoo: Het gemeenschapscentrum De Platoo is één van de tweeëntwintig gemeenschapscentra in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Het gemeenschapscentrum wordt ook betoelaagd door de gemeente. De Platoo heeft als doel het sociale en culturele leven in Koekelberg te stimuleren. Op artistiek (en vooral op muzikaal) vlak heeft De Platoo zijn sporen al ruimschoots verdiend. Het Plazey-festival (zomers festival in het Elisabethpark) is tot ver buiten het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gekend en na 20 edities aan een fikse restyling toe. Zo zal het festival vanaf nu maar liefst vier weken duren en kunnen de festivalgangers er niet enkel terecht voor muziek maar ook voor een tijdelijk café dat dienst doet als een artistieke werkplek. Tijdens het festival in 2013 werd er ook een stadstuin aangelegd. Het gemeenschapscentrum steunt op de algemene vergadering, waarin naast vertegenwoordigers van de overheid (VGC), afgevaardigden uit het Nederlandstalige verenigingsleven en enkele specialisten uit het ‘werkveld’, ook iedereen welkom is die mee wil bouwen aan de werking van het GC De Platoo. De Schepen van Nederlandse Cultuur en de cultuurbeleidscoördinator zijn waarnemers vanuit het gemeentebestuur. In het verlengde hiervan wordt er in 2014 een nieuwe adviesraad voor Nederlandse cultuur samengesteld. 13 Boekelberg: de gemeentelijke bibliotheek: Sinds oktober 2012 beschikt Koekelberg over een zelfstandige gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek: Boekelberg, gehuisvest op het gelijkvloers van het pand in de Sint-Annakerkstraat 63 te Koekelberg. Boekelberg wil in een multiculturele omgeving buurtgericht werken en zich daarom toeleggen op een dienstverlening die hoofdzakelijk (maar niet uitsluitend) gericht is naar kinderen, jongeren en adolescenten. Zij kunnen hier terecht met hun vragen over (jeugd)literatuur, audiovisuele media en leesbevorderingsactiviteiten in het Nederlands. Het boekenaanbod, de film- en muziekcollectie sluiten daarom nauw aan bij de leefwereld van deze doelgroepen. Daarnaast wordt, via het netwerk, uiteraard een breed aanbod voorzien voor alle leeftijdscategorieën. Boekelberg beschikt over een beheersorgaan conform de bepalingen van artikel 9 b van de wet van 16 juli 1973 waarbij de bescherming van de ideologische en filosofische strekkingen gewaarborgd wordt. Het beheersorgaan bestaat uit vijf vertegenwoordigers aangeduid door de gemeenteraad en vijf vertegenwoordigers die de gebruikers vertegenwoordigen. Bij Boekelberg is één voltijdse en één halftijdse bibliothecaris werkzaam. Voor de beleidsaccenten van ‘Boekelberg’ zie bijlage 4. 2.2 De lokale spelers De dienst Nederlandstalig onderwijs en jeugd: Deze dienst staat respectievelijk in voor het administratief en financieel beheer van het Nederlandstalig onderwijs van Koekelberg met o.a. de voorbereiding en opvolging van de dossiers (regelgeving, aanstellingen, verloven, benoemingen, bestellingen maaltijden,..) en met de organisatie van diverse activiteiten (schoolreizen, sportdagen, leesbevorderingsactiviteiten, scholenveldloop). Tijdens het schooljaar worden na de lesuren en op woensdagnamiddag ateliers en activiteiten georganiseerd. De animatie is vooral gericht op spel en ontspanning. Het gemeentelijk jeugdbeleid wil de lokale georganiseerde jeugdwerkingen ondersteunen en helpen, binnen de mogelijkheden die de middelen toelaten. Deze hulp kan niet alleen aangeboden worden onder de vorm van financiële en/of materiële middelen maar ook onder de vorm van gezamenlijke programmering (organisatie speelpleinwerking, deelname aan ‘Stadskriebels’,…). Bij deze dienst werkt één voltijdse ambtenaar. Brede School ‘De Vlotte Babbel!’: Het Brede Schoolproject “De Vlotte Babbel!” wil de leerlingen van de 3 Koekelbergse basisscholen (gemeenteschool ‘de kadeekes’, het Instituut van de Ursulinen en de Unescoschool), in samenwerking met externe partners zoals Boekelberg, GC De Platoo en vzw Buurtsport, alle kansen geven om hun eigen talenten te ontdekken, te ontwikkelen en te ontplooien. Aan de leerlingen worden meer spreekkansen in het Nederlands aangeboden om zo het Nederlands dagelijks vlotter te kunnen gebruiken. 14 Brede School kan voor advies beroep doen op een stuurgroep, die samengesteld is uit afgevaardigden van de 3 deelnemende scholen, afgevaardigden van de culturele instellingen (GC De Platoo, de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek, vzw Buurtsport, de Manne van de Platou) en vertegenwoordigers van de gemeente (Schepen, ambtenaar Onderwijs en Jeugd, cultuurbeleidscoördinator). Bij Brede School is één halftijdse coördinator werkzaam. De dienst Franse cultuur: De dienst Franse cultuur biedt een gevarieerd, cultureel programma aan en steunt de lokale artiesten intens alsook het plaatselijke verenigingsleven. Zij beheert bovendien grotendeels “l’espace 35” (Herkoliersstraat) en het Stepmanhuis. Hier worden respectievelijk een hele reeks ateliers georganiseerd gaande van zang over gitaar tot viool en/of schilderen met olieverf. De gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie (GNCC) en de gemeentelijke Nederlandstalige jeugdraad (GNJR): De gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie (GNCC) en de gemeentelijke Nederlandstalige jeugdraad (GNJR) zijn samengesteld uit 15 personen, aangeduid door de Gemeenteraad en aangevuld met de leden van de Raad van Bestuur van het gemeenschapscentrum De Platoo en met de leden van het Beheersorgaan van de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek. In de GNCC en de GNJR worden het gemeentelijk Nederlands cultuurbeleid en jeugdbeleid voorgesteld en besproken. Evenals het Beheersorgaan van de gemeentelijke Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg zijn de GNCC en de GNJR adviesraden voor de Gemeenteraad en voor het College van Burgemeester en Schepenen. De vzw Promotie van Koekelberg: De vzw Promotie van Koekelberg heeft tot doel het creëren van een positief imago van de gemeente naar de buitenwereld toe via de organisatie van gemeenschappelijke projecten en evenementen. Deze vzw organiseert ook jaarlijks de vakantiewerking “het Cadolleken” binnen de infrastructuur van de gemeenteschool. Die lokale Nederlandstalige vakantiewerking staat open voor alle kinderen van 2,5 jaar tot 9 jaar, ingeschreven in het Nederlandstalig onderwijs (een unieke symbiose tussen het officieel en het vrij onderwijs). Er worden tussen de 20 en de 40 kinderen per dag opgevangen. De Koekelbergse onderwijsinstellingen: 1. de Gemeentelijke Basisschool “ de kadeekes” Deze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijs. De inrichtende macht is het gemeentebestuur van Koekelberg. De school wil door haar positieve structuur en dynamisch schoolklimaat, met alle beschikbare, infrastructurele middelen en omkadering, alles in het werk stellen om de leerlingen een kwalitatief hoogstaand onderwijs te verstrekken dat hen maximale kansen biedt bij de verdere studies. De school stelt de totale ontwikkeling van de persoon voorop. Alle leerlingen krijgen 15 hierbij gelijke ondersteuning. ontwikkelingskansen en kansarme leerlingen krijgen extra 2. het Instituut van de Ursulinen Vrij gesubsidieerd kleuter- en basisonderwijs. De school is vooral gekend omwille van haar intense samenwerking met de ouders. Zo organiseert de school regelmatig een oudercafé. Ouders komen dan op school een kop koffie of thee drinken om nadien samen naar de markt van Sint-Jans-Molenbeek te vertrekken. Een tweede pijler van het project zijn de open klassen, waarbij de mama’s op maandag met hun kinderen mee naar de klas gaan. Het Instituut van de Ursulinen wil samen met de gemeenteschool ‘de kadeekes’ een buurtfeest organiseren in de Herkoliersstraat. 3. Het Koninklijk Atheneum Koekelberg - de Unescoschool: Het Koninklijk Atheneum van Koekelberg werd in 1932 door de gemeente Koekelberg in het leven geroepen, kreeg in 1935 een Nederlandstalige sectie, en werd in 1955 volledig autonoom. Het Atheneum vangt kinderen op vanaf de jongste jaren via de kinderkribbe en heeft met 482 leerlingen één van de grotere Brusselse Nederlandstalige basisscholen. De basisschool streeft de totale persoonlijkheidsontwikkeling van het kind na en maakt daarvoor gebruik van de modernste onderwijsmethoden. De school hecht veel belang aan internationalisering en mondiale vorming. In elke klas wordt een actualiteitenboek uitgebouwd. In het HSO streeft het Atheneum ernaar alle leerlingen voor te bereiden op het met succes doorlopen van hogere studies. Het Atheneum staat ook voor een degelijke cognitieve vorming binnen een breed affectief, sociaal en cultureel kader. Essentieel hierbij is een correcte begeleiding, die de leerlingen op een positieve manier ertoe brengt hun kwaliteiten en capaciteiten optimaal te ontplooien. Allerhande extra activiteiten zoals GWP (geïntegreerde werkperiode), excursies, mondiale vorming, culturele en muzikale avonden maken de school heel wat minder “schools” en bieden de leerlingen de kans hun andere talenten te ontplooien. Sedert 1987 is het Atheneum Koekelberg ook een UNESCO-school. Zij streeft een multicultureel internationalisme na in plaats van een egocentrisch “etnisch” nationalisme. Dit zijn ook de doelstellingen van de UNESCO als onderdeel van de Verenigde Naties. Een lange traditie van reizen naar buitenlandse bestemmingen en dagen van de mondiale vorming heeft de school het betreffende label opgeleverd. Zo reisden de leerlingen naar Berlijn, Amsterdam, Parijs, Londen, Barcelona en werkten ze aan projecten rond Foster Parents, Amnesty International, aids-preventie,… De socio-culturele verenigingen en amateurskunstverenigingen, aangesloten bij de gemeenschapsraad van GC De Platoo: Het “Vlaams” verenigingsleven in Koekelberg kunnen we onderverdelen in, zes categorieën: 1) Amateuristische Kunstbeoefening Averroes vzw Emballage Kado Brussels Bachkoor 16 2) Derde leeftijd Grijze Geuzen Mensen met tijd S-Academie 3) Jeugd Chiro Sint-Anneke 4) Onderwijs: Vriendenkring Gemeentelijke Basisschool Vriendenkring Koninklijk Atheneum Koekelberg 5) Sport & recreatie: Brussels Petanque Masters Happy Dance Roller club Koekelberg Yogaclub Koekelberg 6) Volksontwikkeling Club Henri Vanhuffel Dar El Ward Hadjet Club Het Clubke De Manne van de Platou Markant Oudervereniging van de Moraal (OVM) Plazeyvrienden Perpetuum Mobile Save a life vzw Veggie Platoo VELT Brussel / Koekelberg Vinotheek Koekelberg West-In Koekelberg Willemsfonds 11.11.11. - comité De dienst sport van de gemeente: Deze dienst organiseert de sportactiviteiten in Koekelberg. Sinds december 2004 kan zij beschikken over een nieuw en modern sportcentrum (Victoria). Hier kunnen naast de traditionele sporten (minivoetbal, basket, volley, enz) ook nieuwe disciplines beoefend worden (wat vroeger niet mogelijk was) zoals Kyudo, dans, tafeltennis, gymnastiek en vele gevechtssporten. Het is tevens toegankelijk voor personen met een beperkte mobiliteit. Het is de enige sporthal waar ook powerchair wordt gespeeld (voetbal voor elektrische rolstoelgebruikers). 17 De buurtcomités: - Boogschutterscomité (naar de Boogschuttersstraat) Het Vrijheidscomité (naar de Vrijheidslaan) Wijkcomité Koekeliek (wijk Basiliek) De vzw Vrienden van de Basiliek: De vzw Vrienden van de Basiliek staat in voor een groot deel van de kosten voor het onderhoud en de werking van de Basiliek. De vzw organiseert evenementen, bouwt tentoonstellingen en coördineert de reguliere werking van de Basiliek. Voor het onderhoud van de Basiliek probeert de vzw op diverse manieren inkomsten te vergaren via geldinzamelingen, verhuur van zalen,… De infrastructuur die gehuurd kan worden: 1 theaterzaal: 228 plaatsen; 3 feestzalen: respectievelijk voor 50 tot 70 personen; Vooral Franstalige Brusselaars, Afrikanen, Iraniërs en Turken maken van de infrastructuur gebruik voor begrafenissen, huwelijken, etentjes, doopfeesten, … Daarnaast heeft de vzw ook het beheer over: - het museum Zwartzusters Brussel: hier bevinden zich vooral kunstwerken en meubilair (met o.a. porselein, koper- en tinwerk) uit het klooster van de Zwartzusters die in 1998 noodgedwongen weg moesten uit Brussel Centrum. - het museum van Moderne Religieuze Kunst: een uitgebreide collectie schilderijen en beelden uit het museum van Moderne Religieuze Kunst van het bisdom Brugge. Bijzonder is dat onder de Basiliek ook een echt restaurant bestaat (7 dagen op 7 open): “Le Basilic” dat geregeld culturele optredens organiseert. 2.3 Bovenlokaal De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) Vanuit de gemeente wordt, voor de realisatie van allerlei projecten, regelmatig beroep gedaan op de VGC. Het Brusselluik van het decreet betreffende het ‘stimuleren van een kwalitatief en integraal gemeentelijk cultuurbeleid’ voorziet een convenant tussen de Brusselse gemeenten en de VGC. Dit is ook geconcretiseerd in de samenwerkingsovereenkomst tussen het Gemeentebestuur van Koekelberg en de VGC. 2.4 Privé-initiatieven Aquariologie Centrum ‘Aquarium museum’: In dit museum met in totaal 47 aquaria en terraria kan de bezoeker kennismaken met zeldzame en bijna uitgestorven vissoorten. Dit museum, open gehouden door liefhebbers en vrijwilligers, speelt in Koekelberg een belangrijke, educatieve rol. Feestzaal Nova: Het complex van de parochie rond de Sint-Annakerk met feestzaal en vergaderzalen. Deze zalen worden veelvuldig gebruikt door de katholieke gemeenschap van de SintAnnawijk. 18 De Damiaanactie: De Damiaanactie is een niet-gouvernementele organisatie die lepra, tbc en leishmaniasis (berglepra) bestrijdt in Azië, Afrika en Amerika. Het nationale secretariaat van de Damiaanactie coördineert alle internationale projecten en nationale campagnes en heeft haar zetel op de Leopold II-laan 263 te Koekelberg. Kunstkring Eugène Simonis: Deze kring werd genoemd naar de Luikse beeldhouwer Eugène Simonis die van Koekelberg zijn adoptiegemeente maakte. De activiteiten van deze kring, waarvan het doel het promoten van de kunst te Koekelberg is, vinden plaats in het Stepmanhuis, Leopold II- laan 250 te Koekelberg. Ieder jaar wordt er een tentoonstelling gehouden met werken van de verschillende kunstenaars. Le Koek’s Théâtre Café-theater in hartje Koekelberg. Op het programma staan vooral komedies. De Muelenaere & Lefevere Art Galery Kunstgalerij gevestigd in de Jules Besmestraat 95. Een kunstgalerij met naast een permanente collectie ook een jaarlijks aanbod van tentoonstellingen met vooral hedendaags Belgisch en internationaal werk (schilderijen, sculpturen… ). Brussel Hello Hostel Jeugdherberg in de Wapenstilstandstraat. 2.5 Verzusteringen en contactsteden De gemeente is verzusterd met twee Europese steden: Hyères-les-Palmiers (Var) in Frankrijk en Sanlúcar de Barrameda (Andalusië) in Spanje. Sinds 2003 werden er ook vriendschapsbanden met geregelde uitwisselingen gesmeed met de Poolse stad Kolobrzeg. Met 5 andere Europese steden werd een vriendschapscharter ondertekend o.m. met Aeghion (Griekenland), Bournemouth (Groot-Brittannië), Borsele (Nederland), Glostrup (Denemarken) en met Santarèm (Portugal). Op 20 mei 2006 heeft Koekelberg, in het kader van de herdenking van 175 jaar België, de vriendschapsbanden verstevigd met Bastenaken (bestaat reeds sedert 1945!) en nieuwe aangeknoopt met Ieper en Kelmis, alle drie steden die een historische band hebben met de oorlogen die onze contreien geteisterd hebben. 19 20 3 Sterkte-zwakte analyse van de gemeente - Sterktes : Gunstige ligging van het gemeentehuis met het nieuw aangelegde Henri Vanhuffelplein als troef; Groene gemeente met als kloppend hart: het Elisabethpark; Koekelberg heeft een koninklijk imago met de Basiliek (één van de grootste kerken ter wereld), de statige Leopold II-laan...; Een jaarlijkse toename van de bevolking; Koekelberg is geselecteerd door de gewestelijke overheden voor de realisatie van een nieuw wijkcontract met als titel “Historisch Koekelberg”; Gemeente staat achter het levend houden van het Brussels dialect; Succesvol project van de volkstuinen. Interne organisatie: - - 21 Sterke teambuilding onder de Nederlandse cultuurdienst; Nieuwe Bibliotheek met sterke uitstraling: Boekelberg; Brede School: initiatief van de gemeente; De inbedding van het cultuurbeleidsplan in het algemeen beleidsprogramma van de gemeente - legislatuur 2012 – 2018; Resolutie getekend door de gemeenteraad in verband met ‘Kunst in de openbare ruimte’; De gemeente is kleinschalig waardoor het contact met de bevolking gemakkelijker is; Het gemeentepersoneel woont hoofdzakelijk in de gemeente (74 %) en in het Brussels Gewest (87 %); Sterk motto: ‘Koekelberg, waar iedereen zich thuis voelt’; Relatief goed uitgebouwde dienst cultuur in de gemeente zowel langs Nederlandstalige als langs Franstalige kant; Een sterke traditie van samenwerking tussen de gemeente- en andere scholen, het gemeenschapscentrum De Platoo, de beide bibliotheken (Nl. + Fr.) en nu ook met ‘Brede School’; Plazeyfestival, sterk visitekaartje voor Koekelberg + nieuw concept ‘Plazey’; Infrastructuren zijn voorhanden (bv. Sportcentrum Victoria, multifunctioneel centrum @koekelberg, GC De Platoo, Espace Cadol, Stepmanhuis, de KASA,…); De website van de gemeente, van het gemeenschapscentrum De Platoo, de BruNOwebsite. - Zwaktes : Hoge werkloosheid; Te weinig Nederlandstalige vrijwilligers zijn voorhanden om veel activiteiten op te zetten; Te weinig zuurstof voor de ‘klassieke’ verenigingen. Interne organisatie: - Nog te weinig samenwerking met de dienst Franse cultuur en verenigingen; Zware administratieve last (procedures, financiën, subsidies,….); Communicatiebeleid, public relations af te spreken met partners; Toegankelijkheid van de gemeentelijke gebouwen voor personen met een beperkte mobiliteit. - Kansen : Koekelberg is centraal gelegen en gemakkelijk bereikbaar via het openbaar vervoer; Gestage toename van een jonge en multiculturele bevolking; De Basiliek als mogelijke toeristische trekpleister en als multifunctionele ruimte; Aantal buurtcomités neemt toe; Het paviljoen en de kiosk in het Elisabethpark hebben respectievelijk een infrastructuur, geschikt voor diverse doeleinden. Interne organisatie: - Samenwerking met de dienst Franse cultuur; De uitbouw van ‘Chocolate Village’, van het Centrum voor Circuskunsten (‘Arts Circasiens’); De uitbouw van de site ex-HUB. - Bedreigingen : Hoge jeugdwerkloosheid; De lokale economie kan de concurrentie met de omliggende gemeenten moeilijk aan; Imago van de Basiliek is allesoverheersend, is te dominant aanwezig (probleem zou kunnen zijn dat Koekelberg alleen hiermee vereenzelvigd wordt); Onveiligheidsgevoel (vermeend of niet) bij ouderen; Verlies van normen en waarden => activiteiten vragen steeds meer om beveiliging (dit kost meer geld, meer mensen, meer organisatie). Interne organisatie: - 22 Andere doelgroepen / kansengroepen (personen met een beperkte mobiliteit, laaggeschoolden, kansarmen,…) mogen we niet uit het oog verliezen. - Conclusies uit de Sterkte-zwakte analyse Koekelberg is een groene gemeente met koninklijke allure: Basiliek, Elisabethpark, Leopold II-laan...; Koekelberg is dicht bevolkt met een toename van de bevolking (veel jonge gezinnen met kinderen); Gestage toename van een jonge en multiculturele bevolking; Koekelberg heeft een sterk motto: ‘Koekelberg, waar iedereen zich thuis voelt’; De lokale economie is relatief zwak. Hoge (jeugd)werkloosheid. Een aantal uitgangspunten creëert kansen: - - - 23 De samenwerking met de scholen, met de respectievelijke bibliotheken (Nl / Fr), met de diensten van de gemeente (waaronder Franse cultuur), met het gemeenschapscentrum De Platoo, met ‘Brede School’; De inbedding van dit cultuurbeleidsplan in het algemeen beleidsprogramma van de gemeente - legislatuur 2012 - 2018; Het verenigingsleven boert achteruit maar er is wel een toename van buurtcomités, van burgerinitiatieven. Er worden ook meer publieke activiteiten (Lentefeest, Mosselfestival, Feest van de Muziek en de Smaak) georganiseerd. Succesvol project van de volkstuinen met cultuureducatieve mogelijkheden. 24 4 Missie - Visie Missie: Het lokaal cultuurbeleid van Koekelberg stelt aan alle inwoners (en samen met hen) een rijk en kleurrijk palet van activiteiten, initiatieven en gemeenschapsvormende projecten voor die beantwoorden aan de culturele noden, wensen en verlangens van de burgers. We hopen hiermee de integrale leefkwaliteit van de inwoner van Koekelberg te kunnen verhogen. Visie: De Nederlandstalige gemeenschap van Koekelberg wil met open blik en via allerlei projecten duurzame samenwerkingsverbanden aangaan met alle gemeenschappen, buurten en wijken… We ambiëren een intense samenwerking tussen inwoners (jong en oud) en verenigingen van alle mogelijke origine. Interculturele interactie, gemeenschapsvorming en actief burgerschap worden maximaal gestimuleerd. Voorwaarde: Belangrijk hierbij is dat kansarmen, laaggeschoolden, jongeren, senioren, zowel grotere families als eenoudergezinnen en niet- en nieuwe Belgen niet vergeten worden. Onder het motto “Koekelberg, waar iedereen zich thuis voelt” zet de gemeente zich in voor een laagdrempelig cultuurbeleid. 5 Algemene en concrete doelstellingen We stemmen het lokaal cultuurbeleid van Koekelberg af op vijf V’s, uitdagingen voor de grootstad: verjonging, verbondenheid, verkleuring, vergrijzing en verarming. Deze doelstellingen, gedragen door alle culturele spelers, worden, in de mate van het mogelijke, gelieerd aan de SMART-principes: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Als het Lokaal Cultuurbeleid (hier dienst Nederlandse cultuur genoemd) niet zelf de initiatiefnemer is van een of andere concrete doelstelling, worden de dragers van deze specifieke concrete doelstelling vermeld. 5.1 Verjonging: Omdat de leeftijdsgroep van 0 - 19 jaar in Koekelberg steeds groter wordt (6.027 Koekelbergenaren in 2013), kunnen de Koekelbergse kids en jongeren terecht in een uitgebreid en divers gamma aan activiteiten die aansluiten bij hun interesses en waardoor zij meer kansen krijgen om Nederlands te leren. 25 - Tegen 2019 zijn er in Koekelberg genoeg fysieke plekken voor ontmoeting die aangepast zijn aan de noden van kinderen en jongeren. Alle Koekelbergse kids en jongeren weten deze plekken te vinden en zijn er tenslotte mee vertrouwd (Bibliotheek Boekelberg, de (nieuwe) Chirolokalen, gemeenschapscentrum De Platoo, Plazey,…). - Tegen 2019 weten alle Koekelbergse kids en jongeren waarvoor zij terechtkunnen in de gemeentelijke Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg. Zij hebben er toegang tot kennis en krijgen er ontmoetingskansen. Zij kennen en bepalen mee het aanbod en maken er gebruik van. - Tegen 2019 worden alle Koekelbergse kids en jongeren mediawijs. Dragers van deze concrete doelstelling: bibliotheek Boekelberg en Brede School. - Tegen 2019 zijn alle Koekelbergse kids en jongeren vertrouwd met het culturele en artistieke aanbod in Koekelberg en in de grootstad. Naast het begrijpen van de culturele codes van de verschillende kunstdisciplines leren zij zich ook creatief te uiten. Zij kunnen hiervoor terecht in de verschillende cursussen en ateliers die aangeboden worden door het gemeenschapscentrum De Platoo, de bibliotheek Boekelberg, de Brede School en de dienst voor Nederlandstalig onderwijs en jeugd (speelpleinwerking, buitenschoolse opvang). Cultuureducatie krijgt hierbij alle aandacht. Actie: de culturele partners stemmen hun cursussen en ateliers op elkaar af. - De Koekelbergse kids en jongeren verleggen hun horizon buiten de eigen wijk en leefwereld door de jaarlijkse reis: “Bestemming Europa” georganiseerd door de gemeente. Drager van deze concrete doelstelling: de dienst ‘Europa’ van de gemeente. - De Koekelbergse kids en jongeren komen jaarlijks in aanraking met en worden warm gemaakt voor technologie. Dragers van deze concrete doelstelling: Brede School, bibliotheek Boekelberg en het DON (digitaal openbaar netwerk). - Tegen 2019 spreken de Koekelbergse kids en jongeren uit het Nederlandstalig onderwijs beter Nederlands en krijgen zij optimale kansen (muzische vorming) met uitbreiding naar de andere kernaspecten die primordiaal zijn in de ontwikkeling van het kind: gezondheid, veiligheid, talentontwikkeling en plezier, maatschappelijke participatie, voorbereiden op de toekomst. Drager van deze concrete doelstelling: Brede School. 5.2 Verbondenheid: Omdat de gemeente onderhevig is aan een toevloed van jonge gezinnen en eenoudergezinnen krijgen de Koekelbergenaren kansen om elkaar te ontmoeten in de openbare ruimte en op initiatieven van de culturele partners. Hierbij staan burgerinitiatieven, vrijwilligers en duurzame samenwerkingsverbanden centraal. 26 - In en rond het Elisabethpark organiseren de bewoners zelf buurtfeesten, reuzepicknicks en andere activiteiten. Daartoe groeien Plazey en Central Park, tegen eind 2019, uit tot duurzame, grootstedelijke, multidisciplinaire en -mediale projecten. - Tegen 2019 weet elke Koekelbergenaar waarvoor hij in de bibliotheek Boekelberg terechtkan en waar deze zich bevindt. - Koekelbergenaren kunnen minstens één keer per jaar genieten van een tweetalige activiteit, georganiseerd door de diensten Franse en Nederlandse cultuur. - Tegen 2019 kent elke Koekelbergenaar het aanbod van de diensten Nederlandse cultuur, Nederlandstalig onderwijs en jeugd, bibliotheek Boekelberg, gemeenschapscentrum De Platoo, Brede School, de plaatselijke verenigingen en de buurtcomités. Actie: een gemeenschappelijk communicatiebeleid door alle partners. - Door het gemeenschapsvormende project “Serenade aan balkon” krijgt elke Koekelbergse creatieveling jaarlijks de kans om linken te leggen tussen kunst en de openbare ruimte. Cultuureducatie krijgt hierbij alle aandacht. - Tegen 2016 stelt de gemeente een actieplan op ter ondersteuning van het vrijwilligerswerk, met medewerking van de culturele partners en de plaatselijke verenigingen die hierbij uitdrukkelijk betrokken worden. Drager van deze concrete doelstelling: het gemeentebestuur. - De Koekelbergenaren kunnen jaarlijks genieten van nieuwe initiatieven zoals veggiekoken, fietsherstellingen… en van initiatieven georganiseerd door de buurtcomités. Dragers van deze concrete doelstelling: gemeenschapscentrum De Platoo, Plazey en de buurtcomités. - Tegen 2015 krijgt elke Koekelbergenaar toegang tot de ‘erfgoedbank’ van de gemeente. De erfgoedbank creëert ontmoeting tussen de inwoners (zowel intercultureel als intergenerationeel) en is tevens een instrument voor het aanwerven van vrijwilligers. Oude foto’s, postkaarten,… worden in de bibliotheek ingescand en op een ‘erfgoedbank’ (databank) bewaard en beheerd, en zijn via een website toegankelijk voor een groot deel van de Koekelbergse bevolking. Dragers van deze concrete doelstelling: bibliotheek Boekelberg ism de Erfgoedcel van de VGC. - Tegen 2015 krijgt elke Koekelbergenaar toegang tot het sociaal-cultureel erfgoedproject: ‘Basilica of broken dreams’ (verhalenproject). Drager van deze concrete doelstelling: gemeenschapscentrum De Platoo. - Elke Koekelbergenaar krijgt, via het ‘Brussels Stamenei’, maandelijks de kans om in het Brussels te ‘konverseiren’ en tot het bijwonen van optredens, concerten en debatten in het Brussels. Tegen 2019 wordt Koekelberg het centrum van het ‘Brussels dialect’ met huwelijken in het Brussels, speelse initiaties in het Brussels voor de Koekelbergse kids, toeristische rondleidingen in het Brussels, diverse publicaties en een aparte afdeling (stripverhalen, biografieën, fotoboeken, geschiedenis, wetenschappelijk werk,…) in de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg. Dragers van deze concrete doelstelling: de gemeente, de dienst Nederlandse cultuur, gemeenschapscentrum De Platoo, De Manne van de Platou, de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg. - In 2014 onthalen de Koekelbergenaren een nieuwe inwoner: ‘de Reus van de Plateau’ met name: Raymond Goethals. Dragers van deze concrete doelstelling: dienst Nederlandse cultuur, De Manne van de Platou. 5.3. Verkleuring: Omdat de diversiteit van onze gemeente een rijkdom is, leren de - Elke Koekelbergenaar kan jaarlijks genieten van het interculturele Feest van de Muziek en de Smaak op het H. Vanhuffelplein. De bewoners leren elkaars cultuur (muzikaal en culinair) kennen, appreciëren en staan er voor open. Drager van deze concrete doelstelling: de dienst Franse cultuur; interculturele doelstelling waar de dienst Nederlandse cultuur graag wil aan meewerken. - Via de jaarlijkse onthaalavond heet de gemeente haar nieuwe inwoners hartelijk welkom. Drager van deze concrete doelstelling: de gemeentediensten (bevolking, onderwijs,…). 27 bewoners de cultuur van hun buren kennen. - Elke Koekelbergenaar kan jaarlijks Nederlands leren of zich bijscholen via de cursussen georganiseerd door Lethas, de dienst Tewerkstelling van de gemeente of door de initiatieven van de Brede School. De dienst Nederlandse cultuur wil de inwoners hiervoor sensibiliseren en samen met de culturele partners hiervoor promotie maken. - Tegen 2014 wordt er in Koekelberg een nieuwe adviesraad voor Nederlandse cultuur geïnstalleerd met een diversiteit aan vertegenwoordigers / ambassadeurs die een reële weerspiegeling vormen van de Koekelbergse bevolking. - Tegen 2019 worden alle multiculturele verenigingen die Koekelberg rijk is opgenomen in de Algemene vergadering van het gemeenschapscentrum De Platoo en worden zij betrokken bij programma-aanbod en werking van alle culturele partners. Dragers van deze concrete doelstelling: gemeenschapscentrum De Platoo en de dienst Nederlandse cultuur. 5.4 Vergrijzing: Omdat Koekelberg evenzeer onderhevig is aan de vergrijzing (2.641 Koekelbergenaren zijn ouder dan 65 jaar) kunnen de senioren terecht in een uitgebreid aanbod van activiteiten die aansluiten bij hun interesses. 28 - In het kader van levenslang en -breed leren, kunnen de Koekelbergse senioren jaarlijks terecht in hobby-, informatica- en kookateliers. De kostprijzen voor inschrijving zijn laag. Dragers van deze concrete doelstelling: de plaatselijke verenigingen. - De Koekelbergse senioren krijgen jaarlijks kansen om elkaar te ontmoeten op initiatieven van de gemeente. Acties: jaarlijks seniorenfeest, jaarlijks Valentijnfeest, culturele uitstappen, reizen naar de zustergemeentes. Drager van deze concrete doelstelling: het gemeentebestuur. - Via een boekendienst aan huis bereikt de bibliotheek Boekelberg, tegen 2015, de senioren (ook in het kader van de gestage groei van de 80-plussers in Koekelberg) in de vijf lokale rusthuizen. Drager van deze concrete doelstelling: bibliotheek Boekelberg ism de dienst PWA van de gemeente. - De Koekelbergse senioren worden jaarlijks uitgenodigd op informatiemomenten over thema’s die hen aanbelangen. Actie: vb. Dag tegen dementie,… Drager van deze concrete doelstelling: bibliotheek Boekelberg - Grootouders en kleinkinderen vinden mekaar jaarlijks in “sport, spel, cultuur en feest”. Acties: Lentefeest, voorleesnamiddagen in de bibliotheek voor kinderen, ouders en grootouders, voorleesnamiddagen in rusthuis Home Jourdan, senioren bakken wafels voor onze jonge lezertjes in de bibliotheek, “Boekenbende aan huis” en Plazey. Dragers van deze concrete doelstelling: de gemeente, gemeentelijke bibliotheek Boekelberg, Brede School, gemeenschapscentrum De Platoo. 5.5 Verarming: Omdat in Koekelberg aangiften met een laag inkomen of vervangingsinkomen oververtegenwoordigd zijn, vinden meer Koekelbergse werklozen, mindervaliden en eenoudergezinnen de weg naar het culturele aanbod in de gemeente. 29 - Dankzij het netwerk van OCMW en Koecoon (de sociale coördinatie) zijn de ‘kansengroepen’ op de hoogte van het culturele aanbod en kunnen zij jaarlijks genieten van een laagdrempelig cultuurbeleid. De toegangsprijzen tot de activiteiten worden zo laag mogelijk (tot gratis) gehouden. - Tegen 2019 worden bij activiteiten en evenementen, georganiseerd door de dienst Nederlandse cultuur, het gemeenschapscentrum De Platoo, de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg en Brede School, voor de jonge gezinnen met kinderen en eenoudergezinnen faciliteiten voorzien van baby-sitting. - Tegen 2019 wordt de toegankelijkheid tot de gemeentelijke gebouwen (gemeentehuis, GC De Platoo,…) voor personen met een beperkte mobiliteit maximaal. - Tegen 2015 wordt er een nieuwe sociale brochure uitgegeven. Drager van deze concrete doelstelling: Koecoon (de groep sociale coördinatie) - Jaarlijks kunnen de Koekelbergenaren lessen volgen in “budgetkoken” in het gemeenschapscentrum De Platoo. Drager van deze concrete doelstelling: gemeenschapscentrum De Platoo. - Tegen 2019 staan de volkstuinen, gelegen op de vroegere terreinen van Brasserie De Boeck, ingesloten tussen de sociale woningen van de Schmitzstraat, Home Jourdan en de nieuwe woningen van de GOMB aan de Fr. Delcoignestraat, open voor iedereen en groeien zij uit tot een creatieve ontmoetingsplaats voor heel de buurt. Het gebruik van de volkstuintjes zelf gaat wel prioritair naar de 800 bewoners van de sociale woningen. Alle culturele partners spelen hier graag op in. Dragers van deze concrete doelstelling: het gemeentebestuur en een netwerk van verenigingen en buurtcomités. 6 Beleidsinstrumenten 6.1 Infrastructuur: De gemeente stelt verschillende infrastructuren ter beschikking van de dienst Nederlandse cultuur: - Het Stepmanhuis: Het Stepmanhuis (Leopold II-laan 250, Koekelberg) was de woonplaats van de beeldhouwer - binnenhuisinrichter Charles Stepman (1891-1964) en werd in 1974 opgekocht door de gemeente om er zijn cultureel huis van te maken. Hier worden regelmatig tentoonstellingen gebouwd en ateliers ingericht. - ‘Espace Cadol’: De school Armand Swartenbroeks had een feestzaal die werd omgevormd tot een culturele ruimte, ‘Cadol’ genoemd, als verwijzing naar een gang met dezelfde naam in de Herkoliersstraat (vroegere Molenstraat). Espace Cadol (F. Delcoignestraat 25) wordt nu gebruikt als gemeentelijke feestzaal. De geschilderde decors in de zaal zelf zijn een concept van schilder-decorateur Jean Marlier. - KASA: gemeentelijk, polyvalent zaaltje met keuken in de Herkoliersstraat, geschikt om allerlei kleinschalige activiteiten te organiseren, van vergaderingen tot ateliers, workshops, speelpleinen,… - @koekelberg: onder de noemer @koekelberg zijn zowel de Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg als het DON (Digitaal Openbaar Netwerk van Koekeltech) gehuisvest op het gelijkvloers van het pand in de Sint-Annakerkstraat 63 te Koekelberg. De digitale ontmoetingsruimte DON wordt gerund door KOEKELTECH, een afdeling van de vzw Tewerkstellingsdienst van Koekelberg. - Atelier 35: in de Herkoliersstraat 35 worden en kunnen allerlei ateliers georganiseerd worden. Bedoeling is om hier een ware artistieke en socio-culturele “broedplek” te creëren voor verenigingen en voor lokale creatieve talenten van alle slag. - Het sportcentrum ‘Victoria’: een centrum met 3 verdiepingen: de capaciteit om verschillende soorten sporten te beoefenen, is groot. Het sportcentrum beschikt tevens over een gezellig café / restaurant en vergaderruimtes. De VGC stelt ter beschikking aan de Nederlandstalige gemeenschap van Koekelberg: 30 - Het gemeenschapscentrum De Platoo, Pantheonlaan 14. De verenigingen kunnen hier terecht voor zaalhuur, informatie, vorming en service. - Haar sportcentrum in de Felix Vandezandestraat 15. 6.2 Promotionele ondersteuning: - - 6.3 website van de gemeente met activiteitenkalender en met lokale televisie; onthaalbalie van het gemeentehuis; infoblad: ‘Koekelberg News’ met uitgebreide activiteitenkalender; infoblad van het gemeenschapscentrum De Platoo: ‘Leven te Koekelberg’ met artikels over het reilen en zeilen in Koekelberg en met aankondigingen van toekomstige activiteiten; aanplakborden - panelen; lichtreclame; huis-aan-huis dragen van folders; website van het gemeenschapscentrum De Platoo; BruNOwebsite van de bib. Boekelberg. Subsidies: Als enige Brusselse gemeente past Koekelberg al 30 jaar een verdeelsleutel toe om de gemeentelijke middelen te verdelen tussen de Franse en Nederlandse cultuur. Sedert enkele jaren ligt de sleutel voor een verhouding van 75 % voor Franse cultuur en Franstalige jeugd en 25 % voor de Nederlandse cultuur en de Nederlandstalige jeugd. Het gemeenschapscentrum De Platoo en de Nederlandstalige socio-culturele en amateurkunstverenigingen worden door de gemeente gesubsidieerd, respectievelijk voor € 3.000,00 en € 1.500,00 (totaal). 6.4 31 Diensten (en beschikbaar personeel) - Op dit ogenblik beschikt de dienst Nederlandse cultuur over één halftijdse ambtenaar en één halftijdse cultuurbeleidscoördinator. Voor de dienst Nederlandstalige jeugd en Nederlandstalig onderwijs is er één voltijds ambtenaar beschikbaar. Voor ‘Brede School’ is er één halftijdse ambtenaar beschikbaar. - Voor de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek zijn er respectievelijk één voltijdse en één halftijdse bibliothecaris beschikbaar. - De Gemeentelijke Nederlandse Cultuurcommissie (GNCC) en de Gemeentelijke Nederlandstalige Jeugdraad (GNJR) werden in 2013 opnieuw samengesteld. Een nieuwe adviesraad voor cultuur wordt samengesteld. - Voor het beheer van de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek werd een Beheersorgaan opgericht dat als opdracht krijgt de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Schepenen, bij het beheer ervan, bij te staan. - Voor de werking van de ‘Brede School’ werd er een stuurgroep opgericht. - De verenigingen en het gemeenschapscentrum De Platoo kunnen terecht bij het atelier ‘Openbare werken’ voor het uitlenen van materialen (nadarafsluitingen, stoelen, tafels,…). - De dienst Nederlandse cultuur, de dienst Nederlandstalig Onderwijs en jeugd, de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg en de ‘Brede School’ kunnen beroep doen op PWA’ers en op vrijwilligers voor de omkadering van hun activiteiten. 6.5 Doelstellingen versus culturele spelers: Algemene doelstellingen 1. Verjonging Omdat de leeftijdsgroep van 0 - 19 jaar in Koekelberg steeds groter wordt (6.027 Koekelbergenaren in 2013), kunnen de Koekelbergse kids en jongeren terecht in een uitgebreid en divers gamma aan activiteiten die aansluiten bij hun interesses en waardoor zij meer kansen krijgen om Nederlands te leren. 2. Verbondenheid Omdat de gemeente onderhevig is aan een toevloed van jonge gezinnen en eenoudergezinnen krijgen de Koekelbergenaren kansen om elkaar te ontmoeten in de openbare ruimte en op initiatieven van de culturele partners. Hierbij staan burgerinitiatieven, vrijwilligers en duurzame samenwerkingsverbanden centraal. Culturele spelers - - - 3. Verkleuring Omdat de diversiteit van onze gemeente een rijkdom is, leren de bewoners de cultuur van hun buren kennen. 4. Vergrijzing Omdat Koekelberg evenzeer onderhevig is aan de vergrijzing (2.641 Koekelbergenaren zijn ouder dan 65 jaar) kunnen de senioren terecht in een uitgebreid aanbod van activiteiten die aansluiten bij hun interesses. 5. Verarming Omdat in Koekelberg aangiften met een laag inkomen of vervangingsinkomen oververtegenwoordigd zijn, vinden meer Koekelbergse werklozen, mindervaliden en eenoudergezinnen de weg naar het culturele aanbod in de gemeente. 32 - Bibliotheek Boekelberg; Gemeentelijke diensten (Nederlandse cultuur, Nederlandstalig onderwijs en jeugd); Brede School; De Koekelbergse scholen; Gemeenschapscentrum De Platoo. Gemeenschapscentrum De Platoo; Het gemeentebestuur; De dienst Nederlandse cultuur; De dienst Franse cultuur; De plaatselijke verenigingen van Koekelberg; Buurtcomités van Koekelberg; Bibliotheek Boekelberg - Erfgoedcel VGC; Brede School. Gemeentelijke diensten (Nederlandse cultuur, Franse cultuur, Bevolking); De dienst Tewerkstelling; Gemeenschapscentrum De Platoo; Bibliotheek Boekelberg; Lethas; Brede School. Het gemeentebestuur; Gemeentelijke diensten (Nederlandse cultuur, senioren, Home Jourdan); Gemeenschapscentrum De Platoo; Bibliotheek Boekelberg; De plaatselijke verenigingen. Het gemeentebestuur; Gemeentelijke diensten (Nederlandse cultuur, OCMW, ‘Koecoon’); Gemeentelijke bibliotheek Boekelberg; Buurtcomités; Home Jourdan; Gemeenschapscentrum De Platoo. 6.6 Budget voor het Lokaal Cultuurbeleid van Koekelberg: Voor 2013 werden volgende bedragen ter beschikking gesteld aan het Nederlandstalig cultuurleven van Koekelberg: Afkomstig uit subsidies: Subsidie door de Vlaamse Gemeenschap – Lokaal Cultuurbeleid Subsidie door de VGC voor een gemeenschapsvormend project* Subsidie door de VG voor het Feest van de Vlaamse Gemeenschap Subsidie door de VGC voor het Feest van de Vlaamse Gemeenschap Subsidie door de Vlaamse Gemeenschap Nederlandstalige Bibliotheek 0,15 eurosubsidie voor aansluiting op BruNO € 28.810,79 € 7.500,00 € 320,00 € 250,00 € 55.329,13 € 986,04 TOTAAL: € 93.195,96 *: één EURO subsidie per inwoner – berekend op de theoretische 30% Nederlandstaligen per gemeente. Eigen middelen Toelage gemeenschapscentrum De Platoo Toelage Nl. culturele verenigingen Toelage vzw Promotie van Koekelberg (dienst Nederlandse Cultuur) Loonkosten Ambtenaar Nl. cultuur HT - A niv. Loonkosten Bibliothecaris HT - B niv. Werkingskosten Bibliotheek Eenmalige Infrastructuurkosten - Bib. Huur gebouw - Bib. Onderhoud en lasten van het gebouw - Bib. TOTAAL: € 3.000,00 € 1.500,00 € 9.200,00 € € € € € 27.000,00 22.360,00 20.050,00 49.239,97 21.600,00 € 580,21 € 154.530,18 De financiële gegevens voor 2013 zijn richtinggevend voor de ondersteuning die de Koekelbergse Nederlandstalige culturele instellingen en verenigingen zullen kunnen blijven genieten, natuurlijk rekening houdende met de jaarlijks beschikbare budgettaire ruimte. 33 7 Een proces van participatie voor een integraal cultuurbeleidsplan 7.1 Overleg met de decretale partners Voor het schrijven van dit Integraal cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 hebben wij met de decretale partners (gemeentelijke bibliotheek en gemeenschapscentrum De Platoo) regelmatig gespreksmomenten en vergaderingen georganiseerd. Vormingsdagen: Met de decretale partners waren wij aanwezig op vormingsdagen van het opleidingstraject Lokaal Cultuurbeleid 2014 - 2019 georganiseerd door de VGC. In oktober 2012 kregen wij informatie over het jeugdbeleidsplan, het sportbeleidsplan, het erfgoedconvenant en het beleid met betrekking tot de kunsten van de VGC. In november 2012 stonden de omgevingsanalyse en de SWOT-analyse op het programma. Patrick Deboosere, professor aan de VUB, gaf ons tekst en uitleg over de Brusselse bevolkingsexplosie. Verder werd er ook ingegaan op de recente boost in het Brusselse verenigingsleven. In december 2012 werden we uitgenodigd op een sessie rond participatiemethodieken met aansluitend ervaringsuitwisselingen over het functioneren van de Brusselse cultuurraden. In februari 2013 werden beroepskrachten, voorzitters en nieuwe schepenen samengebracht voor een avond strategische planning. Beroepskrachtenoverleg: Tijdens het beroepskrachtenoverleg (of noem het veeleer een ‘regie-groep’ van de diensten Nederlandse cultuur, Nederlandstalig onderwijs en jeugd, gemeenschapscentrum De Platoo, de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg, Brede School, de Gemeentesecretaris en de Schepen van Nederlandse Cultuur) werden respectievelijk op 30.04.2013, op 04.06.2013 en op 04.09.2013 uitvoerig ingegaan op Missie, Visie en op de Algemene en Concrete doelstellingen van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019. Op 06.09.2013 werden de decretale partners uitgenodigd op een zitdag, georganiseerd door de VGC, voor een eerste doorlichting en evaluatie van een ontwerp van Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 voor Koekelberg. Beheersorgaan van de bibliotheek Boekelberg en Raad van Bestuur van De Platoo: Tijdens een vergadering op 12.09.2013 werd door het Beheersorgaan van de gemeentelijke openbare Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg het ontwerp van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 besproken. Hetzelfde gebeurde met de Raad van Bestuur van GC De Platoo op 01.10.2013. Tijdens een gezamenlijke vergadering van de gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie, de Raad van bestuur van het gemeenschapscentrum De Platoo en het Beheersorgaan van de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg werd dit cultuurbeleidsplan op 22.10.2013 positief geadviseerd. 7.2 Overleg met de bevolking Tijdens het Feest van de Vlaamse Gemeenschap op 11.07.2013 in de raadzaal van het gemeentehuis werd het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 al voor een eerste keer voorgesteld aan het brede publiek en werden er tevens wensbrieven uitgedeeld aan de bezoekers waarop zij hun culturele wensen, dromen… mochten neerschrijven. 34 In alle communicatie wordt ondertussen op de opmaak van het cultuurbeleidsplan gewezen. Na een eerste voorlegging voor advies aan de bibliotheek Boekelberg (12.09.2013), het gemeenschapscentrum De Platoo (01.10.2013), en aan het College van Burgemeester en Schepenen op 08.10.2013, werd de eerste versie van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019, via de website van de gemeente aan de bevolking voorgelegd. Op eenvoudige vraag werd de uitprint van dit plan ook per post opgestuurd. Pas daarna zou het plan definitief goedgekeurd worden door Boekelberg, De Platoo en de Gemeenteraad. 7.3 7.4 Informatie over het cultuurbeleidsplan aan de bevolking - Eenmaal het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 goedgekeurd zal iedere Koekelbergenaar dit cultuurbeleidsplan, via de publicatie op de website van de gemeente, kunnen downloaden. Op eenvoudige vraag (via een mededeling in het gemeentelijk infoblad ‘Koekelberg News’ en via het infoblad van het GC De Platoo ‘Leven te Koekelberg’) zal de uitprint van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 natuurlijk ook, per post, opgestuurd worden. Opmerkingen en adviezen door de bevolking zullen ook dan nog constant met plezier worden ingewonnen. - Om het draagvlak te vergroten en de verbondenheid te stimuleren neemt het GC De Platoo ook initiatieven in functie van het gemeenschapsforum. Zo zal er jaarlijks tijdens de Nieuwjaarsreceptie van het GC De Platoo aan de aanwezigen een flyer worden aangeboden met de stand van zaken van het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 met de gerealiseerde doelstellingen en de nog te realiseren doelstellingen. Op de flyer zal een antwoordstrook bevestigd zijn met de mogelijkheid om op deze ‘stand van zaken’ te reageren. - Via de facebook-pagina’s van de gemeente en van het GC De Platoo kan de Koekelbergenaar op ieder moment geïnformeerd worden over het lokaal cultuurbeleid en kan hij/zij hierop reageren. - Via de dialoogtafels, georganiseerd door het GC De Platoo, zal de bevolking regelmatig op de hoogte worden gehouden over het geïntegreerde Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019. Na de infomomenten kan de Koekelbergenaar hierover van gedachten wisselen, de stand van zaken evalueren en suggesties doen. Goedkeuring door de Gemeenteraad Op 21.11.2013 werd het Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 goedgekeurd door de Gemeenteraad. 35 8 Evaluatie van het Integraal cultuurbeleidsplan 2008 - 2013: voor een speels en leefbaar Koekelberg Tijdens de Raad van Bestuur van GC De Platoo op 01.10.2013 werd er feedback gegeven op de gerealiseerde en niet-gerealiseerde doelstellingen van het Cultuurbeleidsplan 2008 2013: voor een speels en leefbaar Koekelberg DOELSTELLINGEN Koekelberg feest! GEREALISEERD Uitbouw ‘De Volle ‘Brussels Stamenei’; Platoo’ NIET GERALISEERD en Netwerk met OCMW; Restyling Plazey. Koekelberg actief! Koekelberg stimuleert! Koekelberg speelt! Samenwerking wel, geen symbiose met de dienst Franse cultuur. Netwerk van vrijwilligers (Plazey). Website ‘Central Park’. Koekelberg geeft lokale kunstenaars Samenwerking met de lokale een podium (Serenade aan balkon, economie. Plazey). Auditing ‘speelpleinwerking’; Evenementen voor jonge gezinnen met kinderen (Plazey); Speelterrein rond het Sportcentrum. Koekelberg verlegt Deelname aan de ‘Week van de Samenwerking met de dienst zijn grenzen! Smaak’; Franse cultuur. Culturele uitstappen. Koekelberg leert Cursussen Nederlands. uit plezier! Koekelberg leest! Oprichting zelfstandige bibliotheek met eigen beheersorgaan, met aansluiting op het BruNO-netwerk en met een eigen programmering. Koekelberg Uitgave verhalen door Koekelbergse conserveert! senioren (Man juigd in Koekelberg… en do neffest door Joseph Camerman). Renovatie Van Campenhout, chocoladefabriek Victoria, de sporthal, Boekelberg, de Koekelbergse Haard,… Koekelberg Informatieverstrekking over het communiceert! culturele aanbod werd geoptimaliseerd via gemeenteblad ‘Koekelberg News’, via blad van het gemeenschapscentrum De Platoo: ‘Leven te Koekelberg’, via de website van de gemeente, via de lokale televisie van de gemeente. 36 Stimulering van het toerisme: ‘Een dagje Koekelberg’. Informatieverstrekking over het culturele aanbod (wat Nederlandse cultuur aangaat, uitgezonderd ‘Plazey’) in de geschreven en gesproken pers. Over het algemeen kunnen we stellen dat de meeste doelstellingen van het vorige cultuurbeleidsplan gerealiseerd werden. Het ontbreekt het Lokaal Cultuurbeleid en zijn partners wel aan netwerking, netwerk met OCMW, de sociale coördinatie van Koekelberg ‘Koecoon’, de samenwerking met de dienst Franse cultuur, met de dienst Feesten, met de dienst Lokale Economie. Ook zou het contact met pers en media beter uitgebouwd moeten worden. 37 9 Synergie met andere plannen 9.1 Het algemeen beleidsprogramma van de gemeente - Legislatuur 2012 - 2018 Dit cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 kan zich vinden in een aantal kernaspecten van het algemeen beleidsprogramma van de gemeente - legislatuur 2012 - 2018. Twee voorname assen van dit algemeen beleidsprogramma zijn: “Gelijkheid tussen vrouwen en mannen” en de “Bevordering van de diversiteit” (integratieplan voor personen met een handicap, gemeentelijk plan voor de strijd tegen discriminatie en racisme, bevordering van de interculturele dialoog, afbouw van de stereotypen en de plicht om zich te herinneren,…). Daarnaast zijn ook de jongeren en de senioren prioritaire doelgroepen in dit algemeen beleidsprogramma. Voor de jeugd wil de gemeente investeren in naschoolse opvang (begeleiding bij huiswerk), in acties tegen schoolverzuim, in activiteiten in de zaal KASA, in het Atelier 35 en in de Preventiedienst. Zij wil ook intergenerationele pedagogische activiteiten opzetten om de sociale cohesie te versterken. Bovendien verbindt het College zich ertoe om een nog ruimer en diverser gamma van sporttakken aan te bieden in het sportcentrum Victoria. Voor de senioren verbindt het College zich ertoe om een aanbod van activiteiten (culturele reizen en uitstappen, conferenties,…), om een “Club Cultuur en Vrije Tijd” en om een activiteit “Mijn toekomstige vrienden” (jaarlijkse bijeenkomst met rondetafelgesprekken en thematische uitwisselingen) te organiseren. Het College wil ook het historisch erfgoed van Koekelberg opwaarderen en in de kijker zetten. In 2014 zou het “Belgian Chocolate Village” geopend worden. Een ruimte van ontdekkingen, animaties en geschiedenis rond chocolade, een sterproduct van de sociale en industriële geschiedenis van Koekelberg. In het historisch hart van Koekelberg zou een Internationaal Centrum voor Circuskunsten gebouwd worden. Een unieke culturele pool in het Brussels Gewest. Atelier 35 in de Herkoliersstraat zou uitgebouwd worden tot een artistieke en socio-culturele broedplek voor verenigingen en creatieve talenten van de gemeente. De aanwezigheid van kunst in de gemeente (resolutie van de gemeenteraad uit 2006) wordt verder toegepast door de bouw en de plaatsing van kunstwerken in het Elisabethpark, tijdelijke tentoonstellingen in open lucht of in het Stepmanhuis, Leopold II-laan 250, en een kunstdorp tijdens het jaarlijkse Lentefeest. De heraanleg van de Boogschuttersstraat zal ook een boost geven aan de kunstbeleving door de wijkbewoners zelf. De gemeente heeft voor deze legislatuur 2012 - 2018 ook ‘toerisme’ toegevoegd aan de bevoegdheden van het College van Burgemeester en Schepenen. Deze bevoegdheid laat toe dat naast de Basiliek de Koekelbergse evenementen ware regionale trefpunten kunnen worden zoals het Mosselfestival (‘Mussels in Brussels’) of het Lentefeest (vzw Promotie van Koekelberg, die de socio-culturele troeven van Koekelberg in de schijnwerpers zet van het Brusselse toeristische circuit). Zonder de Belgian Chocolate Village te vergeten en het feit dat Koekelberg ook als baseline zal kunnen schrijven “waar het Brussels dialect thuis is”. 38 Tot slot zet de gemeente ook in op stadsontwikkeling en duurzaamheid. De gemeente engageert zich om een groene promenade en voetgangerswegen aan te leggen langs de spoorweg, heeft ruimte gecreëerd voor volkstuinen (tussen de François Delcoignestraat en de Schmitzstraat), om de individuele initiatieven van “groene” daken te ondersteunen (waarvoor het gerenoveerde K.A.K. een model in het genre zal zijn) en om samen met het Brussels Instituut voor Milieubeheer de transformatie van het paviljoen en de renovatie van de kiosk in het Elisabethpark te ondersteunen. Het hoeft geen betoog dat het Lokaal Cultuurbeleid en de culturele partners voor al deze projecten gewonnen zijn en zich hierbij dan ook opstellen als vragende partij. Opdat al deze intenties en beloftes zouden kunnen nagekomen worden, willen zij, in de mate van het mogelijke, hieraan meewerken en de evoluties van deze projecten aandachtig blijven volgen. 9.2 De Vlaamse Gemeenschapscommissie en haar Beleidsplan Lokaal Cultuurbeleid Overeenkomstig de vraag van Vlaamse Gemeenschapscommissie zitten in Koekelberg de samenwerkingsverbanden tussen de drie partners goed. Ook de Brede School is een belangrijke partner geworden. Bovendien wil dit plan zo omgevingsgericht en integraal als mogelijk werken: jeugd, sociaal-cultureel werk, kunsten, erfgoed, brede school. Aan de maximale participatie van de inwoners aan het lokaal cultuurbeleid zal tijdens de periode 2014 - 2019 hard gewerkt worden. De verzelfstandiging van de bibliotheek is in Koekelberg nu eindelijk een feit. De gemeente zet hierbij in op een laagdrempelige bibliotheek, aangepast aan de behoeften van een multiculturele omgeving. Digitalisering is prominent aanwezig. Naar laagdrempeligheid wil de gemeente vooral inzetten op communicatie en op het wegwerken van fysieke drempels. 9.3 De Vlaamse Gemeenschap - Beleidsprioriteiten Overeenkomstig de beleidsprioriteit van de Vlaamse Gemeenschap: “De gemeente ontwikkelt een integraal en duurzaam cultuurbeleid, met bijzondere aandacht voor gemeenschapsvorming, cultuureducatie en het bereiken van kansengroepen.” Duurzaamheid: in het hele Cultuurbeleidsplan zijn de duurzame samenwerkingsverbanden permanent aanwezig (zie Visie). Het ondersteunen van duurzame acties, wijkcomités, vrijwilligerswerk,… staan in het hart van dit beleidsplan. Bovendien ziet ‘Plazey’ (het jaarlijks hernieuwde festival) erop toe om de ecologische voetafdruk zo minimaal mogelijk te houden. Gemeenschapsvorming: de ontmoetingsgedachte met acties als ‘Central Park’, ‘Serenade aan balkon’, ‘Plazey’ en ‘de Reus van de Plateau’ staat centraal. Het inspelen op de socioculturele noden van de Koekelbergenaar is de rode draad in heel dit plan (zie Missie). Cultuureducatie: Via de doelstellingen van ‘Brede School’, van ‘Boekelberg’ met betrekking tot optimale ontwikkelingskansen van de kinderen, via acties zoals ‘Serenade aan balkon’ (initiatief van het Lokaal Cultuurbeleid) en ‘Kunst in de openbare ruimte’ (initiatief van de gemeente) wil de gemeente kunst op loopafstand brengen van de burger en wil zij inspelen op een educatie die gericht is op persoonlijke en sociale ontwikkeling en op de bereidheid van de burger om aan cultuur deel te nemen. Het bereiken van kansengroepen: via een netwerk van Koecoon (de sociale coördinatie in Koekelberg) en het OCMW wil het Lokaal Cultuurbeleid kansengroepen op de hoogte 39 brengen van het culturele aanbod in de gemeente. Faciliteiten van baby-sitting worden voorzien voor eenoudergezinnen en lessen in ‘budgetkoken’ worden georganiseerd. 40 Bijlagen: 0. Advies van de gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie, de Raad van bestuur van gemeenschapscentrum De Platoo, de Beheerraad van de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg 1. Samenstelling gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie 2. Samenstelling Beheersorgaan van de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg 3. Samenstelling Raad van bestuur van De Platoo 4. Beleidsaccenten 2014 - 2019 Boekelberg Met dank aan alle culturele partners en met bijzondere dank aan Evelien Caron Nathalie Cools Taïs Cuypers Erik De Rooms Robert Maurice Erwin Thevissen Koekelberg, december 2013. Marc BULTEREYS, cultuurbeleidscoördinator Robert DELATHOUWER, schepen 41 42 Gezamenlijke vergadering Gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie, beheersorgaan gemeentelijke bibliotheek Boekelberg, raad van bestuur het gemeenschapscentrum De Platoo 22 oktober 2013 VERSLAG AANWEZIG: Voor de gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie (GNCC): HH. Robert DELATHOUWER, Dirk LAGAST, Jean-Pierre CORNELISSEN, Mvrn. Tinne VAN DER STRAETEN, Arlette GENICOT-VAN HOEYMISSEN, Monique DISCALCIUS, Kim CHRISTIAENS, Marguerite-Marie ANDRE-DUMONT Raad van bestuur van gemeenschapscentrum De Platoo: Mevrn. Martien LOOS, Mia VAN COILLIE, HH. Erwin THEVISSEN, Herman WOLFS, Rob DILLEN Beheersorgaan van de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg: Dhr. Dirk LAGAST, Mvrn. Tinne VAN DER STRAETEN, Marguerite-Marie ANDRE-DUMONT, Carine TIMMERMANS, Joke WIERCX Gemeentepersoneel: HH. Erik DE ROOMS, Marc Bultereys, Mvrn. Nathalie COOLS, Evelien CARON VERONTSCHULDIGD : Mvrn. Josiane COHEN-WELLEKENS (GNCC), Rita TUERLINCKX (RvB De Platoo), HH. Bram MOERMAN (GNCC), Hugo WECKX (beheersorgaan van Boekelberg) Verslaggever : Marc Bultereys, cultuurbeleidscoördinator De schepen opent de vergadering en heet iedereen welkom. In uitvoering van het decreet van 13 juli 2001, houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid, schetst hij de voorwaarden alvorens het ‘Integraal Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019’ voor Koekelberg ingediend kan worden bij zowel de Vlaamse Gemeenschapscommissie als bij de Vlaamse Gemeenschap. De drie decretale partners, met name de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg, het gemeenschapscentrum De Platoo als de gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie (GNCC), moeten bij monde van hun respectievelijke advies- en/of beheersorganen dit cultuurbeleidsplan adviseren. Daarna kan het ter goedkeuring voorgelegd worden aan de Gemeenteraad. 43 Om te vermijden dat er drie keer ten gronde apart vergaderd moet worden, werd besloten om één gezamenlijke vergadering met de drie decretale partners te organiseren. In deze vergadering kan dan een advies gegeven worden over de definitieve versie van het nieuwe plan. Alle suggesties zijn welkom en zullen nog in het plan verwerkt worden. Aan de bevolking werd de eerste versie van dit plan al voorgesteld tijdens het Feest van de Vlaamse Gemeenschap op 11 juli jl. en via de website van de gemeente. Een bijgewerkte versie werd ook al doorgegeven aan het beheersorgaan van de gemeentelijke bibliotheek Boekelberg op 12 september en aan de raad van bestuur van De Platoo op 1 oktober jl. Aan het woord is dan de cultuurbeleidscoördinator. 1. Het ‘Integraal Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019’ en ‘Actieplan 2014’ Via een power-point presentatie stelt Marc Bultereys het ‘Integraal Cultuurbeleidsplan 2014 2019’ voor. In een toelichting stelt hij dat dit cultuurbeleidsplan duidelijke linken heeft met het ‘Algemeen beleidsprogramma van de gemeente’. Het Lokaal Cultuurbeleid is uiteraard niet in de mogelijkheid, qua middelen en personeelsbestand, om hier actief aan mee te werken maar wil er wel graag op inspelen. Als dit cultuurbeleidsplan inzet op de vijf v’s: verjonging, verbondenheid, verkleuring, vergrijzing, verarming is dat het resultaat van de omgevingsanalyse en de situatieschets van de gemeente. De hoofdstukken vier en vijf van dit cultuurbeleidsplan, respectievelijk de missie, de visie en de algemene en concrete doelstellingen worden uitvoerig toegelicht. De ontmoetingsgedachte loopt als een rode draad door het hele cultuurbeleidsplan. In het verlengde van het vorige cultuurbeleidsplan gaat ook dit plan voor een warm en laagdrempelig cultuurbeleid. De vijf algemene doelstellingen worden voorgesteld en becommentarieerd. Hierop ontspint er zich een levendige discussie over de boost van de ‘volkstuintjes’ in Koekelberg en de cultuureducatieve waarde ervan. Wat we voornamelijk onthouden uit de evaluatie van het vorige ‘Cultuurbeleidsplan 2008 2013’ (gerealiseerde en niet-gerealiseerde doelstellingen), is de verzelfstandiging van onze gemeentelijke bibliotheek Boekelberg met een beheersorgaan, de toetreding tot het BruNOnetwerk en de eigen specifieke programmering. Dit Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019 voor Koekelberg sluit ook naadloos aan bij de beleidsprioriteiten van de Vlaamse Gemeenschap: duurzaamheid, gemeenschapsvorming, cultuureducatie en inzetten op kansengroepen. Tenslotte worden ook de projecten van het ‘Actieplan 2014’ voorgesteld en besproken. Aan de coördinatrice van Brede School, en in het verlengde van haar initiatieproject ‘technologie’ voor jongeren, wordt voorgesteld, om samen met het ‘Museum voor Natuurwetenschappen’ een reizende tentoonstelling (als aanbod voor de lagere scholen) te organiseren. 44 2. Advies Zowel het ‘Integraal Cultuurbeleidsplan 2014 - 2019’ als het ‘Actieplan 2014’ worden door alle leden van de gezamenlijke vergadering positief geadviseerd. 3. Adviesraad voor Nederlandse cultuur Tot slot stelt de schepen voor om naar de toekomst de GNCC te hervormen. Tot op heden werd deze GNCC samengesteld op voorstel van de gemeenteraad en het gemeenschapscentrum fungeerde als adviesraad van de GNCC. Het zou beter zijn deze adviesraad los te koppelen, te meer daar De Platoo in het opstellen van het cultuurbeleidsplan een van de drie pijlers is. Samen met het initiatief om een gemeenschapsforum te bouwen, kan aldus de algemene vergadering van De Platoo de rol van cultuurraad opnemen vanaf begin 2014. Robert Delathouwer en Marc Bultereys danken de culturele partners, de collega’s en alle aanwezigen voor hun raad en medewerking. (g) Marc BULTEREYS Verslaggever 45 (g) Robert DELATHOUWER Voorzitter 1. Samenstelling gemeentelijke Nederlandse cultuurcommissie: Dhr. Robert Delathouwer, Dhr. Dirk Lagast, Mvr. Khadija Zamouri, Dhr. Olivier Cuvelier, Mvr. Marguerite-Marie André-Dumont, Dhr. Jean-Pierre Cornelissen, Dhr. Steve Huyghe, Mvr. Josiane Cohen-Wellekens, Mvr. Sylvie Andry, Mvr. Arlette Genicot-Van Hoeymissen, Mvr. Monique Discalcius, Mvr. Kim Christiaens, Dhr. Bram Moerman. 2. Samenstelling beheersorgaan van de Nederlandstalige bibliotheek Boekelberg: gemeentelijke openbare Vertegenwoordigers aangeduid door de gemeenteraad: Dhr. Dirk Lagast, Mvr. Khadija Zamouri, Mvr. Marguerite-Marie André-Dumont, Mvr. Tinne Van Der Straeten, Dhr. Hugo Weckx (voorzitter) Vertegenwoordigers gebruikers en strekkingen: Mvr. Ghislaine De Brandt, Dhr. Luc Kerkhofs, Dhr. Alain Vanclooster, Mvr. Carine Timmermans, Mvr. Joke Wiercx 3. Samenstelling raad van bestuur gemeenschapscentrum De Platoo: Voorzitter: Mvr. Martien Loos Penningmeester: Mvr. Georgette Vanhooren Bestuursleden: Dhr. Serge Algoet, Mvr. Rita Tuerlinckx, Dhr. Guido Robin, Dhr. Herman Wolfs Gecoöpteerde bestuursleden: Mvr. Ghislaine De Brandt, Dhr. Rob Dillen, Mvr. Mia Van Coillie Waarnemers: (voor de gemeente Koekelberg): Dhr. Marc Bultereys, Dhr. Robert Delathouwer; (voor de entiteit gemeenschapscentra van de VGC): Dhr. Walter Salender Centrumverantwoordelijke: Dhr. Erwin Thevissen 46 4. Beleidsaccenten - BOEKELBERG De verzelfstandiging van de Koekelbergse bibliotheek is sinds oktober 2012 eindelijk een feit. De gemeente zet hierbij in op een laagdrempelige bibliotheek, aangepast aan de behoeften van een multiculturele omgeving. Inschrijving en uitleningen (uitgezonderd de DVD’s voor volwassenen) zijn daarom gratis. Digitalisering is prominent aanwezig. Zowel met de Franstalige bibliotheek (tijdens het ‘Lentefeest’ en ‘Lezen in je gemeente’), met de scholen, Brede School ‘De vlotte babbel’ als met de Koekelbergse rusthuizen wordt nauw samengewerkt. Boekelberg draagt trouwens het ‘intergenerationele’ hoog in het vaandel. In samenwerking met ‘Brede School’ worden in de bibliotheek voorleesnamiddagen voor grootouders, ouders en kleinkinderen georganiseerd. Ook in het rusthuis ‘Home Jourdan’ worden voorleesnamiddagen georganiseerd zowel voor de rusthuisbewoners als voor de jonge lezertjes. 4.1. visie Boekelberg wil in een stedelijke omgeving buurtgericht werken en zich daarom toeleggen op dienstverlening die hoofdzakelijk (maar niet uitsluitend) gericht is naar kinderen, jongeren en adolescenten. Zij kunnen hier terecht met hun vragen over (jeugd)literatuur, audiovisuele media en leesbevorderingsactiviteiten in het Nederlands. Het boekenaanbod, de film- en muziekcollectie sluiten daarom nauw aan bij de leefwereld van deze doelgroepen. Daarnaast wordt, via het netwerk, uiteraard een breed aanbod voorzien voor alle leeftijdscategorieën. 4.2. Inspelen op de Vlaamse beleidsprioriteiten 4.2.1. cultuureducatie en stimulering van leesmotivatie: boekbaby’s In de Nederlandstalige kinderkribbe van Koekelberg, ’t Zandkasteeltje, krijgen ouders een bon die ze in hun lokale bibliotheek kunnen omruilen voor een boekje van Liesbeth Slegers en een draagtas. Met deze actie, een initiatief van het Streekgericht Bibliotheekbeleid, wil het netwerk jonge gezinnen aanmoedigen om de bibliotheek te ontdekken. taalkoffertjes voor kleuters In samenwerking met de Brede School wordt de woordenschat en taalontwikkeling van de kleuters gestimuleerd via taalkoffertjes (boekjes die ingelezen worden en verspreid worden onder de drie Koekelbergse basisscholen). voorleesnamiddagen In samenwerking met Brede School vindt er elke eerste woensdag van de maand een voorleesnamiddag plaats in de bibliotheek. De voorlezers zijn afwisselend Laura Vanholst en Bart Walter die op een interactieve en speelse manier een uur lang verhalen brengen voor kinderen. opstart “Boekenbende aan huis” Vanaf 2014 gaat Boekelberg in samenwerking met Brede School, het project “Boekenbende aan huis” opstarten met lokale vrijwilligers. Dit project richt zich op kinderen uit het Brussels Nederlandstalig onderwijs, bij wie thuis (nog) geen voorleestraditie bestaat. Gedurende minstens 5 opeenvolgende weken ontdekken deze 47 kinderen en hun ouders wat verhalen kunnen betekenen dankzij de komst van een voorlezer bij hen thuis. auteurslezingen Voor de jeugd: samen met Brede School organiseert Boekelberg jaarlijks auteurslezingen van schrijvers en illustratoren (o.a. Bettie Elias, Geert de Kockere,…) voor scholen. Deze lezingen worden gepresenteerd in de vorm van een workshop, waarbij kinderen zelf ook tekenen en schrijven. De kunstwerkjes kunnen nadien bewonderd en/of uitgeleend worden in de bibliotheek. Voor volwassenen: Boekelberg nodigt jaarlijks een auteur uit die zijn of haar nieuw boek komt toelichten (bv. Jolien Janzing met “De Meester”) maar geeft ook lokale kunstenaars de kans uit hun werk voor te lezen (in 2014 op ‘gedichtendag’: “Vers uit Brussel 2” met Brusselse dichters). voorleesweek Tijdens de voorleesweek pakt Boekelberg elk jaar uit met een grotere activiteit, waarbij zij tegelijkertijd een promotiecampagne voert in de buurt om nieuw publiek aan te trekken. In 2013 werd er voor meer dan 40 kinderen Kamishibai-theater opgevoerd en maakten vrijwilligers warme wafels klaar. Hiervoor werden ook de IBO’s (buitenschoolse opvang) van naburige gemeenten uitgenodigd. 4.2.2. inzet op de bevordering van e-inclusie e-inclusie Het bibliotheekpersoneel stimuleert het gebruik van internet en geeft zo nodig uitleg bij: - het gebruik van de online-catalogus voor opzoekingswerk en reserveringen - het gebruik van het digitaal krantenarchief - inschrijving in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel - abonnement op de nieuwsbrief In 2014 wordt er een e-vormingspakket in elkaar gestoken rond de verkiezingen van 2014 dat tijdens de digitale week (19 - 24 april 2014) georganiseerd wordt in Boekelberg, in samenwerking met het DON (Digitaal Openbaar Netwerk). Dit project zet in op kansarmen en senioren en heeft als doel mensen te informeren over het Belgische verkiezingssysteem. media-wijsheid en technologie In het kader van doelstelling 5.1.(verjonging) in dit cultuurbeleidsplan wensen Boekelberg, Brede School en DON ((Digitaal Openbaar Netwerk) dat tegen 2019 alle Koekelbergse kids en jongeren mediawijs zullen zijn. Bovendien willen zij de Koekelbergse kids en jongeren warm maken voor technologie. Hiervoor werd een tweesporenbeleid bedacht: - de leerkrachten worden begeleid. Hiervoor worden lessenpakketten verzameld en doorgegeven; - bovenlokale organisaties worden aangesproken zoals de VUB voor FABLAB en het Museum voor Natuurwetenschappen voor een reizende tentoonstelling (als aanbod voor de basisscholen). 4.2.3 inzet op een aangepaste dienstverlening voor personen met beperkte mobiliteit en voor moeilijk bereikbare doelgroepen voor personen met een beperkte mobiliteit De bibliotheek is toegankelijk voor rolstoelpatiënten. Boekelberg kreeg op 15 oktober 2013, de Libercity-dag, bezoek van de vzw TMA Concept (deze vzw heeft tot doel alle mogelijke 48 acties ter verbetering van de toegankelijkheid van de openbare ruimtes, van het vervoer en van de gebouwen te ontwikkelen om alle personen met beperkte mobiliteit in staat te stellen zich zelfstandig en vlot te kunnen verplaatsen). De bibliotheek kreeg het label “oranje” wat wil zeggen dat zij toegankelijk is maar nog enkele kleine aanpassingen zou moeten doorvoeren om de toegang te optimaliseren (bv. De ruimte tussen de rekken nog groter maken, een toilet voorzien voor rolstoelpatiënten,…). De bibliotheek heeft meer dan 100 daisy- en luisterboeken, die niet alleen gebruikt kunnen worden door blinde of slechtziende mensen maar ook door personen met een leesbeperking (analfabetisme, anderstaligen). boekendienst aan huis – informatiemomenten voor senioren Via een boekendienst aan huis wil Boekelberg, tegen 2015, de senioren (ook in het kader van de gestage groei van de 80-plussers in Koekelberg) bereiken in de vijf lokale rusthuizen. Boekelberg zou dit willen doen in samenwerking met de dienst PWA van de gemeente. De Koekelbergse senioren worden jaarlijks uitgenodigd op informatiemomenten over thema’s die hen aanbelangen. Zo heeft Boekelberg bvb. op 18 september laatstleden een ‘Dag tegen dementie’ georganiseerd. Boekelberg fungeert zo ook als een centrum voor doorverwijzing. de bibliotheek zet actief in op anderstaligen Op vraag van CVO’s (Centrum Volwassenonderwijs) geeft Boekelberg rondleidingen aan groepen ‘anderstaligen’ die zich na afloop van het bezoek vaak lid maken. Boekelberg heeft in haar collectie een veertigtal cursussen “Nederlands leren” met duidelijke niveau aanduiding (gaande van gemakkelijk tot zeer moeilijk) en een twintigtal romans in eenvoudig Nederlands. Deze boeken en cd’s worden ook vaak, op aanvraag van de lezers, via het interbibliothecaire leenverkeer opgestuurd naar andere bibliotheken. 4.2.4. inzet op samenwerking met onderwijsinstellingen: klasbezoeken Boekelberg krijgt gemiddeld 6 klassen per week over de vloer van twee kleuter- en basisscholen. buurtfeest Samen met de basisscholen neemt Boekelberg ook deel aan het ‘buurtfeest’ / ‘boekenstad’ in juni, ter afronding van het schooljaar. Met deze beleidsaccenten wil Boekelberg alvast inspelen op de hedendaagse behoeften, overeenkomstig de Vlaamse beleidsprioriteiten. 49
