Vitamine D - Stichting Kinderopvang Harenkarspel

Eet Compleet Test, Kinderdagverblijf SKH Snoopy & Snuffie
In Nederland eten veel jonge kinderen (1 tot 4 jaar) mee met volwassenen terwijl zij
specifieke voedingsbehoefte hebben. Om te zorgen dat deze kinderen de juiste
voedingsstoffen in de juiste hoeveelheid binnenkrijgen, dient hun voeding hierop afgestemd
te worden. Dit is niet alleen belangrijk in verband met de groei en ontwikkeling, maar ook ter
preventie van overgewicht en de gezondheid nu en op latere leeftijd.
Met behulp van de Eet Compleet Test is gekeken naar de voedingsinname van jonge
kinderen op dagen dat zij naar jullie kinderdagverblijf gaan. In totaal zijn 58 kindjes
opgegeven voor deelname aan de test. De voedingsinname op het kinderdagverblijf is van
58 kindjes gemeten. Van 27 kindjes hebben de ouders ook het Thuistest boekje volledig
ingevuld en retour gestuurd. De voedingsinname van jullie kindjes is berekend door de
gemiddelde voedingsinname op het kinderdagverblijf op te tellen bij de gemiddelde
voedingsinname thuis.
In dit rapport worden de resultaten van de Eet Compleet Test specifiek voor jullie
kinderdagverblijf beschreven. Per voedingsmiddel of voedingsstof is aangegeven hoeveel
jullie kindjes gemiddeld binnenkrijgen. Ook is er vermeld hoeveel van de totale inname op
het kinderdagverblijf plaatsvond en hoeveel thuis. Handig, want op deze manier kan de
voeding thuis en op het kinderdagverblijf in de toekomst goed op elkaar afgestemd worden.
Samenvatting resultaten Eet Compleet Test
Groenten en fruit
Hoe doen we het? *
Advies voedingsbeleid


Groenten
Fruit

16:00 uur groentemomentje
Peuterspecifieke soep is een
goed alternatief voor het
groentemomentje
Fruit of groente op de boterham
Melkproducten
Hoe doen we het? *
Advies voedingsbeleid
Eiwit
Calcium
IJzer

Gebruik een
peuterspecifieke melk

Biedt niet minder dan 300 ml
melk(producten) aan, om de
calciuminname optimaal te
houden.
Vitamine D
Voeding
Vitamine D
Supplement
Vetten
Hoe doen we het? *
Advies voedingsbeleid
Totaal vet
Verzadigd vet


Besmeer elke boterham
Gebruik halvarine of margarine
in plaats van roomboter

Wees matig met (smeer)leverworst/leverkaas
Voor kinderen van 1-3 jaar is het
advies maximaal 2-3 boterhammen
met (smeer)leverworst per week
DHA, omega 3
vetzuur
Vitamine A
Hoe doen we het? *
Advies voedingsbeleid
Vitamine A
Zout
Hoe doen we het? *
Advies voedingsbeleid

Natrium

Groenten en fruit zijn een goede keuze voor
tussendoor
Maak gebruik van peuterspecifieke
tussendoortjes als rijstwafels of soepstengels
Inhoudsopgave
Dit rapport is een weergave van juist die voedingsmiddelen en voedingsstoffen waarvan
jonge kinderen al snel te weinig of te veel binnenkrijgen.
 Groenten en Fruit
 Melkproducten
 Eiwitten
 Calcium
 Vitamine D
 IJzer
 Energie (kilocalorieën)
 Vetten
 DHA, omega 3 vetzuur
 Vitamine A
 Natrium (zout)
Om te kijken of de voedingsinname van jullie kindjes voldoet aan de richtlijnen, is er een
vergelijking gemaakt met de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden van het Voedingscentrum.
Daarnaast is het natuurlijk ook interessant om te weten, in hoeverre de voedingsinname van
jullie kindjes overeenkomt met dat van andere jonge kinderen in Nederland. Daarom is er
eveneens een vergelijking gemaakt met de gemiddelde voedingsinname van deze kinderen.
Groenten en Fruit
De groente- en fruitinname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Groenten
Inname jonge kinderen in
Nederland
(RIVM, VCP, 2005/2006)
(TNO, VIO, 2002)
Gemiddeld 47 gram per dag
1,5 vrucht (150 gram) per dag
Gemiddeld 58 gram per dag
Waarvan…
2 gram (3%)
op het kinderdagverblijf
56 gram (97%)
thuis
Gemiddeld 75 gram per dag
(50 – 100 gram per dag)
Fruit
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf SKH Snoopy &
Snuffie
Gemiddeld 119 gram per dag
Gemiddeld 106 gram per dag
Waarvan…
89 gram (84%)
op het kinderdagverblijf
17 gram (16%)
thuis
Kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen minder groenten en fruit binnen dan aanbevolen.
Groenten en fruit eten is belangrijk voor een goede gezondheid, voor nu en voor later.
Groenten en fruit bevatten namelijk belangrijke vitaminen, mineralen en vezels. Om de
huidige voedingsinname beter af te stemmen op de voedingsbehoefte is het verstandig de
groenten- en fruitinname te verhogen. In het kader staan tips voor het verhogen van de
groenten- en fruitinname.
Veel soorten groenten en bepaalde fruitsoorten vinden jonge kinderen van nature niet
lekker. Omdat de smaak van groenten en fruit soms wat bitter of zuur kan zijn, moeten
kinderen hieraan wennen. Gemiddeld moeten kinderen vaak wel 10 keer een nieuw
voedingsmiddel proberen voordat zij deze gaan accepteren.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf







Wees creatief met fruit, maak bijvoorbeeld eens een smoothie, verse sap of een heerlijk versgemaakt fruitijsje!
Versier het brood met extra groenten zoals tomaat, komkommer en wortel.
Gebruik eens fruit als broodbeleg, bijvoorbeeld een banaan of aardbeien op brood.
Serveer tussen de middag de warme maaltijd of soep op het kinderdagverblijf. Na een dag op het
kinderdagverblijf zijn jonge kinderen vaak erg moe waardoor ze thuis minder van de warme maaltijd eten.
Daarnaast geldt, zien eten doet eten!
Start een moestuintje om de interesse voor groente en fruit te vergroten.
Geef groente als tussendoortje, bijvoorbeeld tomaat radijs of komkommer
Probeer ook eens Olvarit peutermenu. Deze maaltijd bevat 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
groenten en is speciaal afgestemd op de voedingsbehoefte van jonge kinderen.
Melkproducten
De melkinname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Melkproducten
Inname jonge kinderen in
Nederland
(RIVM, VCP, 2005/2006)
(TNO, VIO, 2002)
Gemiddeld 530 ml per dag
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf SKH Snoopy &
Snuffie
Gemiddeld 362 ml per dag
300 ml per dag
Waarvan…
156 ml (43%)
op het kinderdagverblijf
206 ml (57%)
thuis
Jonge kinderen in Nederland krijgen al snel veel melkproducten binnen, waardoor de
voeding gauw uit balans raakt. De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken ook te veel
melkproducten. Dit komt waarschijnlijk omdat Nederland een echt ‘koemelkland’ is. Veel
mensen zijn hier dan ook mee opgevoed. Melk bevat voedingsstoffen die goed zijn voor de
gezondheid. Echter, voor jonge kinderen is de samenstelling niet optimaal. Zo bevat
(halfvolle) melk relatief veel verzadigd (ongezond) vet en bevat het geen vitamine D en ijzer.
Een hoge inname van melk(producten) kan de voeding dus uit balans brengen. Afstemmen
van de inname op het kinderdagverblijf en thuis kan bijdrage aan het verlagen van de melk
inname. Opvolgmelk of Dreumesmelk en Peutermelk zijn speciaal afgestemd op de
voedingsbehoeften van jonge kinderen. In totaal kreeg 0% van de kinderen één of twee
dagen Opvolgmelk of Dreumes of Peutermelk op het kinderdagverblijf. Thuis was dit 13%
van de kinderen.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf



De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid melkproducten is 300 ml (2 glazen/schaaltjes) per dag. Onder
melkproducten vallen naast melk ook bijvoorbeeld yoghurt, vla en kwark.
Vervang het yoghurtmoment in de middag door een groente- en/of fruitmoment.
Peuterspecifieke melkproducten, zoals Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk zijn aangepast op de behoeftes van
jonge kinderen. Ze bevatten o.a. meer ijzer, vitamine D en gezonde vetten dan koemelk. Deze stoffen dragen bij
aan een gezonde ontwikkeling voor jonge kinderen
Eiwitten
De eiwitinname van jullie kindjes is hoger dan de aanbevolen hoeveelheid.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
l
13
l
14
13 à 14 gram
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding, 2006)
Inname jonge kinderen in
Nederland
Gemiddeld 41 gram
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 42 gram
Doordat vooral dreumesen (kinderen 1-2 jaar) veel melkproducten gebruiken krijgen zij al
snel te veel eiwit binnen. Ook op jullie kinderdagverblijf is dat het geval. Dit is niet ideaal
omdat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een te hoge eiwitinname op jonge
leeftijd de kans op overgewicht op latere leeftijd mogelijk kan verhogen (Günther et al,
2007). Om de huidige voedingsinname beter af te stemmen op de voedingsbehoefte is het
verstandig de eiwitinname te verlagen.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf




Soja- of geitenmelk bevatten ongeveer net zo veel eiwit als koemelk. Met het oog op het verminderen van de
eiwitinname vormen zij geen goede optie. Dit zelfde geldt voor magere melk, deze bevat ook net zoveel eiwit als
halfvolle koemelk.
Om de eiwitinname te verlagen kun je in plaats van melk kiezen voor water, thee, vruchtensap of limonade.
Stem met de ouders de melkinname af, kinderen hebben voldoende aan 300 ml melkproducten per dag.
Om ervoor te zorgen dat jonge kinderen niet teveel eiwit binnenkrijgen kun je eveneens Nutrilon Dreumesmelk
of Peutermelk geven. Deze bevat ruim 50% minder eiwit dan koemelk.
Wist je dat…
… er in koemelk 2 x zoveel eiwit zit
als in Nutrilon Dreumesmelk en
Peutermelk?
Calcium
De calciuminname van jullie kindjes is goed.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Minstens 500 milligram
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding,
2006)
Inname jonge kinderen
in Nederland
Gemiddeld 812 milligram
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 661 milligram
De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken voldoende calcium. Calcium is nodig voor
de opbouw en stevigheid van het skelet en de tanden. Voor jonge kinderen is het dus
belangrijk dat zij dagelijks voldoende calcium binnenkrijgen in verband met de snelle groei.
Melkproducten vormen een goede bron van calcium. De dagelijkse calciuminname van jonge
kinderen is grotendeels afkomstig van melkproducten (RIVM, VCP, 2005/2006). Eén glas
melk bevat al bijna 200 milligram calcium. Naast melkproducten bevatten groenten,
peulvruchten, brood en aardappelen een kleine hoeveelheid calcium. Een gevarieerde
voeding zorgt ervoor dat jonge kinderen voldoende calcium binnenkrijgen.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf





Beweging is belangrijk voor een goede botopbouw. Ook zorgt het ervoor dat calcium beter wordt opgenomen in
de botten. Zorg dus voor dagelijks voldoende beweging op het kinderdagverblijf.
Dat groenten eten gezond is, is inmiddels wel bekend. Sommige groenten (bijvoorbeeld broccoli en spinazie)
bevatten ook calcium. Nog een reden om een groentetussendoortje aan te bieden of om de boterham te
versieren met groenten.
Enkel water geven is geen goed alternatief voor het geven van melk. Water bevat immers geen calcium, dus bij
het enkel geven van water in plaats van melk kan een tekort aan calcium veroorzaken. Let op dat kinderen per
dag 300 ml melkproducten blijven gebruiken. Stem daarom met de ouders de melkinname af, kinderen hebben
voldoende aan 300 ml melkproducten per dag.
Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk zijn eveneens een belangrijke bron van calcium.
Bijkomend voordeel van het gebruik van peuterspecifieke melk is dat daarmee de ijzerinname verbetert.
Wist je dat…
… vitamine D ervoor zorgt dat
calcium beter wordt opgenomen?
Vitamine D
De vitamine D-inname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid, daarom is
het belangrijk dat alle kinderen vitamine D extra gesuppleerd krijgen.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Vitamine D supplement
10 microgram
100 % supplement
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede Voeding,
2006)
Inname jonge kinderen in
Nederland
Vitamine D supplement
Gemiddeld 3,5 microgram*
Gemiddeld 60 %
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 4,0 microgram*
Gemiddeld 55 %
Vitamine D supplement
*
Inname is exclusief vitamine D of multivitamine supplement
Voor de meeste kinderen geldt dat als zij gevarieerd eten, zij de meeste vitamines en
mineralen via de voeding binnenkrijgen. Een uitzondering hierop is vitamine D. Vitamine D
komt van nature in weinig producten voor. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D.
Door middel van zonlicht wordt vitamine D in de huid aangemaakt. Dit is echter alleen in de
maanden april tot oktober. Daarnaast luidt het advies voor jonge kinderen dat zij tussen
12:00 en 15:00 uur geheel uit de zon moeten blijven. Ook is het zo dat zonnebrandcrème de
aanmaak sterk remt. Kindjes met een donkere huid maken sowieso al minder vitamine D aan
in de huid dan kindjes met een lichte huid. Al met al is zonlicht dus geen goede bron om in
de behoefte van jonge kinderen te voorzien.
Vitamine D is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van botten en tanden. Juist omdat
jonge kinderen in de groei zijn, is de behoefte hoog. Het advies is om alle kinderen tot de
leeftijd van 4 jaar dagelijks het hele jaar door 10 microgram vitamine D in de vorm van een
supplement te geven. In de praktijk blijkt dat slechts 60% van de ouders hun kindje dit geven
(L’Hoir, TNO, 2009). 55% van de ouders van de kindjes op jullie kinderdagverblijf gaven extra
vitamine D in de vorm van een supplement!
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf



Besmeer de boterhammen altijd met margarine of halvarine, deze zijn eveneens een belangrijke bron
van vitamine D.
Zet eens vis op het menu, plakjes zalm bijvoorbeeld vinden veel kinderen heerlijk en zijn een goede bron
van vitamine D.
Bied in plaats van gewone koemelk, Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk aan. Aan deze melk is
namelijk extra vitamine D toegevoegd. Gewone halfvolle koemelk bevat van nature geen vitamine D.
IJzer
De ijzerinname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Gemiddeld 7 milligram
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede
Voeding, 2006)
Inname jonge kinderen
in Nederland
Gemiddeld 6,3 milligram
1 – 2 jaar: 7,4 mg
2 – 4 jaar: 6,1 mg
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 6,1 milligram
De kinderen op jullie kinderdagverblijf gebruiken helaas minder ijzer dan wordt aanbevolen
terwijl ijzer een belangrijke voedingsstof is voor een jong kind. IJzer ondersteunt een
normale hersenontwikkeling. Een kind wordt geboren met een voorraad ijzer die voldoende
is voor 6 maanden. Na 6 maanden is de voorraad op en dient er voldoende ijzer via de
voeding worden genomen. Het is dus belangrijk dat de voeding van een jong kind voldoende
ijzer bevat om in de behoefte te voorzien. IJzer zit o.a. in vlees, brood, pasta, groenten en
peulvruchten. Het lichaam neemt ijzer uit vlees beter op dan uit plantaardige producten.
Praktische tips voor het kinderdagverblijf



Gebruik (magere) vleeswaren op brood, zoals ham. Vleeswaren vormen een goede bron van ijzer.
Vitamine C bevordert de ijzeropname uit plantaardige producten zoals brood. Gebruik bij de maaltijd dus een
vitamine C bron zoals een glaasje sap of fruit.
Gebruik Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Deze bevat net als opvolgmelk extra ijzer! Koemelk bevat
daarentegen geen ijzer.
Analyse van de landelijke resultaten van de Eet Compleet Test tonen
aan dat de inname van ijzer en vitamine D bij kinderen die opvolgmelk of
Groeimelk gebruiken beter is dan kinderen die enkel koemelk gebruiken.
Aanbevolen
Inname bij
gebruik
Groeimelk
Inname bij
gebruik
koemelk
IJzer (mg)
7,0
7,4 (n=287)
5,9 (n=789)
Vitamine D (mcg)
10
5,3 (n=287)
2,0 (n=789)
DHA (mg)
100
31 (n=105)
16 (n=463)
Voedingsmiddel/-stof
Wist je dat…
Jonge kinderen van 1 tot 4 jaar
vaak te weinig ijzer
binnenkrijgen? De inname van
jongere kinderen is hoger
doordat zij vaak nog
opvolgmelk krijgen. Deze
bevat, in tegenstelling tot
gewone koemelk, extra ijzer.
Energie (kilocalorieën)
De energie-inname van jullie kindjes is goed.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
l
1100
l
1300
Gemiddeld 1100 – 1300
kilocalorieën
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede
Voeding, 2006)
Inname jonge kinderen
in Nederland
Gemiddeld 1233 kilocalorieën
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 1131 kilocalorieën
Gemiddeld wordt er door de kindjes op jullie kinderdagverblijf de juiste hoeveelheid energie
gebruikt. Energie is belangrijk voor een actief leven en voor de groei. Wanneer een kind
evenveel energie binnenkrijgt als dat hij/zij gebruikt dan is de energiebalans in evenwicht.
Echter, wanneer een kind gedurende langere tijd meer energie binnenkrijgt dan dat hij/zij
gebruikt dan kan een kind, naast de normale groei, teveel in gewicht aankomen. Om
overgewicht te voorkomen is het belangrijk dat kinderen niet te veel energie binnenkrijgen.
Belangrijk is echter wel dat een kind voldoende energie binnen krijgt. Indien een kind voor
een lange periode te weinig energie binnen krijg kan dit de groei en ontwikkeling
belemmeren.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf






Speel actief met de kinderen! Uit onderzoek is gebleken dat wanneer je als pedagogisch medewerker weinig
actief meespeelt, voornamelijk jonge kinderen geneigd zijn om je heen te hangen (Gubbels et al, 2010).
Om actief buiten te spelen kun je verschillende spelletjes doen, zoals bijvoorbeeld het flessenspel. Ieder kind
heeft een plasticfles gevuld met water. De uitdaging is om met behulp van een bal de fles van de ander om te
gooien. Zie voor meer buiten en binnen spellen www.beweegkriebels.nl (NISB).
Kies voor gezonde tussendoortjes, zoals groenten en fruit. Deze bevatten relatief weinig energie en zorgen
voor een verzadigd gevoel.
Laat kinderen niet meer dan 2-3 boterhammen per dag eten. Brood is namelijk een grote leverancier van
energie. Voor het kinderdagverblijf betekent het vaak dat 2 boterhammen voldoende is, maar zien eten doet
eten. Geef ze daarom liever op een ander moment op de dag wat extra groenten of fruit.
Indien u twijfelt of u kindje een gezond gewicht heeft, kunt u dit navragen bij het Consultatiebureau.
Om overgewicht te voorkomen is de richtlijn 1 zoete drank per dag. Thee en water zijn daarnaast een goed
alternatief.

Wist je dat…
Nutrilon Dreumesmelk en
Peutermelk ook in neutrale smaak
verkrijgbaar zijn?
Vetten
De totale vetinname van jullie kindjes is goed.
De verzadigd vet (verkeerd vet) inname van jullie kindjes is goed.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede
Voeding, 2006)
Inname jonge
kinderen in Nederland
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge
kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
l
l
25
40
25 – 40 energie% totaal vet
Maximaal 15 energie% verzadigd vet
Gemiddeld 28 energie% totaal vet
Gemiddeld 11 energie% verzadigd vet
Gemiddeld 29 energie% totaal vet
Gemiddeld 11 energie% verzadigd vet
De kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen de juiste hoeveelheid vet binnen. Vet is van
essentieel belang voor kinderen in de groei, voor vet oplosbare vitamines en essentiële
vetzuren. Het is echter belangrijk om te letten op de verdeling van de verschillende soorten
vet. De onverzadigde vetten vormen een essentieel onderdeel van een volwaardige voeding.
Verzadigd vet is ongezond vet. Dit verkeerde vet zit in ongezonde snacks en koek, maar ook
in kaas en melkproducten, vette vleessoorten en harde margarines uit een wikkel. Verzadigd
vet is niet gezond omdat dit het cholesterolgehalte kan verhogen. Een hoog
cholesterolgehalte is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Om het risico op hart- en
vaatziekten te verlagen is het streven naar een inname van <10 energie% verzadigd vet. Voor
jonge kinderen is het dus belangrijk om een voedingspatroon aan te leren met zo weinig
mogelijk verzadigd vet. De kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen niet te veel verzadigde
vetten binnen. Dit doen jullie goed.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf



Besmeer boterhammen altijd met margarine of halvarine, ook wanneer je smeerbaar beleg gebruikt. Kies bij
voorkeur wel een margarine of halvarine uit een kuipje en niet uit een wikkel.
Let op met vetrijke vleeswaren zoals smeerworst en andere worstsoorten zoals salami en cervelaat. Deze
bevatten veel verzadigd vet. Gebruik liever magere vleeswaren zoals kipfilet, fricandeau en ham. Of gebruik
zoet broodbeleg zoals jam, gestampte muisjes of vruchtenhagel. Het is niet nodig om eerst een boterham met
hartig beleg te eten. Zoet beleg vormt ook een goede en gezonde keuze.
Gebruik Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Deze bevat gunstige vetten die in gewone koemelk nagenoeg
niet voorkomen. Daarnaast bevat koemelk meer ongezond verzadigd vet.
DHA, omega 3 vetzuur
De totale DHA inname van jullie kindjes is lager dan de aanbevolen hoeveelheid.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
100 milligram
(Efsa 2010)
Inname jonge kinderen
in Nederland
Gemiddeld 16 milligram
(Eet Compleet Test, intern rapport. Nutricia
2013)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 30 milligram
De kinderen op jullie kinderdagverblijf krijgen te weinig DHA binnen. DHA is een onverzadigd
vet en daarmee dus een onderdeel van de vet inname. DHA is van essentieel belang voor
kinderen in de groei. Daarnaast is DHA één van de onverzadigde omega 3 vetzuren die een
belangrijke rol speelt bij de hersenontwikkeling van kinderen. Belangrijk omdat de hersenen
van jonge kinderen gemiddeld met 1 gram per dag groeien. Dit vetzuur komt vooral voor in
vette vissoorten (denk aan zalm, tonijn, haring etc.). Ook is DHA te vinden in omega 3
verrijkte margarine en halvarine. Voor kinderen is het dus belangrijk om een
voedingspatroon aan te leren met daarin voldoende omega 3 vetzuren. De kinderen op jullie
kinderdagverblijf krijgen te weinig onverzadigde omega 3 vetten binnen. In het kader
staan tips hoe nog beter kan worden.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf



Besmeer boterhammen altijd met omega 3 verrijkte margarine of halvarine, ook wanneer je smeerbaar beleg
gebruikt. Kies bij voorkeur wel een margarine of halvarine uit een kuipje en niet uit een wikkel.
Geef de kinderen eens zalm of tonijn op brood tijdens de lunch.
Gebruik Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk. Aan deze melk is DHA omega 3 vetzuur toegevoegd dat in
gewone koemelk niet voorkomt.
Wist je dat…
… in één bekertje Nutrilon
Dreumesmelk of Peutermelk 18 mg
DHA zit? In koemelk zit geen DHA.
Vitamine A
De vitamine A-inname van jullie kindjes is goed.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede
Voeding, 2006)
Inname jonge kinderen
in Nederland
l
l
400
800
400 – 800 microgram
Gemiddeld 704,8
microgram
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
Gemiddeld 686 microgram
De kindjes op jullie kinderdagverblijf krijgen gemiddeld de juiste hoeveelheid vitamine A
binnen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Een belangrijke bron voor vitamine A is
(smeer)leverworst/leverkaas. (Smeer)leverworst/leverkaas wordt vaak gebruikt als
broodbeleg voor kinderen. Toch is het niet goed om jonge kinderen veel boterhammen met
(smeer)leverworst/leverkaas te geven. Een teveel aan vitamine A kan zich opstapelen in het
lichaam wat negatieve gevolgen kan hebben op onder andere het gezichtsvermogen. Het
advies is om kinderen van 6 tot 12 maanden niet meer dan 1 tot 2 boterhammen en
kinderen van 1 tot 3 jaar niet meer dan 2 tot 3 boterhammen per week met
(smeer)leverworst/leverkaas te geven. Steeds meer kinderdagverblijven stoppen daarom
met het geven van (smeer)leverworst/leverkaas om zo te voorkomen dat kinderen niet te
veel vitamine A binnenkrijgen.
Praktische tips voor op het kinderdagverblijf
Jonge kinderen vinden (smeer)leverworst/leverkaas op de boterham vaak erg lekker, maar houd daarbij wel het
volgende advies aan (Het Voedingscentrum):
 Geef een kind van 6 tot 12 maanden niet meer dan 1 of 2 boterhammen met (smeer)leverworst/leverkaas
per week.
 Geef een kind van 1 tot 3 jaar niet meer dan 2 of 3 boterhammen met (smeer)leverworst/leverkaas per week.
 Omdat je als kinderdagverblijf vaak niet weet wat een kindje thuis op de boterham eet en/of op een andere
dag op het kinderdagverblijf gegeten heeft is het verstandig geen (smeer)leverworst/leverkaas op het
kinderdagverblijf aan te bieden. Of beperk dit tot enkel 1 dag in de week.
Natrium (zout)
De natriuminname van jullie kindjes is goed.
Dagelijkse aanbevolen
hoeveelheid
Maximaal 1200
milligram
(Gezondheidsraad, Richtlijnen Goede
Voeding, 2006)
Inname jonge kinderen
in Nederland
1280 milligram*
(RIVM, VCP, 2005/2006)(TNO, VIO, 2002)
Inname jonge kinderen
kinderdagverblijf
SKH Snoopy & Snuffie
*
1116 milligram**
Dit is een geschatte waarde gebaseerd op een gemiddelde inname. Deze inname is exclusief zout toegevoegd bij koken of aan tafel.
inname is exclusief zout toegevoegd bij koken of aan tafel.
**Deze
De zoutinname op jullie kinderdagverblijf komt overeen met de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid. De woorden zout en natrium worden vaak door elkaar gebruikt, natrium zit in
zout. 1 gram zout bevat 0,4 gram natrium. In veel voedingsmiddelen komt van nature zout
voor. Daarnaast wordt er ook vaak zout toegevoegd aan producten tijdens het
productieproces of de bereiding. Onder andere brood is een grote leverancier van natrium.
De maximale geadviseerde hoeveelheid zout voor kinderen van 1 tot 4 jaar is 3 gram per dag
en ligt lager dan die van volwassenen. De maximale zoutinneming voor volwassenen is 6
gram. In de praktijk blijkt dat deze hoeveelheid snel wordt overschreden. Een hogere inname
van natrium kan leiden tot een verhoogd risico op een hoge bloeddruk op latere leeftijd. Hoe
lager de natriuminname, hoe beter. Dit advies volgen jullie al goed op.
Praktische tips voor het kinderdagverblijf





Laat kinderen niet meer dan 2-3 boterhammen per dag eten. Brood is namelijk een grote leverancier van
natrium. Voor het kinderdagverblijf betekent het vaak dat 2 boterhammen voldoende is, maar zien eten doet
eten. Geef ze daarom liever op een ander moment op de dag wat extra groenten of fruit.
Kies voor broodbeleg waar minder zout in zit, zoals kipfilet, fricandeau of zoet beleg.
Let op met kant- en klaarproducten, zoals soep uit blik of knakworstjes.
Gebruik geen kruidenmixen, soepen of sauzen uit pakjes. Hier is vaak extra zout aan toegevoegd.
Een rijstwafel of soepstengel bevat vaak veel zout. Kies liever voor speciale baby- en peuterproducten. Deze
bevatten minder zout en zijn afgestemd op de speciale voedingsbehoeften van jonge kinderen. Olvarit soep
bevat 10x minder natrium dan soep voor volwassenen.
Conclusie
Uit deze test blijkt dat de voeding van jullie kindjes nog niet optimaal is. Om de
voedingsinname verder te verbeteren kunnen jullie aan de slag met alle praktische tips voor
op het kinderdagverblijf.
Bijgevoegd vinden jullie eveneens een overzicht met adviezen om jullie voedingsbeleid
verder te verbeteren. Deze adviezen kunnen jullie ter ondersteuning gebruiken voor het
selecteren van gezonde producten op het kinderdagverblijf.
Mochten jullie of ouders nog vragen hebben over de voeding van jullie kindjes, dan kun je
ook altijd contact opnemen met ons team van voedingsdeskundigen via telefoonnummer
0800 02226262 (gratis, 24 uur per dag).
Voordelen Nutrilon Dreumesmelk en Peutermelk
 Bevat 28 voedingsstoffen
 Bevat een gepatenteerde mix van prebiotische
vezels GOS:lcFOS 9:1
 Bevat 62% minder eiwit
 Betere vetzuursamenstelling
 Bevat DHA
 45% minder natrium
 Bevat vitamine D
 Bevat ijzer

Adviezen voedingsbeleid Kinderdagverblijf
Broodmaaltijd
Brood
Dreumesen en peuters hebben elke dag twee tot drie sneetjes brood nodig. Het beste kan
gekozen worden voor bruinbrood of volkorenbrood, in verband met de vezels, ijzer en de Bvitamines.
Voorkeursproducten: bruinbrood of volkorenbrood.
Vetten en oliën
Dreumesen en peuters hebben elke dag 10-15 gram margarine op het brood nodig. Dit is 5
gram per snee. Besmeer daarom elke boterham met een beetje margarine of halvarine.
Voorkeursproducten: zachte margarine of halvarine uit een kuipje.
Broodbeleg
Dreumesen of peuters mogen elke dag een ½ plak kaas. Verder kan er gevarieerd worden
met verschillende soorten broodbeleg. Hartig beleg is niet altijd beter dan zoet beleg omdat
ze meer eiwit, (verzadigd)vet en zout bevatten. Belangrijk is om vooral te letten op de
hoeveelheid zout en verzadigd vet in het product.
Voorkeursproducten: 20/30+kaas, hüttenkäse, sandwichspread, pindakaas, kipfilet,
fricandeau, appelstroop, jam, vruchtenhagel, anijshagel, muisjes, gestampte muisjes,
(basterd)suiker, groenten en fruit.
Het gebruik van smeerkaas en smeerleverworst kan het beste beperkt worden tot maximaal
één tot twee boterhammen per week. Zo bevat smeerkaas veel zout en smeerleverworst
veel vitamine A. Het is ongezond om hier te veel van binnen te krijgen.
Groenten en Fruit
Dreumesen en peuters hebben elke dag 1,5 stuks fruit (150 gram) nodig en 50 tot 100 gram
groenten. Varieer in het aanbod door fruit van het seizoen te geven. Sommige groenten zijn
ook geschikt al tussendoortje. Geef ook eens fruit of groenten op brood.
Voorkeursproducten: vers fruit zoals banaan, meloen, nectarine, peer, perzik, appel,
aardbeien, kiwi, pitloze druiven, mandarijn of mango. Verse groenten zoals (cherry)tomaat,
komkommer, radijsjes en paprika zijn geschikt als tussendoortje of op de boterham omdat je
ze rauw kunt eten.
Dranken
Dreumesen en peuters hebben elke dag zes à zeven bekertjes (750 ml) drinken nodig. Een
deel hiervan, twee à drie bekertjes (300 ml) bestaat uit melk(producten). Om ervoor te
zorgen dat een dreumes of peuter niet te veel eiwit binnenkrijgt, is het belangrijk om deze
aanbeveling aan te houden. Ook kan de eiwitinname verlaagd worden door koemelk te
vervangen door Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk.
Voorkeursproducten zijn: water, lauwe (vruchten)thee, diksap/limonade of soep (let op zout),
groentesap, Nutrilon Dreumesmelk of Peutermelk.
Dranken als limonadesiroop, diksap en vruchtensap kunnen ook gegeven worden. Het beste
is om deze dranken te verdunnen met water, omdat ze veel energie en suiker bevatten. Er
kan ook gekozen worden voor dranken waaraan minder of geen suiker is toegevoegd. Voor
de zoete smaak zitten hier dan zoetstoffen in. Geef dranken met zoetstoffen niet vaak, zodat
een dreumes of peuter niet te veel went aan een zoete smaak.
Tussendoor en traktaties
Een gezond tussendoortje voor een dreumes of peuter bevat niet te veel energie, suiker,
verzadigd vet en zout.
Voorkeursproducten zijn: fruit, stukjes komkommer of wortel, soepstengel (let op zout),
rijstwafel (let op zout), volkoren biscuittje, lange vinger, kinderkoekje, peperkoek of rozijntjes.
Trakteren is leuk, alleen voor dreumesen en peuters is een traktatie al snel een hele
maaltijd. Daarom is het belangrijk dat een traktatie niet te groot is of te veel energie bevat.
Tips:
- Kleine kinderen vinden een speeltje als traktatie ook heel leuk. Een grabbelton met
kleine cadeautjes maakt dit extra speciaal.
- Suggesties voor gezonde en leuke traktaties:
Mandarijn met parapluutje, puntzakje met popcorn, minikrentenbolletje met een
vlaggetje, versierd bekertje met wat worteltjes, knijpfruitje verpakt met lint en ballon,
auto van doosje rozijntjes en rijstwafels.
Bijlage 1:
Overzicht voedingsinname gesplitst voor voedingsinname
kinderdagverblijf en thuis
Voedingsmiddel/
Voedingsstof
Groenten (g)
Fruit (g)
Melkproducten (ml)
Energie (kcal)
Eiwitten (g)
Vetten (en%) *
Verzadigd vet (en%)*
DHA, omega 3 vetzuur (mg)
Vitamine D (mcg)
Vitamine D (% supplement)
Vitamine A (mcg)
Calcium (mg)
IJzer (mg)
Natrium (zout) (mg)
Dagelijkse
aanbevolen
hoeveelheid
kinderen
Gemiddelde
inname totaal
(KDV en Thuis)
Gemiddelde
inname KDV
n = 27
Gemiddelde
inname thuis
n = 27
75
58
2
56
150
106
89
17
300
362
156
206
1200
1131
519
612
13 – 14
42
16
26
25 – 40
29
<15
11
100
30
0
30
10
4,0
0,9
3,1
100%
55
0
55
400
686
363
323
500
661
305
356
7
6,1
2,3
3,8
1200
1116
598
518
(Deze getallen zijn afgerond. Hierdoor kan het voorkomen dat gemiddelde inname KDV en Thuis
zoals in de tabel weergegeven niet precies overeenkomt met de totale dag inname)
* Van
de vetten is alleen het gemiddelde energiepercentage over de gehele dag berekend.
De energiepercentages van de verschillende dagdelen tonen een percentage van een
percentage, en zijn om deze reden niet relevant.
Bijlage 2:
Toelichting bij samenvatting resultaten Eet Compleet Test
Voedingsmiddel/
Voedingsstof
Groenten (g)
Fruit (g)
Melkproducten (ml)
Energie (kcal)
Eiwitten (g)
Vetten (en%)
Verzadigd vet (en%)
DHA, omega 3 vetzuur (mg)
Vitamine D (mcg)
Vitamine D (% supplement)
Vitamine A (mcg)
Calcium (mg)
IJzer (mg)
Natrium (zout) (mg)
Dagelijkse
aanbevolen
hoeveelheid
kinderen
Wanneer
Wanneer
Wanneer
75
< 50
50 – 74
≥ 75
150
< 125
125 – 149
≥ 150
300
< 250
≥ 350
< 1049
≥ 1350
≥ 20
250 – 274
326 – 349
1050 – 1099
1301 – 1349
15 – 19
275 – 325
1100 – 1300
25 – 29
30 – 40
<15
< 25
≥ 40
> 15
11 – 15
≤ 10
100
<80
80 – 99
≥ 100
10
< 5,0
5,0 – 7,9
≥ 8,0
100%
< 75%
75 – 89%
≥ 90%
400
> 800
601 – 800
≤ 600
500
< 449
450 – 489
≥ 490
7
< 6,5
6,5 – 6,9
≥ 7,0
1200
> 1200
1151 – 1200
≤ 1150
1200
13 – 14
25 – 40
13 – 14