Natuurwetenschappen een beetje scheikunde en elektriciteitsleer Aanschaffen en gebruiken van elektrische ontharingsapparatuur vraagt om enige kennis van het hoe en waarom van elektriciteit en ook een beetje over scheikunde. Januari 2013 Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 18 Atomen 1 Januari 2013 Het kleinste deeltje van een stof noemen we een atoom. Het idee, dat een atoom (A is niet en toom betekent deelbaar) niet deelbaar is, is inmiddels wel achterhaald. Een Atoom is opgebouwd uit: Een kern bestaande uit: Positief geladen Protonen (+) Niet geladen Neutronen (alleen H heeft geen neutron) Om de kern draaien in “schillen” (lijkt wat op het zonnestelsel): Negatief geladen Elektronen (-) Bij een elementaire lading zijn er evenveel protonen als elektronen. Het aantal protonen/elektronen kan variëren van 1 – 103 Het aantal elektronen of protonen noemen we het “Atoomgetal” Het aantal Neutronen is meestal gelijk aan het aantal protonen, soms iets meer. Alleen Waterstof heeft geen neutron. Het aantal protonen + neutronen noemen we het Atoomgewicht of Atoommassa Elektronen draaien in “schillen” om de kern heen. De eerste schil is de K-schil met maximaal 2 elektronen Daarna de L en M schillen met maximaal 8 Daarna krijgen we schillen met 18 of 32 elektronen, verdeeld in subschillen. Wij beperken ons hier tot de K, L en M schillen Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 19 Atomen 2 Elektroden Faraday introduceerde de termen anion voor een negatief geladen ion dat wordt aangetrokken door de positieve anode, Anion → Anode en kation voor een positief geladen ion dat door de negatieve kathode wordt aangetrokken. Kation → Kathode Januari 2013 Is de buitenste schil van nature vol, dan spreken van een Edelgas. Edelgassen kunnen niet op andere stoffen reageren Omdat er geen elektronen meer van andere atomen opgenomen kunnen worden, maar ook niet af gegeven. Bevat de buitenste schil 7 elektronen, dan zijn het Halogenen. Wanneer een atoom geen volle buitenste schil heeft zal deze proberen dat wel te bereiken door te geven of te nemen. Elektronen afstaan (1, 2, 3 in de buitenste schil) → wordt + Elektronen op nemen (5, 6, 7 in de buitenste schil) → wordt Dit zijn “Elektrovalente bindingen” Bij 4 in buitenste schil ontstaat een vorm van samenwerking Dit zijn “Covalente bindingen” Het proces is: “Streven naar een Edelgasconfiguratie”. Een neutraal atoom bestaat uit evenveel protonen als elektronen. Wanneer er elektronen worden opgenomen of afgegeven van een ander atoom: Dan verandert de lading en wordt het een “Ion”. Zijn er meer negatief geladen deeltjes dan positieve, dan wordt het atoom “negatief”. We noemen het een Anion Dat andere atoom wordt dan “positief” omdat het meer protonen dan elektronen bezit. Dat atoom is nu een Kation Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 20 Elementen 2 of meer is een molecuul Na + Cl H2O De belangrijkste elementen die we in dit vak gebruiken. Element Symbool Atoomgetal Schilindeling Valentie Waterstof H 1 1 +1 Zuurstof O 8 2-6 -2 Koolstof C 6 2-4 +/-4 Natrium Na 11 2-8-1 +1 Chloor Cl 17 2-8-7 -1 Keukenzout Water Na + Cl → Na+ClH2 + O → H2O deels gedissocieerd in H+ en OH- (Hydroxylgroep) De positieve en negatieve ionen in de oplossing vormen een elektronenbrug, en het aantal ionen in de oplossing (de concentratie) is een maat voor de elektrische geleiding. Januari 2013 Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 21 Elektrolyt Electrolyse Elektrolyten zijn chemische verbindingen die in een oplossing of in gesmolten toestand geheel of gedeeltelijk in ionen gesplitst zijn en dan de elektrische stroom geleiden De stof moet dus oplosbaar en ioniseerbaar zijn. Keukenzout b.v. (NaCl) is oplosbaar in water en dissocieert in water in Na+ en Cl- . Suiker lost ook op in water, maar vormt geen ionen. Dat geldt ook voor Covalente bindingen, zoals b.v. olie Dit gegeven is ook van belang bij Ionthoforese Elektrolyse is een chemische reactie waarbij onder invloed van een elektrische stroom samengestelde stoffen worden ontleed tot enkelvoudige stoffen en/of andere samengestelde stoffen. Zo zal de Na+ zich binden met de OH tot NaOH (Natronloog) De Cl- zal zich met de H+ binden tot HCL (Zoutzuur) Bij de Katode vormt zich het loog Bij het blenden gaan we daar mee werken. Dan is het de Actieve elektrode. Bij de Anode vormt zich het zuur Bij het blenden is dat de Handelektrode. Met zuur doen we nu niets, daarom Inactieve elektrode Let op, bij Iontoforese kan het ook andersom zijn Januari 2013 Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 22 • Zuren • • • Januari 2013 Zijn verbindingen/afleidingen van: o metalloïden (zuurvormende niet-metalen) of Metalloïde oxiden o H+ ionen o pH kleiner dan 7 o smaken zuur o etsende werking op cellen o kleurt lakmoespapier rood Formule begint altijd met H… o HCl (zoutzuur) o H2 SO4 (zwavelzuur) o HNO3 (salpeterzuur) Werking op de huid: o Werkt etsend op de huid o Maakt de kitsubstantie los (chemische peeling) Zuren met een pH 1 en 2 zijn anorganische/sterke zuren o b.v. zoutzuur (of zwavelzuur) o valt in water direct uiteen in H+ Clo veel H+ ionen, waardoor pH daalt Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 23 Base of Loog en Zout Basen Zouten Wanneer we een sterk zuur mengen met een sterke base ontstaat een zout Zuur + Base → Zout + Water HCl + NaOH → NaCl + H2O pH 1 pH 14 pH 7 pH 7 Januari 2013 Zijn verbindingen van: een metaal en een hydroxyl groep (OH-) pH groter dan 7 smaken bitter en zeepachtig kleuren lakmoes blauw voelen slijmerig op de huid zijn elektrisch geleidend Voorbeelden: NaOH natronloog KOH kaliloog Werking op de huid Lost epitheelweefsel snel op (daarom gevaarlijker dan een zuur) Daarom bij ontharen (Elektrolyse/Blend gebruikt) Basen met een pH 13 of 14 zijn sterke basen b.v. natron en kaliloog dissocieert volledig in metaalionen en OH_ Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 24 Elektriciteit, Geleiders, Isolatoren Januari 2013 Soorten Elektriciteit Statische elektriciteit (Elektrostatisch) Bij wrijving slechte geleiders zamelen elektronen zich op Bij contact met geleider vloeit energie af Een schokje, soms zelfs vonk Dynamische elektriciteit (Elektrodynamica) Er is nu een constante stroom aan elektronen Elektronen verplaatsen van m.n. buitenste schil Dit gaat bij metalen het beste We gebruiken daarom dus geleiders (meestal koper) Aangevoerd door een spanningsbron Batterij, accu, dynamo, generator of stopcontact Geleiders Zijn stoffen waardoor de lading zich kan verplaatsen Eerste orde Metalen en edelgassen Tweede orde (minder goed) Elektrolyten, zoals b.v. water + zout Derde orde (slecht) Glas, hoorn en vetten Isolatoren Stoffen die niet geleiden, zoals porselein, rubber e.d. Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 25 Gelijkstroom en Wisselstroom Sinusvorm wisselstroom Januari 2013 De kleinste elektrische spanning is tussen een proton en een elektron. Gelijkstroom (DC van Direct Current) is een elektrische stroom met constante stroomrichting met een diode wordt wisselstroom omgezet in gelijkstroom Een diode laat slechts één stroomrichting door, de andere richting niet. De plaatsing van de diode bepaalt of de positieve of negatieve stroom wordt doorgelaten. Onderbroken/Pulserende gelijkstroom Ontstaat door de gelijkstroom steeds te onderbreken Wordt o.a. gebruikt om spiercontracties op te roepen Zwelstroom Om pijndemping te bereiken kan men de stroom langzaam opvoeren tot de ingestelde stand. Zowel bij pulserende gelijkstroom als bij starten Elektrolyse tijdens het Blenden toegepast. Wisselstroom (AC van Alternating Current) Wisselstroom is een elektrische stroom met periodiek wisselende stroomrichting. Dus van plus naar min. Zie de grafiek hiernaast Opgewekt in de Elektriciteitscentrale Wisselstroom kan beter over grote afstanden worden getransporteerd. Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 26 Frequentie Januari 2013 Bij wisselstroom hebben we te maken een aantal keren per seconde wisselen van de stroomrichting. Dit noemen we de “frequentie”, uit gedrukt in Hertz (Hz) Uit stopcontact komt wisselstroom van 50Hz We onderscheiden 3 hoofdgroepen bij de frequenties: LF (laag frequent) - tot 1000 MF (middel frequent) - 1000 – 100.000 HF (hoog frequent) - > 100.000 Het radiogebied wordt ook met RF aangegeven. We gaan dan al over de 1.000.000 Dat is een MC of Mega Cycle ook wel MHz Vrije golflengtes in het radiogebied zijn 27 MC en de afgeleiden. Het Diathermie deel van de epilator moet met wisselstroom op deze frequentie werken. Anders voldoet hij niet aan de CE normering Uit het stopcontact komt wisselstroom: 230 Volt 50 Hz 16 Ampère Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 27 Componenten condensator Januari 2013 Een condensator is een elektrische component die elektrische lading en elektrische energie opslaat. Hij is opgebouwd uit twee geleiders met een relatief grote oppervlakte, die zich dicht bij elkaar bevinden en gescheiden zijn door een niet-geleidend materiaal of vacuüm. Wanneer de ene geleider positief geladen wordt ten opzichte van de andere, verplaatst de negatieve lading zich naar de positieve plaat. Een condensator is a.h.w. een oplaadbare batterij. De condensator loopt langzaam vol met stroom en geeft die af wanneer hij vol is. Hij wordt o.a. gebruikt om spanningsschommelingen af te vlakken. Wanneer men tijdens behandelingen met gelijkstroom het contact met de huid te snel onderbreekt zonder de stroom uit te schakelen, kan het een schok geven. Dus eerst de stroom uit, dan actieve elektrode van de huid. Een gelijkrichter is een elektronische schakeling die een wisselspanning omzet (gelijkricht) in een gelijkspanning. De coaxkabel bestaat uit een kerndraad, omhult door isolatie. Daar om heen geweven heel dun koperdraad en dan de buitenmantel. M.n. deze geweven koperlaag is belangrijk om efficiënt de HF stroom te benutten en te zorgen voor een krachtig apparaat. Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 28 Grootheden en eenheden Volt (V) Symbool: U Unit • • • • • • • • • Eenheid om verschil in spanning weer te geven Voltage geeft het “potentiaalverschil” aan t.o.v. de aarde De aarde heeft daarbij een Potentiaal van O Stopcontact geeft 220 Volt, tegenwoordig 230 Volt Aantal elektronen (lading) die per tijdseenheid passeert Dit noemen we stroomsterkte Via een zekering wordt in een woning meestal 16 A doorgelaten. Bij apparatuur in de salon werken we vaak met milliampères, Dat is 1/1000 mA Het Wattage geeft het “Vermogen” aan. Te bereken: o Vermogen = Spanning x Stroomsterkte, P = U x I o P = 230 x 16 3680 W of 3,68 KW Ohm (Ώ) Symbool: R Resistance • Bij het verplaatsen van de lading door de geleider worden deze afgeremd, ze ondergaan “Weerstand”, omgezet in warmte. Wet van Ohm: U = I x R Kosten • • • • Ampère (A) Symbool: I Intensiteit Watt (W) Symbool: P Power KWh is Kilowattuur Januari 2013 • Gegeven: 12 Volt, 1250mA . Prijs per KW is € 0,25. Wat kost een uur epileren? P = 12 x 1,25 15 Watt. Dit is 0,015 KW x 0.25 = € 0.00375 Gegeven: straalkachel 230 Volt, 3000 W 3000 W is 3 KW x 0,25 = € 0,78 Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 29 Apparatuur en stroomsoorten in de salon Bij continue gelijkstroom: Ionthoforese (Meso therapie?) Desincrustatie (negatieve elektrode actief) Verwekend (diepte reiniging) Verhoogd pH (loog vormend) Kataforese (positieve elektrode actief) Rustgevend Verlaagd pH (zuur vormend) Ampullen dienen ionen te bevatten, anders gebeurt er elektrisch niets Blendmethode (ontharingstechniek) Actieve elektrode is de negatieve pool Dit is de naaldhouder met naald In haarfollikel vormt zich loog, dat het epitheelweefsel oplost. Dit in combinatie met HF stroom Pulserende of steeds onderbroken gelijkstroom Electro kinesie Hiermee kan een spiercontractie worden opgeroepen afhankelijk van het aantal pulsen per seconde (zie ook de invloed van het aantal Hz op het lichaam) Januari 2013 LF wisselstroom LF wisselstroom passen we niet op de huid toe. Niet verwarren met pulserende gelijkstroom MF wisselstroom Interferente stroom (2 MF stromen die elkaar kruisen. Geven op de kruising een LF pulsering) Elektro-kinesie apparatuur HF wisselstroom Diathermie methode (ontharen met naald) Werkt op 27MC of afgeleide daarvan Ontwikkelt warmte in follikel waardoor coagulatie en vernietiging haargroei Ook voor behandelen tele’s, fibromen e.d. Blendmethode (ontharen met naald) Werkt met DC en vormt loog in follikel Met de HF wordt de loog verwarmd Effectieve methode die minder pijnlijk is Hoog frequentie apparaat Werkt naast de HF ook met hoge spanning. Fijne vonkjes via de hulpstukken op de huid Een hulpstuk is de “Fulguratie elektrode”, te gebruiken bij een wrattenbehandeling. Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 30 Elektrische ontharingsmethoden Gelijkstroom (DC)/ Electrolyse Bij de actieve elektrode (naald) ontstaat loog, waardoor epitheel oplost en haargroei wordt vernietigd. Is een langzame methode. In Nederland nooit echt gangbaar geweest. Diathermie (HF) Bij deze methoden wordt een HF stroom op de naald geplaatst. In de follikel ontstaat zoveel weerstand, dat de temperatuur oploopt tot ca. 800 C. Voldoende om de follikel te denatureren. Dit proces noemen we “COAGULEREN”. Kenmerkend voor alle vormen van Diathermie. Traditionele methode, geleidelijke methode of methode met de stilstaande naald betekent: Inbrengen naald, enkele seconden stroom geven, naald er uit en dan de haar. Tijd van stroom geven van 1 tot 10 seconden. Flash methode, methode met bewegende naald. Nu brengen we de naald al met stroom in, zodat door de beweging de follikelwand al beschadigd wordt. Wil men heen en weer gaande beweging maken, dan is een geïsoleerde naald een aanrader Joanna Lack methode is een Diathermie apparaat, dat de HF stroom ook nog laat pulseren. Het inschakelen van de stroom gebeurd d.m.v. een schakelaar in de naaldhouder i.p.v. een pedaal. Blend (HF + DC) Bij dit proces worden 2 stroomsoorten gemengd (to blend). De bedoeling is dat de door de DC geproduceerde loog in de follikel wordt verwarmd. De loog is nu vele malen agressiever als bij de Elektrolyse methode. De benodigde tijd is tussen de 6 en 20 seconden per haar. Een tweede kenmerk van de methode is dat bij voorkeur net onder het pijnpunt wordt gewerkt. Traditioneel werd gewerkt met 2 pedalen. Voor iedere stroomsoort één. Met behulp van de moderne elektronica kan het ook met één pedaal (beide mogen op de examens) en inmiddels zelfs zonder. Januari 2013 Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 31 Indicaties ontharen Voor Elektrisch, IPL en Laser Trichosis Hypertrichosis Objectief/subjectief oordeel Medische indicaties Januari 2013 van man naar vrouw Psychische indicaties Toename van een mannelijk beharingpatroon bij vrouwen Transsexuelen** Toenemende haargroei bij M/V Hirsutisme* Ongewenste normale beharing Weefseltransplantatie, litteken- weefsel sacrale fistels Cursus elektrisch epileren van Nibet b.v. Copyright Fred Wittler 32