weekend - De Tijd

Wereldzaken
15
DE MENSEN, BEDRIJVEN, FEITEN EN TRENDS DIE DE WERELD DOEN DRAAIEN
weekend
DE TIJD | ZATERDAG 25 JUNI 2011
17 Dejarenmagere
staan
EUROPESE TOP
voor de deur
18 ‘De
Portugezen
zijn pacifistischer
EDUARDO CATROGA
dan de Grieken’
ANALYSE
BART HAECK
Is de euro ten dode opgeschreven? De vraag dook eind vorig
jaar al op, maar deze week was
ze terug. En hoe. Niet alleen
Jack Straw, voormalig minister van Buitenlandse Zaken
van de eurosceptische Britten,
kondigde het einde van de Europese eenheidsmunt aan.
Ook het bloedernstige Duitse
magazine Der Spiegel deed
dat. Hebben ze gelijk? Het
antwoord luidt: nu niet, maar
ooit misschien wel.
H
et probleem van
onze munt is bekend. De eurozone is gezond.
De schulden liggen lager dan in
de VS. Maar de spreidstand tussen de
zwakke en de sterke eurolanden is bijzonder groot. Provocatief vertaald: de
weldoorvoede rijke Duitser uit Beieren
en de Griekse bruingebrande bruggepensioneerde van 58 jaar delen dezelfde
munt. Het verschil tussen de economische kracht van Duitsland en Griekenland is echter zo groot dat geen van beide
de munt heeft die het verdient.
In een normale muntunie zouden
Grieken dan in Duitsland gaan werken, of zou Griekenland gedwongen
worden wat meer op de Duitsers te
lijken. Maar de Europese Economische Monetaire Unie is geen normale muntunie. De M van de EMU
is uitgevoerd - eenzelfde
munt - maar de E niet. Een
gecoördineerd economisch
beleid ontbreekt in Europa. De Ieren verlaagden de vennootschapsbelasting tot
12,5 procent, de
Spanjaarden lieten
de
huizenmarkt
Heeft
de euro nog
een toekomst?
Waarom de speculatie over HET SPLITSEN VAN DE EUROZONE opnieuw opduikt
22 vijandelijk
Kapitein in
LARS OLOFSSON
gebied
boomen, de Grieken en Portugezen leefden jaren boven hun stand en de Duitsers
maken het machinepark van de hele wereld. En de welvaart die dat al dan niet
voortbrengt, wordt allemaal weerspiegeld in een en dezelfde munt.
Zolang het economisch goed ging,
bleef de spreidstand tussen de eenheidsmunt en de gefragmenteerde economie
van de eurozone onder controle. Maar in
de financiële crisis barstte de bom. ‘Wat
me verontrust, is dat dankzij de euro landen als Griekenland en Portugal lang erg
goedkoop konden lenen’, zegt Peter De
Keyzer, hoofdeconoom van BNPP Fortis.
‘Dat was omdat investeerders ervan uitgingen dat de andere Europese landen
hen bij problemen wel gingen redden.
Cru gesteld: de zuiderse Europese landen
kregen goedkoop krediet, de noordelijke
landen waren de schuldsaldoverzekering
voor als het verkeerd liep. Nu er problemen zijn, vragen investeerders: waar is
die schuldsaldoverzekering?’
Het mechanisme is dus hetzelfde als
dat van de financiële crisis: ook toen gingen investeerders ervan uit dat er een
vangnet was. Toen bleek dat niemand
Lehman Brothers wilde opvangen, was
de paniek compleet.
VALSE CIJFERS
En daar staan we dan. De Grieken bedolven onder de schulden, met een krakkemikkige economie en een veel te dure
munt omdat de rest van Europa het beter
doet dan zij. Toen Griekenland tot de
euro toetrad, beloofde het zijn economie
sterker te maken. Maar de cijfers die dat
moesten aantonen, bleken vals. En de inspanningen om dat euvel te corrigeren
bleken eveneens onvoldoende.
Nu Griekenland voor de tweede keer
in twee jaar noodhulp nodig heeft, ligt de
tweespalt opnieuw pijnlijk bloot. ‘Er zijn
landen die willen dat de eurozone een
louter monetair project blijft, zonder
eengemaakt politiek beleid’, zegt De Keyzer. ‘Duitsland behoort tot die landen.
Net die landen vragen dat Griekenland
toegeeft dat het zijn leningen niet kan afbetalen en in default gaat. Daardoor duwt
het zich meteen uit de monetaire unie,
waardoor die voor de rest van de eurolanden overeind blijft.’ Er is daardoor
minder nood om het economisch
beleid af te geven aan Europa.
Het extreme rampscenario dat
je uit de euro kan vallen - een
erg pijnlijk scenario - moet
dan de zwakke landen
ertoe aanzetten hun
economie steviger te
maken.
Andere landen
willen de Griekse
verliezen spreiden
over de hele eurozone. De facto
duwen ze de
` LEES VERDER PAG. 16