COFTA OEGANDA OEGANDA GAAT VOOR FAIR TRADE De laatste jaren heeft Oeganda zich in snel tempo ontwikkeld. Het beleid dat het land sinds het begin van de jaren 90 voert, heeft veel bijgedragen tot de economische groei, vooral dankzij grote investeringen in infrastructuur en in grondstofontginning. Toch brengen deze hervormingen niet het gewenste effect teweeg in de plattelandsgebieden. De gemeenschappen van kleine boeren en ambachtslui leven nog steeds in armoede met weinig toegang tot basisvoorzieningen. In het kader van haar nationaal ontwikkelingsplan 2010-2015 onderstreept de Oegandese regering dat duizenden kleine familiale initiatieven toegang moeten krijgen tot de lokale, nationale en internationale markten om deze trend om te buigen. De Afrikaanse fairtradeactoren zetten zich hiervoor al jarenlang in. Zij ontwikkelen originele initiatieven om de kleine boeren en ambachtslui te verenigen en helpen hen zich te organiseren in gestructureerde ketens om zo een plaatsje te veroveren op de opbrengstmarkten. COFTA EN UGAFAT, EERLIJKE HANDEL IN OEGANDA De in 2004 gestichte Cooperation for Fair Trade in Africa (COFTA) is de regionale afdeling van de Wereldorganisatie voor Eerlijke Handel (WFTO). In die hoedanigheid overkoepelt en vertegenwoordigt de organisatie de bij WFTO aangesloten producenten van 24 Afrikaanse landen met als hoofddoel armoede te bestrijden door middel van eerlijke handel. Sinds haar oprichting vecht COFTA voor een sterk en onafhankelijk continent door te ijveren voor de technische en commerciële capaciteitsversterking van de kleine producent, door nieuwe markten te ontwikkelen en door netwerken te creëren voor de actoren. In 2008 ondertekende COFTA de oprichting van de Oegandese federatie voor alternatieve handel (Uganda Federation for Alternative Trade - UGAFAT) als nationale koepelorganisatie en vertegenwoordiger van COFTA in Uganda. UGAFAT verdedigt eerlijke handel als middel voor de plattelandsgemeenschappen om hun levensomstandigheden op een duurzame manier te verbeteren. TOEGANG TOT DE MARKTEN Net als in vele Afrikaanse en LatijnsAmerikaanse landen vormt artisanaat ook in Oeganda een belangrijke bron van inkomen voor gezinnen in plattelandsgebieden. De opbrengst van deze - voornamelijk vrouwelijke - activiteiten wordt in eerste instantie gebruikt voor de dagelijkse behoeften van het gezin. Maar omdat ze niet voldoende afzet vinden voor hun producten kunnen deze gemeenschappen niet genoeg inkomen genereren om de armoedespiraal te doorbreken. De hinderpalen zijn legio en zowel structureel als cultureel van aard. De plattelandsbevolking beheerst de verkoopcircuits onvoldoende, is weinig georganiseerd en kan haar knowhow dus niet in waarde omzetten en zich op de markt positioneren. DE EERLIJKE WEG UGAFAT en COFTA ijveren reeds geruime tijd voor de capaciteitsversterking van de productieketens om deze initiatieven te integreren in de economische en sociale ontwikkeling van de armste plattelandsgebieden. “De organisatie COFTA en haar leden onderschrijven de principes van eerlijke handel waaronder: respect voor het culturele erfgoed, delen van de hulpbronnen en verdeling van de winst.” Bernard OUTAH, COFTA Daartoe werd in 2012 het programma “LIFT Producers” (Livelihoods Improvement for Fair Trade Producers) gelanceerd met de steun van het Trade for Development Centre van BTC, het Belgisch ontwikkelingsagentschap. OEGANDA Kampala Dit project telt drie luiken. Het voorziet in eerste instantie in een opleidingsplan voor ambachtslui in commercialisering en productontwikkeling. Hier komen de toegangsmodaliteiten tot de markten aan bod. Het tweede luik gaat over de waardering van het werk van deze ambachtslui en de manieren waarop ze hun inkomen kunnen verhogen, meer bepaald dankzij eerlijke handel. Verder staan promotieacties voor deze solidaire uitwisseling op het programma en worden de producenten aangemoedigd om deel te nemen aan gespecialiseerde handelsbeurzen, zowel op lokaal als op regionaal en internationaal vlak. Ten slotte zullen de capaciteiten van UGAFAT worden uitgebreid en versterkt zodat ze kleine producten nog beter kunnen begeleiden. RESULTATEN EN VOORUITZICHTEN Acties ter ondersteuning van fair trade in ontwikkelingslanden hebben vaak een hefboomeffect. Het instrument dat COFTA en UGAFAT gezamenlijk op poten hebben gezet, is hiervan een goed voorbeeld. Wanneer de betrokken ambachtslui en arbeiders (een honderdtal, waarvan 65 % vrouwen) zich de technische, commerciële en organisatorische competenties eigen hebben gemaakt, zullen zij uiteindelijk in staat zijn de levensomstandigheden te verbeteren van de hele plattelandsgemeenschap waartoe ze behoren. Op die manier zullen 1500 personen rechtstreeks of onrechtstreeks kunnen genieten van de inkomens die deze activiteiten genereren. Dit project boekte al snel resultaat. Vier Oegandese producentenorganisaties (Marie-Sar Agencies, Uganda Craft 2000, Easy Afric Designs en Chrisams Designs) namen onder leiding van COFTA deel aan de Fair Trade Fair in het Duitse Dortmund. Met tastbare gevolgen: vruchtbare contacten met Europese fairtradeaankopers waardoor de verkoop dit jaar met bijna 25 % zal stijgen, en nieuwe opportuniteiten naar de toekomst toe. Er staat eerlijke handel een mooie toekomst te wachten in Oeganda. Dankzij de steun die de partners aan het project verlenen, treden nieuwe organisaties toe tot de dynamiek die UGAFAT op gang heeft gebracht. In enkele maanden tijd heeft de Oegandese federatie vijf producentengroeperingen als nieuw lid mogen verwelkomen. Allen zetten zich in binnen het netwerk. Deze daadkracht laat zich ook voelen in de ontwikkeling van eerlijke handel op continentaal vlak. Op de regionale COFTA-conferentie in Arusha (Tanzania) was de Oegandese delegatie een van de grootste. Volgens Bernard Outah van COFTA, is dat “het resultaat van het LIFT Producers-project en van de inzet van COFTA naar de Oegandese producenten toe”. De implementatie van een versterkte promotie- en ontwikkelingsstructuur van eerlijke handel opent nieuwe perspectieven voor de kleine Oegandese producenten. Toegang tot een expertisecentrum, organisatie van workshops, netwerking, uitwisseling van goede praktijken, mutualisering van middelen en investeringen ... Voor meer informatie: www.cofta.org KERNCIJFERS DIT NIEUWE INITIATIEF VAN COFTA EN UGAFAT LEGT DE BASIS VOOR HEEL WAT ACTIVITEITEN TEN VOORDELE VAN DE OEGANDESE VROUWEN EN MANNEN DIE ZICH WILLEN ENGAGEREN IN EERLIJKE HANDEL OM ZO HUN GEMEENSCHAPPEN TE HELPEN ONTWIKKELEN. WWW.BEFAIR.BE BTC-bijdrage: 60.970 euro (75 % van het budget) Begunstigden: 15 lokale organisaties die een honderdtal producenten en arbeiders vertegenwoordigen