Ziekte van Cushing

Ziekte van Cushing
Hyperadrenocorticisme
Primair / Secundair / Iatrogeen
Syndroom van Cushing

Definitie:
Alle verschijnselen die een gevolg zijn van
een chronisch corticosteroid-overmaat.
Cushing; hormoonsysteem
Hersenen
85% hypofyseafhankelijk
Hypothalamus
ACTH - RH
hypofyse
ACTH
cortisol
15% bijnierafhankelijk
bijnier
Cushing - beelden
Cushing - beelden
Cushing - beelden
Cushing - beelden
Cushing.

Voorkomen




Honden middelbare leeftijd.
Poedels, teckels, boxers.
Vaker bij teven dan bij reuen.
Kat zelden voorkomend
Cushing: symptomen








Polyurie / polydipsie
Polyfagie
Dorre dunne vacht met kaalheid
Dunne huid / kalkafzetting in huid
Soms pigmentatie (donkere vlekken)
Verminderd uithoudingsvermogen
Dikke buik
Spierzwakte / spieratrofie
Cushing: bloedonderzoek




Hoog bloedsuiker
Soms (5 – 10%) echt suikerziekte
T4
Alkalische Fosfatase (>65˚C)
Cushing: röntgenonderzoek



Vergrote lever
Eventueel kalkafzettingen in de huid
en bronchiën
Botontkalking
Cortisol- creatine ratio




Gouden standaard berust op 24-uurs urine
Praktisch lastig
Ochtend urine vergelijken met constante
uitscheiding van creatinine
Hoge dosering dexamethason om remming
van feedbacksysteem controleren
Cushing: diagnose

Cortisol / creatinine ratio




Deze is verhoogd bij cushing.
Test: 3 dagen ochtend urine.
Na het 2e monster 0,1 mg / kg dexamethason
oraal ingeven 3 x daags volgens schema
(12.00/18.00/24.00)
Interpretatie: > 16 x 10-6 = Cushing
Daling 3e monster min 50%
hypofyseafhankelijk
Diagnose Didi.
Didi
01-10-2004
11-05-2006
Cortisol 1
150 nMol/l
134 nMol/l
Kreat 1
13960 uMol/l
3360 uMol/l
Ratio C/K 1
11 x 10-6
40 x 10-6
Cortisol 2
175 nMol/l
153 nMol?l
Kreat 2
17930 uMol/l
5130uMol/l
Ratio C/K 2
9,8 x 10-6
30 x 10-6
Cortisol 3
15 nMol/l
-
Kreat 3
5760 uMol/l
-
Ratio C/K 3
2,6 x 10-6
-
 >16 x 10-6 = Cushing
 10 x 10-6 = normaal
MRI beeld hypofysetumor
Therapie

3 vormen



Hypofyse tumor
Bijnierschors tumor
Iatrogeen
Therapie hypofysetumor

Hypofysectomie



Voorkeur zeker bij lange levensverwachting
Substitutiebehandeling eenvoudiger
Beiderzijds bijnier verwijderen + substitutie
Therapie hypofysetumor

Ortho para-DDD (Lysodren®)



Nadeel minder stuurbaar en meer complicaties
Soms komt Cushing weer terug. (30%)
Substitutie is lastiger dan na hypofysectomie
Therapie hypofysetumor



Vetoryl® (trilostane)
Herstelbare remming corticosteroidenproductie
Symptomen
Therapie hypofysetumor
Mickey
Ratio C/K 1
Ratio C/K 2
Ratio C/K 3
15-02-02 31-01-03
36 x 10-6 26 x 10-6
40 x 10-6 20 x 10-6
2,2 x 10-6
-
Interpretatie: > 16 x 10-6 = Cushing
Behandelingscontrole Vetoryl®
(=Trilostane)


Controle dosis Vetoryl met ACTH
stimulatietest.
Bloedonderzoek

Uitvoering:



2 bloedmonsters
1 startmonster (nulwaarde)
1 monster 90 minuten na een ACTH injectie
(Synacthen®)
Behandelingscontrole
Vetoryl® (=Trilostane)
08 Didi 06 06
T0
20 07 06
13 10 06
21 09 07

70
50
84
33

nMol/l
nMol/l
nMol/l
nMol/l
70
64
nMol/l
nMol/l
T90 167 58
nMol/l
nMol/l
Deze waarde is
boven de 120.
De dosering
Vetoryl® moet
worden verhoogd.
Therapie bijniertumor

Eénzijdig
Opereren

Beiderzijds
Opereren + substitutie
Vetoryl®
Therapie iatrogene Cushing

Afhankelijk omstandigheden.


Stoppen medicatie
Corticosteroiden antagoneren met
Vetoryl
Therapie Paard

Prascend.

Werking.


Stimuleert dopaminereceptoren
Remt ACTH en MSH