Uitwerkingen van de vragen en opdrachten van

Hfst 1 Havo deel 1
Uitwerkingen van de vragen en opdrachten van hoofdstuk 1
Paragraaf 1.2
Vragen en opdrachten
B2
Het woord 'atoom' is afgeleid van het Griekse woord atomos. Dat betekent ondeelbaar.
B3
a
b
c
De straal van de voetbal = de straal van de kern = 13 cm.
De straal van het H-atoom is dus 50.000  13 cm = 650.000 cm = 6,5 km.
De e--wolk bevindt zich dus op 6,5 km van het Feyenoordstadion.
1 cm op de kaart = 100.000 cm = 1 km in werkelijkheid.
Een werkelijke afstand van 6,5 km is op de kaart dus een afstand van 6,5 cm.
Je moet een elektronenwolk tekenen met een straal van 6,5 cm en de voetbal als middelpunt.
Niets; lege ruimte!
B4
a
b
Beide atomen bestaan uit protonen, elektronen en neutronen.
De aantallen protonen, elektronen en neutronen van een N-atoom en van een Na-atoom zijn
verschillend. Daarom hebben ze verschillende eigenschappen.
B5
a
Zuurstofatoom: O atoomnummer = 8 dus 8 protonen en 8 elektronen
massagetal = 16 dus 16 - 8 = 8 neutronen
Neonatoom: Ne atoomnummer = 10 dus 10 protonen en 10 elektronen
massagetal = 20 dus 20 - 10 = 10 neutronen
Waterstofatoom: H atoomnummer = 1 dus 1 proton en 1 elektron
massagetal = 1 dus 1 - 1 = 0 neutronen
Waterstofatoom: H atoomnummer = 1 dus 1 proton en 1 elektron
massagetal = 2 dus 2 - 1 = 1 neutron
a
Heliumatoom: He
atoomnummer = 2 dus 2 protonen en 2 elektronen
massagetal = 3 dus 3 - 2 = 1 neutron
In de kern zitten 2 p en 1 n
In de elektronenwolk zitten 2 eHeliumatoom: He
atoomnummer = 2 dus 2 protonen en 2 elektronen
massagetal = 4 dus 4 - 2 = 2 neutronen
In de kern zitten 2 p en 2 n
In de elektronenwolk zitten 2 eFluoratoom: F
atoomnummer = 9 dus 9 protonen en 9 elektronen
massagetal = 19 dus 19 - 9 = 10 neutronen
In de kern zitten 9 p en 10 n
In de elektronenwolk zitten 9 eChlooratoom: Cl
atoomnummer = 17 dus 17 protonen en 17 elektronen
massagetal = 35 dus 35 - 17 = 18 neutronen
In de kern zitten 17 p en 18 n
In de elektronenwolk zitten 17 e-
B6
b
c
d
2e
2p,1n
B7
30 protonen wil zeggen: het atoomnummer = 30.
Atoomnummer 30 hoort bij de atoomsoort Zn, zink (zie tabel 104).
B8
symbool
nummer
atoomprotonen
aantal
elektronen
aantal
neutronen
aantal
getal
massa-
N
Li
Zn
Cl
Si
7
3
30
17
14
7
3
30
17
14
7
3
30
17
14
7
4
36
20
14
14
7
66
37
28
1
Hfst 1 Havo deel 1
C9
Tussen kern en elektronenwolk zit niets. Lucht is ‹iets›, namelijk een mengsel van stoffen dat bestaat uit
moleculen.
Paragraaf 1.3
Vragen en opdrachten
A11
Dat kun je afleiden uit het experimentele gegeven dat sommige vaste stoffen veel hogere smeltpunten
hebben dan andere.
A12
a
b
c
B13
Een atoom staat één of meer elektronen af. Hierdoor wordt de positieve lading in de kern niet meer
gecompenseerd door de negatieve lading in de elektronenwolk. Er is een positief ion ontstaan.
Een atoom neemt één of meer elektronen op. Hierdoor wordt de negatieve lading in de
elektronenwolk niet meer gecompenseerd door de positieve lading in de kern. Er is een negatief ion
ontstaan.
Een enkelvoudig ion is één atoom met een overschot of een tekort aan elektronen.
Een samengesteld ion bestaat uit twee of meer atomen die samen een overschot of een tekort aan
elektronen hebben.
a,b
naam
Soda Na2CO3
Octadecaanzuur C18H36O2
Gips CaSO4
Fosforzuur H3PO4
Smeltpunt (ºC)
1131
347
1700
316
Moleculen of ionen
ionen
moleculen
ionen
moleculen
B14 B15
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
Kaliumatoom: K atoomnummer = 19 dus 19 protonen
In een atoom is aantal protonen gelijk aan aantal elektronen, dus ook 19 elektronen.
Chloride-ion: Cl- atoomnummer = 17 dus 17 protonen
In een ion met lading 1- zit één elektron extra, dus 17 + 1 = 18 elektronen.
Stikstofatoom: N atoomnummer = 7 dus 7 protonen
In een atoom is aantal protonen gelijk aan aantal elektronen, dus ook 7 elektronen.
Waterstofatoom: H atoomnummer = 1 dus 1 proton
In een atoom is aantal protonen gelijk aan aantal elektronen, dus ook 1 elektron.
Ammoniumion: NH4+ atoomnummer N = 7 atoomnummer H = 1
één N-atoom en vier H-atomen dus 1  7 + 4  1 = 11 protonen.
In een ion met lading 1+ is een tekort van één elektron, dus 11 - 1 = 10 elektronen.
oxide ion : O2 atoomnummer O = 8 dus 8 protonen
In een ion met lading 2 zitten dus 2 elektronen extra dus 8 + 2 = 10 elektronen
Sulfaation: SO42- atoomnummer S = 16 atoomnummer O = 8
één S-atoom en vier O-atomen dus 1  16 + 4  8 = 48 protonen
In een ion met lading 2- zitten 2 extra elektronen, dus 48 + 2 = 50 elektronen.
IJzeratoom: Fe atoomnummer Fe = 26 dus 26 protonen
In een atoom zitten evenveel protonen als elektronen, dus ook 26 elektronen.
IJzer(II)ion: Fe2+ atoomnummer = 26 dus 26 protonen.
In een ion met lading 2+ is een tekort van twee elektronen, dus 26 - 2 = 24 elektronen.
IJzer(III)ion: Fe3+ atoomnummer = 26 dus 26 protonen.
In een ion met lading 3+ is een tekort van 3 elektronen, dus 26 - 3 = 23 elektronen.
Nitraation: NO3- atoomnummer N = 7 atoomnummer O = 8
één N-atoom en drie O-atomen dus 1  7 + 3  8 = 31 protonen
In een ion met lading 1- zit één extra elektron, dus 31 + 1 = 32 elektronen.
Kwik(II)ion: Hg2+ atoomnummer = 80 dus 80 protonen
In een ion met lading 2+ is een tekort van 2 elektronen, dus 80 - 2 = 78 elektronen.
Oxalaation: C2O42- atoomnummer C = 6 atoomnummer O = 8
twee C-atomen en 4 O-atomen dus 2  6 + 4  8 = 44 protonen
In een ion met lading 2- zitten twee extra elektronen, dus 44 + 2 = 46 elektronen.
2
Hfst 1 Havo deel 1
Paragraaf 1.4
Vragen en opdrachten
A17
a
Massa proton = 1,0 u
b
Massa neutron = 1,0 u
Massa elektron = 5,5  10-4 u = 0,00055 u
A18
Omdat we dan met verschrikkelijk kleine getallen werken.(1,0 u = 0,0000000000000000000000000001 g)
B19
De massa van afgestane of opgenomen elektronen is verwaarloosbaar t.o.v de massa van de kern. Dus is de
massa van ion en atoom gelijk want het enige verschil is het aantal elektronen.
B20
a
b
c
d
e
f
B21
een molecuul Sb2O3 weegt 2 x de massa van een Sb atoom en 3 keer de massa van een O atoom
Een NH3 molecuul weegt 1  14,01 u + 3  1,008 u = 17,03 u
Een H2SO4 molecuul weegt 2  1,008 u + 1  32,06 u + 4  16,00 u = 98,08 u
Een CO2 molecuul weegt 1  12,01 u + 2  16,00 u = 44,01 u
Een Br2 molecuul weegt 2  79,90 u = 159,8 u
Een SO3 molecuul weegt 1  32,06 u + 3  16,00 u = 80,06 u
Een O2 molecuul weegt 2  16,00 u = 32,00 u
massa O = 16  3 · O = 3 · 16 = 48
291 ,60  48 = 243,6 dit is dus de massa van 2· Sb
243
 M Sb =
= 121,8
Binas 121,8
6;2
B22
a
b
c
Bijv. enkelvoudig Cl-, S2Meervoudig NO3- en SO42Bijv. enkelvoudig Na+, Mg2+
meervoudig NH4+
Een ion weegt net zoveel als het atoom of de atomen waaruit het is ontstaan.
Een Cl--ion weegt 1  35,45 u = 35,45 u
Een S2--ion weegt 1  32,06 u = 32,06 u
Een NO3--ion weegt 1  14,01 u + 3  16,00 u = 62,01 u
Een SO42--ion weegt 1  32,01 + 4  16,00 = 96,01 u
Een Na+-ion weegt 1  22,99 u = 22,99 u
Een Mg2+-ion weegt 1  24,31 u = 24,31 u
Een NH4+-ion weegt 1  14,01 u + 4  1,008 u = 18,04 u
Paragraaf 1.5
Vragen en opdrachten
A25
a
b
c
fluor, chloor, broom, jood en astaat
lithium, natrium, kalium,rubidium, cesium en francium (let op: H is geen metaal!)
helium, neon, krypton, xenon, radon
B26
Alle elementen die net als Mg in groep 2 staan, dus berilium, calcium, stontium, barium en radon
B27
a
b
c
B28
Argon is een edelgas en vertoont bijna geen reacties, terwijl in lucht zuurstof zit wat bij hoge temperaturen
de gloeidraad laat verbranden.
Positieve ionen want het zijn net als Mg metalen
Negatieve ionen want het zijn net als de andere atomen in groep 17 niet metalen
ijzer en kopen zijn metalen dus positieve ionen
zwavel is een niet metaal dus negatieve ionen
3
Hfst 1 Havo deel 1
B29
a
b
c
d
e
f
Galiumion
Arseniumion
Teluurion
Indiumion
fosforion
Coboltion
B30
a
b
c
d
e
f
Ba2+
Se2Hg1+
Rb1+
Ag1+
Cd2+
C31
a
b
Als je doortelt na nummer 106, het laatste element, kom je uit in het hokje dat in groep 16 staat.
Tel je nog verder door dan moet je na 118 overstappen op de volgende periode. Element 124 staat
dus in periode 8.
Links onder staan uitsluitend metalen. Element 124 zal dus ook een metaal zijn.
c
C32
a
b
De atoomsoort calcium, Ca.
Strontiumatomen staan net zoals calciumatomen in groep 2. Ze lijken dus op elkaar. De twee andere
atoomsoorten staan niet in groep 2.
4